Αν κανείς γκουγκλάρει “through the looking glass” το πρώτο αποτέλεσμα που θα δει είναι το ομώνυμο sequel παραμύθι της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων του Λούις Κάρολ. Πιο χαμηλά στα αποτελέσματα θα δει την ταινία Alice Through The Looking Glass, επίσης sequel της Αλίκης του Τιμ Μπάρτον (ακόμη κι αν αυτή τη φορά ο σκηνοθέτης επέβλεπε μόνο από τη θέση του παραγωγού).
Σε κάθε περίπτωση, στα κορυφαία αποτελέσματα δεν θα βρει κανείς τον δίσκο Through The Looking Glass της Midori Takada. Ωστόσο χρωστά μεγάλο μέρος της φήμης του στο ίντερνετ, μέσα από το οποίο μια νεότερη γενιά την ανακάλυψε. Το μινιμαλιστικό ambient έργο της γιαπωνέζας μουσικού σε πρώτο χρόνο πέρασε στα ψιλά γράμματα (κυκλοφόρησε το 1983). Για χρόνια θεωρούταν ένας εντελώς σπάνιος δίσκος που χτύπαγε τριψήφιο αριθμό στο Discogs. Ώσπου ήρθε η επανέκδοσή του το 2017 από την Palto Flats/ WRWTFWW που εξαργύρωσε τη δουλειά που γινόταν τόσα χρόνια στο διαδίκτυο και αποκατέστησε τη φήμη του δίσκου.
Παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε από κλασικό περιβάλλον, η Takada μελέτησε στον πορεία της ασιατική και την αφρικανική μουσική και γλίστρησε έτσι στον μινιμαλισμό, αλλά και σε ένα world μείγμα που δημιουργεί συνειρμούς προς τον Steve Reich και τον Jon Hassell, αντίστοιχα. Περκασιονίστα κατά βάση, δεν έχει πάψει να είναι δραστήρια εδώ και δεκαετίες, κάτι που την φέρνει και στην χώρα μας (Κυριακή 2/6, 21.30, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός).
Στο μεταξύ, επιστράτευσε πλήρως το ιαπωνικό της πνεύμα στις απαντήσεις που έδωσε παρακάτω -ενώ όταν ρωτήθηκε για τις προτιμήσεις της ή την επιθυμία συνεργασίας με κάποιον ποπ καλλιτέχνη, επέλεξε να μην απαντήσει. Τουλάχιστον, υπήρξε υπέρ το δέον αναλυτική όταν εξήγησε το πως ακούμε μουσική, ας πούμε από το ίντερνετ -με το οποίο δεν έχει και τόσο στενές σχέσεις…
Πόσο ρόλο παίζει η καταγωγή σας από την Ιαπωνία στον τρόπο που αντανακλάται η πνευματικότητα στη μουσική σας; Νομίζω πως η μουσική μου δεν προέρχεται μόνο από την ιαπωνική κουλτούρα αλλά κι από πολλές άλλες κουλτούρες του κόσμου. Κουλτούρες που διακατέχονται από το πνεύμα του σεβασμού προς τους ανθρώπους.
Θα σας ενδιέφερε κάποια στιγμή να δοκιμάσετε κάτι στην ποπ φόρμα; Ή η σύνθεση ηχοτοπιών είναι αυτό που έχει κερδίσει δια παντός την αφοσίωσή σας; Απλά φτιάχνω μουσική. Ακόμα κι αν δεν μοιάζει να έχει την μορφή τραγουδιών με την συμβατική έννοια, ενέχει την πιθανότητα να είναι μουσική για τους ανθρώπους. Κι αυτό μου φτάνει.
