Η Ελίζα Κριεζή είναι παραγωγός και συν-σκηνοθέτης του ‘My record store’, ένα ντοκιμαντέρ για τα πιο καλτ, δοξασμένα κι απόκρυφα δισκοπωλεία της Αγγλίας. 13 επεισόδια σε 13 δισκοπωλεία μας μεταφέρουν στη μουσική σκηνή της πόλης τους. Από την κουλ Rough Trade του Λονδίνου στο post punk Picadilly του Μάντσεστερ και από το παλαιότερο δισκοπωλείο του Μπέρμιγχαμ στα νεότερα του Σόχο και της Γλασκόβης με συνοδεία Maccabees, Franz Ferdinand, Erol Alkan, Peter Hook, Portishead και Bat for Lashes κ.α.
My record store, λοιπόν πώς προέκυψε; Ήταν μια πρόταση που κάναμε σε ένα βραζιλιάνικο τηλεοπτικό κανάλι με το οποίο δουλεύει συχνά ο συνεργάτης μου (Rodrigo Pinto) ως δημοσιογράφος. Οι σχέσεις Βραζιλίας-Αγγλίας αναπτύσσονται σταθερά τα τελευταία χρόνια και η μουσική είναι κάτι που συνδέει τις δυο πλευρές. Διαλέξαμε ένα θέμα που ενδιαφέρει πολύ εμάς και έχει πιστό κοινό παγκοσμίως. Η Αγγλία έχει φοβερή παράδοση στα δισκοπωλεία. Είναι τα κατεξοχήν μέρη συνάντησης των καλλιτέχνων και των παραγωγών με λάτρεις της μουσικής και του βινυλίου. Ο Στιβ Άνσελ (Blood red shoes) γνώρισε τους κατά καιρούς συνεργάτες του σε δισκοπωλεία, ενώ ο ντράμερ των Ferdinand κατέβαινε κάθε σαββατοκύριακο από το Εδιμβούργο στο Monorail της Γλασκώβης γιατί απλά ‘that’s where all is happening’. Και στο πιο μικρό χωριό της αγγλικής επαρχίας στη μέση του πουθενά θα βρεις ένα δισκοπωλείο. Το ‘My record store’ είναι μια διαδρομή στα πιο φημισμένα αλλά και σε κάποια καλά κρυμμένα διαμαντάκια.
Εθισμένοι στο βινύλιο. Πρόκειται για μια φυλή τρελών. Ο ένας μιλάει για την τρέλα του άλλου χωρίς να αντιλαμβάνεται τη δική του. Ο ιδιοκτήτης του Monorail λέει ότι οι Franz Ferdinand ότι ‘proper addicts. Τους βλέπω πιο συχνά κι απ’ την οικογένειά μου’. Ένα λεπτό αργότερα μας δείχνει μια στοίβα με τους αγαπημένους του δίσκους σε όλες τους τις εκτελέσεις – βραζιλιάνικες, αμερικάνικες, αγγλικές, σπέσιαλ.Ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες βινυλίου είναι ο ιδιοκτήτης του Sounds of the Universe και της Soul Jazz records. Έχει ολόκληρες αποθήκες με βινύλια. Οι φίλοι του, οι πελάτες, η γυναίκα του, όλοι του λένε ότι είναι ‘εθισμένος’. Εκείνος το αρνείται κατηγορηματικά ‘δεν είμαι’ λέει ‘απλά μ’αρέσει’. ‘Ρίχτε μια ματιά στον πάνω όροφο που είναι τα γραφεία.’ μας λέει ένα θαμώνας του δισκοπωλείου. ‘Ε, δεν θα βρείτε γραφεία παρά τρεις ανθρώπους να κάθονται σε τρία τραπεζάκια πνιγμένοι στα βινύλια.’
