Όταν μιλάς με τον Michael Gira, δεν παίρνεις εύκολα αυτό που θες. Καταλαβαίνεις από τον τόνο της φωνής του και τον κοφτό του τρόπο στην άλλη άκρη της γραμμής πότε οι ερωτήσεις που του κάνεις δεν του αρέσουν και τόσο. Σε στιγμές βέβαια μοιάζει σαν να σπάει μόνος του το τείχος που έχει δημιουργήσει ως συνομιλητής και αφήνεται περισσότερο. Πολύ γρήγορα όμως, σαν να λογοκρίνει τον εαυτό του, επιστρέφει στο αυστηρό του ύφος, τείνοντας να ξεκινάει τις απαντήσεις του με ένα “Hm, I don’t know…” που υποδηλώνει περισσότερο ελαφρά αλλεργία στις συνεντεύξεις παρά στοχασμό γύρω από αυτό που του λες.
Δεν θέλει να του λες ότι οι Swans είναι «η πιο δυνατή μπάντα στον κόσμο». Ακόμη και αν τα τελευταία σχεδόν σαράντα χρόνια έχει φροντίσει με όσα κάνει στο στούντιο και την σκηνή να τροφοδοτεί επαρκώς την παραπάνω «ταμπέλα». Ούτε του αρέσει να μιλάει πολύ για τον εαυτό του. Ακόμη κι αν σε αυτή την συνέντευξη μίλησε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο για το πώς είναι να παίρνεις LSD στην (πολύ) τρυφερή ηλικία των 12, για την κόρη του αλλά και για την υπόθεση βιασμού στην οποία τον ενέπλεξε η τραγουδοποιός Larkin Grimm το 2016.
Έχει πάντως και άλλα να πει στην σκηνή επί ελληνικού εδάφους, αυτή τη φορά σε ακουστικό σετ με τον Norman Westberg (σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ιωάννινα), αλλά και με τους Swans στην επερχόμενη δουλειά τους, Leaving Meaning (κυκλοφορεί στις 25/10, από τις Young God/Mute).
Εκκρεμεί όμως ακόμη μια ερώτηση που δεν έγινε: γιατί είχε τόση ανησυχία αν το δωμάτιο στο ξενοδοχείο του στην Αθήνα θα έχει μπαλκόνι….
Στα ζωντανά σόου με τους Swans υπάρχει πολύς αυτοσχεδιασμός, η ίδια η μουσική των Swans έχει μια πολύ αυτοσχεδιαστική αίσθηση. Απολαμβάνεις περισσότερο αυτή την διαδικασία ή όταν βλέπεις ένα κομμάτι/ έναν δίσκο ολοκληρωμένο; Στην πραγματικότητα δεν αυτοσχεδιάζω, απλά αφήνω τα κομμάτια να αναπτύσσονται. Στην περίπτωση των Swans, ο αυτοσχεδιασμός δεν έχει την τυπική λογική με την οποία μπορεί να τον αντιληφθεί κανείς. Έχει να κάνει με το ότι το ολόκληρο το γκρουπ προχωράει σε νέα εδάφη, δεν αφορά μεμονωμένα σολαρίσματα. Ακολουθούμε τον ήχο και τον αφήνουμε να μας πάει μπροστά.
Ποιό είναι το πιο τρελό πράγμα που έχεις κάνει για να πετύχεις τον ήχο που θες; Δεν ξέρω, ίσως το ότι ξεκίνησα να τραγουδάω ένα κομμάτι του Tom Jones και είχα εμπιστοσύνη πως οι μουσικοί θα βρουν τον τρόπο να το ακολουθήσουν.
