Το θρυλικό Heatwave των Last Drive έχει επανακυκλοφορήσει με την ούγια της Labyrinth of Thoughts.
Η Labyrinth of Thoughts ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια από το Νίκο Στυλίδη σαν εταιρεία διανομής ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιρειών αλλά και δικών της κυκλοφοριών. Από το 2010 επικεντρώνεται σε αποκλειστικές εκδόσεις βινυλίου. Αν και ξεκίνησε την προσπάθειά της από την κυκλοφορία μιας βρετανικής doom metal μπάντας (Unsilence), σύντομα επικεντρώθηκε στην ανάσυρση ξεχασμένων θησαυρών της ελληνικής σκηνής. Σήμερα μπορούμε να μιλάμε για μία από τις πλέον αφοσιωμένες και αυθεντικές ανεξάρτητες δισκογραφικές παγκοσμίως. Η συνέπεια του Στυλίδη και η στάση του (τόσο απέναντι στους καλλιτέχνες, όσο και απέναντι στο κοινό) καθιστούν τη Labyrinth λαμπρό παράδειγμα ευελιξίας στις οικονομικές κακουχίες και σταθερότητας στις αρχές και την αισθητική της.
Αν ήμασταν δελτίο του Σκάι, θα λέγαμε το γνωστό κλισέ: «Δεν είναι όλα μαύρα στην Ελλάδα λοιπόν». Επειδή όμως δεν έχουμε διάθεση, ούτε να σας δουλέψουμε, ούτε να παρουσιάσουμε ως υποφερτή τη μαύρη κι άραχνη πραγματικότητα, θα αρκεστούμε να επισημάνουμε το προφανές: Ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που αντιστέκονται, όχι ντύνοντας με πουλόβερ τις νερατζιές, αλλά πραγματοποιώντας μουσικά όνειρα και γεμίζοντας τις νύχτες μας με ζόρικες αναμνήσεις. Όπως λέει κι ο ίδιος ο Νίκος (ένας λογιστής, που σπούδασε ηχοληψία και τα τελευταία χρόνια εκτονώνει την τελειομανία του στο vinyl mastering!): «Ο,τι συμβαίνει μέσα στον λαβύρινθο πρέπει να μας δίνει κουράγιο και όχι να μας απογοητεύει».
Η Labyrinth of Thoughts διοργανώνει το δικό της φεστιβάλ απόψε στο ΑN Club. Εκεί θα εμφανιστούν οι (μετενσάρκωση των θρυλικών Θεσσαλονικέων Ziggy Was) Clerk’s Conspiracy, οι Ducky Boyz και οι Echo Tattoo. Με αφορμή αυτό το φεστιβάλ κάναμε μια μικρή κουβέντα με τον ιθύνοντα νου της εταιρείας.
Πες μου τους τρεις σημαντικότερους λόγους για τους οποίους επέλεξες η Labyrinth να είναι αφοσιωμένη στις εκδόσεις βινυλίου. Ο αναλογικός ήχος είναι ανώτερος του ψηφιακού κατά την υποκειμενική μου άποψη. Πρώτα απ’ όλα, από ένα φυσικό όργανο στο βινύλιο θα αποδοθούν όλες οι συχνότητές του από την πιο ψηλή ως την πιο χαμηλή, ενώ στο cd θα υπάρξει «λογοκρισία». Κάτι θα χαθεί. Ως μέσο δεν είναι ικανό να αποδώσει τα πάντα. Καθαρά ναι, τα πάντα όχι. Έπειτα, το βινύλιο μπορεί να συνοδεύεται από ένα έργο τέχνης στο εξώφυλλό του, το cd από ένα μικρό και μίζερο κομμάτι χαρτί. Τέλος, η τιμή. Tα cd’s είχαν, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, εξωφρενικά υψηλή τιμή λιανικής πώλησης σε σχέση με το κόστος παραγωγής τους, το οποίο πολλές φορές δεν ξεπερνά το ένα ευρώ. Αλλά θα είχε ενδιαφέρον να σου θυμίσω τι συνέβη στην Ελλάδα, όταν το 1993 αποφασίστηκε η αλλαγή φρουράς. Να καταργηθεί δηλαδή το βινύλιο και να επιβληθεί το cd ως μοναδικό μέσο ακρόασης. Το βινύλιο λοιπόν στοίχιζε 2.500 δρχ., ενώ το cd 4.500 δρχ. Μέσα σε 2 χρόνια η τιμή του cd παρέμενε σταθερή, ενώ αυτή του Lp αυξάνονταν συνεχώς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το 1995 ένας καινούριος δίσκος να στοιχίζει 5.000 δρχ. Μετά τον απέσυραν και μας άφησαν με το cd. Ξαφνικά