Μέσα στα «ριπολόγια» των τελευταίων ημερών χθες είχε την τιμητική του ο εκλεκτός συνάδελφος φωτορεπόρτερ Γιάννης Κυριακίδης, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών.
Όπως διαβάζουμε σε αρκετά άρθρα που δημοσιεύτηκαν με αφορμή το θάνατο του σημαντικού αυτού φωτογράφου, υπήρξε το «μάτι» της Θεσσαλονίκης, αφού επί 70 έτη κατέγραφε με το φακό του την καθημερινότητα της συμπρωτεύουσας αλλά και κορυφαία γεγονότα που την σημάδεψαν.
Διαβάσαμε επίσης για τα ιστορικά πρόσωπα που είχε φωτογραφήσει, από τον Ντε Γκώλ μέχρι τον Γκορμπατσόφ, από τον Κόλιν Πάουελ και τον Μιλόσεβιτς έως τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Μάθαμε λεπτομέρειες για το γενναιόδωρο χαρακτήρα του, την ρομαντική του στάση απέναντι στη ζωή, τα παρατσούκλια του, περιστατικά από την εβδομηντάχρονη καριέρα του, φωτογραφίες του να ποζάρει πλάι σε διάσημους της εποχής αλλά ούτε μία φωτογραφία που να έχει τραβήξει ο ίδιος.
Και πράγματι ένα γρήγορο ψάξιμο στο διαδίκτυο και δεν υπάρχει σχεδόν ούτε μία φωτογραφία που να έχει τραβήξει ο Γιάννης Κυριακίδης. Γιατί όμως;
Κάνοντας μια πιο προσεκτική έρευνα κανείς θα διαπιστώσει πως δεν υπάρχουν ψηφιοποιημένα αρχεία Ελλήνων φωτογράφων, παρά μόνο αυτό του Μουσείου Μπενάκη το οποίο φτάνει μέχρι τη δεκαετία του ’50 και ένα υποτυπώδες της ΕΡΤ.
Υπάρχουν τέσσερις δεκαετίες σύγχρονης ελληνικής ιστορίας αόρατες από πλευράς εικόνων.
Κι όμως φωτορεπόρτερ υπήρχαν και κατέγραφαν τα γεγονότα της εποχής τους. Που είναι αυτές οι φωτογραφίες; Η απάντηση είναι για εμάς τους φωτογράφους-φωτοειδησεογράφους οδυνηρή: Κλεισμένες σε χαρτόκουτα ή σε σκληρούς δίσκους περιμένουν την ώρα που θα καταλήξουν στα σκουπίδια μετά τον θάνατο των ιδιοκτητών τους, όπως πιθανότατα και το αρχείο του Κυριακίδη.
Αιτία ή σύμπτωμα αυτής της απώλειας ταυτότητας που ζούμε ως λαός, η απαξίωση της έννοιας των αρχείων που διέπει την νεοελληνική κουλτούρα, η αδυναμία να πούμε την ιστορία μας και να κοιτάξουμε στο καθρέφτη το ποιοι είμαστε, οπότε και ανήμποροι να απαντήσουμε και στο που θέλουμε να πάμε.
Πως ήταν άραγε τα eighties στην Ελλάδα. Δυστυχώς απ’ ότι φαίνεται δεν θα μάθουμε ποτέ. Το μόνο που έχει μείνει είναι οι βιντεοταινίες του Ψάλτη και οι φωτογραφίες από το Eurobasket του ’87.