Οι Swans έχουν χαρακτηριστεί «η δυνατότερη μπάντα στον κόσμο». Όταν κάνεις ένα ακουστικό σόου, σαν αυτά της τρέχουσας περιοδείας με τον Norman Westberg, πώς το διαχειρίζεσαι αυτή τη φήμη σου που προηγείται; To όλο ζήτημα με την ένταση του ήχου στους Swans έχει μεγαλοποιηθεί υπερβολικά. Υποθέτω πως η παλιά σύνθεση των Swans χαρακτηριζόταν από τον πολύ δυνατό της ήχο. Όμως δεν τον είχε απλά για να τον έχει. Ήταν μια ηχητική πρόταση που δε θα λειτουργούσε αν π.χ. οι κιθάρες δεν βρίσκοταν σε συγκεκριμένη ένταση. Όταν παίζω με μια ακουστική κιθάρα στον ενισχυτή ο ήχος δεν είναι ιδιαίτερα δυνατός. Είναι οι εκδοχές των κομματιών στην πρωτόλεια τους μορφή, αυτά που έγραψα πριν προστεθούν οι υπόλοιποι μουσικοί.
Σε ενδιαφέρει ωστόσο ότι ο κόσμος περιμένει από εσένα να παίζεις δυνατά; Όχι. Δεν σημαίνει τίποτα για μένα. Δεν είναι αυτό το νόημα της μουσικής. Η ένταση είναι απλά ένα χρώμα, τίποτα άλλο.
Ξεκίνησα να παίρνω LSD όταν ήμουν 12 χρονών. Κι είμαι σίγουρος ότι επηρέασε τον τρόπο που διαμορφώθηκαν η αντιληπτική μου ικανότητα και ο ψυχισμός μου. Κάποιες φορές προς το καλό και κάποιες προς το κακό.
Στον επερχόμενο δίσκο των Swans, Leaving Meaning, πράγματι ο ένταση δεν βρίσκεται στο επίκεντρο, μοιάζει σαν να χρησιμοποιείται ως ξέσπασμα σε σημεία. Δούλεψατε ενδεχομένως κάπως διαφορετικά; Θα το ξαναπώ: η ένταση δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Έγραψα απλά κάποια κομμάτια και συγκέντρωσα μουσικούς από όλο τον κόσμο που ήθελαν να με βοηθήσουν να ενορχηστρώσω τα κομμάτια και ηχογράφησα τον δίσκο. Το πως κατέληξε να ακούγεται βασίζεται στον τρόπο που δουλεύτηκε και στο ότι προσπάθησα να το κάνω να ακούγεται κινηματογραφικό.
Από όλους τους μουσικούς που έχεις συνεργαστεί κι έχουν περάσει από τις τάξεις των Swans, επέλεξες να κάνεις περιοδεία με τον Norman Westberg. Υπάρχει επομένως μια διαφορετική σχέση μαζί του; Τι να σου πω, γνωριζόμαστε σαράντα χρόνια. Ο Norman είναι ένας πολύ καλός σόλο περφόρμερ, οπότε του ζήτησα να έρθει στην περιοδεία.
Γιατί το Leaving Meaning είναι αφιερωμένο στην Francesca Sundsten; Γιατί ήταν πολύ καλή μου φίλη και πέθανε.
Το εξώφυλλο του δίσκου επίσης, είναι το πιο μίνιμαλ εξώφυλλο σε δίσκο των Swans… Δεν έχω πολλά να πω, είναι ό,τι βλέπεις. Χρησιμοποίησα περισσότερο λέξεις ως εικόνες σε αυτό τον δίσκο. Ένιωσα ότι ήταν καλύτερο να τις παρουσιάσω έτσι κι όχι οπτικά. Κατά μία έννοια, έτσι αυτοακυρώνονται.
Όσοι βρίσκονται πίσω από τον επερχόμενο δίσκο των Swans, Leaving Meaning.
Έχεις μετακινηθεί και ταξιδέψει πολύ όταν ήσουν νέος. Πιστεύεις ότι αυτό παίζει κάποιον ρόλο στην μουσική σου; Άλλωστε οι συνθέσεις έχουν μια αίσθηση συνεχούς κίνησης… Δεν ξέρω, αλλά κατά μία έννοια όλο αυτό με βοήθησε ως μουσικό. Κρατώ την κιθάρα μου και περιμένω κάτι να συμβεί. Κάποιες φορές συμβαίνει, κάποιες όχι. Ακολουθώ το μονοπάτι που μου υποδεικνύει η μουσική.
