Categories: ΜΟΥΣΙΚΗ

Η επανάσταση του Industrial ήχου ξεκίνησε από το Sheffield

Οι Cabaret Voltaire μαζί με τους Human League και τους Clock DVA, εφορμούν από τo  βιομηχανικό Sheffield  για να προλογίσουν μουσικά είδη όπως το EBM και το electro, την techno και την house, εμπνέοντας την πρωτοποριακή electronica της Warp Records.

To 1978, οι Cabaret Voltaire υπέγραψαν το δισκογραφικό τους συμβόλαιο με την Rough Trade Records. Είχαν ακόμη ενδιαφερθεί για αυτούς η Factory Records και οι Throbbing Gristle που τους είχαν επίσης πλησιάσει με σκοπό να τους εντάξουν στη δική τους Industrial Records. Το δέλεαρ που τους έκανε τελικά να επιλέξουν τη Rough Trade, ήταν η προσφορά από εκείνη, αντί για χρηματική προκαταβολή, ενός τετρακάναλου μαγνητόφωνου Revox. Ένα εργαλείο που θα έδινε την περαιτέρω δυνατότητα στο σχήμα των Richard H. Kirk, Stephen Mallinder και Chris Watson, να συνεχίσει και να επεκτείνει σε νέους ορίζοντες τους ηχητικούς πειραματισμούς και τις εξερευνήσεις του, που είχαν ήδη ξεκινήσει από το 1973, στην γενέτειρα τους βιομηχανική πόλη του Sheffield. Υπό την σκέπη της  Rough Trade, κυκλοφόρησαν μια σειρά από θεμελιώδη singles και EPs. Το επτάιντσο, 45 στροφών EP, Extended Play και το single Nag Nag Nag, το δωδεκάιντσο EP Three Mantras και albums όπως το ιστορικό ντεμπούτο τους Mix-Up του 1979, το The Voice of America του 1980, το Red Mecca του 1981.

To γκρουπ πήρε το όνομά του από το ομώνυμο nightclub, το οποίο ιδρύθηκε το 1916 και βρίσκεται ακόμα στο κέντρο της παλιάς πόλης της Ζυρίχης. Πριν από 105 χρόνια και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, υπήρξε το κέντρο του καλλιτεχνικού και λογοτεχνικού κινήματος Dada στην Ευρώπη. Οι Cabaret Voltaire, συνδύαζαν στις πρώιμες εμφανίσεις τους, στην επηρεασμένη από το Dada performance τους, video και film, DIY electronics, cut-up και κολλάζ ηχητικές τεχνικές, με πειραματικές ηχογραφήσεις σε ταινίες από reel to reel μαγνητόφωνα επεξεργασμένες  με εφέ, με έναν πρωτοποριακό ηχητικό σχεδιασμό. Οι μακρόσυρτοι ηλεκτρονικοί, μινιμαλιστικοί μουσικοί λαβύρινθοι του ντεμπούτου τους Mix-Up, διακόπτονται από τις βιομηχανικές ηχητικές μαχαιριές των synths και τις εκρήξεις των κρουστών. Παραμορφωμένες κιθάρες, επεξεργασμένα φωνητικά με διάφορα εφέ και κυρίως delay. Θόρυβος και abstract ηλεκτρονικά. Πρωτόλεια power electronics  στο κομμάτι Heaven And Hell. Noise και harsh electronics, μια προχωρημένη electro-punk αισθητική που υπογραμμίζεται και με την διασκευή τους στο No Escape, τραγούδι των 60ς psych-garage- punk θεών The Seeds του Sky Saxon. Στοιχειωμένα ηχοτοπία στο Photophobia και εφιαλτική φουτουριστική ατμόσφαιρα στο  Kirlian Photograph.

Total pandemonium. Tα γεγονότα και καλλιτεχνικά δρώμενα, τα οποία ήταν μεγάλης σημασίας για την εξάπλωση του κινήματος του Dada και τα οποία συνέβαιναν μέσα στο “ολοκληρωτικό πανδαιμόνιο” που επικρατούσε σε μια τυπική νύχτα στο Cabaret Voltaire, άλλαξαν για πάντα από τότε την παγκόσμια τέχνη και κουλτούρα. Οι ιδρυτές του, Hugo Ball και Emmy Hennings, ενθάρρυναν την πολυποίκιλη και διαφορετική από τα καθιερωμένα avant garde αισθητική του Dada. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν  η ανάμιξη visual art με την ποίηση μέσω της τεχνικής του κολλάζ, με την αντί-καλλιτεχνική, μηδενιστική άποψη των ντανταϊστών, οι οποίοι έθεταν ως βασική αφορμή και σκοπό της δημιουργικής διαδικασίας, την “δολοφονία” της ζωγραφικής και των παραδοσιακών καλλιτεχνικών τεχνικών. To Dada υπήρξε μια θρησκεία που έφερνε κοντά και ενθάρρυνε την αλληλεπίδραση διαφορετικών μεταξύ τους σχολών, τη σύλληψη και δημιουργία ενός event έξω από τα καθιερωμένα, μιας ζωντανής παράστασης, ενός μανιφέστου που συνδυάζει μουσική, ζωγραφική, visual art, χορό, ποίηση, μια άποψη για τα πράγματα και μια συμπεριφορά που αμφισβητεί τα πάντα.