λοιπόν, ο κόσμος που αγόραζε μουσική για να συνεχίσει να το κάνει αυτό, έπρεπε να πληρώνει τα διπλάσια χρήματα και να αγοράσει ένα καινούριο player για κάτι που έχει τα μειονεκτήματα που ανέφερα παραπάνω πέρα από την παράλογη τιμή του. Βέβαια, το ψηφιακό δεν ελέγχεται και οι εταιρείες το μόνο που ουσιαστικά έκαναν ήταν να σκάβουν τον λάκκο τους. Φτάνοντας στα σημερινά χάλια που ένα pc αρκεί για να μπορείς να ακούσεις τα πάντα, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα κακό, αλλά και χωρίς να μπαίνεις στον κόπο να αγοράσεις κάτι τελικά. Χάθηκε δηλαδή η κουλτούρα της διαδικασίας, η χαρά του να ψάχνεις και να αγοράζεις μουσική με φίλους στα δισκάδικα, μέσα στα οποία μπορούσες να μιλήσεις για αυτήν με γνωστούς και όχι μόνο. Αυτό είναι το πιο λυπηρό από όλα.
Η επιμονή στο βινύλιο δικαιώνεται και σε εμπορικό επίπεδο ή αυτή η άποψη είναι μια γοητευτική αυταπάτη για τους λάτρεις του συγκεκριμένου format; Στο εξωτερικό οι πωλήσεις του βινυλίου αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, ενώ το cd ψυχορραγεί. Αυτή η τάση ίσως κάποτε έρθει και στην Ελλάδα, καθώς ό,τι συμβαίνει στο δυτικό κόσμο για να έρθει στα μέρη μας, έχει συνήθως μια καθυστέρηση δεκαετίας και βάλε. Αυταπάτες προσωπικά δεν τρέφω, δεν ξέρω για τους υπόλοιπους. Νομίζω πάντως πως μια καινούρια κυκλοφορία της ελληνικής ανεξάρτητης σκηνής δεν θα ζήσει τα μεγαλεία του παρελθόντος, όσα χρόνια και αν περάσουν. Ωστόσο, είμαι ικανοποιημένος που η ποιότητα στο μέσο έχει ανέβει κατακόρυφα καθώς τα εργοστάσια του εξωτερικού (εμείς ήμασταν αρκετά «έξυπνοι» να τα κάνουμε όλα στάχτες και αποκαΐδια) εκτός από το ότι δεν προλαβαίνουν τις παραγγελίες, γιατί δεν είναι και πάρα πολλά, παράγουν εξαιρετικές δουλειές σε ποιότητα και τα πικάπ που πλέον κυκλοφορούν είναι από αξιοπρεπέστατα και πάνω. Στο παρελθόν μπορεί να έπαιρνες ένα φθηνό πικάπ και εξαιτίας της κακής κεφαλής-βελόνας να κατέστρεφες όλη σου τη δισκοθήκη, αφού εν αγνοία σου η βελόνα μάλλον έσκαβε, παρά διάβαζε.
Υπάρχει ένα θέμα με τις limited επανεκδόσεις βινυλίου και τη συλλεκτική τους υπεραξία (που κάποιες φορές προκαλείται και τεχνητά). Είσαι διατεθειμένος να κάνεις και νέα κοπή, αν διαπιστώσεις ότι υπάρχει σοβαρή ζήτηση για κάποιο εξαντλημένο νούμερο της εταιρείας; Φροντίζω εξ αρχής η κάθε μου κυκλοφορία να τυπώνεται σε αριθμό αντιτύπων που να είναι ικανός, ώστε κάποιος να μην χρειάζεται να είναι με το χέρι στην τσέπη ακριβώς την στιγμή που θα κυκλοφορήσει, αλλά να έχει την άνεση να τον βρει αργότερα μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Δεν απευθύνομαι σε συλλέκτες, αλλά σε ακροατές που αγαπούν τη μουσική. Αυτό δεν έρχεται σε αντιδιαστολή με το γεγονός ότι έχουν υπάρξει κυκλοφορίες σε 240 ή 200 αντίτυπα. Τόσα θεώρησα πως μπορεί να απορροφήσει η αγορά, τόσα έκοψα. Μακάρι οι συνθήκες να επέτρεπαν την κοπή περισσότερων αντιτύπων, ποιός δεν θα το ήθελε; Αν και στην περίπτωση των Echo Tattoo και των 200 αντιτύπων του Mind your Step υπήρχαν και άλλοι λόγοι που είχαν να κάνουν με την εύλογη κόπωση της Εύης Χασαπίδου που ζωγράφισε όλα τα εξώφυλλα – οπισθόφυλλα στο χέρι. Για τους παραπάνω λόγους δεύτερες κοπές δεν έχουν υπάρξει και ούτε νομίζω πως αυτό θα συμβεί στο μέλλον.
