Πριν από 14 χρόνια στη Βαρκελώνη πάρθηκε μία σοφή απόφαση: να συνδυαστούν οι δύο δημοφιλέστερες τέχνες -και «βιομηχανικά» δυνατότερες, να λέμε την αλήθεια- της ποπ κουλτούρας, η μουσική και ο κινηματογράφος σε ένα φεστιβάλ. Κι εγένετο το In-Edit Festival, ένα φεστιβάλ που προβάλλει μουσικά ντοκιμαντέρ απ’ όλον τον κόσμο, για όλα τα είδη και για όλες τις εποχές. Εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη ανάλογη διοργάνωση στον πλανήτη, κάνοντας στάσεις σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο και αισίως, τα τελευταία τέσσερα χρόνια στη Θεσσαλονίκη και τα τελευταία δύο στην Αθήνα. Λίγο πριν ξεκινήσουν οι πρώτες προβολές του φετινού In-Edit Thessaloniki Edition 2017 (30/3 – 5/4, στο Ολύμπιον της πλατείας Αριστοτέλους), ο Μιχάλης Σπανός, συνδιοργανωτής του In-Edit Greece, κάνει μία στάση στην Popaganda για να μιλήσει για την μέχρι τώρα πορεία του φεστιβάλ επί ελληνικού εδάφους, αλλά και για το ίδιο το είδος του μουσικού ντοκιμαντέρ…
Πως πήρατε απόφαση να ξεκινήσετε το In-Edit; Ο τρόπος με τον οποίo έχει εξελιχθεί απαντά στις αρχικές βλέψεις που είχατε; Το In Edit το είδαμε πριν μερικά χρόνια στη Βαρκελώνη. Το παρακολουθήσαμε, το ζήσαμε από κοντά. Ήταν μια εκπληκτική εμπειρία, κάτι που έλειπε από τη Θεσσαλονίκη. Κάπως έτσι αποφασίσαμε να μιλήσουμε με την ομάδα που το τρέχει εκεί και ήταν από την πρώτη στιγμή ενθουσιώδης να γίνει και στην Ελλάδα. Το φεστιβάλ μεγαλώνει κάθε χρόνο, ο κόσμος το έχει αγαπήσει και το στηρίζει συνεχώς. Νομίζω πως ναι, έχει εξελιχθεί – κι ακόμα εξελίσσεται – όπως το θέλουμε.
Τι απήχηση βλέπεις να έχει το φεστιβάλ στον κόσμο; Το μουσικό ντοκιμαντέρ ενδιαφέρει τόσο τον κόσμο ώστε να πάει σε μια κινηματογραφική αίθουσα ή είναι κάτι που κάποιος μουσικόφιλος θα επιλέξει απλά να δει χαλαρά από το laptop του; Η απήχηση είναι σημαντική και συνέχεια μεγαλώνει. Νομίζω ότι να δεις μουσικά ντοκιμαντέρ στο laptop σου, λιωμένος στον καναπέ, χαλάει πάρα πολύ τη μαγεία. Τόσο ο ήχος, όσο και η εικόνα στην μεγάλη οθόνη κάνει την εμπειρία μοναδική. Σίγουρα δεν μπορείς να την έχεις στο σπίτι σου. Αξίζει όσο τίποτα να το δεις σε ένα κινηματογράφο όπως το Ολύμπιον.
Το μουσικό ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα είναι κάτι που το αγκαλιάζει ο κόσμος; Πως το βλέπεις εδώ σε σχέση με το εξωτερικό; Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα όλο και πιο πολύς κόσμος ενδιαφέρεται για τα μουσικά ντοκιμαντέρ. Ίσως βάλαμε και εμείς το χεράκι μας σε αυτό. Νομίζω ότι συνεχώς ενδιαφέρεται και το ψάχνει όλο και παραπάνω. Ακόμα δεν είμαστε στο επίπεδο του εξωτερικού, αλλά πάμε προς τα εκεί.
