Σε ένα κτήμα πνιγμένο στα ελαιόδεντρα διοργανώνεται για 7η συνεχή χρονιά το Koumaria Residency, ένα 10ήμερο ερευνητικό residency, που τρέχει από το 2009 και εντεύθεν από την καλλιτεχνική ομάδα Medea Electronique. Οι δράσεις του εστιάζουν στον cross-media αυτοσχεδιασμό και τις πρακτικές των νέων μέσων, όμως φέτος το Koumaria Residency υπό τον τίτλο «Site-specific ηχητικοί αυτοσχεδιασμοί: Ένα έργο καταγραφής» είχε στόχο να συγκεντρώσει καλλιτέχνες που προέρχονται κυρίως από το πεδίο της μουσικής, για να εστιάσουν στον ηχητικό – μουσικό αυτοσχεδιασμό και σε τοπο-ειδείς (site-specific) καταγραφές.
Η ομάδα της Medea Electronique δραστηριοποιείται από το 2006 στον ευρύτερο χώρο της σύγχρονης τέχνης. H μουσική, η κινούμενη εικόνα, η ζωγραφική, τα πολυμέσα, η ρομποτική, οι διαδραστικές τεχνολογίες και η παραγωγή πολυμεσικών εκδηλώσεων συναντιούνται κάτω από το όνομα που γεννήθηκε από το λογοπαίγνιο της Μήδειας και των (σύγχρονων πάντα) Media, προκειμένου να συνεργαστούν αποδίδοντας ένα πρωτογενές αποτέλεσμα. Ορισμένα μάλιστα από τα μέλη της ομάδας -παράλληλα με την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα- ελέγχουν με ακαδημαϊκό τρόπο αυτή τη συγχώνευση διαφορετικών πεδίων που συνδιαλέγονται και συμπράττουν κάτω από την ίδια στέγη.
Η φύση αυτοσχεδιάζει μαζί με τους μουσικούς
Οι συμμετέχοντες, όπως κάθε χρόνο, έρχονται από μακριά δημιουργώντας έτσι μια πολυπολιτισμική κοιτίδα με μυριάδες αναφορές, γεγονός διάχυτο όχι μόνο στο αποτέλεσμα του έργου τους, αλλά και στη συγκατοίκησή τους. Ο Felix Del Tredici τρομπονίστας από τον Καναδά, οι ομοεθνείς του Preston Beebe, συνθέτης, κρουστός και ειδικός στη μουσική τεχνολογία και ο Jung Wook Jonathan Hong, μουσικός παραγωγός, η Melisa Delgado βιολονίστα από την Ολλανδία, ο Πολωνός τσελίστας Robert Jedrzejewski και τέλος η εξαιρετική Marili Pizarro χορεύτρια/περφόρμερ από το Πουέρτο Ρίκο, ξεχύθηκαν σε διάφορα μέρη της Πελοποννήσου, όλοι τους χώροι που έχουν μια αντήχηση παραπάνω από ότι όταν βρίσκεσαι σε μια συναυλία και αυτοσχεδίασαν αντλώντας έμπνευση από το φυσικό τοπίο και την πλούσια μορφολογία της ευρύτερης περιοχής. Οι residents βρέθηκαν σε ένα σπήλαιο στον Ταΰγετο, σε φαράγγια, σε ένα παλιό ελαιοτριβείο, ανάμεσα σε δεξαμενές και νυχτερίδες που πετούσαν από πάνω τους και σε ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του 19ου αιώνα στον Πάρνωνα. Τους παρακολουθήσαμε- κάνοντας φυσικά απόλυτη ησυχία- κατά τη διάρκεια της ηχογράφησής τους με πνευστά που αντιλαλούσε στη χαώδη έκταση που περιβάλει το σπίτι όπου διέμεναν.
Στο ελαιοτριβείο.
Κάθε χρόνο τα αποτελέσματα του residency παρουσιάζονται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, σε μορφή παράστασης. Ωστόσο φέτος, η παρουσίαση έγινε σε ένα χώρο στάθμευσης στον πεζόδρομο της Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στη Σπάρτη στο πλαίσιο της σειράς εκδηλώσεων «Ανοιχτή Πόλη» και στο καφενείο του Τάκη Κανελλόπουλου στο χωριό που φιλοξένησε τους residents τόσο καιρό. Ο λόγος που δε θα γίνει φέτος παράσταση στην Αθήνα είναι ότι, ένα ακόμη performance / audio visual residency θα πραγματοποιηθεί το Μάιο του ’16 σε συνεργασία με μια γαλλική ομάδα.