Και το Side FX των Nightstalker επανακυκλοφόρησε σε βινύλιο από τη Labyrinth.
Η ελληνική σκηνή ξαναζεί μία πολύ ενδιαφέρουσα ζύμωση νέων επιρροών και μνήμης. Ο ρόλος της L.o.T. είναι προφανώς πολύ σημαντικός, αφού φέρνει τους νεότερους σε επαφή με σπουδαίες κυκλοφορίες της εγχώριας σκηνής. Θα έκανες ποτέ άνοιγμα και σε πρωτoεμφανιζόμενα σχήματα; Μα, ήδη έχω κάνει. Παλιές φρουρές σε νέα σχήματα, όπως οι Clerks’ Conspiracy. Ή συγκροτήματα όπως οι Γκρόβερ που έγραψαν νέο δίσκο για να κυκλοφορήσει από την Labyrinth και αυτό έχει τη σημασία του. Πάντως κύριο κριτήριο παραμένει το να μου αρέσει μια μπάντα πάρα πολύ, άσχετο με το αν είναι νέα ή παλιά και κυρίως να μπορούμε να συνεννοηθούμε, γιατί μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία όλοι πρέπει να είμαστε χαρούμενοι. Διαφορετικά, έχουν χαθεί οι μισοί λόγοι για τους οποίους συνεχίζει να υπάρχει η Labyrinth. Eπίσης, το να θέλει ένα group να χρηματοδοτήσει (εν μέρει ή εξ ολοκλήρου) την παραγωγή και να ψάχνει ένα label για τα διαδικαστικά είναι κάτι που δεν με ενδιαφέρει. Είμαι άνθρωπος που σαν αγοραστής παρακολουθώ κάποια ανεξάρτητα labels, όταν καταλαβαίνω πως ο ιδιοκτήτης τους έχει μία συγκεκριμένη αισθητική, που μου ταιριάζει και θα χαρώ πάρα πολύ, αν υπάρξουν κάποιοι, που θα λειτουργήσουν κατά τον ίδιο τρόπο με το δικό μου label.
Υπάρχει δίσκος που επανακυκλοφόρησε η Labyrinth και να μην τον είχες ήδη; Ποιό είναι το τοπ-5 επανακυκλοφοριών που θα ήθελες να κάνεις; Ναι, υπάρχει ένας μέχρι τώρα, το ομολογώ. Το Heatwave των Last Drive. Αλλά μπορείς να το δεις και σαν ένα επιπρόσθετο λόγο για να γίνει αυτή η επανακυκλοφορία. Όσο για το top 5, υπήρχε στο μυαλό μου πριν καν ξεκινήσω το label και για αυτό δεν θα περιοριστώ στο να σου γράψω τι θα ήθελα, αλλά και τι έχω καταφέρει μέχρι τώρα να επανακυκλοφορήσω και τι όχι. Deus Ex Machina – Motorpsycho: Όπως ακριβώς κυκλοφόρησε πριν από ένα χρόνο. Με το παλιό ένθετο να έχει γίνει εξώφυλλο και remastered. O πρώτος και καλύτερος αγγλόφωνος hardcore punk δίσκος που έχω ακούσει, βγαλμένος από τα έγκατα της μητρόπολης, σχετιζόμενος άμεσα με προσωπικά πολύ έντονα και χαρούμενα βιώματα. Μωρά στη Φωτιά – Θεατρίνοι: Ναι, το ξέρω, πως αν κυκλοφορούσα το ομώνυμό πρώτο τους άλμπουμ, θα πουλούσε πάρα πολλά αντίτυπα. Οι Θεατρίνοι όμως είναι για εμένα ο τέλειος συνδυασμός ευαισθησίας (ειδικά στο στιχουργικό τομέα) και αλητείας, κάτι που το πρώτο στερείται. Βασικά αυτός ο δίσκος ήταν η αιτία που πρωτοσυνάντησα τον Σαλβαδόρ το 2009 για πρώτη φορά, πριν ακόμα ξεκινήσω το label. Αν συμφωνούσαμε τότε, θα ξεκινούσα την εταιρεία μόνο και μόνο για να κυκλοφορήσω το συγκεκριμένο album. Έπρεπε όμως, να μεσολαβήσουν μερικά χρόνια ακόμη. Αρνητική Στάση – Άγγελοι του ψεύδους: Αν κάποια μπάντα έχει παίξει το απόλυτα πολιτικοποιημένο hardcore, αυτή είναι η Α.