Γιορτάζοντας τα γενέθλια του Μπέρτραντ Ράσελ

Ιδού ο δεκάλογος του Μπέρτραντ Ράσελ, του πολυπράγμονα φιλοσόφου, μαθηματικού, ιστορικού και κοινωνικού κριτικού. Ο Βρετανός επιστήμονας, χάριν δέκα εντολών, άφησε ένα μικρό μανιφέστο, το οποίο δεν λέει τι να μην κάνεις, αλλά ποιες είναι οι βασικές υποχρεώσεις και στόχοι ενός δασκάλου. Φυσικά, οι παροτρύνσεις του Ράσελ αποτελούν για τον καθένα λόγια που θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν, και θα πρέπει να ενδυθούμε το ρόλο του καθηγητή κάθε ειδικότητας.  Οι εντολές-συμβουλές, πρωτοεμφανίστηκαν ως επίλογος στο άρθρο του New York Times Magazine, της 16ης Δεκεμβρίου 1951, τώρα αναγράφονται στο τρίτο μέρος της αυτοβιογραφίας του, και συνοψίζουν το ελεύθερο πνεύμα του Ράσελ, χωρίς σε καμία περίπτωση να αποτελούν ούτε στο ελάχιστο κάποιου είδους δόγμα:

  1. Να μην είσαι απολύτως βέβαιος για τίποτα.
  2. Δεν αξίζει να πορεύεσαι αποκρύπτοντας στοιχεία, αφού θα έρθουν κάποια στιγμή στο φως.
  3. Να μην σταματάς ποτέ να σκέφτεσαι, νομίζοντας πως έχεις πετύχει.
  4. Όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με διαφορετική γνώμη, είτε προέρχεται από τον/τη σύζυγο ή τα παιδιά σου, να μην επιβάλλεσαι αλλά να χρησιμοποιείς επιχειρήματα για να κερδίσεις. Γιατί η νίκη που βασίζεται πάνω στον αυταρχισμό, δεν είναι παρά απατηλή και πλασματική.
  5. Να μην τρέφεις σεβασμό για την εξουσία κάποιου, γιατί πάντοτε υπάρχουν και αντιπολιτευόμενες εξουσίες.
  6. Να μην καταπιέζεις τις απόψεις που θεωρείς καταστροφικές, γιατί αν το κάνεις, οι απόψεις θα σε καταπιέσουν με τη σειρά τους.
  7. Μη φοβάσαι να έχεις εκκεντρικές απόψεις, γιατί κάποτε όλες οι απόψεις πριν γίνουν αποδεκτές ήταν εκκεντρικές.
  8. Να βρίσκεις περισσότερη απόλαυση στην νοήμουσα διαφωνία παρά στην παθητική αποδοχή, γιατί αν τιμάς την ευφυΐα όπως πρέπει, στο πρότερο ενυπάρχει πιο βαθιά συμφωνία απ’ότι στο δεύτερο.
  9. Να είσαι σχολαστικά ειλικρινής, ακόμη κι αν η αλήθεια είναι άβολη, γιατί είναι ακόμη πιο άβολη η προσπάθεια απόκρυψής της.
  10. Μην νιώθεις ζήλεια για τους ανόητους αιθεροβάμονες, γιατί μόνο ένας ανόητος θα νόμιζε ότι αυτό που ζει είναι ευτυχία.

Κώστας Χανδρινός

Share
Published by
Κώστας Χανδρινός