Ιστορίες δισκοπωλείων
Δυτικό Λονδίνο – Rough Trade: O Nigel είναι ο ιδιοκτήτης της Rough Trade West και ένας από τους ιδρυτές της (1969). H Adele είχε ήδη κυκλοφορήσει το άλμπουμ ’21′ και κερδίσει δύο βραβεία Grammy όταν ζήτησε να κάνει internship στη Rough Trade. Της είπε ‘έλα αλλά μην περιμένεις διαφορετική μεταχείριση. Στηριζόμαστε στους intern μας και θα πρέπει να είσαι συνεπής με τις μέρες σου. Συμφώνησε αμέσως και ζήτησε αν μπορούσε να πάρει άδεια την ερχόμενη Πέμπτη για να εμφανιστεί στο Hollywood Bowl διότι ήταν ήδη κανονισμένο. Είπε ότι ήθελε να συνεχίσει να μαθαίνει και να’ναι μες τα πράγματα.
Σόχο – Στην καρδιά του βινυλίου. Το Sister Ray, το Phonica και το Sounds of Universe είναι το ένα δίπλα στο άλλο, Berwick, Poland και Βroadwick street αντίστοιχα. Το Phonica είναι ο πρώτος σταθμός για τα ηλεκτρονικά φυντάνια του είδους. Από το αεροδρόμιο πετάνε τις βαλίτσες πίσω από το γραφείο και ξεκινάvε τα sets. Μπορεί να περάσεις μια Τρίτη απόγευμα και να ‘χει in store ο Four Tet, οι 2many Djs, ή ο Erol Alkan, επισκέπτες του Phonica σε εβδομαδιαία βάση. Με το που μπήκαμε για γύρισμα στο Sister Ray μου λέει ο ιδιοκτήτης ‘μόλις έχασες τον Brian May (Queens)’. Ήθελα να κλάψω… Χαμογέλασε κι έβγαλε απ’ το πορτοφόλι του την πένα του Brian May και μου την έκανε δώρο.
Μπέρμιγχαμ – The Diskery: Σίγουρα δεν είναι η πιο όμορφη πόλη αλλά το δισκοπωλείο ήταν πολύ ιδιαίτερο. Άνοιξε το 1952 και είναι από τα πιο παλιά. Σε μια ξεχασμένη γωνιά της πόλης στα βάθη ενός δυόροφου βικτοριανού σπιτιού σε υποδέχονται ο Λίαμ και ο Τζίμι (60 και 70 ετών αντίστοιχα) με τσάι και shortbread μπισκοτάκι. Όταν σου τελειώνει σε ξανασερβίρουν. Είναι ο παράδεισος αυτών που ψάχνουν. Ανάμεσα σε σκόνη και στοίβες δίσκων ανακαλύπτεις τζαζ αυθεντικές εκτελέσεις του 1930 (με την ζελατίνη τους, όχι used) και γραμμόφωνα με μανιβέλα – το γυρνάς και παίζει λίγο, μετά το ξαναγυρνάς. Σε κάποια στιγμή μπήκε μέσα μια Κινέζα. ‘Φοιτήτρια όπερας’ μας εξηγεί ο Τζίμι. ‘Όταν ήρθε δεν είχε πιάσει βινύλιο στη ζωή της. Τώρα έχει πάνω από 300.’ ‘Την πρώτα φορά πήγε στο πικάπ και άρχισε να πιέζει τον βραχίονα προς τα κάτω. Κόντεψα να πάθω συγκοπή’ λέει σοβαρός ο Τζίμι. ‘Έπιασε ένα βινύλιο του Έλβις μια φορά και μου λέει ¨μοιάζει με Ασιάτη αυτός. Ποιος είναι;” ‘Δώρο’ της αποκρίνομαι ‘από ‘μενα’.
