«We choose the bloody BIG screen» είναι το φετινό, εμπνευσμένο και δυνατό motto του The Greek Film Festival in Berlin (TGFFB), που στις 20 Μαρτίου ανοίγει τις πύλες της ένατης χρονιάς του, πιο ώριμο και έτοιμο από ποτέ να γοητεύσει με ελληνικές και κυπριακές ταινίες το ανήσυχο κοινό μιας από τις πιο σινεφίλ πόλεις του πλανήτη. Το motto που δηλώνει δυναμικά την αγάπη για την μεγάλη οθόνη η οποία δεν μπορεί να αντικατασταθεί από καμιά μικρή, από καμιά πλατφόρμα και από κανένα κινητό, δίνει παράλληλα και το highlight της φετινής διοργάνωσης που παρουσιάζει αφιέρωμα στις bloody horror ταινίες τρόμου, είδος με cult διαστάσεις και φανατικούς φίλους, ιδιαίτερα στη νέα γενιά.
Το φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου του Βερολίνου στο οποίο είναι media χορηγός η popaganda, κοιτάει πάντα μπροστά, παρουσιάζοντας στο διαγωνιστικό του τμήμα Emerging Greeks, πρώτες ή δεύτερες ταινίες δημιουργών. Ενώ φέτος, προσθέτει στο τμήμα ταινιών μικρού μήκους και σπουδαστικές ταινίες που έκαναν την έκπληξη στο περσινό Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, κάνοντας πολλούς να μιλήσουν για το ανθηρό μέλλον που καλλιεργείται στο ελληνικό σινεμά.
Α piece of Liberty, της Αντιγόνης Καπάκα
«Οπωσδήποτε είναι ένα άνοιγμα προς το νεανικό κοινό, αλλά όχι μόνο», επισημαίνει η διευθύντρια του φεστιβάλ, Σοφία Σταυριανίδου για την φετινή διοργάνωση. «Το σπουδαστικό πρόγραμμα -που παρουσιάζουμε σε συνεργασία με το φεστιβάλ της Δράμας-, και ταινίες coming of age όπως το «Medium» και το «Mighty Afrin» στο διαγωνιστικό μας τμήμα, αφορούν το νεανικό κοινό, αλλά παρουσιάζουν συγχρόνως και μια νεανική ματιά. Ειδικά όλες οι ταινίες μικρού μήκους που προβάλλουμε φέρνουν αυτό ακριβώς: το νέο που έρχεται από την χώρα μας. Είναι οι σημερινοί σκηνοθέτες που θέλουμε και περιμένουμε να γίνουν οι αυριανοί εκπρόσωποι του ελληνικού σινεμά προς τα έξω», τονίζει.
Δεν είναι εύκολο εγχείρημα να παρουσιάζεις τον ελληνικό κινηματογράφο στην πόλη της Berlinale και μάλιστα λίγο καιρό μετά τη λήξη της. Θέλει τόλμη, πείσμα και σκληρή δουλειά. Η αγάπη και το πάθος της ομάδας του φεστιβάλ για το έργο της, έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα -οι γεμάτες αίθουσες είναι η απόδειξη. Πάνω από όλα όμως είναι αυτή η ζεστή ατμόσφαιρα που κατάφερε να δημιουργήσει στην πολύχρωμη γιορτή του ελληνικού σινεμά που γίνεται εκεί, στον ιστορικό κινηματογράφο Babylon, την στέγη του φεστιβάλ στο κεντρικό Mitte, πάνω στην πλατεία Rosa-Luxemburg και δίπλα στο εμβληματικό “θέατρο του λαού”, Volksbühne. Μια ατμόσφαιρα που δίνει την αίσθηση ότι είσαι μέσα σε ταινία, είτε βρίσκεσαι στις αίθουσες είτε στο φουαγιέ, είτε έξω από το υπέροχης αρχιτεκτονικής κτίριο που έκτισε ο Hans Poelzig στο τέλος της δεκαετίας του ’20, στη μοναδική γειτονιά του Βερολίνου που βγήκε άθικτη από τις καταστροφές του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου. Μια ατμόσφαιρα γεμάτη “μουσική” από διαφορετικές γλώσσες, καθώς Έλληνες, Γερμανοί, άνθρωποι κάθε είδους και ηλικίας από διάφορες γωνιές του κόσμου, που ζουν στο πολυπολιτισμικό Βερολίνο, μαζεύονται εκεί για να γνωρίσουν το σινεμά μας. Για αυτό άλλωστε και όλες οι εκδηλώσεις και προβολές του φεστιβάλ το οποίο έχει απλωθεί ήδη και σε άλλες γερμανικές πόλεις, γίνεται κατά κύριο λόγο στα αγγλικά.
