Τη μουσική πολύ λάτρεψαν, το σινεμά επίσης. Τον εκρηκτικό συνδυασμό των δύο δε, ακόμη περισσότεροι. Αυτό τιμάει εδώ και πέντε χρόνια στην Ελλάδα (αρχικά στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια και στην Αθήνα) το φεστιβάλ μουσικού ντοκιμαντέρ In-Edit, προβάλλοντας μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα μουσικά ντοκιμαντέρ. Φέτος, η αθηναϊκή εκδοχή του In-Edit θα φιλοξενηθεί για δεύτερη χρονιά στη Στέγη με ένα πολυποίκιλο πρόγραμμα με ταινίες από τους Beatles μέχρι τους Sepultura. Πέρα από αυτό, η διοργάνωση έχει και εκλεκτούς καλεσμένους: o James Lavelle (UNKLE) θα αναλάβει τα decks στο pre-festival party στο Ρομάντσο (03/11), ο Don Letts θα αναλάβει το closing party της μεγάλης γιορτής στο ΜΠΕΛ ΡΕΫ (07/11), ενώ το φεστιβάλ έχει την τιμή να φιλοξενήσει και τους Mark Reeder (05/11) και Mail and Zeid (06/11).
Όσο μελετούμε το πρόγραμμα για να δούμε…τι θα δούμε από 4 έως 7 Νοεμβρίου στο κινηματογραφικό πανί, οι διοργανωτές μας μιλάνε για την εμπειρία του In-Edit και του μουσικού ντοκιμαντέρ, ενώ μας βρίσκουν ένα λόγο για κάθε ταινία του φεστιβάλ που θα μας κάνει να μην θέλουμε να τη χάσουμε.
Το Ιn-Edit Athens Edition φιλοξενείται για δεύτερη χρονιά στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Από την εμπειρία του πρώτου χρόνου, βλέπετε κάποια διαφορά στον κόσμο που έρχεται σε αυτό; Ποιά είναι η αντίδραση του κόσμου στο γεγονός ότι το μουσικό ντοκιμαντέρ «μπήκε» σε ένα Ίδρυμα; Το είδος του μουσικού ντοκιμαντέρ, τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως δημιουργεί το δικό του φανατικό κοινό. Η παραγωγή μουσικών ντοκιμαντέρ αυξάνεται διαρκώς και οι ταινίες που παράγονται είναι εξαιρετικές. Αυτή είναι η δεύτερη διοργάνωση του IN-EDIT στη Στέγη αλλά στην Ελλάδα έχει έρθει εδώ και πέντε χρόνια. Για εμάς, είναι συναρπαστικό να το βλέπουμε να μεγαλώνει και το κοινό του να ανοίγει. Η Στέγη με τα δικά της εργαλεία έδωσε μια διαφορετική ώθηση, σε ένα παγκόσμιο πρότζεκτ που παρουσιάζεται και στην Αθήνα. Το κοινό του μουσικού ντοκιμαντέρ ψάχνει εξαιρετικές ταινίες, στην προκειμένη σε ένα φεστιβαλικό κλίμα με την ποιότητα της προβολής και τα παράλληλα γεγονότα να συμπληρώνουν την εμπειρία! Με αυτή τη σκέψη το ότι μπήκε όπως αναφέρεται σε ένα ίδρυμα, μόνο χαρούμενο μπορεί να τον κάνει. Έτσι και αλλιώς όταν τα φώτα σβήνουν, και οι ήρωες ξεκινούν τις πρώτες νότες και λέξεις, σημασία έχει, όπως λέει και το μότο του Ιn Edit, η μουσική για τα μάτια σου.
Γιατί να δούμε κάθε ταινία του φετινού In-Edit ξεχωριστά; Πείτε μας μία πρόταση για να μας πείσετε για κάθε ταινία του φετινού προγράμματος.
B-movie. Lust and Sound in West Berlin 1979-89: Αν αναρωτιέσαι γιατί το Βερολίνο θεωρείται σήμερα πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, η απάντηση βρίσκεται εδώ: στον αναβρασμό της εποχής πριν την πτώση του Τείχους.