Σ. Ο δίσκος είναι μία πλήρης κοινωνιολογική ανάλυση. Έχουν άποψη, τη λένε ξεκάθαρα με έναν πολύ ενδιαφέροντα τρόπο και αυτό είναι κάτι που εκτιμώ αφάνταστα. Έπεται να κυκλοφορήσει με τόνους extra, οπότε μπορώ να κοιμάμαι ήσυχος, έτσι Βασίλη; Echo Tattoo – Το πρώτο τους LP, αλλά επειδή είναι μικρό σε διάρκεια, να έβαζα και 10 extra ακυκλοφόρητα εξαιρετικά κομμάτια, που είχα την τύχη να ακούσω και συνεχώς γυρνάνε στο μυαλό μου. Aλλά στην περίπτωση που δεν μπορέσω να το κάνω, αυτά τα ακυκλοφόρητα θα ηχογραφηθούν και θα αποτελούν το υλικό για το νέο τους LP και single, που ευελπιστώ πως θα κυκλοφορήσουμε με τη Labyrinth. Είμαστε τυχεροί που έχουμε ακούσει μουσικούς σαν την Εύη και τον Πάνο για τους οποίους τρέφω μία απεριόριστη εκτίμηση, η οποία ξεκινά από μία συναυλία στην ΑΣΟΕΕ για την άρνηση στράτευσης που τους είδα το 1992 και υπήρξαν η αφορμή να ξεκολλήσω από το heavy metal, που μέχρι τότε άκουγα σχεδόν αποκλειστικά. Στον ίδιο βαθμό ήταν υπαίτιοι όμως και οι Morel με το 10.000 μέρες από ‘δω: Όπως είχε κυκλοφορήσει το 1987. Με το σαγρέ λεπτό χαρτί του εξωφύλλου που ήθελε αρκετή προσοχή για να το πιάσεις, προειδοποιώντας σε, πως έχεις να κάνεις με κάτι πολύ ευαίσθητο και το συνοδευτικό βιβλίο με τους στίχους και τις ζωγραφιές του Γιώργου Κούκιου. Ακόμη νιώθω την ίδια συγκίνηση, όταν ακούω το album. Πάντοτε με απομονώνει απ’ ότι άσχημο συμβαίνει γύρω μου. Συναισθηματικά και όχι μόνο. Προσπαθεί τουλάχιστον. Με πολλή υπομονή και επιμονή όλα αυτά τα χρόνια.
Εκτός από την παραγωγή, τη διανομή, την προώθηση και τα χιλιάδες άλλα πράγματα που κάνει ένας ανεξάρτητος “εταιριάρχης”, έχεις και μια ειδίκευση στο mastering. Πες μας (όσο πιο απλά μπορείς), γιατί το μάστερ είναι τόσο σημαντικό και ποιά είναι τα σπουδαιότερα μυστικά του. Ένα από τα πολλά δεινά που έφερε το cd μαζί με την «αναγκαστική» του ύπαρξη, ήταν και ο τρόπος αντιμετώπισης του mastering. Όλα δυνατά. Όσο γίνεται πιο δυνατά. Έτσι όμως δεν αναπνέει τίποτα. Όλα ασφυκτιούν. Δεν υπάρχει χώρος για τίποτα. Ούτε συναισθήματα, ούτε σκέψεις. Μονάχα θόρυβος. Δεν είναι έτσι όμως. Αν θες να ακούσεις δυνατά, άνοιξε το volume του ενισχυτή. Αυτό πρέπει να αρκεί. Με βάση αυτό καθώς και επειδή στο βινύλιο τονίζονται λόγω της φύσης του μέσου οι χαμηλές συχνότητες, κάποιος που θα ασχοληθεί με το mastering ενός δίσκου, εκτός από τεχνικές γνώσεις, θα πρέπει να έχει ακούσει πολλούς, πάρα πολλούς δίσκους και κυρίως να γνωρίζει και να αγαπά τον ήχο του.