Πως βλέπεις να εξελίσσεται το μουσικό ντοκιμαντέρ ως κινηματογραφικό αφήγημα; Τα τελευταία χρόνια, και με τη βοήθεια ντοκιμαντέρ που έγιναν εμπορικές επιτυχίες και βραβεύτηκαν με Όσκαρ, το μουσικό ντοκιμαντέρ παίρνει θέση στην κινηματογραφική βιομηχανία. Θεωρώ ότι η παραγωγή μουσικών ντοκιμαντέρ θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Νομίζω ότι στο μέλλον θα έχουν πολύπλευρες προεκτάσεις (πολιτικές, κοινωνικές κτλ.) ακόμα περισσότερο από ότι έχουν αυτή τη στιγμή. Η μουσική δε θα πάψει ποτέ να είναι συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Ονόμασέ μου τα 5 all time αγαπημένα σου μουσικά ντοκιμαντέρ.
Searching for the Sugarman,
20.000 Days on Earth,
Freddie Mercury: the great pretender
και 2 φετινά,
Τhe possibilities are endless και
The Music of Strangers: Yo Yo Ma and the Silk Road Ensemble.
Ποιές είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε στη διοργάνωση; Σίγουρα δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Ειδικά τα πρώτα χρόνια το να εξηγήσεις ακόμα και το θέμα και το ύφος του ίδιου του φεστιβάλ ήταν περίπλοκη υπόθεση. Νομίζω μετά από 4 χρόνια τα πράγματα έχουν γίνει ευκολότερα.
Πως γίνονται οι επιλογές των ταινιών; Οι επιλογές γίνονται μετά από πολλές προβολές, πολλές συζητήσεις, πολλές κουβέντες μέσα από μια πολύ μεγάλη λίστα υποψηφίων ταινιών. Νομίζω ότι φέτος είναι η πρώτη χρονιά που είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι με τα φιλμ και δεν έχει μείνει τίποτα από όσα θέλαμε απ’ έξω.
Τελικά, το μουσικό ντοκιμαντέρ –αλλά και το ντοκιμαντέρ γενικότερα- είναι μια αφήγηση που οφείλει να είναι πιστή στην πραγματικότητα ή δημιουργεί μία ενδιάμεση αφήγηση μεταξύ της αλήθειας και της οπτικής ματιάς του δημιουργού; Νομίζω ότι δεν μπορούν να μπουν νόρμες ειδικά στα μουσικά ντοκιμαντέρ. Η προσωπική οπτική του δημιουργού πάντα επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα. Έχει πάντα ενδιαφέρον αυτό. Τελικά, είναι αυτό που μπορεί να κάνει ένα ντοκιμαντέρ να έχει ενδιαφέρον και να προκαλέσει σχολιασμό.
Το In-Edit ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη αλλά εδώ και δύο χρόνια διοργανώνεται και στην Αθήνα. Υπάρχουν βλέψεις και για άλλες πόλεις; Στόχος μας είναι το In Edit να πάει και σε άλλες πόλεις. Να έχουν την δυνατότητα λάτρεις των μουσικών ντοκιμαντέρ να το ζήσουν από κοντά. Ίσως όχι σαν ολόκληρο φεστιβάλ διάρκειας μιας εβδομάδας, κάτι μικρότερο στην αρχή, αλλά σίγουρα είναι κάτι που το θέλουμε και μας ενδιαφέρει.
Ποια από τις φετινές συμμετοχές του In-Edit Θεσσαλονίκης θα προτρέπατε τον κόσμο να δει οπωσδήποτε και γιατί; Το καινούριο ντοκιμαντέρ του Nick Cave είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο. Πολύ δυνατά συναισθήματα. Μαύρο και πολύ έντονο το φιλμ. Η δήλωση του Cave για το χαμό του παιδιού του. Ίσως η μόνη επίσημη δήλωση του για αυτό μέσω του ντοκιμαντέρ. Ίσως το έκανε έτσι ώστε να μην χρειαστεί να μιλήσει ποτέ ξανά για αυτό. Αλλά σίγουρα και το The Possibilities Are Endless για τον Edwyn Collins . O ίδιος ο Edwyn Collins θα δώσει ένα live gig αμέσως μετά την προβολή. Άχαστος!
Τι αναμένετε από το φετινό In-Edit Θεσσαλονίκης και ποιες είναι οι μελλοντικές βλέψεις για το φεστιβάλ; Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο κόσμος θα το στηρίξει και θα αγαπήσει τις ταινίες που θα προβληθούν, θα τις συζητήσει, θα τον προβληματίσουν. Για την επόμενη μέρα είναι ήδη προγραμματισμένο το In-Edit Festival στην Αθήνα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στις αρχές Νοέμβρη. Για τα υπόλοιπα, μείνετε συντονισμένοι.