“Γράφω με κάτι απαίσια μικρά ξεσπάσματα των δύο και τριών προτάσεων, με πεντάλεπτα διαλείμματα μεταξύ τους. Σε κάθε διάλειμμα τσεκάρω τα e-mail μου και όταν δεν έχω κανένα τσαντίζομαι“. Μ’ αυτό το σύντομο και γλαφυρό τρόπο, ο συγγραφέας του High Fidelity, Νικ Χόρνμπι, περιέγραψε στην προ-social media εποχή μια τυπική μέρα εργασίας του. Σήμερα, πέρα από τα email, οι περισσότεροι συγγραφείς χειρίζονται επίσης έναν επώνυμο λογαριασμό στο facebook. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα, τον εκμεταλλεύονται στο έπακρο, με απόψεις για θέματα της επικαιρότητας, εξομολογήσεις της καθημερινότητας και μπόλικο χιούμορ που ρίχνει στο καλάθι τους εκατοντάδες likes και αρκετά σχόλια. Εμείς βρήκαμε τρεις από τους πιο δραστήριους και ρωτήσαμε να μάθουμε αν τους κοστίζει.
Επιδρά το facebook αρνητικά στην παραγωγικότητά σας;
Χρήστος Χωμενίδης: “Προφανώς. Όπως συμβαίνει σε όλους. Από την άλλη όμως, μου δίνει τη δυνατότητα να αντιλαμβάνομαι ως ένα βαθμό τι συμβαίνει εκεί έξω. Το να έρχεσαι καθημερινά σε επαφή με τις αντιλήψεις, τις παρατηρήσεις και τα σχόλια τόσων ανθρώπων είναι διδακτικό”.
Θανάσης Χειμωνάς: “Mπορώ να πω πως ναι, γιατί τα δύο τελευταία μου βιβλία ήταν πολύ μικρά! Αλλά νομίζω πως αυτή η κάμψη δεν συνδέεται με το facebook, επομένως όχι. Όταν κάθομαι στο σπίτι και δεν έχω τι να κάνω, είμαι συνεχώς online. Όμως όταν γράφω, γράφω. Έτσι κι αλλιώς δεν με εμποδίζει το facebook, γιατί δουλεύω κυρίως το βράδυ”.
Aύγουστος Κορτώ: “Είναι ένας πολύ διασκεδαστικός και ενίοτε ενημερωτικός τρόπος για να χάσεις την ώρα σου. Όμως εγώ είμαι γραφομανής. Εδώ και 18 χρόνια περνάω τουλάχιστον τρεις ώρες κάθε μέρα γράφοντας. Είναι η χαρά μου. Δεν θα μπορούσα να το απαρνηθώ για κανενός είδους εθισμό. Επομένως όχι, δεν με επηρεάζει καθόλου».
Πόσο χρόνο αφιερώνετε σε κάθε post;
Χ.Χ.: “Όταν μου έρθει κάτι, το ποστάρω. Πολύ συχνά αυτολογοκρίνομαι, διότι δε γουστάρω να είμαι συνέχεια εκεί μέσα. Όταν θέλω να πω κάτι ουσιαστικό και πλήρες, γράφω ένα άρθρο”.
Θ.Χ.: “Γράφω αυθόρμητα, αλλά έχω και δεύτερες σκέψεις, γιατί ξέρετε σε τι κόσμο ζούμε. Το γεγονός ότι είμαι συγγραφέας και ανήκω στο ΠΑΣΟΚ, με κάνει να είμαι λίγο πιο προσεκτικός. Πρόσφατα είχα ποστάρει ότι “η εισβολή στη Συρία θα κριθεί εκ του αποτελέσματος”. Μ’ αυτό εννοούσα ότι δεν μπορείς να είσαι υπέρ ή κατά σε κάτι που θα συνέβαινε έτσι κι αλλιώς και ότι πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, σε ένα έτσι κι αλλιώς περίπλοκο ζήτημα. Κάποιοι συμπέραναν ότι απλά είμαι υπέρ. Στο twitter, που διατηρώ έναν λογαριασμό με ψευδώνυμο, έχω γράψει στ’ αλήθεια προβοκατόρικα σχόλια, τα οποία βέβαια πέρασαν απαρατήρητα”.