«Εδώ και πέντε χρόνια και με το διαγωνιστικό τμήμα μας Emerging Greeks δουλεύουμε, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου που χορηγεί το βραβείο, συνειδητά και συστηματικά για την αναγνώριση της σημαντικότητάς του, αφενός από τον κινηματογραφικό χώρο και αφετέρου από το κοινό. Στο πρώτο σκέλος δουλεύουμε με τη συνδρομή των σημαντικών Ελλήνων και ξένων επαγγελματιών που απαρτίζουν τις Κριτικές επιτροπές. Ενώ το κοινό αναγνωρίζει πια, με την ενεργή συμμετοχή του στις ως επί το πλείστον sold out προβολές μας, ότι οι ταινίες μας φέρνουν ολόφρεσκα ονόματα και εντελώς νέα πρόσωπα από την Ελλάδα» συνεχίζει η Σοφία Σταυριανίδου, η οποία δίνει ιδιαίτερη σημασία στον σχηματισμό των κριτικών επιτροπών, καλώντας να τις απαρτίσουν επιφανή μέλη της κινηματογραφικής κοινότητας, όπως φέτος την Γαλλίδα παραγωγό και film expert Marie-Pierre Macia, τον Ελβετό δημοσιογράφο, κριτικό κινηματογράφου και πολιτικό επιστήμονα Malik Berkati και τον Γερμανό παραγωγό Christopher Zitterbart, ανάμεσα σε άλλους.
H Λεσβία της Τζέλης Χατζηδημητρίου
Με ταινία έναρξης την βασισμένη στο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ήδη επιτυχημένη στο box office «Φόνισσα» της Εύας Νάθενα -που πραγματοποιεί στο Βερολίνο τη διεθνή της πρεμιέρα-, το φεστιβάλ θα κλείσει στις 24 Μαρτίου με το queer φιλμ «Το καλοκαίρι της Κάρμεν» του Ζαχαρία Μαυροειδή, που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας.
Στα διαγωνιστικά και μη τμήματα θα προβληθούν τριάντα συνολικά ταινίες κάθε είδους –ανάμεσά τους πέντε διεθνείς, 16 γερμανικές και 7 πρεμιέρες Βερολίνου-, που επέλεξαν η υπεύθυνη διαγωνιστικού προγράμματος ταινιών μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και αφιερωμάτων, Έλενα Αθανασιάδου και ο υπεύθυνος προγράμματος ταινιών μικρού μήκους, Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης. Οι ταινίες απλώνονται στις πέντε ημέρες της διοργάνωσης με επαναλήψεις, ώστε να δίνεται μεγαλύτερη δυνατότητα στο κοινό να τις παρακολουθήσει. Ενώ σε όλες σχεδόν τις προβολές ακολουθεί συζήτηση (Q&A) με δημιουργούς και συντελεστές, οι οποίοι χαίρονται τη διοργάνωση, μένοντας ως αργά τόσο στον κινηματογράφο όσο και στο ιταλικό στέκι απέναντι, με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί.
Στο διαγωνιστικό Τμήμα Emerging Greeks συμμετέχουν πέντε πολύ καλές ταινίες μυθοπλασίας, τρεις ελληνικές σε πρεμιέρα Βερολίνου –τα ήδη πολυβραβευμένα «Animal» της Σοφίας Εξάρχου και «Πίσω από τις Θημωνιές» της Ασημίνας Προέδρου αλλά και το εφηβικό «Medium» της Χριστίνας Ιωακειμίδη- και δύο κυπριακές σε γερμανική πρεμιέρα – «Embryo Larva Butterfly» του Κύρου Παπαβασιλείου και «Ιman» των Κόριννα Αβρααμίδου και Κυριάκου Τοφαρίδη.
