Το CineMAiubit, το διεθνές σπουδαστικό φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους που διανύει τον 19ο χρόνο παρουσίας στην πόλη του Βουκουρεστίου, και διεξήχθει από τις 2 εώς τις 5 Δεκεμβρίου, είναι το πιο αγαπητό φεστιβάλ στη Ρουμανία. Το όνομα του παίζει με ένα λογοπαίγνιο: αν τονιστεί αλλιώς ο τίτλος -ΜΑ IUBIT- σημαίνει «Ποιος με αγαπά;» Και φαίνεται ότι αυτό το φεστιβάλ το αγαπούν πολλοί…
Ενας θεσμός που επιχορηγείται από το κράτος, το Πανεπιστήμιο Τεχνών που φέρει το όνομα του διάσημου Ρουμάνου συγγραφέα Ιων Λούκα Καρατζιάλε, αλλά και από εταιρείες παραγωγής, ακόμα και από την αμερικανική HBO, που δίνει ιδιαίτερη σημασία στην εύρεση νέων ταλέντων.
Η Ρουμανία συντηρεί ακόμα, και προσπαθεί να ανανεώσει, την μακριά της κινηματογραφική παράδοση, τα μεγάλα στούντιο που ανθούσαν ακόμα και στην εποχή του Τσαουσέσκου, και τις τρομερές της τοποθεσίες, περιζήτητες για διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές και τηλεοπτικές σειρές απ’ όλον τον κόσμο. Φαίνεται πως τα καταφέρνει περίφημα και στην ‘παραγωγή’ νέων ταλέντων, αν κρίνω από το επίπεδο και τη ζωντάνια των σπουδαστών, αλλά και από το επίπεδο της τεχνικής κατάρτισης. Για του λόγου το αληθές, μπορείτε να δείτε στο site του φεστιβάλ καθώς και στη σελίδα του στο facebook το επίπεδο των τρέιλερ που μόνοι τους γύριζαν και μοντάριζαν κάθε μέρα οι φοιτητές της κινηματογραφικής σχολής κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ.
Φυσικά, πάντα ρόλο για την επιτυχία ενός φεστιβάλ, παίζει η προσωπικότητα του επικεφαλής του, και εδώ, εκτός από την ισχυρή εποπτεία του καθηγητή Prof. Phd Laurentiu Damian, η ψυχή του φεστιβάλ και υπεύθυνος για το εξαιρετικό κλίμα ανάμεσα στις επιτροπές και τα πολυάριθμα βραβεία είναι ο πανταχού παρών αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Τεχνών Doru Nitescu.
Για χρόνια το Φεστιβάλ διεξαγόταν σε δική του αίθουσα στο κέντρο του Βουκουρεστίου. Δυστυχώς φέτος, τα δραστικά κτιριακά μέτρα που έλαβε η πολιτεία μετά την περσινή καταστροφική πυρκαγιά σε νυχτερινό κέντρο της πόλης, κόστισε στο Φεστιβάλ την για πρώτη φορά απομάκρυνση του από το ιστορικό κέντρο στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου. Γεγονός που, παρά τις ανησυχίες των διοργανωτών, δε στέρησε σε τίποτα από την προσέλευση και τη ζωντάνια, αλλά και τις κτιριακές και τεχνικές προδιαγραφές.
Αποτέλεσμα: πάνω από 100 ταινίες μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ και animation, σεμινάριο σεναρίου υπό την καθοδήγηση του Ούγγρου καθηγητή Csaba Bollok, κάτω από την ομπρέλα του miniΜΙDPOINT, master class στο pitching, στο οποίο είχα την τιμή να διδάξω, αλλά και παράλληλα αφιερώματα όπως το ‘Looking China’ – ένα πρόγραμμα ανταλλαγής νέων κινηματογραφιστών με την Κίνα, που παρήγαγε ντοκυμαντέρ και οπτικοακουστικό υλικό προϊόν Βαλκανικής και Κινεζικής παραγωγής.