Σε μια παλαιότερη συνέντευξή σου έχεις πει ότι παρακολουθώντας τον Ταξιτζή του Martin Scorsese θέλησες να μετακομίσεις στην Νέα Υόρκη. Σε γοητεύει ακόμα εκείνη η πόλη; Προέρχομαι από το Λος Άντζελες, οπότε η Νέα Υόρκη φαινόταν ένα πολύ εξωτικό μέρος στα μάτια μου. Με γοήτευε ιδιαίτερα η εικαστική και μουσική σκηνή της Νέας Υόρκης τότε. Αλλά με γοήτευε και η παροδική, μετααποκαλυπτική καταστροφή που συμβόλιζε η πόλη. Έμοιαζε ένας πολύ γόνιμος τόπος.
Αγαπάς και την Νέα Υόρκη του σήμερα; Όχι.
Έχοντας ζήσει τα 80s από πρώτο χέρι, είναι τελικά μια υπερεκτιμημένη δεκαετία; Δεν έχω ιδέα, με το ζόρι την θυμάμαι.
Τα ναρκωτικά ωστόσο είναι υπερεκτιμημένα; Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου, με ενδιέφεραν όταν ήμουν νέος. Με ενδιέφεραν πολύ μάλιστα. Ξεκίνησα να παίρνω LSD όταν ήμουν 12 χρονών. Κι είμαι σίγουρος ότι επηρέασε τον τρόπο που διαμορφώθηκαν η αντιληπτική μου ικανότητα και ο ψυχισμός μου. Κάποιες φορές προς το καλό και κάποιες προς το κακό. Δεν μπορώ να γενικεύω γιατί οι άνθρωποι έχουν ελεύθερη βούληση και μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν με τις ζωές τους.
Πέρυσι κυκλοφόρησε το βιβλίο Swans: Sacrifice And Transcendence του Nick Soulsby, μια προφορική ιστορία των Swans. Σε φόβισε ή σε έφερε σε δύσκολη θέση να αναμετρηθείς με τον παλαιότερο εαυτό σου; Βασικά δεν μου αρέσει να μιλάω τόσο για τον εαυτό μου, νομίζω ότι δείχνει κακούς τρόπους. Οπότε όταν διαβάζω ένα βιβλίο που μιλάει για την δουλειά ή τη ζωή μου με κάνει να ντρέπομαι. Δεν είμαι σίγουρος πόσο αληθινό βγαίνει τελικά το βιβλίο, αλλά υποθέτω πως είναι καλό όσοι ενδιαφέρονται για τη μουσική να έχουν την δυνατότητα να διαβάσουν και ιστορίες. Αλλά κάποιες πτυχές του με κάνουν να νιώθω άβολα. Κυκλοφόρησε μάλιστα κι ένα ντοκιμαντέρ για τους Swans, κι όταν το βλέπω θέλω να σκάψω μια τρύπα και να πεθάνω. Μου φαίνεται αγενές το να επικεντρώνεται κανείς στην προσωπικότητα κάποιου και όχι στη μουσική του.
Είναι ίσως αυτός και ο λόγος που παρόλο που οι Swans έχουν να κάνουν κυρίως με εσένα, δεν έκανες ποτέ κάτι καθαρά σόλο; Πιθανότατα. Δε θα έλεγα ότι οι Swans έχουν να κάνουν με εμένα, αλλά ότι είναι η δουλειά μου. Αντλούν σίγουρα στοιχεία από την ζωή μου, οι ιδέες μου βρίσκονται εκεί μέσα, αλλά είναι η δουλειά που έχει σημασία κι όχι η προσωπικότητά μου.