Μάντσεστερ , στο σαλόνι του Πίτερ Χουκ: Το Picadilly είναι το καμάρι του Μάντσεστερ και αυτό που στήριξε το πρώτο ανεξάρτητο άλμπουμ των Oasis, “Definately Maybe” (1994) πουλώντας πάνω από 300,000 αντίτυπα.Έχω συνέντευξη με τον Λίαμ Γκάλαχερ και την ακυρώνει μια ώρα πριν χωρίς καμιά εξήγηση. Συνηθισμένη σε κάτι τέτοια καταφέρνω να κλείσω τον Πίτερ Χουκ, συνιδρυτή των μυθικών Joy Division. Μόνο που έπρεπε να πάω σπίτι του… Συνήθως είμαστε δύο άτομα και τραβάμε με την κάμερα αλλά εκείνη τη μέρα ήμουν μόνη. Είχε τρομερή ζέστη, απ’αυτές που συμβαίνουν μια φορά στα δέκα χρόνια στο Μάντσεστερ, και σαν να μην έφταναν οι κάμερες, τα τρίποδα και τα φώτα που κουβαλούσα, μου κόβεται και το λουράκι απ’ το σανδάλι μου. Αποφασίζω να πάρω ταξί όταν συνειδητοποιώ ότι δεν περνάει κανένα για πάνω από τέταρτο. Διότι βρίσκομαι στο Alderley Edge, ένα πλούσιο χωριό έξω απ’ το Μάντσεστερ όπου δεν έχει ούτε ταξί ούτε περίπτερα να βρω κόλα για το σανδάλι. Όταν φτάνω πια καταϊδρωμένη μου λέει να περιμένω λιγάκι στο σαλόνι να τελειώσει την πρόβα με το γιο του στο διπλανό δωμάτιο διότι είχαν συναυλία την επομένη. Ξεψυχώ στον καναπέ και ακούω live το ‘Love will tear us apart’ ενώ χαζεύω τον κήπο τους. Η καλύτερη αποζημίωση ε;
Life after “My record store”: Το μισό μπάτζετ έφυγε σε αγορές βινυλίων αλλά τώρα έχω μια μεγάλη συλλογή με υπογεγραμμένα βινύλια η οποία πιάνει το μισό μας διαμέρισμα (2 άτομα σε 30τμ., London-style). Το αγαπημένο μου είναι ένα τζαζ άλμπουμ “Black Bird”, Donald Byrd (1973). Το πήρα από το Diskery και τ΄ ακούω ξανά και ξανά. Μερικούς απ’ τους καλλιτέχνες τους βλέπω τώρα στο δρόμο, γιατί με κάποιους μένουμε στην ίδια γειτονιά γύρω απ’ το London Fields. Πριν μια βδομάδα χαιρετηθήκαμε με τον ντράμερ των Band of Skulls έξω απ’ την τοπική μπαμπ. Είναι πολύ συμπαθής. Έχω συναντήσει και την Bat for Lashes στο κανάλι κάνα δύο φορές αλλά δεν με χαιρετάει και έτσι δεν χαιρετάω κι εγώ.
Next we take US: Το καλοκαίρι ετοιμάζουμε το ίδιο κόνσεπτ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η διαδρομή είναι: Nέα Υόρκη, Νέα Ορλεάνη, Σικάγο, Ντιτρόιτ, Μέμφις, Νάσβιλ, Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Σιάτλ και Πόρτλαντ ή Χαβάη (τρομερός διχασμός αυτός ο τελευταίος). Εύχομαι να έχω διαλέξει τα σωστά μέρη ώστε γεωγραφικά να μην κοστίσει ο κούκος αηδόνι και να κάνουμε και αυτό το dream-roadtrip που θέλαμε πάντα…
Website: www.tontonfilms.com
*Ουρές κατά την διάρκεια του Record store Day, η γιορτή των ανεξάρτητων δισκοπωλείων. Οι ουρές ξεκινούν συνήθως από το προηγούμενο απόγευμα. Το φετινό είναι στις 19 Απριλίου. http://www.recordstoreday.co.uk/