Το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» των Βασίλη Λούρα και Μιχάλη Ασθενίδη
Το διαγωνιστικό πρόγραμμα Ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει έξι ταινίες τεκμηρίωσης. Τα ιδιαίτερα συγκινητικά: «Η Afrin στον καιρό της πλημμύρας» του Άγγελου Ράλλη, που ακολουθεί την 11χρονη Αφρίν, στην οδύσσεια αναζήτησης των γονιών της που έχασε σε πλημμύρες, «Πένθος – Αυτοί που μένουν» των Μυρτώ Πατσαλίδου και Μαρία Λούκα πάνω στις στυγνές δολοφονίες του Shahzad Luqman, του Παύλου Φύσσα (από την εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή) και του Ζακ Κωστόπουλου και «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» του Χρήστου Αδριανόπουλου που μιλάει για τη συμβίωση, την απώλεια, τον χρόνο και όσα πολύτιμα έμαθε ο σκηνοθέτης από τους πολυαγαπημένους του παππούδες.
Ακόμη, τα άκρως ενδιαφέροντα «ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ: Η Ιστορία μιας Επανάστασης (*Να κοιμάμαι στο στήθος του…)» του Ιωσήφ Βαρδάκη, χρονικό της δημιουργίας του πρώτου ομοφυλοφιλικού απελευθερωτικού κινήματος στην Ελλάδα το 1977 και του επαναστατικού περιοδικού του, και «Λεσβία» της Τζέλης Χατζηδημητρίου μει την ιστορία της Ερεσού της Λέσβου, για δεκαετίες τόπο συνάντησης των λεσβιών από όλον τον κόσμο και ασφαλές λιμάνι για την ανάπτυξη της λεσβιακής ταυτότητας. Τέλος, το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» των Βασίλη Λούρα και Μιχάλη Ασθενίδη που ανατρέχει στα άγνωστα ελληνικά χρόνια της σπουδαίας Μαρίας Κάλλας.
Την φετινή, πολύ ωραία και ταιριαστή του motto, οπτική ταυτότητα του φεστιβάλ εμπνεύσθηκε η ομάδα του και φιλοτέχνησε ο visual designer Κωνσταντίνος Καμπέρης. Δύο κόκκινα πλάσματα με κεφάλι-κάμερα χορεύουν στην αφίσα πάνω από ένα άγρυπνο μεγάλο μάτι που, επιμένοντας με δύναμη στη… διαολεμένη μεγάλη οθόνη, χύνει κόκκινα σαν αίμα δάκρυα.
To monster movie «Minore» του Kωνσταντίνου Κουτσολιώτα
Ταιριαστά και με το αίμα που ρέει αφειδώς στις ταινίες τρόμου, είδος που σπανίζει στο ελληνικό σινεμά και το φεστιβάλ προβάλλει φέτος, αφιερώνοντάς του δυο προβολές κάτω από τον τίτλο Bλoody Screen (με το ελληνικό λ να μειδιά… αιματηρά): Το κλασικό και πολυαγαπημένο στους Έλληνες φαν «Το Κακό» του Γιώργου Νούσια, που ακολουθώντας επάξια τα βήματα των μετρ του είδους, έριξε τα… λυσσασμένα ζόμπι του στους δρόμους της Αθήνας, δημιουργώντας ισχυρό cult following το 2005. Και το ολοκαίνουργιο, περσινό, monster movie «Minore» του Kωνσταντίνου Κουτσολιώτα, κωμωδία τρόμου -που συμμετείχε τόσο στο λονδρέζικο Frightfest όσο και στα φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και του Ρότερνταμ– γεμάτη παράξενα εχθρικά όντα και πλοκάμια που αναδύονται μέσα από την ομίχλη και ανακατεύονται με… κοψίδια και ρεμπέτικα! Δυο προβολές με ξεχωριστή bloody διάθεση που, εννοείται, θα απολαύσουμε ως το… bloody άκρο τους πάνω στην bloody BIG screen του Babylon, παρέα με το ανάλογο κοινό!
Οι 13 συνολικά ταινίες μικρού μήκους που θα διαγωνιστούν στο πρόγραμμα Short Films, πολλές βραβευμένες στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας και με συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ, με ποικίλη θεματολογία και διαφορετικές κινηματογραφικές τάσεις, αντιπροσωπεύουν το εύρος της πρόσφατης εγχώριας παραγωγής: «Αερολίν» του Αλέξη Κουκιά-Παντελή, «Φως εκ Φωτός» του Νεριτάν Ζιντζιρία, «Buffer Zone» του Κύπριου Σάββα Σταύρου, «Διάβαση» των Κατερίνα Μαυρογεώργη, Αινεία Τσαμάτη, «Αριζόνες» του Γιώργου Ηλιόπουλου, «Ανορθόδοξος» του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, «Η πολυθρόνα στο πεζοδρόμιο» της Μαίρης Κολώνια, «Α piece of Liberty» της Αντιγόνης Καπάκα και «Good Girls Club: A Virginity Odyssey» των Λήδα Βαρτζιώτη, Δημήτρη Τσακαλέα. Μαζί τους θα διαγωνιστούν και οι σπουδαστικές ταινίες, που επιλέχθηκαν από το εξαιρετικό περσινό Σπουδαστικό Πρόγραμμα της Δράμας: «Η παρέλαση» του Μιχάλη Γαλανόπουλου, «Το θερμοκήπιο» του Γιώργου Γεωργακόπουλου, «Ημερολόγιο μιας Σεξουαλικής Μοναξιάς» της Νίνας Αλεξανδράκη και «Days of a Lilac Summer» της Αριάδνης Αγγελικής Θυφρονίτου Λήτου.
Η βραβευμένη στο φεστιβάλ Δράμας, σπουδαστική, Παρέλαση του Μιχάλη Γαλανόπουλου
Κι επειδή, όπως λέει η Σοφία Σταυριανίδου, «το πρόγραμμά μας πάντα τιμά τους καταξιωμένους δημιουργούς, που χαιρόμαστε ιδιαίτερα να τους έχουμε μαζί μας με ειδικές προβολές και αφιερώματα», τα φετινά special screenings προβάλλουν το πολύ τρυφερό «Πολύδροσο» του The Boy –Αλέξανδρου Βούλγαρη, ο οποίος θυμάται το απομονωμένο προάστιο που μεγάλωσε, μέσα από τη σχέση μιας μάνας (Βίκυ Καγιά) με την κόρη της (Σοφία Κόκκαλη), και το διεθνώς προβεβλημένο «Inside» του Βασίλη Κατσούπη -με τον υπέροχο Willem Dafoe– που έκανε μάλιστα παγκόσμια πρεμιέρα στο περσινό Πανόραμα της Berlinale.
Το φετινό masterclass στο Μirror Room του Babylon, αναλαμβάνει ο σκηνοθέτης, συγγραφέας, παραγωγός, πολυμεσικός καλλιτέχνης και ιδρυτής του φεστιβάλ Αστέρης Κούτουλας, παρουσιάζοντας –και με installation– το βραβευμένο Liquid Staging (ρευστή σκηνογραφία). Δηλαδή μία καινοτόμα μορφή θεάματος που υπερβαίνει τα όρια μεταξύ «θεατρικής σκηνής» και «ταινίας», δημιουργώντας έναν υβριδικό «βιωματικό χώρο», όπου μπορεί να λάβει χώρα μία νέα μορφή παράστασης με τις τεχνικές-ψηφιακές δυνατότητες του 21ου αιώνα.
Από τις πιο αγαπημένες δράσεις του φεστιβάλ, το καθιερωμένο Berlin Walk, μια φιλική βόλτα και ξενάγηση στα αξιοθέατα και τις γειτονιές της πόλης και το πάρτι λήξης που γίνεται κάθε χρόνο στο Μουσείο Ψευδαισθήσεων Illuseum Berlin, κλείνουν κάθε χρόνο το φεστιβάλ με τον πιο ωραίο και φιλόξενο τρόπο. Όμως όλοι βρίσκονται κάθε χρόνο εκεί, με πρώτο στόχο αυτή τη… διαολεμένη πολυαγαπημένη μεγάλη οθόνη, αυτή «την μοναδική εμπειρία, την οποία μοιραζόμαστε με τους συνθεατές μας», όπως λένε και οι διοργανωτές, κοιτώντας με χαμόγελο ευτυχίας τις γεμάτες αίθουσες του Babylon.