Eagles of Death Metal:Nos Amis: Ο ήχος της σφαίρας είναι απόλυτος αν υπάρχει κάτι που μπορεί να απαλύνει την ανάμνησή του, είναι η μουσική. Η Ιστορία του Μπακτακλάν στο Παρίσι.
Landfill Harmonic: Η σπουδαία ιστορία των ανθρώπων που παίρνουν σκουπίδια και απαντούν με μουσική, κυριολεκτικά.
The Beatles: Eight Days a Week-The Touring Years: Δεν υπάρχει κανείς στον κόσμο που δεν γνωρίζει τη μουσική τους, καιρός να μάθουμε περισσότερο για την ιστορία τους.
Rolling Stones Ole Ole Ole. A trip across Latin America: Ο Tζάγκερ και η παρέα του, δίνουν εδώ και σαράντα χρόνια στην έκφραση Let’s Rock άλλη διάσταση, η απόδειξη επί της οθόνης.
Nick Cave: One more time with Feeling: Μπορεί να μην βρήκες εισιτήριο για τη συναυλία του Nick Cave στην Αθήνα σε λίγες ημέρες, αλλά αυτή η συγκλονιστική ταινία θα σε αποζημιώσει και με το παραπάνω.
Raving Iran: Ο Amoosh και ο Arash διοργανώνουν πάρτυ ηλεκτρονικής μουσικής στην έρημο του Ιράν, κόντρα στο νόμο του κράτους τους. Κάποια στιγμή πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στη μουσική τους και την πατρίδα τους. Εσύ τι θα διάλεγες;
The Man from Mo’ Wax: Ο James Lavelle παρουσιάζει τη μουσική του ζωντανά την Παρασκευή 3/11 στο Ρομάντσο, αλλά αν θες να αντιληφθείς το μέγεθος της ιδιοφυΐας του, δεν επιτρέπεται να χάσεις αυτή τη ταινία.
Punk Attitude: Αν θες να μάθεις τι είναι πανκ, δεν υπάρχει κανένας καταλληλότερος να ρωτήσεις από τον Don Letts. Παρεμπιπτόντως ο Don Letts, έρχεται στην Αθήνα, σε συνεργασία με το British Council, για να μιλήσει μετά την προβολή της ταινίας με το κοινό και βέβαια να παίξει μουσική στο Closing Party του IN-EDIT, τη Τρίτη 7/11 στο Μπελ Ρευ.
Yallah underground: Όταν δε ξέρεις πώς θα ξημερώσει η επόμενη ημέρα, ζεις την κάθε στιγμή σου σε πλήρη έκταση. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι καλλιτέχνες της underground αραβικής μουσικής σκηνής και δύο από αυτούς, οι Maii and Zeid, θα παίξουν live αμέσως μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ, μέσα στην αίθουσα.
Charles Bradley: Soul of America: Κυκλοφόρησε το πρώτο του δίσκο στα 62 του και να σου πω την αλήθεια, τον έχω δει live στο Primavera Sound, στη Βαρκελώνη, να κάνει σπαγκάτο που θα ζήλευε και η Κομανέτσι. Έφυγε φέτος από τη ζωή, σε ηλικία 68 ετών και η ταινία που παρουσιάζει τη ζωή του δεν θα μπορούσε να λείπει από το πρόγραμμα του IN-EDIT.
Placebo: ALT. Russia: Στην εφηβεία μας, οι Placebo ήταν συνώνυμοι της κοινωνικής, πολιτικής και σεξουαλικής απελευθέρωσης. Το ενδιαφέρον με αυτό το ταξίδι τους κατά μήκος της Ρωσίας για τα 20 τους χρόνια, είναι ότι συναντούν Ρώσους καλλιτέχνες που αιφνιδιάζουν ακόμη και τους ίδιους.
I Called him Morgan: Ένα από τα διαμάντια της φετινής διοργάνωσης. Όπως είπε ο Γιώργος Παπαδημητρίου, δεν είναι απλά μία ταινία για την τζαζ μουσική, είναι ποτισμένη μέχρι το μεδούλι με το δηλητηριώδες νέκταρ της.
Bill Evans: Time Remembered: Ο Evans είναι ίσως ο σημαντικότερος πιανίστας της τζαζ μουσικής. Η ταινία αυτή είναι η τζαζ στα καλύτερά της.
Sepultura Endurance: Ακόμη κι αν δεν είσαι φαν της μέταλ μουσικής, αυτή η ταινία, για την μπάντα που ξεκίνησε από τη Βραζιλία για να κατακτήσει τον κόσμο, θα κάνει την καρδιά σου –και το στομάχι σου- να χτυπήσουν δυνατά.
The Public Image is Rotten: Η κοινή άποψη είναι πως «Η αλήθεια κρύβεται στους Sex Pistols». Ο John Lydon [aka Johnny Rotten], frontman των Sex Pistols, έχει αντίθετη άποψη!
Gimme Danger: Ένας κορυφαίος σκηνοθέτης, ο Τζιμ Τζάρμους, κάνει μία ταινία για την αγαπημένη του μπάντα, τους Stooges και τον εκκεντρικότερο frontman της ροκ εν ρολ σκηνής, τον Iggy Pop. Ο Τζάρμους, ορκισμένος φαν των Stooges, μας προειδοποιεί: δεν θα είναι καθόλου αντικειμενικός!
Τελικά, γιατί μας αρέσουν τόσο τα μουσικά ντοκιμαντέρ; Θέλουμε όντως να δούμε μια αθέατη πλευρά των αγαπημένων μας καλλιτεχνών ή θέλουμε να δούμε την «μυθική» πλευρά του πράγματος επί της οθόνης; Νομίζω και τα δύο! Από τη μία το ντοκιμαντέρ σαν κινηματογραφικό είδος καταγράφει με ειλικρίνεια ιστορίες από το παρασκήνιο, αποτυπώνει λεπτομέρειες της αφήγησης που μπορεί να μην φαίνονται κάτω από τα εκτυφλωτικά φώτα της σκηνής. Έτσι λοιπόν, μέσα από τα ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτονται αθέατες και ασυνήθιστες πλευρές των «μυθικών» καλλιτεχνών. Από την άλλη, το κινηματογραφικό πανί, διατηρεί την απαραίτητη απόσταση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό του, τον αποκαλύπτει χωρίς όμως να τον «αποκαθηλώνει». Θα έλεγα ότι τα μουσικά ντοκιμαντέρ είναι ένας ανοιχτός διάλογος ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό, κατά τη διάρκεια του οποίου όμως, ο καλλιτέχνης, παραμένει στη φυσική του θέση, πάνω στη σκηνή.
Υπάρχουν τρανές αποδείξεις ότι η μουσική ακούγεται καλύτερα ζωντανά και δυνατά. Το μουσικό ντοκιμαντέρ βλέπεται καλύτερα δυνατά και στη μεγάλη οθόνη; Προφανώς δεν μπορεί κανένα ντοκιμαντέρ να αντικαταστήσει τη δύναμη ενός live ή καλύτερα αυτό θα σήμαινε ότι το live δεν ήταν τόσο καλό. Ωστόσο και ένα μουσικό ντοκιμαντέρ βλέπετε καλύτερα δυνατά και στη μεγάλη ταινία. Είναι εξ’ άλλου ταινίες για τη μουσική αλλά και ταινίες με πολλή μουσική, άρα δυναμώνουμε την ένταση. Όπως έγραψε ο Μιχάλης Σπανός στο ΒΕΑΤ το περιοδικό του In Edit που κυκλοφορεί αυτές της μέρες στην Αθήνα με αφορμή το φεστιβάλ, «εκεί που κλείνει η οθόνη του υπολογιστή σου, ξεκινά το IN EDIT festival». Αυτή είναι η πραγματική πρόκληση, στο να επιλέξεις το δεύτερο.