Ο Ντέιβιντ Μπερν στο βιβλίο του How Music Works σπαταλάει ένα ολόκληρο κεφάλαιο για να αναλύσει το πως η μουσική μέσα στα χρόνια διαμορφώθηκε βάσει του χώρου που αναπαραγόταν σε κάθε περίοδο. Όταν ηχογραφήσατε το Through The Looking Glass πειραματιστήκατε πολύ με τον χώρο, πιο συγκεκριμένα με τις αποστάσεις των οργάνων από τα μικρόφωνα. Επομένως συμφωνείτε; Ναι. Η μουσική για τους ανθρώπους δημιουργούταν πάντα στο κεφάλι τους σαν ένα εικονικό τοπίο, από την πρώτη στιγμή που το ανθρώπινο γένος εμφανίστηκε στον πλανήτη. Έτσι κάθε σώμα έχει αναμνήσεις από ήχους στο DNA του. Ύστερα, ιστορικά, ο χώρος κάνει την διαφορά γιατί σε αυτόν η μουσική παίρνει φυσική μορφή. Επομένως, η μουσική αίσθηση της ανθρωπότητας εξαρτάται απόλυτα από τον χώρο.
Το Through The Looking Glass έχει αποκτήσει ένα καλτ στάτους. Έχει γίνει δημοφιλές σε ένα νεότερο ακροατήριο, ακόμα και σε μουσικόφιλους που ήρθαν στη ζωή αρκετά χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; Οι άνθρωποι εκπαιδεύτηκαν στον ηλεκτρικό ήχο για χρόνια. Ίσως οι νεαρότεροι ακροατές βρήκαν τον ήχο του Through The Looking Glass διαφορετικό. Ακόμη πιστεύουν πως δημιουργήθηκε ηλεκτρονικά. Στην πραγματικά φτιάχθηκε όλο ακουστικά. Κανείς δεν σκέφτηκε ότι κάποιος μουσικός τα παίζει αυτά με το χέρι, με έναν τόσο μη οικονομικό τρόπο, απίστευτα δαπανηρό από άποψη σθένους. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε στην Ιαπωνία δεν έγινε κατανοητό.
Σας ενόχλησε ποτέ αυτό; Όχι ποτέ.
Ούτε το γεγονός πως οι άνθρωποι μιλούν ακόμη τόσο για κάτι που κάνατε στο παρελθόν κι όχι ενδεχομένως για όσα κάνετε τώρα; Νιώθω απλά πως βρίσκω ανθρώπους που δείχνουν μια συμπάθεια για τον ήχο μου.
Φυσικά σε όλο αυτό βοήθησε το ίντερνετ. Πόσο βοηθητικό και πόσο ενδεχομένως καταστροφικό βρίσκετε το διαδίκτυο για τους μουσικούς του σήμερα; Βασικά μέχρι τώρα δεν είχα αγγίξει καθόλου ηλεκτρονικά εργαλεία στη ζωή μου. Αντί για το ίντερνετ χρησιμοποιούσα το γράψιμο, το να παίζω, να παίρνω τηλέφωνο, να κάνω έρευνα και να ταξιδεύω για να αποκομίσω γνώση. Η ηχητική πληροφορία που παίρνεις από το ίντερνετ δεν είναι πραγματική. Οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει την ικανότητα της αντίληψης των εικόνων περισσότερο, κάτι που έχει εξελιχθεί σε ανθρώπινο αξίωμα. Από την άλλη, οι άνθρωποι έχουν χάσει τις αληθινές δονήσεις του ήχου και ψάχνουν απλά κάποια εγκεφαλική διέγερση. Εκείνη που βρίσκεται στον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου. Ο πραγματικός ήχος λαμβάνεται από τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου και δημιουργεί χαλαρωτική και βαθιά ικανοποίηση.
Όταν γράφετε μουσική έχετε μια συνολική ιδέα από πριν στο μυαλό σας και προσπαθείτε να την εκτελέσετε ή οι συνθέσεις προκύπτουν από αυτοσχεδιασμό; Θα έλεγα και τα δύο.
Σε τι βαθμό νιώθετε πως η μουσική σας έχει φυσικότητα; Και πώς ορίζετε το φυσικό; Από τη στιγμή που δημιουργούμε κάτι που λέγεται μουσική, ήδη ο ήχος είναι τεχνητός. Χωρίς να το εννοώ αρνητικά. Σκέφτομαι την μουσική ως μια φυσική συμπεριφορά του ανθρώπου. Γιατί είμαστε η φύση.