ΣΙΝΕΜΑ

Ο Χειρότερος Άνθρωπος του Κόσμου: Ζούσε τη (μιλένιαλ) ζωή της

Ο τίτλος του άρθρου μπορεί να παραπέμπει στην περίφημη ταινία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, αλλά αυτό συμβαίνει μόνο για editorial σκοπούς: η ζωή της Τζούλι (Ρενάτε Ρέινσβε), της κεντρικής πρωταγωνίστριας της υποψήφιας για 2 Όσκαρ νέας ταινίας του Γιοακίμ Τρίερ, δεν έχει αισθητικές ή ουσιαστικές ομοιότητες με εκείνη της Νανά του γάλλου σκηνοθέτη. Τα μόνα κοινά των δύο ταινιών είναι το ότι εκτυλίσσονται σε 12 κεφάλαια (εδώ προστίθενται ένας πρόλογος κι ένας επίλογος, περισσότερο σαν σεναριακές ευκολίες) και ο καθοριστικός ρόλος της πόλης στην οποία εκτυλίσσονται στις περιπέτειες και τον ψυχισμό των δύο ηρωίδων (τότε το Παρίσι, τώρα το Όσλο). Ο Χειρότερος Άνθρωπος του Κόσμου παρακολουθεί μια αναποφάσιστη, μπερδεμένη νεαρή γυναίκα καθώς αλλάζει δουλειές, ενδιαφέροντα, κατεύθυνση, αλλά κυρίως εραστές στο διάστημα μιας τετραετίας. Πριν καν αρχίσει η ταινία, η Τζούλι έχει εγκαταλείψει αφενός τις σπουδές της στην ιατρική για να γίνει φωτογράφος επειδή έβγαλε μια καλή φωτογραφία με το κινητό της, και αφετέρου το μοντέλο που γνωρίζει στην πορεία για να συζήσει με έναν μεγαλύτερο τύπο που γνώρισε σε ένα μπαρ. Αργότερα, αποκτά μια μικρή εμμονή με έναν δεσμευμένο άντρα που γνωρίζει σε ένα πάρτυ και αναστατώνει και πάλι εσκεμμένα τη ζωή της.

Η Τζούλι προσπαθεί να παρατείνει την παραμονή της στον προθάλαμο της πραγματικής ενηλικίωσης την ίδια στιγμή που η κοινωνία την πιέζει να πάρει σύντομα σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της, την επιλογή της να κάνει οικογένεια ή όχι, ακόμα και την ίδια της την επιβίωση (η κλιματική αλλαγή, όπως και το #MeToo, είναι σύννεφα πάνω από το κεφάλι της), χωρίς αυτή η κοινωνία να την έχει εφοδιάσει με τα απαραίτητα για να κάνει το επόμενο βήμα. Η υπαρξιακή κρίση των μιλένιαλ βρίσκει το όχημά της στην Τζούλι, λοιπόν, και αυτή η οικειότητά της έχει κάνει την ταινία relatable σε μεγάλη μερίδα του κοινού και των κριτικών ειδικά στην Αμερική, όπου και χτύπησε φλέβα που την έφερε ως τα Όσκαρ. “Αν τα πράγματα είναι το ίδιο θολά και δύσκολα (με τη δυτική έννοια του όρου) σε έναν πολιτισμό-πρότυπο σαν τον σκανδιναβικό, τότε κάτι είναι χαλασμένο με ολόκληρη τη γενιά μας” μοιάζουν να σκέφτονται οι φανατικοί θαυμαστές της, εφόσον η επιπόλαιη ηρωίδα δεν έχει λείψει από το πρόσφατο αμερικάνικο σινεμά και τη λογοτεχνία, από το Frances Ha και το Πίτσα Γλυκόριζα μέχρι το The Idiot και το Sweetbitter. Η Τζούλι είναι προϊόν της εποχής της και η ταινία την συμπονά, παρά την “ya basic!” φύση της. 

Οι σχέσεις δίνουν σχήμα στην καθημερινότητα και την αυτοπεποίθηση της Τζούλι, υπαγορεύοντας την ίδια της την ταυτότητα. Όμως σαν χαρακτήρας, και παρά τη γοητευτική, star-making ερμηνεία της Ρέινσβε (σίγουρα χαμένη δίδυμη της Ντακότα Τζόνσον) στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η Τζούλι αποτελεί την ενσάρκωση του πώς ένας άντρας –συγκεκριμένα δύο, ο Τρίερ και ο συν-σεναριογράφος Έσκιλ Βογκτ– υποθέτουν και μάλλον επιθυμούν να είναι μια “προβληματική” γυναίκα. Επιστρέφοντας για ένα λεπτό στο Ζούσε Τη Ζωή Της, ο Γκοντάρ αφιέρωσε χώρο και χρόνο για να τονίσει πώς η επαφή μας με την τέχνη ορίζει τη στάση μας απέναντι στη ζωή. Η Τζούλι υποτίθεται πως αλλάζει ριζικά το αρχικό της πλάνο επειδή μαγνητίζεται από την υπόσχεση μιας καλλιτεχνικής ύπαρξης, όμως η ταινία ουδέποτε εξερευνά αυτό το ξαφνικό, δυνατό πάθος της. Και αν η ανικανότητά της να ρίξει φως σε ανεξήγητες γωνιές της σύγχρονης ενήλικης ύπαρξης και των ρομαντικών αδιεξόδων την καθιστά απλώς ένα ευχάριστο συνολικό επεισόδιο από τη ζωή της Τζούλι, τουλάχιστον επιφυλάσσει τη σπάνια κινηματογραφική απόλαυση μιας ακαταμάχητης κεντρικής παρουσίας που με μεγάλη χαρά ακολουθείς ακόμα και στα πιο κλισέ μονοπάτια. Από τον Χειρότερο Άνθρωπο του Κόσμου ως την καλύτερη ηθοποιό του καλοκαιριού, ένα τσιγάρο (σαν αυτό που περίπου μοιράζονται δύο σχεδόν παράνομοι εγκεφαλικοί εραστές) δρόμος.

H ταινία Ο Χειρότερος Άνθρωπος του Κόσμου κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Rosebud.21 και τη Danaos Films.
Μάρα Θεοδωροπούλου

Share
Published by
Μάρα Θεοδωροπούλου