Koyaanisqatsi: Life out of Balance. Μια απόκοσμη φωνή αφύπνισης και ευαισθητοποίησης. Ένα συμπαντικό μήνυμα για αλλαγή.
Δυστοπική, προφητική, πρωτοποριακή για την εποχή της, η εμβληματική ταινία του Godfrey Reggio, που χαρακτηρίστηκε έργο-σταθμός στην ιστορία της έβδομης τέχνης, γιορτάζει φέτος 40 χρόνια από την πρώτη της παρουσίαση. Το Σάββατο, 30 Σεπτεμβρίου, θα προβληθεί σε μια τεράστια οθόνη στο Ηρώδειο, με παράλληλη live εκτέλεση του συγκλονιστικού soundtrack που έγραψε ο Philip Glass για την ταινία από το Philip Glass Ensemble.
Το Koyaanisqatsi δεν έχει διαλόγους. Πρώτο ρόλο παίζει η αντίληψη, η μουσική, οι εικόνες. Κραυγάζει για την κλιματική «αλλαγή» που έγινε κλιματική «κρίση», για τους φυσικούς πόρους που εξαντλούνται καθημερινά, για την αλλοτρίωση του ανθρώπου, για την καταστροφή της φύσης, για την αλόγιστη βιομηχανική ανάπτυξη. Μας φέρνει αντιμέτωπους με την καταστροφή της ισορροπίας του πλανήτη, με την πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης.
για την ταινία που αποτέλεσε τομή όταν πρωτοπαίχτηκε και επηρέασε όσο λίγες την πορεία του κινηματογράφου:
1. Ο σκηνοθέτης Godfrey Reggio επιθυμούσε διακαώς να γράψει ο Philip Glass τη μουσική της ταινίας που ετοίμαζε. Πλησίασε τον Glass μέσω ενός κοινού φίλου και ο Glass απάντησε: «Δεν κάνω κινηματογραφική μουσική». Ο Ρέτζιο επέμεινε και τελικά ο φίλος είπε στον Glass ότι αυτός ο επίμονος τύπος δεν επρόκειτο να φύγει χωρίς τουλάχιστον να τα πούνε από κοντά. Ο Reggio έφτιαξε ένα φωτογραφικό μοντάζ, το «έντυσε» με μουσική του Glass και το παρουσίασε στον Glass σε ιδιωτική προβολή στη Νέα Υόρκη. Αμέσως μετά την προβολή, ο Glass συμφώνησε να γράψει τη μουσική για την ταινία του.
2. Χρειάστηκαν σχεδόν 6 χρόνια για να ολοκληρωθεί το Koyaanisqatsi.
3. Ο Philip Glass χώρισε την ταινία σε 12 διαφορετικές ενότητες και έγραψε μουσική για την κάθε μία. Μόλις ο Godfrey Reggio άκουσε τη μουσική, κυριολεκτικά μοντάρισε από την αρχή την ταινία, με βάση την αίσθηση της μουσικής και όχι τη δομή που είχε στο μυαλό του.
4. Το soundtrack της ταινίας χρειάστηκε πάνω από 3 χρόνια για να ολοκληρωθεί.
5. Το πλάνο της οροσειράς παραχωρήθηκε από την MacGillivray-Freeman Films και δεν ήταν τίποτε άλλο παρά cuts της Λάμψης (The Shining, 1980). Και για την ιστορία, η άλλη ταινία που χρησιμοποίησε πλάνα από τα ίδια leftovers ήταν το Blade Runner (1982).
6. Τα σπήλαια που εμφανίζονται στην αρχή και στο τέλος της ταινίας είναι πλάνα από το The Great Gallery, τον τεράστιο βράχο που βρίσκεται στο Horseshoe Canyon της Utah με σχέδια τουλάχιστον 1500 ετών.
