Μια πινακίδα στο μετρό του Ελαιώνα με πληροφορεί ότι τα χαλάσματα που βλέπω μπροστά μου είναι απομεινάρια από την αρχαία γέφυρα του Κηφισού, πάνω στην οποία ακούγονταν άλλοτε οι περίφημοι γεφυρισμοί. Σήμερα, η ατμόσφαιρα είναι πνιγμένη στο καυσαέριο. Τριγύρω υπάρχουν γιαπιά που μοιάζουν παρατημένα, μπάζα και νταλίκες που περνώντας σηκώνουν σκόνη χωματόδρομου. Υπάρχει και το θέατρο Cartel, όπου με ευχαρίστηση τρυπώνω, για να βρεθώ στην πρόβα των «Τεράτων».
Πετυχαίνω την ομάδα επί το έργον. Ο Γρηγόρης Χατζάκης σκηνοθετεί δομημένα, αλλά κάθε τόσο πετάει αστεία. Συνεργάζεται με τους ηθοποιούς, ακούει τις ιδέες τους, αλλά τους καθοδηγεί κιόλας. Δίνει την εντύπωση ότι έχει κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό του.
Στο διάλειμμα για καφέ και γκοφρέτες, από τις οποίες κεράστηκα κι εγώ, μίλησα μαζί του γενικά, αλλά και για την επικείμενη παράσταση.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο; Υπήρξε κάποια αποφασιστική στιγμή, κάποια παράσταση, λόγου χάρη, που σας επηρέασε τόσο πολύ ώστε να πείτε “αυτό θέλω να κάνω“; Δε νομίζω ότι υπήρξε κάποια καθοριστική στιγμή. Πήγαινα από πολύ μικρός στο θέατρο και πάντα είχα μία ιδιαίτερη ταύτιση σα να ήταν ο χώρος μου. Δεν με αφορούσε ποτέ τόσο το τι γινόταν αλλά το πώς. Ήθελα πάντα να απαντάω σ’ αυτό. Δεν υπάρχει μία παράσταση συγκεκριμένη που να με έκανε να αποφασίσω να ασχοληθώ με το θέατρο. Θυμάμαι όλες τις παραστάσεις της Μικρής Πόρτας που έβλεπα πολλές φορές κάθε χρόνο, το Θίασο 81… Βασικά, θυμάμαι την οικειότητα που ένιωθα μέσα εκεί.
Μέσα σε διάστημα 2 χρόνων έχουμε δει από εσάς το Rebeeecca, μια παρωδία της πρώτης αμερικανικής ταινίας του Χίτσκοκ, το Ατελείωτο Βασίλειο, ένα παραμύθι για κάθε ηλικία, και τη Χορευτική Πανούκλα, μια post-monty python κωμωδία. Τι θέατρο κάνετε, τελικά; Μου αρέσει να πειραματίζομαι με διαφορετικά είδη και τρόπους προσέγγισης. Με αφορά ιδιαίτερα η σχέση του θεατή με το θέαμα, ο τρόπος συνύπαρξής τους. Ακόμα και η εναλλαγή στο target group. Να αλλάζουν οι κώδικες και να βρίσκεις νέους κοινούς τόπους.
Σε όλες αυτές τις δουλειές που ανέφερα υπάρχει μεγάλη αίσθηση του χιούμορ. Τι ρόλο παίζει το χιούμορ στα έργα σας; Τι ρόλο παίζει στη ζωή μας; Το χιούμορ είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Κι αυτοί που παίρνουν τον εαυτό τους στα σοβαρά, μου φαίνονται πολύ αστείοι. Το χιούμορ είναι ένα είδος εκστρατείας κατά της σοβαροφάνειας.
Ενώ ο σκηνοθέτης και εγώ μιλάμε, οι ηθοποιοί καπνίζουν, προβάρουν κατ΄ιδίαν τους διαλόγους τους, δοκιμάζουν κάποια κίνηση ή μονολογούν για να διαπιστώσουν αν έχουν μάθει απ’ έξω το κομμάτι τους. Φωνάζουν «Γρηγόρη» κάθε φορά που θέλουν να ζητήσουν μια οδηγία.
Και τώρα ετοιμάζετε τα Τέρατα. Τι πρόκειται να δούμε; Τα Τέρατα είναι το καινούργιο κείμενο του φίλου και συνεργάτη Διαμαντή Γκιζιώτη. Διαδραματίζεται σε ένα παράξενο, σχεδόν ονειρικό τσίρκο στην Αμερική του 19ου αιώνα. Δύο σιαμαίες αδερφές και μαζί τους ο νάνος υπεύθυνος, παγιδευμένοι σε μία αέναη χωροχρονική λούπα, συζητάνε τη ζωή τους στον κόσμο του τσίρκου.
