Από τον περασμένο Απρίλιο, ένα τεράστιο χνουδωτό πλάσμα έχει καταλάβει τα παστέλ δωμάτια ενός ανακαινισμένου νεοκλασικού στο Μεταξουργείο. Το όνομά του: Φλάφι. Το Φλάφι είναι άφυλο, δεν έχει καθορισμένη σεξουαλικότητα ή εθνικότητα. Δεν γνωρίζουμε από πού ήρθε ούτε πού θα πάει. Αποτελεί έμπνευση της Αντιγόνης Τσαγκαροπούλου. H Αντιγόνη αυτοπροσδιορίζεται ως «μία fluffy καλλιτέχνιδα». Δημιουργεί μεγάλες χνουδωτές, συμμετοχικές εγκαταστάσεις με λούτρινα υβρίδια και gender/age-fluid πλασματάκια. Φοράει furry στολές που φτιάχνει η ίδια και κάνει διάφορες δράσεις και περφόρμανς παρέα με άλλα υβριδικά πλασματάκια. Εμπνέεται από queer φεμινιστικές αφηγήσεις, παιδικές ιστορίες και drag queens και kings, γράφει αυτοβιογραφικά ποιήματα και τα εξομολογείται στις φίλες της.
Η τελευταία της δουλειά είναι το Fluffy Library, ένα μεγάλο project στον πολιτιστικό οργανισμό Atopos CVC, το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της ανακήρυξης της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου για το 2018. Το Fluffy Library ταξίδεψε και στο Βερολίνο προσκεκλημένο από την φεμινιστική πλατφόρμα Curated by Girls. Πρόσφατα, η Αντιγόνη συμμετείχε στην 10η Μπιενάλε του Βερολίνου, στην 6η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης, είναι μέλος της ομάδας του AMOQA (Athens Museum of Queer Arts) και θα την βρεις να κάνει παρέα με λαγουδάκια και δεινοσαύρους που κάνουν ρόλερς.
Κατά βάση, το Fluffy Library είναι αυτό που λέει το όνομά του: μία ιδιότυπη βιβλιοθήκη, ή μάλλον ένας χώρος που επαναπροσδιορίζει το ρόλο της δημόσιας βιβλιοθήκης, παράγοντας εναλλακτικές αφηγήσεις. Εκεί που θα περιμέναμε να δούμε τραπέζια και καρέκλες, υπάρχει ένα απέραντο αφράτο, λευκό σύννεφο όπου οι επισκέπτες μπορούν να διαβάσουν, αλλά και να τρέξουν, να χοροπηδήσουν, να ξαπλώσουν και να κοιμηθούν. Δεν πρόκειται δηλαδή για έναν συμβατικό χώρο θεσμικά αποδεκτής γνώσης, αλλά για ένα ζωντανό, εξελισσόμενο σύμπαν, έναν υβριδικό, ρευστό κόσμο, όπου το «αποκλίνον» απελευθερώνεται….
Την επισκεφθήκαμε και μιλήσαμε με την Αντιγόνη…
Η Αντιγόνη στο εργαστήριό της, που βρίσκεται στο χώρο του Fluffy Library.
Πώς προέκυψε το Fluffy Library; Είναι μια συνέχεια της προηγούμενής μου καλλιτεχνικής δουλειάς με τίτλο “Fluffyland”. Η Fluffyland είναι μια συμμετοχική εγκατάσταση παιχνιδιού και ανακάλυψης, ένας παραμυθένιος, υβριδικά λούτρινος κόσμος εμπνευσμένος από queer φεμινιστικούς λόγους. Στο #ΤextMe_FluffyLibrary με προσκάλεσε ο Βασίλης Ζηδιανάκης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του πολιτιστικού οργανισμού Atopos CVC, να μεταμορφώσω τον συγκεκριμένο παραμυθένιο κόσμο σε μια τρελή βιβλιοθήκη. Έτσι το Fluffy Library έγινε ένα σημείο συνάντησης δράσεων και συζητήσεων γεμάτο εναλλακτικές αφηγήσεις γύρω από ζητήματα ταυτότητας, φύλου και συμβίωσης. Ένας χώρος όπου τα ηλικιακά όρια θολώνουν, το ροζ μπλέκεται με το γαλάζιο και το λούτρινό που ζει μέσα δημιουργεί συμβιωτικούς δεσμούς με τον κόσμο. Στις εγκαταστάσεις μου βγάζεις τα παπούτσια σου για να μπεις μέσα. Με ενδιαφέρει να μπορείς ελεύθερα να κυλιστείς πάνω στο έργο μου σαν ξαφνικά να έχεις γίνει τόση δα απέναντι στο λούτρινό σου. Να τρέξεις, να χοροπηδήσεις, να κοιμηθείς, να πάρεις αγκαλιά. Παντού, υπάρχουν λούτρινες στολές και props τα οποία μπορείς να τα φορέσεις και να δημιουργήσεις αναπάντεχες περφορμανς, να ζωντανέψεις τον χώρο και να αφηγηθείς ιστορίες.
