Τις φετινές -μάλλον- Αλκυονίδες μέρες έρχεται ένα ντοκιμαντέρ γεμάτο θάλασσα να μας μιλήσει για έναν θρύλο των καταδύσεων, τον Jacques Mayol και να μας θυμίσει πως το καλοκαίρι δεν είναι τόσο μακριά. Το Dolphin Man του Λευτέρη Χαρίτου, προβάλλεται από την Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου, στο Δαναό.
Ο Mayol ήταν ένας άνθρωπος που αγάπησε με πάθος τη θάλασσα και αφιέρωσε τη ζωή του στο βυθό της. Έζησε σαν νομάς, χωρίς οικογένεια και φίλους, αλλά με χιλιάδες γυναίκες, ένα τεράστιο εγώ και ανθρώπους που τον εμπιστεύτηκαν και πίστεψαν στο χάρισμα και στη ματιά του που, σύμφωνα με μαρτυρίες, τους μαγνήτιζε αυτόματα.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ο κινηματογράφος ασχολείται με τον Jacques Mayol. Η ζωή του ενέπνευσε και τον Luc Besson στο Απέραντο Γαλάζιο. Αν όμως η ταινία του Besson ήταν το κινηματογραφικό «βάπτισμα του πυρός» για την ιστορία του Jacques Mayol, ο Λευτέρης Χαρίτος έρχεται να φτιάξει ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη ζωή του και μια ειλικρινή κατάθεση που φωτίζει κάθε πλευρά του.
Το Dolphin Man δεν μοιράζεται όμως με το Απέραντο Γαλάζιο μόνο την ιστορία του Mayol, αλλά και τον Jean-Marc Barr. Ο Barr υποδύθηκε τον Mayol στο Απέραντο Γαλάζιο και «επιστρατεύτηκε» ως αφηγητής στο Dolphin Man για να χαρίσει με την υπέροχη φωνή του μια αύρα νοσταλγίας και θάλασσας στο ντοκιμαντέρ του Χαρίτου. Με αφορμή το ντοκιμαντέρ τους ο Λευτέρης Χαρίτου και ο Jean Marc Barr έλυσαν όλες μας τις απορίες σε μια κουβέντα που ξεκίνησε από ταξίδια στις Μπαχάμες για να καταλήξει στη σεξουαλική παρενόχληση της Bjork από τον Trier.
Για το Dolphin Man ταξιδέψατε πολύ σε Ιαπωνία, Ινδία, Μπαχάμες, Ιταλία. Πολλοί διαφορετικοί πολιτισμοί για μία ταινία…
Λευτέρης Χαρίτος: Είναι η πρώτη μου ταινία και δεν ξέρω αν περίμενα την επιτυχία. Όταν όμως οι άνθρωποι αρχίζουν να πληρώνουν για να δουν την ταινία καταλαβαίνεις ότι η ταινία λειτουργεί. Ταξιδέψαμε σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου και παντού ο κόσμος είχε την ίδια συναισθηματική σύνδεση με την ταινία. Δεν περίμενα ότι οι Γάλλοι, οι Ιάπωνες, οι Έλληνες και οι Καναδοί θα μπορούσαν να ενωθούν κάτω από την «ομπρέλα» μιας ταινίας.
Jean Marc Barr: Αυτό που συνέβη και δεν ξέρω αν το περίμενε ο Λευτέρης είναι πως η ταινία άγγιξε τα αισθήματα ανθρώπων που αγάπησαν το Βαθύ Γαλάζιο, αλλά επέτρεψε και στα φώτα να πέσουν πάνω στον πραγματικό Jacques Mayol. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να πάμε στο Τόκιο, στο Μαϊάμι, στη Θεσσαλονίκη, εδώ στην Αθήνα. Τα ταξίδια είναι ένα κομμάτι της δουλειάς του ηθοποιού και του σκηνοθέτη. Πρέπει να πουλήσεις τις… «μπανάνες» σου.
