Εχει απ’ όλα, για όλα τα γούστα το Φεστιβάλ Αθηνών 2019. Και Jethro Tull, και Yo-Yo-Ma, και Καστελούτσι, και Λε Παζ (που πρώτη φορά σκηνοθετεί στο Θέατρο του Ήλιου της Αριάν Μνουσκίν και πρώτη φορά η Αριάν Μνουσκίν εμπιστεύεται σε κάποιον άλλο να οδηγήσει το δημιούργημά της), και Tindersticks έχει, και Λεωνίδα Καβάκο, και Dead Can Dance, και βιβλίο του Τζέφρυ Ευγενίδη θεατροποιημένο από την Susanne Kennedy, και την Anne Teresa De Keersmaeker, και έντονη την παρουσία του ισπανικού θεατρικού έργου, και εκδηλώσεις στην πόλη με άξονα τη διαφορετικότητα κάθε μορφής. Μόνο που δεν ξέρουμε ακριβώς αν θα έχει διευθυντή το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, κι αυτό γιατί η θητεία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου λήγει σε δύο μήνες ακριβώς, στα τέλη Απριλίου. Και ενώ είχε τελειώσει η συνέντευξη Τύπου και η παρουσίαση του προγράμματος στην αχανή υπόγεια αίθουσα του Εθνικού Ωδείου Αθηνών, η απάντηση του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου στη μοναδική ερώτηση που έγινε, μονοπώλησε τις συζητήσεις στα πηγαδάκια μετά.
Η αφίσα του Φεστιβάλ
Η ερώτηση ήταν τι πρόκειται να γίνει με την ανανέωση της θητείας του. Και η απάντησή του ήταν η εξής: «Μπορεί να μη θέλει η υπουργός να ανανεώσει τη θητεία μου, αλλά θα πρέπει να λάβει υπόψη της και το έργο μου. Ομως, αν δεν ανανεωθεί η θητεία μου, θα έχει να κάνει με τη σωστή λειτουργία του φετινού Φεστιβάλ. Θεωρώ αυτονόητο ότι αυτό το πρόγραμμα θα το εκτελέσουμε εμείς. Αυτό το αυτονόητο θα το ζητήσω», είπε, εξηγώντας ότι ακόμα κι αν δεν υπάρχει προοπτική ανανέωσης της θητείας του, θα ζητήσει μια ολιγόμηνη παράταση για την πραγματοποίηση των φετινών εκδηλώσεων, κάτι δεν ακούγεται παράλογο.
Απο την παρουσίαση του Προγράμματος. Στο βάθος, μόνος, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος του οποίου η θητεία λήγει τον Απρίλιο
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος είχε φροντίσει νωρίτερα, ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του φετινού προγράμματος για τις εκδηλώσεις που αφορούν την Αθήνα, να κάνει έναν μίνι απολογισμό της θητείας του, αξιοποιώντας την παρουσία όλων των Μέσων για τη δημοσιοποίηση των θέσεών του: «Τα τρία αυτά χρόνια διαχειρίστηκα τον προϋπολογισμό του καλλιτεχνικού προγράμματος χωρίς υπερβάσεις, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ δεν χρειάστηκε έκτακτη επιχορήγηση, ούτε αύξηση του προϋπολογισμού. Σ’ αυτό συνέβαλαν οι δεκάδες συνεργασίες που έκλεισα με ιδρύματα, φορείς, οργανισμούς και ιδιώτες, που ανέλαβαν μόνοι τους το κόστος των παραγωγών τους. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η αύξηση των συμπαραγωγών, η αύξηση των θεατών και συνεπώς η αύξηση των εσόδων από τα εισιτήρια. Τα τρία χρόνια της θητείας μου, το Φεστιβάλ είναι πλεονασματικό» είπε. Διέκρινα ένα είδος θυμού στα λεγόμενα του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Να σημαίνει αυτό ότι η επαφή με το υπουργείο δεν είναι η αναμενόμενη; Το σίγουρο είναι ότι μπαίνουμε ξανά στον αστερισμό της ανανέωσης θητείας καλλιτεχνικών διευθυντών σε κεντρικούς πολιτιστικούς φορείς (Φεστιβάλ Αθηνών, Εθνικό Θέατρο, κ.ά.). Και μόνο ευελιξία και ταχύτητα δεν έχει να επιδείξει το Υπουργείο σε ανάλογες περιπτώσεις (π.χ. Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης).
Romeo Castellucci, La Vita Nuova
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα, το Ηρώδειο φέτος φιλοξενεί αποκλειστικά μουσικές εκδηλώσεις, για όλες τις ηλικίες και για όλα τα γούστα. Και με τις συναυλίες των επιφανών ξένων καλλιτεχνών (Jethro Tull, Loreena McKennitt, Dead Can Dance, Tindersticks) και με συναυλίες Ελλήνων καλλιτεχνών (Ελένη Καραϊνδρου, Γιάννης Μαρκόπουλος, Γιώργος Νταλάρας με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Σμύρνης) και με τις σημαντικές συμφωνικές ορχήστρες (Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λουξεμβούργου, Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης με σολίστα τον Λεωνίδα Καβάκο, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με αφιέρωμα στον Στήβεν Σπήλμπεργκ, τον Yo-Yo Ma αλλά και την Anne Teresa De Keersmaeker με τις έξι σουίτες για τσέλο του Μπαχ), και τις ελληνικές κρατικές ορχήστρες και με την Εθνική Λυρική Σκηνή, που παραδοσιακά ανοίγει τις εκδηλώσεις με τη «Νόρμα» του Μπελλίνι που υπογράφουν οι Λα Φούρα ντελς Μπάους.