Τι είναι το Φλάφι; Το Φλάφι είναι ένα τεράστιο, υβριδικό και χνουδωτό πλάσμα το οποίο κατέλαβε όλο τον πάνω όροφο του Atopos CVC, ζει εκεί μέσα και τρέφεται από τα βιβλία της βιβλιοθήκης. Δεν γνωρίζουμε πολλά περισσότερα, από πού προήλθε, τι φύλο και σεξουαλικότητα έχει, πού θα πάει μετά. Γι’ αυτό προσκαλούμε τον κόσμο να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε και να φτιάξουμε την ιστορία του. Δεν συμβολίζει μόνο ένα πράγμα, είναι μια επιφάνεια συγγραφής πολλών ιστοριών και αφηγήσεων μαζί. Οι χνουδωτές του κοιλότητες μπορεί να είναι αιδοία, μπορεί να είναι στόματα, μπορεί να είναι μαύρες τρύπες που σε ρουφάνε και σε οδηγούν σε άλλους κόσμους, ανάλογος κάθε φορά με τις εμπειρίες και τις γνώσεις που κουβαλάς.
Θέλω να έρθει ένα παιδί στο Φλάφι και να ακούσει κι άλλες ιστορίες, με περισσότερες ηρωίδες. Αυτές τις ηρωίδες που ποτέ κανείς δεν αποκάλεσε σούπερ. Αυτές που μέχρι τώρα ζούσαν στους βάλτους και ήταν άσχημες και κακές.
Ο χώρος λειτουργεί σαν μία ιδιότυπη βιβλιοθήκη; Πώς έγινε η επιλογή των βιβλίων; Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει κυρίως βιβλία τέχνης, οπτικής κουλτούρας και μόδας από την συλλογή του οργανισμού Atopos CVC. Παράλληλα έχω φροντίσει να φέρω όλη τη δική μου προσωπική συλλογή βιβλίων – ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας, sci-fi φεμινιστική λογοτεχνία, γυναίκες καλλιτέχνιδες, φεμινισμός και τέχνη, queer ποίηση. Επιπλέον μέσα στο Φλάφι υπάρχει μια ειδική κατηγορία παιδικών queer βιβλίων, γεμάτο ανατρεπτικές ιστορίες για δυναμικά κορίτσια, αγοράκια-γοργόνες, ομοφυλόφιλα λαγουδάκια και πιγκουίνους που υιοθετούν κλπ. Επίσης θα βρεις τα βιβλία των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο που αναφέρονται σε μορφές οικογενειών όλων των μορφών, λεσβίες μαμάδες, υιοθετημένα παιδιά, άτομα με αναπηρίες και οτιδήποτε δεν χωράει στο καλούπι της πυρηνικής ετεροκανονικής οικογένειας. Την επιλογή των βιβλίων που μπαίνουν μέσα στις χνουδωτές κοιλότητες του Φλάφι την κάνω εγώ. Κάθε τόσο διαλέγω μια σειρά βιβλίων αναλόγως με το event ή την ημέρα και τα «κρύβω» προκειμένου να τα ανακαλύψει ο κόσμος που θα έρθει.
