“Γράψε την πλοκή μιας ταινίας στην οποία ένας σεναριογράφος συνειδητοποιεί ότι είναι λιγότερο καλός από την τεχνητή νοημοσύνη”. Aυτή την απλή εντολή (ισχυρίζονται) οι δημιουργοί του The Last Screenwriter ότι χρησιμοποίησαν στο ChatGPT για να τους γράψει ένα ολόκληρο μεγάλου μήκους σενάριο, το οποίο στη συνέχεια γύρισαν – αυτή η εντολή είναι και το πρώτο πράγμα που εμφανίζεται στην οθόνη όταν η ταινία, που είναι διαθέσιμη στο YouTube μετά από την ανεπιτυχή προσπάθεια κινηματογραφικής προβολής, ξεκινάει να παίζει.
Η υπόθεση του The Last Screenwriter περιστρέφεται γύρω από έναν πετυχημένο και διάσημο σεναριογράφο, τον Τζακ, ο οποίος αντιμετωπίζει ένα ηθικό δίλημμα όταν αποκτά πρόσβαση σε έναν παντοδύναμο βοηθό τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να γράφει τα σενάριά του αντί για εκείνον. Ο Τζακ ανησυχεί ότι ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης δεν διαθέτει ανθρώπινη ψυχή για να μπορέσει να γράψει αυθεντικές ιστορίες και περνάει αρκετά λεπτά της ταινίας αμφιταλαντευόμενος. Θα το χρησιμοποιήσει; (Θα το χρησιμοποιήσει. Και θα βγάλει πολλά λεφτά. Σας το χαλάσαμε;) Με ατάκες όπως εκείνη του ατζέντη του “το μέλλον έρχεται πάντα με ένα τίμημα, Τζακ”, τα λάθη γραμματικής και το πολύ ανθρώπινο πρόβλημα ότι η αισθητική και το στυλ της ταινίας (σκηνοθέτης και εμπνευστής του όλου project είναι ο Πίτερ Λουίζι) παραπέμπουν σε προϊόν τεχνητής νοημοσύνης (εδώ δεν φταίει το σενάριο, αλλά το ταλέντο), το The Last Screenwriter δεν μοιάζει να αποτελεί την ουσιαστική απειλή που τρομοκρατεί τους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες, ειδικά στο Χόλιγουντ, όταν αναλογίζονται τον ερχομό του ΑΙ στις δουλειές τους.
Παρόλα αυτά, και μόνο η περιγραφή του The Last Screenwriter ως “η πρώτη ταινία εξ’ολοκλήρου γραμμένη από τεχνητή νοημοσύνη” ήταν αρκετή τον προηγούμενο μήνα για να προκαλέσει τόσες οργισμένες αντιδράσεις από το κοινό που ανάγκασαν το λονδρέζικο κινηματογράφο Prince Charles Cinema να αποσύρει την προγραμματισμένη παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας. Πάνω από 200 κριτικοί και μέλη του θρυλικού σινεμά (που φημίζεται για τις ολονύχτιες προβολές του, τα αφιερώματά του και την επίμονη διατήρηση της αγνότητας της κινηματογραφικής εμπειρίας) καταδίκασαν την προβολή στα social media, με τους υπεύθυνους να αποσύρουν την προβολή και να απολογούνται δημοσίως. Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη, καθώς η κινηματογραφική κοινότητα, τουλάχιστον σε επίπεδο Τύπου και απλών θεατών, αντιστέκεται σθεναρά σε οποιαδήποτε χρήση τεχνητής νοημοσύνης εις βάρος αληθινών καλλιτεχνών, όπως απέδειξε και στην viral περίπτωση του πρόσφατου θρίλερ Στενές Επαφές με τον Διάβολο, που περιείχε γραφιστικά στοιχεία δημιουργημένα από ΑΙ. Ωστόσο, σίγουρα ήταν ανησυχητική η “νομιμοποίηση” του ΑΙ από το υψηλού προφίλ κινηματογραφικό φεστιβάλ της Tribeca, που στην τελευταία του διοργάνωση περιείχε ενότητα ταινιών μικρού μήκους φτιαγμένων από το Sora, το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης της OpenAI που δημιουργεί βίντεο μέσα από λεκτικές περιγραφές. (Η OpenAI είναι ένας από τους χορηγούς του φεστιβάλ.)
Επιστρέφοντας στο The Last Screenwriter, ο Λουίζι και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι το ChatGPT έγραψε το σενάριο με ελάχιστες επιπλέον εντολές πέραν της αρχικής μέσα σε 4 μέρες και το έχουν διαθέσει μαζί με όλα τα συνοδευτικά κείμενα (εντολές κτλ.) για κατέβασμα εδώ.
Είναι γεγονός ότι η ποιότητα του αποτελέσματος του ChatGPT είναι τόσο καλή όσο η ποιότητα της αρχικής εντολής (ο Στίβεν Σόντερμπεργκ το περιέγραψε τέλεια όταν σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε ότι “πρέπει να έχεις διδακτορικό στα αγγλικά” για να γράψεις μια εντολή) και το αντικειμενικό εμπόδιο της γλώσσας του ελβετού Λουίζι φαίνεται στο prompt engineering του. Δεν ξέρουμε τι θα συνέβαινε αν αναθέταμε τις εντολές στον Νόαμ Τσόμσκι, αλλά δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι θα ήταν θεαματικά διαφορετικό και σοφιστικέ το τελικό προϊόν.
Αν μη τι άλλο αυτή η κακοφτιαγμένη και γεμάτη κλισέ ταινία που παραπέμπει περισσότερο σε υπνοβασία παρά σε ο,τιδήποτε με καλλιτεχνική αξία, λειτουργεί σαν πείραμα που φανερώνει τις κρίσιμες ελλείψεις της τεχνητής νοημοσύνης και επιβεβαιώνει γιατί, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, δεν αποτελεί πραγματική απειλή για τους δημιουργικούς ανθρώπους και τους σκεπτόμενους θεατές. Γραμμένο από τη μηχανική σύνθεση ήδη υπαρχόντων σεναρίων, το σενάριο του ChatGPT είναι ανίκανο να δώσει context στις επιλογές των χαρακτήρων, να αναγνωρίσει τις διαφορές ανάμεσα στα κινηματογραφικά είδη, να γράψει πειστικούς ανθρώπινους ήρωες και όχι κινούμενα περιγράμματα που θυμίζουν αόριστα χιλιάδες άλλες φιγούρες. Άθελά του ή όχι, το The Last Screenwriter λειτουργεί καλύτερα σαν πειραματικό project που υπενθυμίζει πώς λειτουργεί η συγγραφική διαδικασία, παρά σαν καλλιτεχνικό, αφηγηματικό προϊόν. Και όταν το ΑΙ της ταινίας αποφαίνεται ότι η ανθρωπότητα είναι “το ανάκατο και όμορφο χάος που κάνει τον καθένα από εμάς ξεχωριστό”, συνειδητοποιείς ότι έχεις συναντήσει περισσότερη σοφία σε ένα Tinder bio και κοιμάσαι για άλλο ένα βράδυ απαλλαγμένος από το άγχος της επικείμενης υποδούλωσης από τα ρομπότ.