Στην παράσταση, στόχος μου είναι να αφεθεί το κοινό σε μια εσωτερική εμπειρία που ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις ώστε με έναν τρόπο να νιώσει μέρος της δράσης του έργου.
Πιστεύετε ότι το κείμενο παίζει με το μεταφορικό και το κυριολεκτικό, χρησιμοποιεί το ακραίο για να μιλήσει μέσα από αυτό γενικά για την ανθρώπινη κατάσταση; Ναι. Το έργο, σε ένα πρώτο επίπεδο, χρησιμοποιεί την αντίθεση της εξωτερικής εικόνας και του εσωτερικού κόσμου κι από κει και πέρα ο καθένας κάνει τις δικές του αναγωγές.
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά αυτό το παιχνίδι; Έτσι ακριβώς. Διαχωρίζοντας την εικόνα από το λόγο, την εικόνα των τεράτων από τις σκέψεις τους.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Αλέκο Φασιανό, που θα φιλοτεχνήσει τα σκηνικά; Είχε γεννηθεί η ιδέα να συνεργαστούμε με κάποιον καταξιωμένο εικαστικό για τη δημιουργία εικόνων του τσίρκου. Ο Φασιανός έχει φιλοτεχνήσει έργα με κοντινή θεματολογία. Μας ενδιέφερε να συνδυάσουμε το εναλλακτικό του χώρου και της παράστασης με το οικείο της εικόνας. Του είπαμε την ιδέα, του κέντρισε το ενδιαφέρον και έτσι ξεκίνησε αυτή η συνεργασία. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά αυτή η συνεργασία και ακόμη περισσότερο είναι συγκινητική η ομαλότητα και η σύμπνοια που λειτούργησε.
Ποιον σκηνοθέτη θαυμάζετε; Είναι περίεργη έννοια ο θαυμασμός. Η Τέχνη είναι ένα είδος διαλόγου. Θαυμάζεις μία σκέψη, σε εξάπτει, σε βάζει σε μία διαδικασία αναθεώρησης ίσως. Αλλά, ο διάλογος είναι που μετράει. Με την ποιητικολογία αυτή, θέλω να πω πως δεν μπαίνω εύκολα στη διαδικασία να θαυμάσω τον τάδε ή τον δείνα. Παρακολουθώ διάφορους σκηνοθέτες, όταν “τα λέμε καλά”.
Με τις άλλες τέχνες ποια είναι η σχέση σας; Επηρεάζει η επαφή σας μαζί τους τη θεατρική δουλειά σας; Όλες οι Τέχνες ξεκινάνε από μία κοινή ανάγκη που εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο. Πολύ περισσότερο όταν το θέατρο εμπεριέχει στοιχεία από τις άλλες Τέχνες, νομίζω πως δεν μπορείς να λειτουργήσεις χωρίς να ανοίγεσαι σε ερεθίσματα από το σύνολο των Τεχνών.
«Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας;» Και δεν κάνετε; Εγώ θα σας πω;
Μέχρι πότε θα κάνετε θέατρο; Είναι δύσκολο να απαντήσω γι’ αυτό το deadline. Δεν ξέρω.
Μετά την κουβέντα, μένω για να παρακολουθήσω μία περίπου ώρα από την πρόβα και ύστερα αποχωρώ. Έχει πια νυχτώσει και, κάτω από τον βραδινό ουρανό, οι οικοδομές, ο χωματόδρομος και τα μπάζα μού φαίνονται αλλόκοτα, ενώ η Ακρόπολη, που φωτίζει μακριά στο δεξί μου χέρι, μοιάζει βαλμένη εκεί επίτηδες.
Προχωρώ προς το μετρό σκεπτόμενος το φαινομενικό παράδοξο, πώς ένας άνθρωπος σαν τον Γρηγόρη Χατζάκη, που στη συζήτηση μού φάνηκε τόσο ντροπαλός, όταν ανεβαίνει πάνω στη σκηνή ρολάρει. Σκέφτομαι επίσης τις τελευταίες δύο απαντήσεις του, σημάδι πως το χιούμορ που βγαίνει στα κείμενά του είναι κομμάτι του χαρακτήρα του. Πραγματικά ανυπομονώ να δω τι θα κάνει έχοντας στα χέρια του ένα κείμενο δραματικό, που με συγκίνησε ήδη από τις πρόβες.
Τα «Τέρατα» του Δ. Γκιζιώτη σε σκηνοθεσία Γ. Χατζάκη κάνουν πρεμιέρα στις 16 Φερβουαρίου στο θέατρο Cartel, Μικέλη 4 και Αγίας Άννης, στον Βοτανικό.