Να εξαλειφθεί ο καπιταλισμός με την επαναστατικοποίηση της καθημερινότητας. Η ελεύθερη, ανοιχτή και αντιεξουσιαστική προσέγγιση του Dada στην τέχνη και την κοινωνία, οι αρχές και η φιλοσοφία του κινήματος, είχαν  μεγάλη επίδραση στις μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών. Εκείνες που επηρεάστηκαν από την κληρονομιά του Dada, χρησιμοποιώντας το ως όχημα που εκτείνεται και πέρα από την τέχνη. Ως  ένα μέσο για την έκφραση της επαναστατικότητας, με την αντισυμβατική δημιουργία ως μέσο αλλαγής της κοινωνικής  πραγματικότητας και της τέχνης. Έτσι επήλθε η γέννηση νέων κινημάτων όπως ο Υπερρεαλισμός, το Fluxus, η Καταστασιακή Διεθνής, η Beat Generation, το punk.

Οι Cabaret Voltaire ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους, λειτουργώντας στη μακρόχρονη καριέρα τους και στηριζόμενοι σε δύο  βασικούς άξονες: Την καλά σχεδιασμένη και εμπνευσμένη, διαφορετική κάθε φορά ηχητική επίθεση που εξαπέλυαν, η οποία αψηφούσε κανόνες και όρια, αλλά και με την κοινωνικοπολιτική τους στάση. Από τις αρχές των 70s που δημιουργήθηκαν παρέμειναν  πιστοί στο αρχικό τους όραμα. Εκείνο του ανοίγματος νέων μουσικών δρόμων μέσω του ηχητικού πειραματισμού, της πρωτοτυπίας και της πολυμορφίας της μουσικής τους. Ξεκίνησαν το 1975 να εμφανίζονται ζωντανά έχοντας την ενέργεια και επαναστατικότητα του punk ως αιχμή του ήχου τους και κομμάτια που τους έκαναν διαβόητους όπως Baader Meinhof και Do The Mussolini (Headkick). Οι αρχικές performances  των Cabaret Voltaire, οι οποίες υπήρξαν πολυαναμενόμενες και αρκετά σπάνιες, έχουν αποτυπωθεί σε τρία ζωντανά άλμπουμ: Live At The Y.M.C.A. 27.10.79 (1979), Live at the Lyceum (1981) και HAI live in Japan (1982), καθώς και στο 90λεπτο βίντεο Doublevision presents (1982).

Από τη στιγμή που ο Chris Watson (ίδρυσε αργότερα μαζί με τον Andrew M. McKenzie τους The Hafler Trio), αποχώρησε από το γκρουπ τον Οκτώβριο του 1981, οι Kirk και Mallinder, συνέχισαν να ηχογραφούν τα επόμενα εκπληκτικά άλμπουμ των Cabaret Voltaire, βρισκόμενοι σε μια παρατεταμένη και γόνιμη περίοδο που κράτησε καθ’ όλη τη διάρκεια των 80s. Παρουσίασαν μια σειρά από εφευρετικά και ηχητικά διαφοροποιημένα μεταξύ τους άλμπουμ; 2X45 (1982), Johnny Yesno (The Original Soundtrack From The Motion Picture) και The Crackdown (1983)  Micro-Phonies (1984), The Covenant, The Sword And The Arm Of The Lord (1985), Code (1987). Το σχήμα είχε αρχίσει σταδιακά να ενσωματώνει χορευτικά και pop στοιχεία στον ήχο του, διατηρώντας και κατοχυρώνοντας  ταυτόχρονα τις πειραματικές και Industrial καταβολές και αναζητήσεις του, κερδίζοντας μαζί και έναν αυξανόμενο αριθμό ακροατών. Κατάφερε ακόμη να διαδραματίσει κυριαρχικό ρόλο στην διαμόρφωση της παγκόσμιας house, techno  και dance σκηνής, αλλά και σε ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής της ηλεκτρονικής μουσικής μέχρι σήμερα.

