Καθώς το καλοκαίρι σε άλλες χώρες του πλανήτη ετοιμάζεται να καθοριστεί από την επερχόμενη εμπορική μάχη μιας ροζ γόβας με την ατομική βόμβα (ή αλλιώς Barbie εναντίον Oppenheimer στις 21 Ιουλίου), η Ελλάδα, απούσα για άλλη μια φορά από το γλέντι (η Barbie θα βγει ταυτόχρονα με την Αμερική, αλλά η ταινία του Νόλαν θα κυκλοφορήσει τέλη Αυγούστου), κάθεται άνετη στα θερινά της και ενίοτε αναρωτιέται τι καλό βγήκε φέτος που μπορεί να δει στο σινεμά της γειτονιάς. Με άλλα λόγια, ποιες είναι οι “καλύτερες ταινίες 2023” μέχρι τώρα..
Παρόλο που τη φτιάξαμε εμείς, με έκπληξη συνειδητοποιήσαμε ότι η παρακάτω (για γερά νεύρα) λίστα περιέχει τρεις ταινίες κινουμένων σχεδίων (στην πραγματικότητα μόνο η μία είναι για παιδιά) και μόλις ένα fourquel. Μέχρι στιγμής, το 2023 δεν έχει αποδειχθεί συγκλονιστικό κινηματογραφικά, αλλά αυτοί οι 10 τίτλοι αξίζουν τη στιγμή της δόξας τους.
Elevated ελεγειακό ξύλο με αφηγηματική ραχοκοκκαλιά τη Θεϊκή Κωμωδία και την Οδύσσεια, οπτικοαισθητικές αναφορές στον Γουόνγκ Καρ Γουάι και τον Λόρενς της Αραβίας και την καλύτερη ποπ σταρ αυτή τη στιγμή Ρίνα Σαουαγιάμα ως φονική τοξοβόλο; Ναι, Κιάνου Ριβς, μην σταματήσεις ποτέ. Ακόμα και άλλα κορυφαία franchise δράσης δείχνουν σημάδια κούρασης στην τέταρτη εξόρμησή τους, όμως το John Wick παραμένει συναρπαστικό μένοντας στην ίδια συνταγή και βάζοντας τις βάσεις για το σινεμά δράσης του μέλλοντος στο Χόλιγουντ.
Κάποτε σε αυτό το site παραλλήλισαμε το Mamma Mia: Here We Go Again με το Νονό 2 και εφόσον δεν μας απέλυσε, επανερχόμαστε με ένα νέο hot take για τη Μαφία στο σινεμά. Στο Mafia Mamma, η Τόνι Κολέτ υποδύεται μια ανυποψίαστη Αμερικανίδα μαμά που κληρονομεί τη μαφιόζικη αυτοκρατορία του παππού της στην Ιταλία και η υποψήφια για Όσκαρ ηθοποιός πουλάει κάθε λεπτό αυτής της ανόητης κωμωδίας με τόση αφοσίωση που την τοποθετεί στις παρυφές του camp. Χαζά, αλλά εν πολλοίς πετυχημένα γκαγκ, ομοερωτικές νύξεις με την Μόνικα Μπελούτσι, αναπάντεχα ανεβασμένο gore: επιτέλους, 15 χρόνια μετά το Twilight, η σκηνοθέτης Κάθριν Χάρντγουικ κατάλαβε πώς κάνεις το “so bad it’s good” να λειτουργεί υπέρ σου.
Mafia Mamma
Κάτι από ρομάντζο, έστω και διεστραμμένο, έχει η εναλλαγή ρόλων σε αυτό το καλοπαιγμένο γαϊτανάκι εξαπάτησης που μόνο στην Νέα Υόρκη θα μπορούσε να συμβεί (και να έχει οποιαδήποτε γοητεία). Οι ηθοποιοί ελίσσονται μέσα στο λαβύρινθο του σεναρίου με αινιγματική ψυχρότητα (η Τζουλιάν Μουρ σκοτώνει με ένα βλέμμα), σκληραγωγημένη αθωότητα (η ανερχόμενη Μπριάνα Μίντλετον ξεχωρίζει από όλο το καστ) ή απλώς γνώριμη σεμπαστιανστανοσύνη (ο Σεμπάστιαν Σταν είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα από το Gossip Girl). Στη μάχη εξυπνάδας ανάμεσα στην ταινία και το θεατή, κερδίζει ο δεύτερος, και περνάει και πολύ καλά.
Οι καταστροφές, φυσικές και συναισθηματικές, είναι κατακλυσμιαίες στις ταινίες του Μακότο Σινκάι, μετρ του anime και υπεύθυνου για τα ιαπωνικά μπλοκμπάστερ Your Name και Weathering With You. Το Suzume συγγενεύει με εκείνες τις ταινίες ως ιστορία ενηλικίωσης και νεανικού έρωτα με φόντο μια μεγάλη απειλή για τον πλανήτη που παραμονεύει πίσω από τις πόρτες που εμφανίζονται σε διάφορα γεωγραφικά σημεία και που οι δύο ήρωες πρέπει να κρατήσουν κλειστές. Η ταινία έχει τις ρίζες της σε μια πραγματική τραγωδία που συνέβη στην Ιαπωνία το 2011 (τον πολύνεκρο σεισμό που οδήγησε σε τσουνάμι και πυρηνική καταστροφή) και, πέρα από τις καλλιτεχνικές της αρετές, κάνει και μια συγκινητική απόπειρα να γιατρέψει τις πληγές εκείνης της τεράστιας απώλειας.
