Κώστας Κουτσουρέλης, «αέρας αύγουστος», εκδ. Περισπωμένη, 2012
Υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες αναγνωστών: αυτοί που θέλουν το βιβλίο που διαβάζουν να ταιριάζει με τις καιρικές, τοπικές, συναισθηματικές κ.ά. συνθήκες στις οποίες το διαβάζουν κι εκείνοι που προτιμούν, όταν έξω ή μέσα τους είναι χειμώνας, να βρίσκουν στο βιβλίο τους το καλοκαίρι – και το αντίθετο. Η ποιητική συλλογή του Κώστα Κουτσουρέλη «αέρας αύγουστος», παρόλο τον θερινό της τίτλο, ικανοποιεί και τις δύο αυτές κατηγορίες αναγνωστών. Εγώ την πρωτοδιάβασα Ιούνιο κι ύστερα πάλι Νοέμβριο και τώρα ξανά Ιούλιο.
Πρόκειται για τριάντα τρία ομοιοκατάληκτα ποιήματα (με τη μορφή της τερτσίνας, την οποία πρωτοχρησιμοποίησε ο Δάντης στη «Θεία Κωμωδία», και στην Ελλάδα τη γνωρίζουμε κυρίως από τον Καζαντζάκη και τον σατιρικό Παλαμά) συν δύο ακόμα ποιήματα διαφορετικής φόρμας. Ο ποιητής εξάλλου δηλώνει ρητά την προτίμησή του στον ποιητικό λόγο με αυστηρή μορφή: «Εμπρός μου η θάλασσα: ανιαρή. / Σαν ποίημα που του στέρησαν τη ρίμα» και συναιρεί με εξαιρετικό τρόπο μορφικά και γλωσσικά στοιχεία ολόκληρου του ποιητικού μας παρελθόντος, παραδοσιακά και μοντερνιστικά.
Η θάλασσα κι ο ήλιος του Αυγούστου, μια σαύρα, οι γλάροι, μια ποδηλάτισσα, όλα τα συστατικά που έχουμε συνηθίσει να αναγνωρίζουμε στο εδεμικό ελληνικό καλοκαίρι είναι παρόντα στο πρώτο μέρος του βιβλίου, αν και πίσω απ’ όλα διαφαίνεται η ειρωνική και μελαγχολική διάθεση του ποιητή: «Προσηλωμένος σκύβω στο νερό, / Γράφω τη λέξη: θάλασσα. Τη λέξη: Εδέμ. / Σε μια αυτοσχέδια σειρά καταχωρώ / πάνω στο ακύμαντο χαρτί όλα τα δεν, / όλα τα μη, όλα τα τίποτα». Στο δεύτερο μέρος η επικαιρότητα εισέρχεται φλέγουσα στα ποιήματα του βιβλίου: οι καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2007, οι ταραχές του Δεκεμβρίου του 2008, η οικονομική κρίση, ο ρόλος του ποιητή και της ποίησης, όλα συνδεδεμένα με την εικόνα της φωτιάς, άλλοτε καταστροφικής, άλλοτε ζωογόνας και άλλοτε αποχαυνωτικής. Στο τελευταίο μέρος της συλλογής κυριαρχεί ο στοχασμός για το παρελθόν, για τη μνήμη, για την προσωπική ταυτότητα, για το μηδέν.
Λυρισμός και στοχασμός, άτομο και συλλογικότητα, παράδοση και μοντερνισμός, Αύγουστος και Δεκέμβριος, πάθη και αποστασιοποίηση, ηδονή και μελαγχολία – ο Κώστας Κουτσουρέλης κάνει αυτό που κάθε σημαντικός ποιητής φιλοδοξεί να κάνει, παρουσιάζει την πραγματικότητα ως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο.
Και άλλα τέσσερα βιβλία:
Σώτη Τριανταφύλλου, Η ενδεκάτη ώρα, εκδ. Athens Voice Books
Εύα Στάμου, Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας, εκδ. Gutenberg
Βάσω Νικολοπούλου, Καιρός ήταν, μικρές ιστορίες, εκδ. Εστία
Thierry Paquot, Η τέχνη της σιέστας, μτφ. Μαρία Παγουλάτου, εκδ. Ποταμός
Ο Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Γράφει ποιήματα και κείμενα για τα βιβλία που διαβάζει. Πιο πρόσφατα δικά του: «Γράμματα σε έναν πολύ νέο ποιητή», εκδ. Πόλις, 2012 και «Μια λεπτομέρεια που κανείς δεν την παρατηρεί», εκδ. Free Thinking Zone, 2013.