7. 34 λεπτά αφού έχει ξεκινήσει η ταινία, παρακολουθούμε μια λήψη από ελικόπτερο που δείχνει την κατεδάφιση ενός συγκροτήματος εργατικών κατοικιών. Πρόκειται για το περίφημο πρότζεκτ Pruitt-Igoe στο Μιζούρι, που ξεκίνησε σαν υπόδειγμα στέγασης στις μεγαλουπόλεις και κατέληξε ένας εφιάλτης για τους ενοίκους του. Το όλο εγχείρημα είχε ολοκληρωθεί το 1956 και κατεδαφίστηκε το 1972. Η ειρωνία είναι ότι ο αρχιτέκτονας που το είχε σχεδιάσει ήταν ο Minoru Yamasaki, ο οποίος σχεδίασε επίσης το World Trade Center (τους Δίδυμους Πύργους, δηλαδή) στη Νέα Υόρκη.
8. Ο Godfrey Reggio ήθελε αρχικά να χρησιμοποιήσει σαν τίτλο της ταινίας ένα σύμβολο που θα ερμηνεύεται δύσκολα, αλλά αντ’ αυτού αρκέστηκε στη λέξη “Koyaanisqatsi”, από την άγνωστη γλώσσα των Hopi, και το δικαιολόγησε λέγοντας ότι δεν του προξενούσε «καμία συναισθηματική φόρτιση» λόγω της ασάφειάς της.
9. Στο τέλος της ταινίας, το χορωδιακό μέρος με τίτλο Prophecies, τραγουδιέται στη διάλεκτο των Hopi: «Αν εμείς οι άνθρωποι σκάψουμε και πάρουμε ότι πολύτιμο υπάρχει θαμμένο μέσα στη γη, θα προκαλέσουμε την καταστροφή
Όσο πλησιάζει η ημέρα της Κάθαρσης, θα υπάρχουν ιστοί αράχνης στον ουρανό που θα περιβάλλουν τη Γη
Ένα δοχείο με στάχτη θα πεταχτεί από τον ουρανό που θα μπορούσε να κάψει τη γη και να βράσει τους ωκεανούς
Ζωή εκτός ελέγχου. Ζωή τρελή. Ζωή χωρίς ισορροπία».
10. Η πρώτη ταινία, Koyaanisqatsi: Life Out of Balance της τριλογίας Qatsi, που στην γλώσσα των Χόπι σημαίνει Ζωή, ήταν παραγωγή του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Η δεύτερη, το Powaqqatsi: Life in Transformation (1988) του George Lucas και η τρίτη, το Naqoyqatsi: Life as War (2002) του Steven Soderbergh.
11. Ο Godfrey Reggio αποτίνει φόρο τιμή στον Ρώσο σκηνοθέτη Andrei Tarkovsky. Στο Solaris (1972) υπάρχει ένα παρόμοιο πλάνο τεράστιου αυτοκινητόδρομου, που βλέπουμε συχνά να εμφανίζεται στο Koyaanisqatsi.
12. Το μεγαλύτερο πλάνο στην ταινία είναι αυτό των δύο περίφημων αεροσκαφών United Airlines Boeing 747. Το πλάνο διαρκεί πάνω από 2 1/2 λεπτά. Πλέον κανένα 747 δεν πετά – όλα έχουν αποσυρθεί ή καταστραφεί.
13. Πριν το Koyaanisqatsi, ο Godfrey Reggio είχε φτιάξει μια σειρά ταινιών μικρού μήκους για το Institute of Regional Education, με θέμα την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής. Σε αυτές ο Ρέτζιο συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον διευθυντή φωτογραφίας του Koyaanisqatsi, Ron Fricke.
14. Η ταινία περιέχει συνολικά τέσσερα καρέ όπου εμφανίζεται η πρωταγωνίστρια πορνογραφικών ταινιών Marilyn Chambers. Στα τρία από τα τέσσερα καρέ είναι εμφανώς τόπλες. Για την ιστορία, η Marilyn Chambers ήταν το «πρόσωπο» της διαφημιστικής καμπάνιας του απορρυπαντικούIvory Snow που πλασαριζόταν ως κατάλληλο για μωρά. Όταν άρχισε να παίζει σε ταινίες πορνό, η εταιρεία διέκοψε τη συνεργασία μαζί της.
15. Ένας από τους συμβούλους του Godfrey Reggio σχετικά με τον αντίκτυπο της τεχνολογίας στην ανθρωπότητα ήταν ο κορυφαίος κοινωνικός αναλυτής και φιλόσοφος, Langdon Winner, ο οποίος στο βιβλίο του Autonomous Technology του 1977 έχει υποστηρίξει ότι η τεχνολογία έχει αυτονομηθεί και «έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο ακολουθώντας τη δική της τροχιά, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ανθρώπινη καθοδήγηση και παρέμβαση».