H Διεθνής Επιτροπή με πρόεδρο την Γενική Συντονίστρια και Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων του Φεστιβάλ Μικρού Μήκους της Δράμας, Σοφία Γεωργιάδου, και μέλη της σκηνοθέτες και διευθυντές φεστιβάλ από την Τουρκία, την Ουγγαρία, και τη Ρουμανία, έδωσε το βραβείο καλύτερης ταινίας μυθοπλασίας στη ρώσικη ταινία Razor του Αλεξέι Μπελιάκοφ, μια άρτια αισθητικά και κινηματογραφικά προσέγγιση για το τι απομένει σε ανθρώπινο επίπεδο, μετά από έναν πόλεμο. Δύο ‘τέως’ συναντιούνται γύρω από ένα ξυράφι: ένας ‘τέως’ αξιωματικός της Βέρμαχτ, και ένας τέως κρατούμενος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Μερικά ακόμα από τα πολυπληθή βραβεία: Ειδικό Βραβείο Επιτροπής στον σκηνοθέτη από το Ισραήλ Γκάι Λιχτενστάιν για την αυστριακής παραγωγής ταινία Birthday Present. Το Βραβείο Σκηνοθεσίας “Cristian Nemescu” -στο όνομα του νεαρού, ταλαντούχου Ρουμάνου σκηνοθέτη που σκοτώθηκε άδικα το 2006, μαζί με τον sound designer Andrei Toncu, πριν ολοκληρώσουν την τελευταία τους ταινία ‘California Dreamin’ με πρωταγωνιστή τον Αρμάν Ασσάντε- πήρε ο Ρουμάνος Alexandru Badea για την ταινία Toate Fluviile Curg În Mare (‘All rivers run to the sea’). Δύο βραβεία (σεναρίου και το βραβείο του Πανεπιστημίου) αποκόμισε μια ακόμα Ρουμάνικη ταινία, η τρυφερή ιστορία του μικρού Ματέι, από τους Αnreea Simion και Ioanna Saracilia.
Ειδική αναφορά αξίζει στην ταινία Dr. Ilegal του Ιρανού σκηνοθέτη Hadi Khanjanpour, που ξεχώρισε, αν και δεν πήρε βραβείο. Ταινία γερμανικής παραγωγής, γύρω από τις περιπέτειες ενός Ιρανού μετανάστη, χειρουργού, που ενώ αναγκάζεται να ζει στο άσυλο με την οικογένεια του, και προσπαθεί απεγνωσμένα να εξασκήσει τη δουλειά του ενώ το σύστημα τον αρνείται παρά το ταλέντο του. Δυναμική ερμηνεία από τον πρωταγωνιστή Μehdi Nebbou και εμπνευσμένη σκηνοθεσία και σενάριο.
Τo Βουκουρέστι, μέσα στην πραγματικότητα της ενωμένης Ευρώπης, δείχνει να προσπαθεί να αφήσει πίσω τις Βαλκανικές αρρώστιες της γκρίνιας, της διαφθοράς και της παθητικότητας της περιόδου Τσαουσέσκου, και να αναδιπλώνεται, αν και πληγωμένο από τις αλλεπάλληλες δόσεις καταστροφών, ανακατατάξεων και εγκατάλειψης. Σε κινηματογραφικό επίπεδο, οι νέοι άνθρωποι εκπλήσσουν με το καθαρό βλέμμα, τη ζωντάνια τους και τη θέληση τους για μάθηση.
Αναπόφευκτη είναι η σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα σε δομές, σε στήριξη και φυσικά σε αντίληψη. Οι Έλληνες προσπαθήσαμε απεγνωσμένα να αποποιηθούμε τα κοινά χαρακτηριστικά που πράγματι κατέχουν οι Βαλκανικές χώρες, πιστεύοντας ότι θα παίξουμε επί ίσοις όροις στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να αδυνατίζει ολοένα η δύναμη μας στον φυσικό μας χώρο. Ταυτόχρονα, οι δομές μας στην καλλιτεχνική εκπαίδευση δεν απέκτησαν ποτέ σαφή οντότητα και οι παραγωγές κάθε άλλο παρά ενισχύθηκαν, με αποτέλεσμα να είμαστε σε ένα μετέωρο βήμα που, όπως και στα υπόλοιπα επίπεδα, στηρίζεται στις ιδιωτικές αναλαμπές και στον ‘πατριωτισμό’ μας. Καμία λοιπόν ελληνική συμμετοχή από ταινία μικρού μήκους, αλλά και καμία συμμετοχή στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου του Βουκουρεστίου που ολοκληρώθηκε μόλις δυό μήνες πριν. Γεγονός, βέβαια, παραμένει ότι οι θεσμοί είναι για υπηρετούνται, και οι ευκαιρίες για να αξιοποιούνται.