Οι περισσότεροι γνώρισαν κι αγάπησαν τον συνθέτη Jóhann Jóhannsson μέσα από τα κινηματογραφικά του θέματα για δεκάδες ταινίες. Κάτι που όπως φαίνεται, έκανε τόσο καλά ώστε είχε προταθεί δύο φορές για Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής, για το The Theory Of Everything και το Sicario, ενώ για το δεύτερο, είχε κερδίσει και Χρυσή Σφαίρα.
Όταν το 2018 ο Jóhannsson πέθανε πρόωρα και απότομα, πέρα από την θλίψη που σκόρπισε, είχε αφήσει και μερικούς ανοιχτούς καλλιτεχνικούς λογαριασμούς. Ένας από αυτούς ήταν το έργο 12 Conversations with Thilo Heinzmann το οποίο ήθελε να ανοίξει έναν διάλογο ανάμεσα στην μουσική και τα εικαστικά. Η ιδέα προέκυψε όταν ο βρετανός Richard Thomas αναρωτήθηκε αν η δημιουργική διαδικασία για τον μουσικό και τον εικαστικό είναι ίδια. Κι από εκεί ξεκίνησε η συνεργασία του γερμανού εικαστικού Thilo Heinzmann με τον Jóhann Jóhannsson. Στην πορεία σε αυτό το πρότζεκτ προσχώρησαν και οι Echo Collective.
Οι Echo Collective μετά από τον θάνατο του ισλανδού συνθέτη, αποφάσισαν να συνεχίσουν να πειραματίζονται με αυτό και θα παίξουν το έργο ζωντανά και στην Αθήνα και το ΚΠΙΣΝ την Δευτέρα 25 Νοεμβρίου. Ως τότε, ο Neil Leiter μας μιλάει για το πως είναι να κουβαλάς το χρέος του να συνεχίσεις να κρατάς ζωντανό το καλλιτεχνικό πνεύμα του Jóhann Jóhannsson.
Έχοντας δουλέψει με τον Jóhann Jóhannsson, πώς θα τον περιγράφατε ως συνεργάτη αλλά και ως άνθρωπο; Σαν μουσικός ο Jóhann ήταν φοβερά συνδεδεμένος με την ενέργεια και το ηχόχρωμα. Επικεντρωνόταν στην κατεύθυνση του ήχου και τα επακόλουθά του συναισθήματα. Δουλέψαμε μαζί κυρίως στο πως να περάσουμε από το ένα θέμα στο άλλο και με παρόμοιο τρόπο στο πως να προσεγγίσουμε το κενό και τη σιωπή και έτσι να προχωρήσουμε σε νέες ηχητικές αποχρώσεις. Αυτό επικεντρώνεται στην ενέργεια, το ηχόχρωμα και την κατεύθυνση του ήχου και δίνει στην μουσική την αίσθηση του αναπόφευκτου, του φυσικού και του βαθυστόχαστου, ακόμη κι αν αυτό γίνεται μέσω της απλότητας.
Λοιπόν, πώς ανοίγει διάλογο η μουσική με τα εικαστικά στο 12 Conversations with Thilo Heinzmann; Όταν μπήκαμε στο πρότζεκτ, οι πραγματικοί διάλογοι ανάμεσα στον Thilo και τον Jóhann είχαν γίνει ήδη. Οπότε είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε εικασίες πάνω σε αυτό. Ωστόσο, η μουσική του Jóhann είναι πολύ οπτική και υπονοεί, έστω και ανεπαίσθητα, κάτι πολύ συνδεδεμένο με την φύση και τον άνθρωπο. Έτσι, εγγενώς, μιλάει στην ανθρώπινη συνθήκη και στο πως τοποθετούμε τους εαυτούς μας στον κόσμο που ζούμε. Το συναίσθημα του να είμαστε συγχρόνως σημαντικοί και ασήμαντοι, του να είμαστε μεμονωμένα χαμένοι με ένα συλλογική αίσθηση. Αυτά είναι πράγματα για τα οποία μιλάει επίσης η σπουδαία τέχνη. Και η τέχνη του Thilo συγκεκριμένα, λειτουργεί με μινιμαλιστικές διαστάσεις που έχουν μεγάλο βάθος νοήματος. Ο διάλογος είναι η παρουσίαση αυτού που με την πρώτη όψη ή ακρόαση φαίνεται άσπρο ή μαύρο αλλά στην πραγματικότητα έχει άπειρες σκιές γκρι συναισθημάτων.