Μια υιοθετημένη Γαλλίδα (η Τζι-Μιν Παρκ σε ένα εκπληκτικό ντεμπούτο) με κορεάτικη καταγωγή, ταξιδεύει για πρώτη φορά στη Σεούλ αναζητώντας τους βιολογικούς γονείς της. Η δίψα και η ματαιότητα της αναζήτησης του εαυτού, οι κακές επιλογές και οι λεπτές αποχρώσεις που χάνονται στις χαραμάδες της αποτυχημένης επικοινωνίας παρουσιάζονται με ένα μεθυστικό τρόπο από τον σκηνοθέτη Νταβί Σου, που εντυπωσίασε πέρσι στο Φεστιβάλ Καννών.
Spider-Man: Ακροβατώντας στο Αραχνο-σύμπαν
Επιτιθέμενη στους αμφιβληστροειδείς με ασύλληπτο, ασταμάτητο ρυθμό, η συνέχεια της βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας κινουμένων σχεδίων Spider-Man: Μέσα στο Αραχνο-σύμπαν αποτελεί όχι μόνο το καλύτερο επιχείρημα για την εμπειρία της μεγάλης οθόνης, αλλά και το εναπομείναν επιχείρημα για την εμπειρία της υπερηρωικής ταινίας.
Η νέα ταινία της Pixar μπορεί μόλις να κυκλοφόρησε αλλά είναι ήδη παραγνωρισμένη: με τους κριτικούς να επιμένουν να συγκρίνουν κάθε καινούργιο δημιούργημα με την “παλιά καλή εποχή” του θρυλικού στούντιο, οι απλές αλλά αποτελεσματικές αφηγηματικές αρετές και οι αισθητικές καινοτομίες μιας ιστορίας σαν αυτή, της απαγορευμένης σύνδεσης δύο στοιχείων της φύσης (Νερό και Φωτιά), παραβλέπονται αδίκως. Το Στο Στοιχείο Τους μπορεί να πατάει σε γνώριμους, κλασικούς συμβολισμούς, αλλά το κάνει με ειλικρίνεια και χιούμορ που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα παλιότερα αριστουργήματα που τόσοι επιλέγουν να νοσταλγούν, ενώ υπάρχουν άλλα εκκολαπτόμενα μπροστά τους.
Ένα Ήσυχο Κορίτσι
“Kill them with kindness” λέει ένα ρητό, και το σκηνοθετικό ντεμπούτο του ιρλανδού Κολμ Μπέριντ κάνει ακριβώς αυτό, πολτοποιώντας τις καρδιές όσων έχουν την τύχη να βρεθούν στο μονοπάτι του (ή στο λιβάδι του, η ταινία έχει πολλά τέτοια). Οι γονείς ενός μικρού κοριτσιού, για λίγο ανήμποροι να το φροντίσουν, το στέλνουν να μείνει με συγγενείς για το καλοκαίρι. Το ντροπαλό και πληγωμένο παιδί βρίσκει καταφύγιο στη αγάπη των προσωρινών γονιών του, την οποία ξεπληρώνει όταν αποκαλύπτεται η δική τους προσωπική τραγωδία. Μιλώντας μια γλώσσα που αργοπεθαίνει, αυτή η προσεγμένη, “λεπτοκαμωμένη” ταινία (υποψήφια για Όσκαρ στην καλύτερη διεθνή κατηγορία) έχει περισσότερη συναισθηματική αλήθεια και δύναμη από όλες τις φετινές κυκλοφορίες μαζί.
Μεγάλες στιγμές για την Ιρλανδία σε αυτή τη λίστα, όπου εκτυλίσσεται και η επανένωση της τριάδας της Αποστολής στην Μπριζ: στο απομονωμένο νησί του τίτλου ενώ ο εμφύλιος μαίνεται στην ξηρά, ο Κολμ (Μπρένταν Γκλίσον) ξυπνάει μια μέρα και αποφασίζει ότι δεν θέλει να είναι πια φίλος με τον αφελή, βαρετό Πόντρικ (Κόλιν Φάρελ). Από εκεί και πέρα, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μάρτιν ΜακΝτόνα αναλαμβάνει να δείξει τον ορισμό του “that escalated quickly”, περνώντας μέσα από τους χαρακτηριστικούς πνευματώδεις διαλόγους του σε έναν υπαρξιακό παραλογισμό με φιλοσοφικές προεκτάσεις. Και πολλές βρισιές.
Βαβυλώνα – Από τον σκηνοθέτη του La La Land, Ντάμιεν Σαζέλ
Υπερφιλόδοξο, φασαριόζικο, επίπλαστο, υπογείως dorky. H άνευ όρων παράδοση στη φανταχτερή παρακμή του νεογέννητου Χόλιγουντ από τον σκηνοθέτη του La La Land, Ντάμιεν Σαζέλ, είναι μια σπάνια περίπτωση ταινίας για την οποία κάθε αρνητικό και κάθε θετικό σχόλιο έχει δίκαιη βάση. Μπορεί να μην δείχνει τα δόντια της ως κριτική της μηχανής κατασκευής μύθων που είναι το Χόλιγουντ, αλλά η Βαβυλώνα αναμετράται με την ειρωνική αντίφαση της πόλης των ονείρων ως βιομηχανίας χωρίς ήθος και εντιμότητα που όμως δημιουργεί έργα ασύλληπτης ενσυναίσθησης και μαγείας.