Ποια είναι η εικόνα που είχαν στις χώρες αυτές για το ελληνικό σινεμά; Τελικά, έχει νόημα να μιλάμε για εθνικό σινεμά π.χ. ελληνικό ή γαλλικό ή πρόκεται για κάτι οικουμενικό;
Λ.Χ.: Την αγαπώ αυτή την ερώτηση. Δε μου την έχουν κάνει ποτέ και θα πω ό,τι έχω να πω, επιτέλους. Πιστεύω στο εθνικό σινεμά όταν ο δημιουργός μπορεί να το κάνει καλά. Το ελληνικό σινεμά τα τελευταία χρόνια έχει ταυτιστεί με το weird wave. Κι έτσι όλοι πιστεύουν ότι είμαστε περίεργοι άνθρωποι που κάνουν περίεργες ταινίες. Το weird wave είναι ένα πράγμα. Αλλά η Ελλάδα δεν είναι καθόλου weird. Έχει ήλιο, πηγαίνουμε στη θάλασσα όποτε θέλουμε και έχουμε σουβλάκι. Όλα αυτά είναι κομμάτι της ταυτότητας μας. Αυτό που πιστεύω είναι ότι μια καλή ταινία, είναι μια καλή ταινία. Οι ρουμάνικες και οι ιρανικές ταινίες είναι εξαιρετικές ταινίες και χρησιμοποιούν τα εθνικά χαρακτηριστικά της χώρας τους. Αλλά αν δεν μπορείς να το κάνεις αυτό καλύτερα να κάνεις απλά καλές ταινίες. Υπάρχουν πολύ λίγοι Έλληνες σκηνοθέτες που μπορούν να το κάνουν αυτό. Ο Σταύρος Τσιώλης, ο Αγγελόπουλος, ο Πανουσόπουλος. Το Dolphin Man δεν έχει να κάνει με την Ελλάδα, αλλά η ψυχή μου είναι ελληνική οπότε μάλλον θα έχει και κάτι το ελληνικό. Αλλά δε με ενδιαφέρει κιόλας στην πραγματικότητα αν έχει τελικά κάτι ελληνικό.
J.M.B.: Οι καλές ταινίες ταξιδεύουν. Η χρηματοδότηση μπορεί να είναι δύσκολη στην Ελλάδα, αλλά έχουν βγει καλές ταινίες τα τελευταία χρόνια που έχουν δημιουργήσει ένα νέο «κύμα», όπως ο Λάνθιμος. Στη Γαλλία δεν έχουμε τίποτα τέτοιο. Το σινεμά είναι ισχυρό, γιατί ο πολιτισμός είναι ακόμα αθώος.
Ο Jacques Mayol ήταν ένας άνθρωπος που έζησε με πολύ πάθος. Θυσίασε τα πάντα γι’ αυτό. Ως σκηνοθέτης και ως ηθοποιός θεωρείτε πως μοιράζεστε ένα κομμάτι απ’ αυτό το πάθος;
J.M.B.: Μου αρέσει να δουλεύω, να ταξιδεύω, αλλά δε νομίζω πως είμαι παθιασμένος. Η ευτυχία μου είναι κάτι το οποίο προκύπτει απ’ τη δουλειά και τα ταξίδια μου. Δε νομίζω πως είμαι καλλιτέχνης. Είμαι μια καλή καρέκλα, μπορείς να τη μετακινήσεις από δω κι από κει. Θα ήθελα να έχω ένα τέτοιο πάθος, αλλά νομίζω πως δεν έχω.
Λ.X.: Μόλις κατάλαβα πως είμαι κι εγώ έτσι. Είμαι παθιασμένος με το να είμαι καλός σε αυτό που κάνω. Δεν είμαι παθιασμένος όπως ο Mayol, που, με ένα τρόπο, δεν ήταν άνθρωπος. Μου αρέσει η καθημερινή ζωή, η οικογένεια μου, ο γιος μου. Αλλά, έχω μια δουλειά και θέλω να την κάνω όσο καλύτερα μπορώ. Δεν είναι όμως κάτι μέσα μου που με οδηγεί. Και το Dolphin Man, δεν είναι κάτι προσωπικό, είναι απλά μια ταινία. Κι αν βλέποντας τη ο κόσμος πιστεύει πως είναι μια προσωπική ταινία, τότε είμαι ένας καλός μάγος, όπως ο Orson Welles.
Ο Jacques Mayol ήταν ένας άνθρωπος με μια ιδιαίτερη φιλοσοφία. Ποια ήταν τα κομμάτια της;
J.M.B.: Όχι ακριβώς. Ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος που ακολούθησε αυτό το πάθος και θυσίασε οικογένεια και φίλους. Ήταν νομάς. Όπως κάθε μεγάλος χαρακτήρας, όμως, αγαπούσε τις γυναίκες και τη ζωή.
Λ.X.: Έκανε τα πάντα για γνωρίσει όσο το δυνατό καλύτερα το πάθος του, τη θάλασσα και το πώς άλλαζε το σώμα του όταν βρισκόταν μέσα της. Η ανατολίτικη φιλοσοφία τον βοήθησε να γίνει καλύτερος σ’ αυτό που έκανε. Έτσι, είναι σα να πήγε σχολείο στην Ανατολή. Η γιόγκα ήταν γι’ αυτόν σχολείο. Παράλληλα είχε χιλιάδες γυναίκες, οι πιο πολλές κάτω των 30. Είχε ένα θέμα με τα λεφτά και ένα τεράστιο εγώ. Ταξίδευε πολύ και οι άνθρωποι του έδιναν πράγματα, του είχαν εμπιστοσύνη. Είχε κάτι. Έμπαινε στο χώρο και σε 3 λεπτά ήταν όλοι κολλημένοι πάνω του.
-Στην ταινία δείχνετε όλα του τα χαρακτηριστικά ή με κάποιο τρόπο τον ηρωοποιείτε;
-Λ.X.: Όχι βέβαια. Είναι μια ισορροπία. Δεν είναι μια ταινία για κουτσομπολιό. Υπάρχουν όμως μαρτυρίες ανθρώπων. Οπότε μπορείτε και μόνοι σας τελικά να σχηματίσετε άποψη.
Ο Mayol είχε δηλώσει πως λόγω του Απέραντου Γαλάζιου έχασε ένα κομμάτι της ταυτότητας του. Ως ηθοποιός νιώθετε ότι χάνετε κομμάτια του εαυτού σας λόγω των διαφορετικών ρόλών που υποδύεστε;
J.Μ.Β.: Νομίζω πως δουλειά μου είναι να ζω. Εκατόν πενήντα χρόνια πριν, οι ηθοποιοί ήταν στο ίδιο επίπεδο με τις πόρνες. Εγώ υποδύομαι ένα ρόλο και τον αφήνω. Αν το έπαιρνα τόσο σοβαρά θα τρελαινόμουν. Έχω ένα ωραίο πρόσωπο, καθαρή φωνή. Μπορώ να είμαι ηθοποιός. Είναι μια δουλειά όπως όλες οι άλλες.
Η ταινία έχει να κάνει με τη φύση. Θεωρείτε ότι οι νέοι άνθρωποι έχουν ανάγκη την επιστροφή στη φύση;
Λ.Χ.: Μίλησα με πολλούς νέους ανθρώπους και θεωρούσα πως δεν θα τους ενδιέφερε η ταινία και το θέμα της φύσης. Και όμως έκανα λάθος. Η ταινία είναι η βιογραφία μιας συγκλονιστικής προσωπικότητας, αλλά έχει να κάνει και με τη θάλασσα. Νομίζω πως το κομμάτι της βιογραφίας εν τέλει ενδιέφερε πιο πολύ τους νέους. Η φύση όμως είναι πάντα εκεί. Όταν βγαίνουν απ’ την αίθουσα μιλάνε για τη θάλασσα.
Jean Marc έχετε συνεργαστεί σε πολλές ταινίες με τον Lars Von Trier. Τον τελευταίο καιρό έχουν ακουστεί πολλά για τις μεθόδους του και τον τρόπο που φέρεται στις γυναίκες τόσο ο ίδιος όσο και άτομα της εταιρείας του, της Zentropa. Τι έχετε να πείτε;
J.M.B.: Ο Lars δεν είναι ο Polanski ή ο Weinstein. Δούλευα με τον Lars και τη Bjork (στην ταινία Dancer in the Dark, στα γυρίσματα της οποίας η Bjork δήλωσε πρόσφατα ότι ο Trier την παρενοχλούσε σεξουαλικά). Και ήταν η πρώτη φορά που κάποιος σκηνοθέτης της ζητούσε να δουλέψει με πιο πολύ συναίσθημα. Η ιστορία έχει δύο πλευρές. Σε ό,τι αφορά τη Zentropa, ευτυχώς το διόρθωσαν. Ήταν μόνο σεξιστικά αστειάκια που υπήρχαν στο χώρο. Ο Lars αγαπάει τη δουλειά του, είναι οικογενειάρχης, είμαι νονός των παιδιών του. Κάποιες φορές οι σκέψεις του είναι λίγο συγκεχυμένες αλλά ξέρει πώς να τις επικοινωνεί. Σήμερα έχουμε γεμίσει λεπτομέρειες και κρίσεις. Είναι σπουδαίο το όλο θέμα με το #metoo αλλά απλώς γεμίζει το χρόνο. Δεν έχει να κάνει τίποτα με το σινεμά. Το ερώτημα είναι αν θα δεις Polanski επειδή βίασε νεαρά κορίτσια. Ασφαλώς και πρέπει να καταδικαστεί, αλλά δεν μπορώ να μην εξακολουθήσω να βλέπω το Chinatown. Αυτό που συμβαίνει τώρα με το πολιτικώς ορθό είναι μια εμμονή. Για παράδειγμα έβγαλαν τον Kevin Spacey από μια ταινία. Τι σημαίνει αυτό; Ο Lars θα θεωρείται μάλλον ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες της γενιάς του. Πάντα έκανε καινούρια πράγματα. Και ο τύπος πάντα προσπαθούσε να τον περιορίσει για να τον ελέγξει.