Μιας και λες πως δεν νιώθεις άνετα όταν τα πράγματα γίνονται πολύ προσωπικά, πώς είναι η σχέση σου με τα social media; Πολύ άβολη. Πιστεύω πως είναι χρήσιμα. Για μένα, συγκεκριμένα, αποδεικνύονται χρήσιμα για να φτάσει η μουσική μου σε ανθρώπους που τους ενδιαφέρει. Οι άνθρωποι όμως τείνουν να τα χρησιμοποιούν ως ενίσχυση στο να γίνουν αποδεκτοί. Κι αυτό είναι μια επίπτωση των social media. Το ίντερνετ πάλι γενικά, πιστεύω πως είναι πολύ χρήσιμο, αλλά συγχρόνως κι αυτό είναι δηλητηριώδες. Είμαι πια μεγάλος, είδα όλη την εξέλιξη ως την εμφάνιση των smartphones. Είναι μια πολύ περίεργη κατάσταση για να γίνεσαι μάρτυράς της. Μια τεράστια τεχνολογική αλλαγή που συμβαίνει μπροστά στα μάτια σου. Να βλέπεις τους ανθρώπους κι όλη τους την συμπεριφορά να αλλάζει. Και συνήθως όχι με την καλή έννοια. Βλέπω το ίντερνετ σαν μια ψυχεδελική εκδοχή του ανθρώπινου μυαλού.
Έχεις νιώσει ποτέ πως το ίντερνετ σου έκανε κακό; Όσο κακό κάνει σε όλους. Ονειρεύομαι την στιγμή που θα κλείσω τα πάντα και θα φύγω.
Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο σαράντα χρόνια πίσω, τι θα έλεγες στον τότε εαυτό σου; Να κάνει κάτι άλλο.
Γιατί έτσι; Πολλές φορές εύχομαι να είχα γίνει visual artist. Γιατί δεν είμαι και πολύ καλός στο κοινωνικό κομμάτι. Το να δουλεύω με άλλους ανθρώπους σε γκρουπ ήταν κάτι που έμαθα να κάνω γιατί τους χρειαζόμουν αυτούς τους ανθρώπους ώστε να πετυχαίνω τον σκοπό μου. Ίσως να είχα μια πιο ευτυχισμένη ζωή αν είχα παραμείνει πιο απομονωμένος.
Ποιά θεωρείς την σημαντικότερη συμβουλή που θα έδινες στην κόρη σου; Είναι λίγο προσωπικό αυτό που ρωτάς. Αλλά εφόσον την αγαπάω πολύ θα της έλεγα να ακολουθήσει τη φαντασία της και να εναποθέσει εκεί όλη της την ενέργεια.
Είμαι πια μεγάλος, είδα όλη την εξέλιξη ως την εμφάνιση των smartphones. Είναι μια πολύ περίεργη κατάσταση για να γίνεσαι μάρτυράς της. Να βλέπεις τους ανθρώπους κι όλη τους την συμπεριφορά να αλλάζει, όχι με την καλή έννοια. Βλέπω το ίντερνετ σαν μια ψυχεδελική εκδοχή του ανθρώπινου μυαλού.
Σε αυτό το στάδιο της ζωής σου, τι σε κάνει χαρούμενο; Να διαβάζω βιβλία και να είμαι με την οικογένειά μου.
Και κάτι για το τέλος: Το ελληνικό κοινό σε λατρεύει, έχει δείξει μεγάλη αγάπη κι αφοσίωση στην μουσική σου, όπως αποδεικνύουν οι επιτυχημένες εμφανίσεις των Swans εδώ τα τελευταία χρόνια. Θα ήθελες λοιπόν να πεις κάτι παραπάνω για τις κατηγορίες βιασμού από την Larkin Grimm που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας το 2016; Δεν έχω να πω κάτι πέραν του ότι δεν είναι αλήθεια. Εκατό τοις εκατό δεν είναι αλήθεια. Δεν βρίσκω κάποιο νόημα να πω κάτι άλλο, όλη αυτή η ιστορία ήταν πριν τρία χρόνια και δεν έχει συμβεί κάτι έκτοτε. Ήταν μια απαίσια εμπειρία για μένα επειδή ήταν ψέμα. Αυτό έχω να πω, τίποτα άλλο.