Susanne Kennedy, «Αυτόχειρες παρθένες»
•Με εννέα παραγωγές, Ελλήνων ή ξένων συγγραφέων, εμφανίζονται στις αίθουσες της Πειραιώς 260 σχετικά νέοι δημιουργοί, που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους και έχουν αποκτήσει το κοινό τους. Οι Ελληνες δημιουργοί εμπιστεύονται και στο Φεστιβάλ Αθηνών τους σύγχρονους Ισπανούς θεατρικούς συγγραφείς (η Ελένα Καρακούλη σκηνοθετεί το «Χίμμελβεγκ» του Χουάν Μαγιόρκα, και ο Βασίλης Μαυρογεωργίου το «Κόντρα στην Ελευθερία» του Εστέβα Σολέρ). Πάντως, ασφαλώς λείπουν από το ελληνικό θεατρικό πρόγραμμα τα μεγάλα ονόματα και οι πολυαναμενόμενες παραστάσεις. Οι νέοι Ελληνες σκηνοθέτες καταπιάνονται είτε Ελληνες συγγραφείς (Δημήτρης Δημητριάδης, Μάνος Ελευθερίου), είτε με δικά τους κείμενα (Κώστας Κουτσολέλος-Βάσω Καμαράτου, Ελένη Ευθυμιου, είτε με σπουδαία κλασικά έργα (Οβίδιος, Σαίξπηρ)
Robert Wilson, Οιδίπους Τύραννος
• Δεν συμβαίνει το ίδιο στις ξένες θεατρικές παραγωγές, που έχει και νέα ονόματα και παλιούς γνώριμους (Ρομέο Καστελούτσι, Λε Παζ, Ανχέλικα Λίντελ). Επανέρχεται το κολομβιανό Mapa Theatro, που γνωρίσαμε μόλις πέρυσι, καλούμαστε να γνωρίσουμε κάποιους καλλιτέχνες από την Απω Ανατολή (τη Γαλλοβιετναμέζα Καρολίν Γκυγελά Ενγκυγέν, τον Χο Τζου Νύεν από τη Σιγκαπούρη), αλλά και τη μοναδική γερμανική θεατρική παρουσία φέτος μέσω της Σουζάννε Κέννεντυ που θα παρουσιάσει την παράσταση «Αυτόχειρες παρθένες» βασισμένο στο μυθιστόρημα του Τζέφρυ Ευγενίδη. Την ευθύνη των ξένων παραγωγών στο Φεστιβάλ Αθηνών έχει πλέον η Carolin Hochleichter.
Angelica Liddell, GENESIS 6, 6-7
• Πλούσιο και το πρόγραμμα του χορού, που επιμελείται η Στεριανή Τσιντζιλώνη, με Ελληνες και ξένους καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και την παγκόσμια πρεμιέρα του νέου έργου του Μπορίς Σαρμάτς. Στο προαύλιο της Πειραιώς 260 έχουν σχεδιαστεί πολλές δράσεις για παιδιά, μια πρωτοβουλία που απέδωσε ιδιαιτέρως στην Επίδαυρο τα τελευταία χρόνια. Παρόντα θα είναι το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, αλλά και το Drag Queen Story Hour, ένα πρωτότυπο εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό πρόγραμμα, όπως αυτοσυστήνεται, στο οποίο ντραγκ καλλιτέχνες αφηγούνται ιστορίες με θέμα τη διαφορετικότητα.
Omar Rajeh, Μιναρέ
• Ενναλακτικής αντίληψης και με σαφή άξονα, κάτω από τον τίτλο «Διαφορετικότητα» είναι και οι φετινές εκδηλώσεις στο «Ανοιγμα στην πόλη» στην Αθήνα και στον Πειραιά: εικαστική εγκατάσταση για τους τοξικομανείς του Μεσοπολέμου, εκδηλώσεις για την κουίρ φεμινιστική τέχνη, για την ομοφοβία, την αμφιφοβία και την τρανσοφοβία, ηχητικοί περίπατοι για τη ζωή μετά τα ναρκωτικά, αστική περιήγηση με το περιοδικού δρόμου «Σχεδία», αλλά και ομάδες ανθρώπων, ενηλίκων ή ανηλίκων, που βιώνουν μια ξεχωριστή πραγματικότητα λόγω προβλημάτων υγείας. Σαν πρώτη εντύπωση, οι εκδηλώσεις στο «Ανοιγμα στην πόλη» επικεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά σε ομάδες και θέματα κοινωνικού αποκλεισμού ή περιθωριοποίησης, δίνοντας έναν τόνο «κινηματικής» λογικής παρά καλλιτεχνικής δημιουργίας ή αλληλεπίδρασης.
• Τελευταίο αλλά όχι έσχατο. Μπορεί να μην γνωρίζουμε ποιος θα είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου μετά τον Απρίλιο, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος μας ανακοίνωσε όμως ότι ήδη έχει κλείσει τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι για την Επίδαυρο του 2020.