Be Free. 26 χρόνια μετά το τελευταίο, που είχε τον τίτλο The Conversation, οι Cabaret Voltaire κυκλοφόρησαν το 14ο στούντιο άλμπουμ τους, το Shadow Of Fear τον Νοέμβριο του 2020. Η πρώτη τους κυκλοφορία με τον Richard H Kirk να είναι το μοναδικό μέλος της μπάντας. To άλμπουμ αυτό μεταφέρει ατόφια την προσωπικότητα και αποδεικνύει την εξελικτική πορεία μέσα στα χρόνια ενός πρωτοποριακού σχήματος, το οποίο υπήρξε πάντα ένα βήμα μπροστά από την εποχή του και αρνείται ακόμη να κατηγοριοποιηθεί. Σκοτεινά, φουτουριστικά φωνητικά samples, noise, funk, electronica, techno, dub, Kosmische Musik, και κοφτερές γραμμές από τα synths. Ένα ταξίδι  κατά τη διάρκεια του οποίου έχει περάσει και σχολιάσει με τη δική του άποψη, από τους κυριότερους σταθμούς στην ιστορία της ηλεκτρονικής μουσικής. Ο Kirk καταφέρνει τελικά να φτάσει σε ένα καινούργιο προορισμό. Ο ίδιος έχει πει για το άλμπουμ: Ο σκοπός από την αρχή αυτής της αποστολής για τη δημιουργία του Shadow Of Fear ήταν: καμία νοσταλγία για το παρελθόν. Οι φυσιολογικοί κανόνες δεν ισχύουν εδώ. Κάτι για τον 21ο αιώνα. Καθόλου παλιό υλικό. Tην κυκλοφορία του Shadow Of Fear ακολούθησαν μέσα στο 2021, ένα νέο EP με τίτλο Shadow of Funk, και δύο ακόμη άλμπουμ, τα Dekadrone και BN9Drone.

Ο Richard H. Kirk, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 65 ετών, στις 21 του περασμένου Σεπτεμβρίου, ακολουθώντας την αποχώρηση ενός ακόμη πρωτοπόρου της ηλεκτρονικής και industrial σκηνής. Εκείνη του Genesis P-Orridge (Throbbing Gristle, Psychic TV), ο οποίος απεβίωσε στις 14 Μαρτίου του 2020. Βασικοί διαμορφωτές της εξέλιξης της ηλεκτρονικής και DIY  μουσικής σκηνής, άφησαν πίσω τους ένα τεράστιο έργο που θα συνεχίσει να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έμπνευσης για τους μελλοντικούς μουσικούς.

The original sound of Sheffield. Βιομηχανικοί ήχοι, προερχόμενοι από την βιομηχανική πόλη του Sheffield. Οι Cabaret Voltaire, δημιουργώντας τον προοδευτικό, επαναστατικό ήχο τους, μια εφευρετική και ανεξάντλητη μίξη από πειραματικά ηλεκτρονικά, βιομηχανικά κρουστά και ρυθμούς, dub, funk και punk άποψη, δημιουργούσαν ταυτόχρονα τη κινητήρια δύναμη πίσω από επερχόμενους καλλιτέχνες και σχήματα του industrial, της house και της techno. Έστρωσαν το δρόμο για να προχωρήσουν μέσα στη σκηνή σχήματα όπως οι The Human League, οι Heaven 17, οι CLOCK DVA και μεταγενέστεροι όπως οι Moloko και ακόμη έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της Warp Records.

Tον ίδιο μήνα και την ίδια χρονιά, τον Οκτώβριο του 1979, κυκλοφόρησαν τα ντεμπούτα των δύο πολύ βασικών γκρουπ από το Sheffield. Το Mix-Up των Cabaret Voltaire και το Reproduction των τότε post punk, experimental, electro και industrial, επίσης πρωτοπόρων, The Human League. Ο Martyn Ware, ένα από τα ιδρυτικά μέλη των δεύτερων, περιέγραψε τους Cabaret Voltaire ως τους μεγάλους τους αδελφούς. To post-punk/proto-industrial γκρουπ, είναι αυτό που μαζί με τους The Human League, τους Clock DVA, τους Heaven 17, θα έκανε ακόμη πιο γνωστή στη μουσική κοινότητα την ύπαρξη της επιδραστικής αυτής σκηνής που γεννήθηκε στο Sheffield. Την πόλη που εκτός των σημαντικών γκρουπ της ηλεκτρονικής- industrial σκηνής, υπήρξε γενέτειρα ιστορικών σχημάτων και καλλιτεχνών προερχόμενων από ολόκληρο το rock, πειραματικό, ηλεκτρονικό, ανεξάρτητο μουσικό φάσμα και από διάφορες εποχές. Οι post punk The Comsat Angels και Artery, οι neoclassical, dark-wave, martial industrial, κινηματογραφικοί, In the Nursery κατάγονται από εκεί. Ακόμη οι indie rockers Pulp, The Last Shadow Puppets και Arctic Monkeys, οι ηλεκτρονικοί LFO, ο μεγάλος Joe Cocker, ο αινιγματικός psych-prog rocker Ramases, οι progressive jazz rockers Warm Dust.