Ύστερα από τον θάνατο του Jóhann Jóhannsson, πόσο εύκολο ήταν για σας να συνεχίσετε να δουλεύετε πάνω στο 12 Conversations with Thilo Heinzmann; Το δημιουργικό του πνεύμα υπήρχε ακόμη εκεί; Το να δουλέψουμε το 12 Conversations μετά τον θάνατο του Jóhann ήταν συγχρόνως συναισθηματικά δύσκολο αλλά και καθαρτικό. Κατά τη διάρκεια της δουλειάς μας με τον Jóhann Jóhannsson είχαμε αναπτύξει μια από κοινού κατανόηση του πως προσεγγίζουμε την μουσική. Του πώς να διαβάζουμε ανάμεσα στις γραμμές και να βρίσκουμε το βάθος στις απλές κινήσεις. Οπότε το να δουλέψουμε αυτό το έργο αφού πέθανε ήταν στην πραγματικότητα σαν να έχουμε έναν σιωπηλό διάλογο μαζί του. Δουλέψαμε με τον τρόπο που θα δουλεύαμε μαζί του αν ήταν ακόμη ζωντανός. Ψάξαμε για αποχρώσεις και συναισθήματα, ηχητική κατεύθυνση αλλά και ηχητικές μεταβάσεις και πάνω απ’ όλα, αφήσαμε την μουσική να μιλήσει από μόνη της. Δεν τίθεται ερώτημα για το αν το μουσικό του πνεύμα υπάρχει σε αυτό το έργο. Το νιώθουμε κάθε φορά που το παίζουμε. Κι αυτό είναι υπέροχο. Είναι ακόμη μαζί μας και θα συνεχίσει να είναι μουσικά και συναισθηματικά.
Και τέλος, δώστε τρεις λόγους για τους οποίους κάποιος αξίζει να έρθει να δει το 12 Conversations with Thilo Heinzmann. 1) Πρόκειται για ένα έργο φοβερά συναισθηματικό και ζωντανά, τα συναισθήματα είναι ακόμη πιο έντονα. Ακόμη, έχουμε φτιάξει και ένα light show που συνοδεύει την δουλειά και η συνολική εμπειρία είναι μαγική. 2) Η μουσική του Jóhann μιλάει πέρα από τα είδη, τις ηλικίες και το υπόβαθρο. Έχει μια πολύ καθολική σκοπιά. Δεν χρειάζεται να είσαι φαν του για να εκτιμήσεις την δουλειά του, ούτε χρειάζεται να είσαι ειδήμων της κλασικής μουσικής. Αρκεί απλά να είσαι πρόθυμος να αισθανθείς και μετά από αυτό, η δουλειά μοιάζει μαγική. 3) Η ομάδα που συγκεντρώθηκε για αυτό το πρότζεκτ είναι η ίδια ομάδα που δούλεψε με τον Jóhann στην περιοδεία του Orphée. Χρησιμοποιούμε τον ίδιο τεχνικό ήχου, τον ίδιο light designer και τους ίδιους μουσικούς εγχόρδων που συνεργάστηκαν μαζί του. Αυτό ήταν σημαντικό για μας προκειμένου να κρατήσουμε την αισθητική που αναπτύξαμε με τον Jóhann Jóhannsson και να παίξουμε το 12 Conversations με τον τρόπο που το είχε οραματιστεί. Ο Jóhann πάντα δούλευε μαζί με συνεργάτες κι εδώ θα βρείτε ολόκληρη την αυθεντική ομάδα να δουλεύει ακόμη μαζί. Είναι μια ευκαιρία να δείτε την μουσική του να παίζεται και να παρουσιάζεται καθαρά, χωρίς αξιώσεις. Είναι μία πραγματική επέκταση της προηγούμενης δουλειάς μας μαζί του.