Ο Eric Lewis στο καφενείο του Τάκη Κενελλόπουλου
Η παρουσίαση στο καφενείο της γραφικής Σελασσίας ήταν μια μοναδική εμπειρία. Μια μέρα ακριβώς πριν το ματωμένο φεγγάρι του Σεπτέμβρη και ο ουρανός είχε ντυθεί με μενεξεδί χρώματα. Οι μουσικοί, στήνουν τα όργανά τους στον εξωτερικό χώρο του καφενείου, ενώ οι ντόπιοι παρακολουθούν γεμάτοι περιέργεια. Ταυτόχρονα με το performance στον τοίχο του απέναντι οικοδομήματος, πάνω σε κλειστά παραθυρόφυλλα, προβάλλεται footage από τις δράσεις τις ομάδας τις δέκα αυτές ημέρες του residency. Μετά περνάμε όλοι στον εσωτερικό χώρο για την προβολή του ντοκιμαντέρ “Koumaria: Improvising across boundaries in new media art and community” που γυρίστηκε το 2013 από τη Medea Electronique σε συνεργασία με το IICSI (International Institute for Critical Studies in Improvisation) στο χώρο του residency και στις περιοχές στις οποίες ταξίδεψαν τότε οι καλλιτέχνες και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο 2014 στη Στέγη. Το φιλμ επιμελήθηκαν οι visual artists και μόνιμα μέλη της Medea, Κλεοπάτρα Κοραή, Michael Larsson και Παναγιώτης Γουμπούρος.
Υπάρχει ένας πολύ σημαντικός λόγος που η Κουμαριά είναι διαφορετική από κάθε άλλο residency. Όπως λένε ο Μανώλης Μανουσάκης , ιδρυτικό μέλος της Medea, συνθέτης και sound artist και ο Eric Lewis αυτοσχεδιαστής/ φιλόσοφος και μέλος του IICSI «Τα περισσότερα residencies είναι για να δίνουν στον καλλιτέχνη το χρόνο και την ηρεμία να δημιουργήσει ένα πρότζεκτ και όχι απαραίτητα να το ολοκληρώσει, αλλά έστω να το ξεκινήσει με σκοπό να το ολοκληρώσει. Μπορεί να συναντήσεις άλλον resident για γεύμα, μπορεί όχι, είσαι συνήθως απομονωμένος στον δικό σου χώρο δουλεύοντας πάνω σε κάτι συγκεκριμένο. Εμείς εδώ είμαστε το ακριβώς αντίθετο, δουλεύουμε όλοι μαζί, τρώμε όλοι μαζί, καθαρίζουμε όλοι μαζί. Ειδικά στο καθάρισμα φέτος είμαστε εξαιρετικά οργανωμένοι. Πέρα από την πλάκα όμως, είναι ένα residency στο τέλος του οποίου πρέπει πάντα να παρουσιαστεί ένα συλλογικό έργο σε μια παράσταση. Πιάνεις κάτι από το μηδέν και στο τέλος πρέπει άνθρωποι που δεν έχουν γνωριστεί ποτέ πριν μεταξύ τους, να το παρουσιάσουν μέσα σε δέκα μέρες και κάποιος θα πληρώσει εισιτήριο για να το δει όλο αυτό. Θα ξοδέψει το σαββατόβραδό του εκεί. Δε μπορεί λοιπόν αυτή η δουλειά να μην είναι επαγγελματική». Στα πλαίσια αυτά λειτουργεί και ένα ερευνητικό πρόγραμμα με το IICSI που συμπεριλαμβάνει τις δράσεις της ομάδας με τους residents, προκειμένου να πραγματοποιηθούν μελέτες για το τρόπο αλληλεπίδρασης των καλλιτεχνών που ζουν σε ένα σπίτι δέκα μέρες με στόχο να παράξουν ένα ολοκληρωμένο και συλλογικό έργο. «Όλα έχουν να κάνουν με την κοινωνικότητα», λέει ο Eirc. Επίσης στόχος της Medea και του residency είναι να προκύψει ένα άλμπουμ από τις ηχογραφήσεις.
Μιλάμε με τον Μανώλη, τον Eric, τον Παναγιώτη και την Αγγελική Πούλου, curator της Medea Electronique. Είναι δύσκολο να μη ξεφύγουμε από τη συζήτηση και αναπόφευκτα φτάσαμε στην – προβληματική – σχέση ελληνικού κράτους και τέχνης. Καθώς συζητάμε, από πίσω μας ακούγονται ως χαλί οι αυτοσχεδιασμοί των residents που έχουν φορτώσει τα όργανα στους ώμους και έχουν βρει μια τοποθεσία με καλή ακουστική ανάμεσα στον μεγάλο ελαιώνα. Ο Μανώλης σε κάποιο σημείο της κουβέντας μας αστειεύεται λέγοντας «H noise πέθανε, ζήτω η noise». Ο Eric σπεύδει να εξηγήσει αυτή τη φράση. «Το μεγαλύτερο challenge που έχει να αντιμετωπίσει η noise μουσική τα τελευταία 30 χρόνια, είναι να φέρει το σώμα πίσω στην παραγωγή της, μιας και τα ηλεκτρονικά μέσα κατέκτησαν το χώρο. Επιπλέον όλα εκείνα τα όργανα που γνωρίζαμε ως noise ξέρουμε πια τον ήχο που παράγουν, άρα αυτό κάνει τη noise μουσική, κλασική μουσική. Όμως υπάρχουν καλλιτέχνες που προσπαθούν να επανεντάξουν το κορμί στη noise, θέλουν την κινησιολογία πίσω». Το Koumaria Residency 2015 Site-specific acoustic improvisations: A Recording Project, το έκανε.