Εκτός από το Φλάφι, στο χώρο θα βρει κανείς και λούτρινες στολές. Ποιος είναι ο σκοπός τους; Θέλω να έρθει ένα παιδί στο Φλάφι και να ακούσει μια ιστορία για έναν δράκο που ήθελε να γίνει πριγκίπισσα, μια νεραϊδούλα με πλεξούδες στις μασχάλες, ένα δυναμικό κορίτσι που ήθελε να γίνει μηχανικός, μια έξυπνη και γλυκιά μαγισσούλα. Θέλω να μπορεί να ακούσει και άλλες ιστορίες, με περισσότερες ηρωίδες οι οποίες ζουν και αυτές στους κόσμους των κλασικών παραμυθιών, αλλά σχεδόν κανείς δεν μιλάει γι’ αυτές, με αποτέλεσμα να είναι σαν να μην υπάρχουν. Αυτές τις ηρωίδες που ποτέ κανείς δεν αποκάλεσε σούπερ. Αυτές που μέχρι τώρα ζούσαν στους βάλτους και ήταν άσχημες και κακές, αυτές και άλλες πολλές, να αναδείξουν τους βάλτους ως υδάτινα πρόσφορα μαγικά εδάφη και την κανονιστική ομορφιά να την κάνουν ανούσια. Εγώ αναρωτιέμαι: μπορεί άραγε να υπάρξει ένα μέρος που να μπορούν να είναι ορατά όλα αυτά τα υποκείμενα τα οποία δεν είχαν βρει ποτέ χώρο και χρόνο στα παιδικά παραμύθια με τα οποία μεγάλωσα και στις ιστορίες που κατασκευάσανε το σώμα μου; Ένα μέρος το οποίο δεν θα χωρίζεται στα δύο, θα είναι πολύχρωμο, θα έχει και ροζ, και γαλάζιο, και μοβ, και πράσινο, θα βασίζεται στην φασματική ποικιλομορφία ενός ουράνιου τόξου και όχι στην αυστηρή διχοτόμηση ενός καταστήματος παιχνιδιών. Θα είναι και για κορίτσια, και για αγόρια, και για υβρίδια, και για τερατάκια και για άφυλα πλασματάκια. Γι’ αυτό έφτιαξα το Φλάφι παρέα με το τερατόμορφο αλφάβητό του: υβριδικά αλογάκια, καμηλοπαρδαλές (ο τόνος στο έψιλον) υβριδικές θηλυκότητες, κροκοδειλοί (ο τόνος στο γιώτα) που κλαίνε και εκφράζουν την ευαλωτότητά τους, ροζ γοργόνοι, αρρενωπές νεραϊδούλες αναζητάνε θέσεις σε σελίδες, ράφια και αφηγήσεις.
Αντισυμβατικά αναγνώσματα κρύβονται στις κοιλότητες του Φλάφι.
Πώς θα περιέγραφες το εγχείρημά σου σε ένα μικρό παιδί; Τα παιδιά λατρεύουν το Φλάφι, μπαίνουν μέσα και τρέχουν πάνω κάτω, φοράνε στολές, περούκες, φαντάζονται τι είναι το Φλάφι και χτίζουν την ιστορία του με τους δικούς τους όρους. Στα παιδιά δεν λέω κάτι λιγότερο ή περισσότερο από ότι στους «μεγάλους». Η μικρή Λεονί μου είπε πως το Φλάφι είναι μια Χάρυβδη γιατί έχει πολλά στόματα και καταβροχθίζει. Έχουν έρθει σχολεία, νηπιαγωγεία, έχω οργανώσει μαζί με την Ουρανία Αναστασιάδου ομαδικά workshops με κωφά παιδιά από πέντε ευρωπαϊκές χώρες που φτιάξανε μέσα από περφόρμανς τις δικές τους ιστορίες για το Φλάφι. Επίσης γονείς έρχονται μαζί με τα παιδιά τους τα οποία ξαναέρχονται φέρνοντας μαζί και τις φίλες τους. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται και βλέπουν τον κόσμο του Φλάφι με το δικό τους απενοχοποιημένο βλέμμα, το Φλάφι ούτε είναι ούτε επιβάλει μια συγκεκριμένη ανάγνωση.