16. Στο 65ο λεπτό, η ταινία σχεδόν διακόπτεται απότομα από φρενήρη γραφικά που πέφτουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα συνοδευόμενα από εκκωφαντική μουσική – και μετά ακολουθεί η απόλυτη σιωπή. Ξαφνικά εμφανίζεται ένα ελικόπτερο που κατοπτεύει από ψηλά. Παρατηρεί ουρανοξύστες, παίρνει νυχτερινές λήψεις της πόλης και καταλήγει σε πλάνα από εξαρτήματα υπολογιστών. Στην πραγματικότητα, αυτές οι εικόνες δημιουργήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1970 σε υπολογιστή, πιθανώς σε κάποιον IBM ή σε έναν DEC PDP!
17. Μουσική από το Koyaanisqatsi ακούγεται κατά τη διάρκεια μιας σκηνής στην ταινία Watchmen (2009).
18. Η Rockstar Games εμπνεύστηκε από την ταινία (ιδιαίτερα από τη σκηνή της Νέας Υόρκης και του Pruitt-Igoe) για το τρέιλερ #1 του βιντεοπαιχνιδιού Grand Theft Auto IV (2008). Το τρέιλερ έχει time lapses παρόμοια με αυτά της ταινίας. Το μουσικό κομμάτι που παίζει στο τρέιλερ είναι του Philip Glass – το “Pruitt Igoe” από το soundtrack του Koyaanisqatsi.
19. Τα αυτοκίνητα που παράγονται στο πλάνο με τη γραμμή συναρμολόγησης είναι Chevy Camaros.
20. Το Koyaanisqatsi περιλαμβάνεται στη λίστα με τις 1001 ταινίες που πρέπει να δεις πριν πεθάνεις, του Steven Schneider.
21. Το video clip του τραγουδιού της Grace Jones, Pull Up to the Bumper (1982), χρησιμοποιεί μερικά από τα time-lapse πλάνα της ταινίας.
22. Το video clip του Hard to Explain των The Strokes περιλαμβάνει αρκετές σκηνές από την ταινία.
KOYAANISQATSI
Live at the Acropolis
The Philip Glass Ensemble
with Academia Athens Youth Choir
Σάββατο, 30 Σεπτεμβρίου 2023 | Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Follow Philip Glass
website
facebook | instagram | twitter | spotify | youtube
Follow Philip Glass Ensemble
website | facebook | Instagram | Twitter | youtube | spotify
Πληροφορίες Εισιτηρίων
Η προπώληση εισιτηρίων συνεχίζεται
Όλες οι θέσεις, κάτω και άνω διαζώματος, είναι αριθμημένες.
Οι τιμές των εισιτηρίων ξεκινούν από 30 ευρώ και φθάνουν τα 65 ευρώ.
Για τα ΑμεΑ υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος (ΚΑΤΩ Διάζωμα, Κερκίδα Α, Σειρές 1 – 3). Τα εισιτήρια κοστίζουν 30 ευρώ. Το εισιτήριο των συνοδών κοστίζει 30 ευρώ. Κρατήσεις στο tameia@greekfestival.gr και στο τηλέφωνο 210 3221 897, Δε-Πα 10:00 – 17:00.
Επίσημα σημεία πώλησης εισιτηρίων
Δίκτυο viva.gr
https://www.more.com/music/
Τηλεφωνικά: 11876
Φυσικά Σημεία πώλησης εισιτηρίων: Καταστήματα: Nova, Public, Media Markt, Βιβλιοπωλεία Ευριπίδης, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, αθηνόραμα.gr
Κεντρικά εκδοτήρια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
ΝΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Info Point Δήμου Αθηναίων στην Πλατεία Συντάγματος.
Ωράριο Λειτουργίας: Δε-Πα 09:00-20:00 | Σα 10:00-18:00
Τηλεφωνικό κέντρο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Ωράριο: Δευτέρα – Παρασκευή: 10:00 – 18:00 | Τηλ: 211 800 8181
& Σάββατο -Κυριακή 10:00-18:00 | Τηλ.: 210 3225 109