To (We Don’t Need This) Fascist Groove Thang, που κυκλοφόρησε στις 6 Μαρτίου του 1981, υπήρξε το ντεμπούτο single των Heaven 17 και προπομπός του επίσης ντεμπούτου άλμπουμ τους, της ίδιας χρονιάς που είχε τον τίτλο Penthouse and Pavement. Παρότι απαγορεύτηκε η μετάδοσή του από το BBC, εξαιτίας του ότι οι στίχοι αναφέρονταν εκτός των άλλων και σε πολιτικούς ηγέτες της εποχής όπως τη πρωθυπουργό της Βρετανίας Margaret Thatcher και τον Αμερικανό πρόεδρο Ronald Reagan, το τραγούδι κατάφερε να ακουστεί πολύ και τα μηνύματα και η καταγγελία του κατά του ρατσισμού και του φασισμού να περάσουν σε ένα ευρύ κοινό.

Europe’s an unhappy land
They’ve had their fascist groove thang
Brothers, sisters, we don’t need that fascist groove thang

 Μετά την αποχώρησή του και τη διάλυση των The Future , μέλη των οποίων έφτιαξαν τους The Human League και τους Heaven 17, ο Adi Newton, ο οποίος είχε ήδη συνεργαστεί  και με μέλη των Cabaret Voltaire στην κολεκτίβα The Studs, υπήρξε υπεύθυνος για τη δημιουργία της πρώτης σύνθεσης των Clock DVA:  David J. Hammond (κιθάρα), Judd Turner (μπάσο), Roger Quail (ντραμς), Charlie Collins (σαξόφωνο, κλαρινέτο). Ένα από τα κυριότερα γκρουπ της ηλεκτρονικής μουσικής σκηνής του Sheffield, ξεκίνησαν να παίζουν το 1978, έχοντας ως βάση την πειραματική ηλεκτρονική μουσική, διαμορφώνοντας και εξελίσσοντας τις πολυδιάστατες ηχητικές τους εξορμήσεις. Με επιρροές από τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο της επιστημονικής φαντασίας και τον αποκρυφισμό, είναι υπεύθυνοι και αυτοί σε μεγάλο βαθμό για την ευρεία και σε όλο τον κόσμο διάδοση, παραγωγικότητα και διάρκεια του industrial ήχου και της σκηνής του EBM (Εlectronic Βody Μusic).

Η ανεξάρτητη δισκογραφική Warp Records, ιδρύθηκε στο Sheffield το 1989, από τους υπάλληλους σε δισκοπωλεία  Steve Beckett και Rob Mitchell και τον δισκογραφικό παραγωγό Robert Gordon.Το roster του πολύ σημαντικoύ  αυτού label περιλαμβάνει μερικά από τα κυριότερα ονόματα της σύγχρονης techno, Intelligent Dance Music (IDM) και της ηλεκτρονικής μουσικής σκηνής γενικότερα: LFO, Nightmares on Wax, Autechre, Boards of Canada, Aphex Twin, Squarepusher, Brian Eno, Richard H Kirk, Yves Tumor, Flying Lotus, Point Never, Danny Brown, Kelela, Battles, κ.α.

Στη λίστα του Spotify, με τίτλο Industrial Fascination EBM/Electro/ WARP Records, οι Cabaret Voltaire και τα γκρουπ της σκηνής του Sheffield, The Human League, Heaven 17, και Clock DVA, συναντούν τους πρωτοπόρους Throbbing Gristle, Psychic TV και Coil. O ήχος της Warp Records, με σχήματα όπως οι Aphex Twin, οι Autechre και οι Boards Of Canada, συνυπάρχει με τα μεγάλα ονόματα του industrial ήχου, τους Ministry τους Nine Inch Nails και τους Skinny Puppy. Οι ΕΒΜ προπάτορες Nitzer Ebb και Front 242, μαζί με τους VNV Nation και τους Covenant.

Θοδωρής Δημητρίου

Ο Θοδωρής Δημητρίου έχει σπουδάσει κλασσικό τραγούδι και είναι τραγουδιστής, στιχουργός, συνθέτης και ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος “Λευκή Συμφωνία“.

Share
Published by
Θοδωρής Δημητρίου