Α.Κ.: “Είμαι ψείρας. Προσέχω τι ανεβάζω (ακόμα κι αν αυτό φαίνεται αυθόρμητο) και σκέφτομαι πάντα αν θέλω να το μοιραστώ ή όχι. Στο facebook με διαβάζουν άνθρωποι που δεν με ξέρουν όπως οι φίλοι μου”.
Στοχεύετε σε όσο το δυνατόν περισσότερα likes;
Χ.Χ.: “Κοιτάξτε, ό,τι κάνει και σκέφτεται κανείς, θέλει να αρέσει. Από την άλλη, ξέρω πως τα likes είναι μια δωρεάν χειρονομία (ούτε καν χρόνο δεν ξοδεύεις), η οποία δεν μεταφράζεται σε κάτι. Έχουν πολύ μικρό ειδικό βάρος. Βλέπω ανθρώπους οι οποίοι αναλώνονται στο να επιδιώκουν τα likes και μου φαίνονται λίγο αστείοι. Έως πολύ. Να παρακαλάω για likes, γιατί; Να είμαι καλά παρακαλάω και να γράφω ωραία βιβλία. Γενικώς, βλέπω τα social media σαν ένα φωταγωγό πολυκατοικίας: βγαίνει ο καθένας και λέει ό,τι σκέφτεται. Κάποιοι χειροκροτούν, κάποιοι γιουχάρουν κι ύστερα μπαίνει ο καθένας στο σπίτι του και συνεχίζει τη ζωή του”.
Θ.Χ.: “Συνειδητά όχι. Δεν γράφω κάτι για να γίνω αρεστός, ούτε για να προκαλέσω, παρ’ όλο που ξέρω πως κάποιες φορές το κάνω. Βέβαια πιο πιθανό είναι να εκφραστώ όταν γνωρίζω εκ των προτέρων ότι η άποψή μου διαφέρει από αυτή της κοινής γνώμης. Αν είναι να πω κάτι με το οποίο θα συμφωνήσουν όλοι, δεν το λέω καν”.
Α.Κ.: “Σε όλους αρέσει να αρέσουν. Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν και οι χρήστες που κάνουν like σε δικές τους αναρτήσεις. Είναι όπως κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και λες “πώπω ρε πούστη, ωραίος είσαι σήμερα”. Εγώ χαίρομαι όταν μου κάνουν, γιατί σκέφτομαι πως ένας στους δέκα, ένας στους εκατό, μπορεί μέσα από ένα σχόλιό μου να επηρεαστεί και να διαβάσει και κανένα βιβλίο μου. Δεν κάνω αβυσσαλέα προώθηση της δουλειάς μου όμως – υπάρχουν συγγραφείς οι οποίοι έχουν αμιγώς promotional σκοπούς, που κι αυτό θεμιτό είναι. Παλιότερα για να στήσεις μια παρουσίαση βιβλίου έστελνες προσκλήσεις ή email που πολλοί δεν άνοιγαν ποτέ. Από αυτήν την άποψη, το facebook βοηθάει”.
Αν το facebook ήταν υποχρεωτικό, θα μας άρεσε;
Χ.Χ.: “Αν μας υποχρεώνανε να τρώμε κάθε μέρα τηγανιτές πατάτες, θα μας άρεσε; Δεν ξέρω. Εγώ έχω αναρωτηθεί πολλές φορές αν θα χρησιμοποιούμε τα social media μέχρι τα γεράματα. Και νομίζω πως ναι. Δε θα ξεπεραστούν. Κατά βάση το facebook όμως είναι μια πλάκα. Ένα χαζολόγημα – απαραίτητο για τη ζωή μας».
Θ.Χ.: “Προφανώς όχι. Οτιδήποτε γίνεται υποχρεωτικό, παύει να μας ελκύει. Εκτός κι αν μας πληρώνει…”
Α.Κ.: “Με τον τρόπο του, έχει γίνει υποχρεωτικό. Σίγουρα όμως υπάρχουν και χειρότερες υποχρεώσεις…”.