Σ’ ένα μικρό γραφικό στενό της Ερμούπολης, η μεγάλη κόκκινη πόρτα ενός παλιού νεοκλασικού ανοιγοκλείνει ασταμάτητα. Πιτσιρίκια μια σταλιά κουβαλώντας μουσικά όργανα μεγαλύτερα από το μπόι τους, όμορφα κορίτσια κρατώντας στο ένα χέρι την τσάντα τους και στο άλλο τη θήκη του ακορντεόν, έφηβοι με μπλούζες Marilyn Manson και Joy Division κι ένα μπουζούκι στην πλάτη, άνθρωποι από 5 έως 75 ετών, τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους, μπαινοβγαίνουν στο διώροφο κτίριο του 1830 ενώ από μέσα ακούγονται ρεμπέτικες, λαϊκές και βυζαντινές μελωδίες. Στο εσωτερικό του κτιρίου, αφού ανέβεις μια παλιά ξύλινη σκάλα που τρίζει, συναντάς πολλά μικρά δωμάτια.
Στο ένα υπάρχει ένας μεγάλος μαυροπίνακας και πολύχρωμα παιδικά καρεκλάκια, στο άλλο ένα πιάνο αντίκα, στο παραδίπλα κιθάρες, μπουζούκια, τζουράδες και στο πάνω υπολογιστές, μίκτες και κονσόλες. Ένα σκηνικό σύγχρονο και παλιακό ταυτόχρονα που μαρτυρά τεράστια αγάπη και σεβασμό για τη μουσική. Παντού γύρω φωτογραφίες και σκίτσα του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Παπαϊωάννου, του Ζαμπέτα, του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου…
Ήταν πριν 3 περίπου χρόνια όταν, κατά τη διάρκεια μιας μουσικής εκδήλωσης στο θέατρο Απόλλων της Σύρου, ο Σταύρος Ξαρχάκος μιλάει για πρώτη φορά για την ανάγκη δημιουργίας μιας λαϊκής μουσικής σχολής στη Σύρα, την πατρίδα του Μάρκου Βαμβακάρη διότι όπως ο ίδιος είπε «Εδώ γεννήθηκε, μεγαλούργησε κι έσπειρε, ο Όμηρος της λαϊκής μας μουσικής, ο Μάρκος». Η ιδέα αυτή του συνθέτη ενθουσιάζει το κοινό και βρίσκει πολύ γρήγορα θερμούς υποστηρικτές. Μετά από λίγους μήνες και πολλή δουλειά « Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή» γίνεται πραγματικότητα.
Ιδρύεται σωματείο με την επωνυμία «ΕΝ ΧΟΡΔΑΙΣ & ΟΡΓΑΝΟΙΣ (Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή )» στο οποίο προεδρεύει ο Σταύρος Ξαρχάκος και με τη στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, η Σχολή αποκτά σάρκα και οστά και ξεκινά τη λειτουργία της.
Στη Σχολή δημιουργείται τμήμα λαϊκής μουσικής όπου διδάσκονται τρίχορδο μπουζούκι, τζουράς, μπαγλαμάς, κιθάρα, κοντραμπάσο, ακορντεόν και πιάνο ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί και τμήμα βυζαντινής μουσικής όπου διδάσκεται θεωρία, παρασημαντική, ισοκράτημα, τυπικό, μονωδία και βυζαντινός χορός. Οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν το δύσκολο και σημαντικότατο έργο της διδασκαλίας, είναι άνθρωποι με πολυετή εμπειρία στο χώρο της μουσικής και βαθιά γνώση του αντικειμένου τους, όπως ο Αρίστος Βαμβακούσης, ο Δημήτρης Μαραγκός, ο Φίλιππος Παχνιστής και ο Βασίλειος Χασανδρινός.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος στο Θέατρο Απόλλων.
