Fernando Pessoa, Ένα Πολύ Πρωτότυπο Δείπνο του Αλεξάντερ Σερτς, μετάφραση: Κωνσταντίνος Αρμάος
Το νεανικό γραπτό του Fernando Pessoa, που “υπογράφει” ο συνομήλικος ετερώνυμος του Αλεξάντερ Σερτς – δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1978 -, μας γνωρίζει μιαν άλλη πτυχή της αφηγηματογραφίας του: το διήγημα τρόμου. Η ατμοσφαιρικότητα και η γοητεία της εκλογίκευσης που αναιρείται από τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής μαρτυρούν τη γόνιμη θητεία του στους μάστορες του είδους τον ΙΘ’ αιώνα. Το συνοδεύουν μια διεξοδική εξέταση των πηγών και των προθέσεων του από τον Κ. David Jackson και ένα πλούσιο εργοβιογραφικό χρονολόγιο.
Fernando Pessoa, Γράμματα στην Οφέλια, μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα
Η Οφέλια Κεϊρός είναι 19 ετών όταν ερωτεύεται τον Fernando Pessoa και μαζί του όλη την παρέα των ετερώνυμων: τον Α. Α. Κρος, τον Ρικάρντο Ρέις και τον ʼλβαρο ντε Κάμπος. Ευαίσθητη και απλοϊκή, δηλώνει από την αρχή μέχρι το τέλος την επιθυμία της να παντρευτεί τον ποιητή, χωρίς ωστόσο να διστάζει να τον ακολουθήσει στα δυσπρόσιτα μονοπάτια της δημιουργίας του, ανταλλάσσοντας επιστολές γεμάτες ευρηματικότητα και χιούμορ. Οι απαντήσεις του Fernando Pessoa μας αποκαλύπτουν όχι μόνο τη μοναδική ερωτική του σχέση, αλλά και την αδιαμφισβήτητη συνάφειά τους με το λογοτεχνικό του έργο.
Fernando Pessoa, Τα Ποιήματα του ‘Aλβαρο Ντε Κάμπος, μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα
Τελευταίος της βασικής τριάδας των ετερωνύμων ως προς τη σειρά γέννησης, μετά τον Αλμπέρτο Καέιρο και τον Ρικάρντο Ρέις, τη θριαμβική εκείνη ημέρα της 8ης Μαρτίου 1914, ο ‘Aλβαρο ντε Κάμπος είναι, σύμφωνα με τον Αντόνιο Ταμπούκι, “ένα διπλό πρόσωπο, στο βαθμό που είναι πρόσωπο της μυθοπλασίας που δημιουργεί μυθοπλασία, ένα λογοτεχνικό πρόσωπο που δημιουργεί με τη σειρά του λογοτεχνία. Ο Κάμπος επομένως είναι κάτι περισσότερο από ένα πορτρέτο ή μία αυτοανάλυση· είναι ένας στοχασμός, ένα είδος προειδοποίησης: είναι ο Πεσσόα που βλέπει τον εαυτό του ως πρωτοποριακό καλλιτέχνη”.
Φρειδερίκος Νίτσε, Η Φιλοσοφία στα Χρόνια της Αρχαιοελληνικής Τραγωδίας- Οι προπλατωνικοί φιλόσοφοι και σημειώσεις (1867-75), επιμέλεια: Ήρκος Αποστολίδης, μετάφραση: Βαγγέλης Δουβαλέρης
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για “συμπλήρωμα” της Γέννησης της Τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την ιστορία των “πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων”, απ’ το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ’ τις αδημοσίευτες στα ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία.
– Υπάρχει ενοχή, αντίφαση και πόνος σε τούτο τον κόσμο;
– Ναι! φωνάζει ο Ηράκλειτος, αλλά μόνο για τον κοντόθωρο, που αντικρύζει τα πράγματα χωριστά, ξεκομμένα – όχι για τον θεατή του όλου θεό. Γι’ αυτόν, όλες οι αντιφερόμενες δυνάμεις βαίνουν προς κάποιαν αρμονία, αφανή μεν στο κοινό μάτι, φανερή όμως σ’ όποιον αγκαλιάζει με το βλέμμα του τούτο τον κόσμο, σαν εκείνον τον θεϊκό οφθαλμό. Μπροστά στην πύρινη ματιά του εξατμίζεται ως κ’ η ελάχιστη σταγόνα αδικίας σ’ αυτό το κεχυμένο ολόγυρα Σύμπαν!
Fernando Pessoa, Ηρόστρατος- Η αναζήτηση της αθανασίας, μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός
«Έχω συχνά συλλογιστεί πόσο σοφές είναι οι ρήσεις του Γκαίτε στις συζητήσεις του με τον Έκερμαν. Έχω όμως επίσης συχνά συλλογιστεί πόσες ρήσεις εξίσου σοφές έχω ακούσει στη ζωή μου, σε συζητήσεις με ανθρώπους οι οποίοι, αν και ευφυείς, δύσκολα θα μπορούσαν να συναγωνιστούν τον Γκαίτε.
Και οι ιδέες όμως είναι συνηθισμένες, ακόμη και οι λαμπρές ιδέες. Ο κόσμος είναι ασφυκτικά γεμάτος από ιδιοφυίες του καθημερινού. Μόνο όταν το καθημερινό γίνει καθολικό, μέσω μιας έντονης προσήλωσης στην καθολικότητα, μέσω μιας εμβάθυνσης σ’ αυτήν ικανής να οδηγήσει σε συνέπειες και πορίσματα, κατακτάται το δικαίωμα εισόδου στα ανάκτορα του μέλλοντος».
Σε θέση Επιμέτρου, μελέτημα του Richard Zenith σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα.