Με κεντρική ιδέα την “αναπαράσταση” (εμπνευσμένη από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, στον οποίο φυσικά κάνει αφιέρωμα) και 199 μεγάλου και 68 μικρού μήκους ταινίες, το 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σηκώνει απόψε αυλαία.
Για τις επόμενες δέκα ημέρες, θα παρουσιάσει μερικούς από τους πλέον αναμενόμενους τίτλους της χρονιάς, θα δώσει το στίγμα του ελληνικού σινεμά και θα προτείνει την ανακάλυψη νέων δημιουργών από όλο τον κόσμο στις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, στον κινηματογράφο Μακεδονικόν και στην ψηφιακή πλατφόρμα online.filmfestival.gr.
Παρακάτω, σας προτείνουμε 10 ταινίες που αξίζει να αναζητήσετε στις αίθουσες ή και διαδικτυακά.
Μοιάζει σαν ολόκληρη η καριέρα του Στίβεν Σπίλμπεργκ να οδήγησε σε αυτή εδώ την στιγμή, την πρώτη του ανοιχτά αυτοβιογραφική ταινία (γιατί τα παιδικά του τραύματα είναι λίγο-πολύ παρόντα στο μεγαλύτερο κομμάτι της θρυλικής φιλμογραφίας του, από τις Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου και τον Ε.Τ. Τον Εξωγήινο ως τη Λίστα του Σίντλερ), στην οποία επιστρέφει στην παιδική του ηλικία και παρακολουθεί πώς ένα μικρό αγόρι (Γκέιμπριελ ΛαΜπελ) από την Αριζόνα καλλιέργησε το πάθος του για το σινεμά εν μέσω οικογενειακών μυστικών και απογοητεύσεων. Τους γονείς του υποδύονται ο Πολ Ντέινο και η Μισέλ Γουίλιαμς, ενώ η ταινία (που θα σημάνει την έναρξη του φετινού φεστιβάλ) επιφυλάσσει πολλές κινηματογραφικές εκπλήξεις που την έχουν ήδη τοποθετήσει σε τροχιά Όσκαρ για το 2023.
Ο μεγάλος φετινός νικητής του φεστιβάλ του Σάντανς ήταν μια από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε στη διοργάνωση τον περασμένο Ιανουάριο. Τότε είχαμε γράψει: “Με ηρωίδα μια Σενεγαλέζα (Άννα Ντιόπ) που εργάζεται ως νταντά για μια εύπορη λευκή οικογένεια στο Μανχάταν για να μαζέψει λεφτά και να φέρει το μικρό της γιο από την Αφρική στην Αμερική, το Nanny παντρεύει αφρικανικούς μύθους με μια πολύ σύγχρονη αλληγορία, πριν κάνει μια κατάβαση στο σκοτεινό υποσυνείδητο. Καθώς η νταντά αρχίζει να βασανίζεται από τρομακτικά οράματα που διαταράσσουν την καθημερινότητά της και της δημιουργούν αμφιβολίες για την πραγματικότητα, [η σκηνοθέτης Νικιάτου Τζούσου αφηγείται] μια ιστορία για τη μητρότητα, τις ενοχές και μια αθέατη πλευρά του Αμερικάνικου Ονείρου που διατηρεί το σασπένς ως το σπαρακτικό φινάλε του.”
Ο Μπιλ Νάι δίνει μάλλον την ερμηνεία της ζωής του σε αυτό το αγγλόφωνο ριμέικ της κλασικής ταινίας του 1953, Ικίρου, του Ακίρα Κουροσάβα. Αυτή τη φορά, ο σκηνοθέτης Όλιβερ Χερμάνους επιστρατεύει τον κορυφαίο συγγραφέα Καζούο Ισιγκούρο για τη σεναριακή μεταφορά, με το αποτέλεσμα αναμενόμενα συγκινητικό και λεπτοδουλεμένο. Στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’50, ένας στερεοτυπικός, παλιομοδίτης γραφειοκράτης αποφασίζει να αλλάξει ριζικά τη βαρετή ζωή του όταν μαθαίνει ότι ο καρκίνος, το μεγάλο του μυστικό, του έχει αφήσει λιγότερο από ένα χρόνο για να ζήσει. Ξεκινώντας από τις μικρές χαρές της ζωής, θα προσπαθήσει να αφήσει μια κληρονομιά που θα έχει αξία και μετά το θάνατό του. Προφανώς φέρτε χαρτομάντιλα.
Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου από την Δανία μπορεί να κάνει τα Παράξενα Παιχνίδια του Χάνεκε να μοιάζουν ακριβώς αυτό –παιχνίδια– καθώς παγιδεύει ανυποψίαστους καλεσμένους σε ένα Σαββατοκύριακο φρίκης. Δέσμια της ευγένειάς της, μια οικογένεια Δανών δέχεται την πρόσκληση να περάσει λίγες μέρες στην ολλανδική εξοχή όπου ζουν οι οικοδεσπότες της, με τους οποίους γνωρίστηκε τυχαία στις διακοπές. Όμως η παραμονή των επισκεπτών γίνεται ολοένα και πιο αμήχανη, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με μικρά και μεγάλα faux pas, ώσπου η ταινία, από μια cringe comedy συμπεριφορών, να αποκαλύψει την πραγματική, σκοτεινή φύση της στο τελευταίο αρρωστημένο 20λεπτό της. (Η ταινία προβάλλεται και στην ψηφιακή πλατφόρμα.)
Με φρέσκια την τριπλή της νίκη στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Τόκιο (από όπου έφυμε με τα βραβεία καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και ανδρικής ερμηνείας για τον Ντενί Μενοσέ), το “αγροτικό θρίλερ” του ισπανού σκηνοθέτη Ροδρίγο Σορογογιέν που λάτρεψαν στις Κάννες οι κριτικοί εξερευνά την ολοένα και κλιμακούμενη ένταση ανάμεσα σε ντόπιους αγρότες σε ένα χωριό της Γαλικίας και το ζευγάρι που μετακόμισε στο χωριό τους για να ξεφύγει από την πόλη. Η αντίθεση των δύο ξένων σε μια πρόταση εγκατάστασης ανεμογεννήτριας στη φάρμα τους θα τους φέρει σε ρήξη με τους γείτονές τους, οδηγώντας σε μια εκρηκτική τελική αναμέτρηση, τον ορισμό του “that escalated quickly”.
Βραβευμένο με τη Χρυσή Κάμερα για το καλύτερο ντεμπούτο στο φεστιβάλ Καννών, το κοινωνικό δράμα της ηθοποιού Ράιλι Κίου (γνωστής από το Logan Lucky και το Zola και εγγονής του Έλβις Πρίσλεϊ, κάτι απλό) και της Τζίνα Γκράμελ παρακολουθεί δύο αδέλφια που ζουν στον καταυλισμό Πάιν Ριτζ της Νότιας Ντακότα και κυνηγούν ο καθένας με το δικό του τρόπο το αμερικάνικο όνειρο: ο μεγαλύτερος κλέβοντας βενζίνη ή εκτρέφοντας κουτάβια και ο μικρός αναζητώντας την επιβεβαίωση του πατέρα του. Η ταινία ρίχνει μια ματιά στην εύθραυστη καθημερινότητα των ιθαγενών της Αμερικής και στη συνύπαρξη πλούσιων και φτωχών στη χώρα της ελευθερίας, των ίσων ευκαιριών και της εγγυημένης (;) επιτυχίας.
Νορβηγική σάτιρα με γερές δόσεις body horror στην οποία μια βαριεστημένη σερβιτόρα με αδιέξοδη προσωπική και κοινωνική ζωή αποφασίζει να γίνει το επίκεντρο προσοχής προκαλώντας μια σπάνια παραμορφωτική ασθένεια στον εαυτό της μέσα από παράνομα χάπια που προμηθεύεται από το Ίντερνετ. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο τελευταίο φεστιβάλ Καννών, και τότε είχαμε πει: “Όπως και η ηρωίδα του, ο νορβηγός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Κρίστοφερ Μπόργκλι δεν διστάζει να δοκιμάσει τα όρια του καλού γούστου για να καταφέρει το σκοπό του: για εκείνον ο απύθμενος εγωισμός, η άνιση δυναμική των σχέσεων, η εμμονή με την εύκολη φήμη και ο ανταγωνισμός που συχνά βρίσκεται μόνο μέσα στο κεφάλι μας διακωμωδούνται εύκολα και γενναιόδωρα, με βαριές δόσεις αηδιαστικού μακιγιάζ και μια απολαυστική ερμηνεία από την Κριστίν Κούτζαθ Θορπ, στο ρόλο μιας κοινωνιοπαθούς που έχει βρει την ευρεία αποδοχή και την προσοχή από ένα κοινό που δεν μπορεί να αποτραβήξει το βλέμμα.” (Η ταινία προβάλλεται και στην ψηφιακή πλατφόρμα.)
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η Ελληνίδα μάνα για να φέρει τον εξαφανισμένο γιο της πίσω στο σπίτι; Με αφετηρία αυτή την πολλά υποσχόμενη ερώτηση, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Σπύρου Ιακωβίδη κοιτάζει μέσα από ένα τραγικωμικό φακό την ελληνική οικογένεια/παθογένεια. Δύο κινηματογραφιστές πέφτουν τυχαία πάνω στην Χαρούλα, μια απελπισμένη, υπερπροστατευτική Ελληνίδα μάνα, η οποία αναζητά τον γιο της. Όταν αυτός κατηγορείται για απάτη, η Χαρούλα ξεκινάει μαζί με τον άλλο ανάπηρο γιο της και έναν Eλληνοαφρικανό ταξιτζή για να τον φέρει πίσω στο σπίτι και τότε έρχεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά με το ποιος είναι πραγματικά. Στον κεντρικό ρόλο, η Ελένη Κοκκίδου αναμένεται να συζητηθεί για τη ερμηνεία της, ενώ το καστ συμπληρώνουν ο Αχιλλέας Χαρίσκος, ο Julio Κατσής και ο Kevin Zans Ansong (γνωστός με το μουσικό του ψευδώνυμο, Νέγρος του Μοριά.) (Η ταινία προβάλλεται και στην ψηφιακή πλατφόρμα.)
Ανάμεσα στα πολυάριθμα αφιερώματά του, το φετινό φεστιβάλ ρίχνει τον προβολέα και στον ιδιοσυγκρασιακό βρετανό δημιουργό Πίτερ Στρίκλαντ, υπεύθυνο για μερικές από τις πιο ατμοσφαιρικές, αισθησιακές κινηματογραφικές εμπειρίες της τελευταίας δεκαετίας – αν τις πετύχατε σε κάποιο φεστιβάλ, δηλαδή, εφόσον οι ταινίες του δεν είχαν ποτέ κανονική διανομή στην Ελλάδα. Θα προβληθεί ολόκληρη η μικρού και μεγάλου μήκους φιλμογραφία του, από την οποία ξεχωρίζουν φυσικά το Berberian Sound Studio, το In Fabric και το εκπληκτικό The Duke Of Burgundy. Η τελευταία του ταινία, Flux Gourmet, τον βρίσκει να τερματίζει τα παράξενα κόνσεπτ του και να δοκιμάζει τα όρια του καλού γούστου προκειμένου να σατιρίσει τον κόσμο των καλλιτεχνών, μέσα από τα έργα μιας κολεκτίβας (με επικεφαλής της Γκουέντολεν Κρίστι του Game Of Thrones) που δημιουργεί τέχνη μέσα από τους ήχους που βγάζουν τα τρόφιμα. Συμπρωταγωνιστούν ο Έισα Μπάτερφιλντ, η Αριάν Λαμπέντ και ο Μάκης Παπαδημητρίου.
Ένας από τους πιο παραγωγικούς σκηνοθέτες της εποχής μας, ο Χονγκ Σανγκ-σου (Η Γυναίκα που Έφυγε), κάνει μια φορμαλιστική υπέρβαση στην 27η ταινία του, το ασπρόμαυρο Η Ιστορία μιας Μυθιστοριογράφου, με πρωταγωνίστρια για άλλη μια φορά τη συνένοχό του στη ζωή και την τέχνη, την Κιμ Μιν-χι. Ο χορός της καθημερινότητας με τη δημιουργικότητα και η αναζήτηση της έμπνευσης στις μικρότερες λεπτομέρειες της ζωής απασχολούν εδώ το νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη με τους φανατικούς θαυμαστές, μέσα από την ιστορία μιας συγγραφέα που επισκέπτεται μια παλιά της γνωριμία και αντλεί εμπειρίες από συναναστροφές με καινούργια και οικεία πρόσωπα για να γυρίσει μια ταινία μικρού μήκους. Συγκινητικό, αγνό σινεμά από έναν από τους πλέον αξιόπιστους παρατηρητές της ανθρώπινης κατάστασης.