Το σύστημα εκμάθησης διαφέρει από αυτά των κλασικών ωδείων και βασίζεται κυρίως στη βιωματική μάθηση, όπου ο σπουδαστής ξεφεύγει από τη μέθοδο της παπαγαλίας και της ατελείωτης θεωρίας και πρωτίστως αποκτά μια προσωπική, βιωματική σχέση με το όργανο και τη μουσική κάτι που μάλλον ταιριάζει καλύτερα με τη λαϊκή κουλτούρα.
Βασικός στόχος της Σχολής πέρα από την εκμάθηση μουσικών οργάνων είναι και η μελέτη, καταγραφή, διάσωση και διάδοση της λαϊκής μουσικής μας παράδοσης μέσα από σεμινάρια, ημερίδες κι εργαστήρια που διοργανώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
O Γιώργος Νταλάρας και οι μαθητές της σχολής.
Στα 2 χρόνια λειτουργίας της, η Σχολή και οι μαθητές της έχουν συμμετάσχει σε αρκετά φεστιβάλ και μουσικές εκδηλώσεις κι έχουν συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα της ελληνικής σκηνής όπως ο Γιώργος Νταλάρας ο οποίος από την πρώτη στιγμή στήριξε αυτό το εγχείρημα δωρίζοντας μουσικά όργανα στη Σχολή και συμμετέχοντας αφιλοκερδώς σε συναυλίες των μαθητών. Στο άμεσο μέλλον η Σχολή ετοιμάζει κι άλλες σημαντικές συνεργασίες κι εμφανίσεις -εντός κι εκτός Σύρου- ενώ για το καλοκαίρι έχει ήδη ανακοινώσει το 1ο Μουσικό Εργαστήρι με τίτλο «Το ρεμπέτικο και η βυζαντινή μουσική στη Χώρα του Μάρκου» που θα διεξαχθεί 27-29 Ιουνίου στον ιστορικό οικισμό της Άνω Σύρου και θα απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας και μουσικού επιπέδου. Εισηγητές θα είναι ο Μανώλης Πάππος, ο Τάκης Φραγκούς, ο Ηρακλής Βαβάτσικας, ο Λουκάς Τσούκος και οι καθηγητές της Σχολής.
Επίσης, σύντομα μέσα στο κτίριο της Σχολής θα στηθεί μια δανειστική βιβλιοθήκη με συλλογή σημαντικού και σπάνιου υλικού (βινύλια, βιβλία κ.α.)από δωρεές ιδιωτών κι ένα επαγγελματικό studio ηχογραφήσεων που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες της Σχολής και όχι μόνο.
Eίναι αισιόδοξο το γεγονός πως το ρεμπέτικο, που αν κι έχει αναγνωριστεί σε όλον τον κόσμο παραμένει παρεξηγημένο εντός συνόρων, συνεχίζει να ελκύει νέους ανθρώπους αποδεικνύοντας τη σημαντικότητα και τη διαχρονικότητά του που οφείλονται πιθανότατα στην αδιαπραγμάτευτη αλήθεια του. Παράλληλα, η Σύρα, μέσω της Μεγάλης του Μάρκου Σχολής, καταφέρνει για άλλη μια φορά να τιμήσει τον άνθρωπο που την έκανε γνωστή σε όλη την Ελλάδα και αποκτά την ευκαιρία να αναδείξει μια νέα γενιά ταλαντούχων παιδιών που «βγήκαν από τα σπλάχνα της, μέσα από την καρδιά της» όπως έχει τραγουδήσει και ο ίδιος.
Είμαι σίγουρη πως αν ο Μάρκος μπορούσε να δει σήμερα κάποιον από αυτούς τους πιτσιρικάδες να παλεύει με τα μικρά του χεράκια να «βγάλει» τη Φραγκοσυριανή στο μπουζούκι, θα τράβαγε, συγκινημένος, μια βαθιά τζούρα και θα του έσκαγε το πιο γλυκό του χαμόγελο.