Στο έργο σου παίζουν σημαντικό ρόλο οι θεματικές της ταυτότητας (έμφυλης, σεξουαλικής κλπ.). Πώς τις προσεγγίζεις; Μέσα από ένα υβριδικό πλάσμα με πολλές ταυτότητες, κουκλάκια ουδέτερα ως προς το φύλο που αντιπροσωπεύουν, ένα διαφορετικό αλφάβητο, queer φεμινιστικά βιβλία (και παιδικά!!!), event με άλλα πλασματάκια τα οποία συνδέονται με το έργο, ευελπιστώ πως το Φλάφι είναι ένα λούτρινο που έχει να πει πολλά!
Παράλληλα με το installation πραγματοποιούνται κι άλλα events στο χώρο. Μίλησέ μας για αυτά… Live μουσικές από κορίτσια, περφόρμανς από αιθέριες τριχωτές αποκλίσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα με παιδιά, συναντήσεις με φεμινίστριες καλλιτέχνιδες comic, επισκέψεις νηπιαγωγείων και οικογενειών διαφόρων μορφών, queer ποίηση, αφηγήσεις τρωτότητας και αναπηρίας, butch φαντασιώσεις, είναι μερικές από τις περιπέτειες που έζησε ή θα ζήσει το Φλάφι.
Πες μου λίγα λόγια για το επόμενο περφόρμανς που θα πραγματοποιηθεί στο Fluffy Library. Το επόμενο περφόρμανς στις 25 Νοεμβρίου θα γίνει από τον Pop Tektonism _ Λυκούργος Πορφύρης ο οποίος θα μιλήσει για pansexual confusion, τρωτότητα και αναπηρία μέσα από ένα αυτοβιογραφικό οπτικό-ακουστικό live παραμύθι αγκαλιά με το Φλάφι.
Τι αντιδράσεις βλέπεις από τον κόσμο που επισκέπτεται το χώρο; Χοροπηδάνε, παίζουν, διαβάζουν και κάνουν εργασίες, ξαναέρχονται, φέρνουν τα παιδιά τους, αφήνουν σημειώματα, φοράνε τις στολές και γίνονται Φλάφι, κοιμούνται, έρχονται και μου κάνουν παρέα όσο δουλεύω, κάνουν αγκαλίτσες κλπ.
Που αλλού έχει παρουσιαστεί το Φλάφι; Το Φλάφι ταξιδεύει και στέλνει μικρά φλαφάκια σε διάφορα άλλα μέρη! Στις αρχές του Νοεμβρίου, ένα μικρό μέρος της εγκατάστασης πήγε μέχρι το Βερολίνο, σε ένα event με τίτλο “Between Us Girls” οργανωμένο από την φεμινιστική πλατφόρμα Curated by GIRLS. Την 1η Δεκεμβρίου μικρά φλαφάκια θα πάνε στο event «queer αναγνώσεις της Λένας Πλάτωνος». To συγκεκριμένο event επιμελείται ο Φιλ Ιερόπουλος και είναι μια συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του πολιτιστικού οργανισμού Atopos CVC.
Τι συμβαίνει με την queer art σκηνή στην Αθήνα; Glam Slam, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts), ASFA BBQ – Garden of Dystopian Pleasures, FYTA και ΦΥΤΙΝΗ, Communitism, πολλές φίλες και πολλά άλλα, χαμός γίνεται!
Ο κόσμος που επισκέπτεται το χώρο δεν προέρχεται αναγκαστικά από την queer σκηνή. Πώς σου φαίνεται αυτό; Μου αρέσει και με ενδιαφέρει πάρα πολύ το έργο μου να μπορεί να προσεγγίσει κόσμο και εκτός των τεχνών ή των queer φιλενάδων, έτσι ώστε να δημιουργηθεί περισσότερος διάλογος.
Σκοπεύεις να επεκτείνεις την εγκατάσταση; Ο καιρός περνάει και το Φλάφι, όπως όλα μας, μεγαλώνει…