Μπορεί το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να έχει στα σκαριά ένα χορταστικό πρόγραμμα γεμάτο ανακαλύψεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, πρεμιέρες από το Animal της Σοφίας Έξαρχου ως το Fingernails του Χρήστου Νίκου, ένα must-see αφιέρωμα με τίτλο Φαντάσματα με ταινίες από την Πτώση του Οίκου των Άσερ ως το Inland Empire και ρετροσπεκτίβες στον Νίκο Περάκη και τον Τάκη Κανελλόπουλο, μεταξύ πολλών άλλων ενοτήτων, αλλά αναπόφευκτα η προσοχή θα πέσει στην εκλεκτή προσκεκλημένη Μόνικα Μπελούτσι, που θα βρεθεί στην Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει την υβριδική ταινία της Μαρία Κάλλας: Επιστολές και Αναμνήσεις στις 8/11 και να παραλάβει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο.
Οι 270 μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες θα προβληθούν στις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Από αυτές, επιλέξαμε τις παρακάτω 10 που αξίζει να αναζητήσετε φέτος:
Η ταινία έναρξης του φετινού φεστιβάλ είναι μια γιορτή για τις αισθήσεις – συγκεκριμένα, είναι μια Γιορτή της Μπαμπέτ για τον 21ο αιώνα. H Ζιλιέτ Μπινός και ο Μπενουά Μαζιμέλ καταγοητεύουν, ενώ τα πιάτα που ετοιμάζουν στην ταινία θα προκαλέσουν το αντίθετο από το κοινό στην πρώτη κινηματογραφική προβολή στις αρχές του προηγούμενου αιώνα που έτρεχε για να μην πέσει πάνω του το τρένο: θα κάνει τους θεατές να θέλουν να εισβάλλουν στην οθόνη. Η επίσημη σύνοψη την περιγράφει ως εξής: “Βρισκόμαστε στο 1885, στο απόγειο της κλασικής γαλλικής γαστρονομίας. Η Εζενί, απαράμιλλου ταλέντου μαγείρισσα, δουλεύει για τον διάσημο γκουρμέ Ντοντέν εδώ και 20 χρόνια. Η συνεργασία και ο αμοιβαίος τους σεβασμός στο βωμό της γαστρονομίας σιγά-σιγά εξελίχθηκε σε έρωτα και η σχέση αυτών των δύο καλλιτεχνών της μαγειρικής γέννησε μια σειρά από θεσπέσια πιάτα που αφήνουν με το στόμα ανοιχτό και τους πιο διάσημους σεφ. Όμως, η Εζενί αγαπάει πολύ την ελευθερία της για να δεχτεί να παντρευτεί τον Ντοντέν, όσο κι αν εκείνος την πολιορκεί. Οπότε εκείνος αποφασίζει να κάνει κάτι που δεν έχει κάνει ποτέ ξανά: να μαγειρέψει αυτός για τη μούσα του”.
Αν η περιγραφή “βινιέτες της καθημερινότητες με ερασιτέχνες ηθοποιούς και χωρίς σενάριο, γυρισμένες σε στυλ βεριτέ” σας κάνει να θέλετε να μασήσετε το μονόκλ σας, τότε το The Human Surge 3 (δεν υπάρχει 2 – τόσο φεστιβαλική είναι η ταινία) μάλλον δεν είναι για εσάς. Όμως, αν θέλετε να ζήσετε μια μοναδική και αταξινόμητη κινηματογραφική εμπειρία που τεντώνει τα όρια του μέσου, μπορείτε να δώσετε το χρόνο σας στον Εδουάρδο Γουίλιαμς, που γύρισε την ταινία με κάμερες προορισμένες για virtual reality και βάζει το θεατή να αναζητά σε πλάνα 360° τη δράση, την ομιλία, την ιστορία που αφορά τη μετακίνηση/μετανάστευση και εκτυλίσσεται από την Ταϊβάν και την Σρι Λάνκα ως τον Αμαζόνιο. Μια τολμηρή καλλιτεχνική πρόταση για απαιτητικούς, περίεργους θεατές (γράφουμε τέτοια και πιο κάτω προτείνουμε μια catfishing ιστορία με τον Cousin Greg…)
Η τελευταία ταινία του Βίκτορ Ερίθε προκάλεσε, εκτός από οικουμενικό θαυμασμό, και ένα μικρό σκάνδαλο στο φεστιβάλ Καννών, όταν ο σκηνοθέτης εξέφρασε την απογοήτευσή του για την παραπλανητική προσθήκη της ταινίας στο πρόγραμμα, αλλά όχι στο επίσημο Διαγωνιστικό. Με τις καλύτερες κριτικές από οποιαδήποτε άλλη ταινία στις Κάννες, αυτή η συγκινητική ωδή στην 7η Τέχνη του ισπανού auteur ξετυλίγεται σαν κανονική ιστορία μυστηρίου, με έναν ηθοποιό που εξαφανίζεται από τα γυρίσματα μιας ταινίας και την αναζήτηση ενός φίλου του πολλά χρόνια μετά. Ο Ερίθε μοιάζει να αποχαιρετά το σινεμά σαν δημιουργός και σαν θεατής, αλλά όχι πριν θυμίσει για τελευταία ίσως φορά τη δύναμη που έχει να απογειώνει την ανθρώπινη ύπαρξη.
Τον ανακοινώσαμε προ ημερών και έγινε ένας από τους πιο αναμενόμενους τίτλους του φεστιβάλ: Ο Μπεν και η Μίκο, ασιατικής καταγωγής Αμερικανοί, είναι ένα νεαρό ζευγάρι που πασχίζει να τα βγάλει πέρα – εκείνος επίδοξος σκηνοθέτης, εκείνη συγγραφέας. Απολαυστικά δηκτικός, ο Μπεν παλεύει να συμφιλιωθεί με τη διπλή του ταυτότητα και τις ανασφάλειές του. Ώσπου, όταν η Μίκο τού ανακοινώνει ότι μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, ο Μπεν θα υποχρεωθεί να ενηλικιωθεί. Βασισμένο στο ομότιτλο graphic novel του σπουδαίου Αμερικανού κομίστα Άντριαν Τομίνε (που έγραψε και το σενάριο της ταινίας), αυτό το γεμάτο χιούμορ και ενέργεια πνευματώδες ντεμπούτο συλλαμβάνει το zeitgeist μιας νέας, ανήσυχης γενιάς Αμερικανών, ενώ ταυτόχρονα σχολιάζει επιτακτικά ερωτήματα φυλετικής ταυτότητας.
Μόνο και μόνο για τον τίτλο, η ταινία θα βρεθεί στις watchlists των περισσότερων επίδοξων θεατών του φετινού φεστιβάλ. Όμως η ταινία της Αριάν Λουί-Σεζ δεν αποτελεί ένα gimmick, αλλά μια ανορθόδοξη ιστορία ενηλικίωσης, με ένα έφηβο βαμπίρ, την Σάσα, που νιώθει τύψεις για να τραφεί με ανθρώπινο αίμα. Γνωρίζει τον αυτοκτονικό Πολ, ένα μοναχικό συνομήλικό της, και θεωρητικά η τύχη της αλλάζει, αρκεί να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τις τελευταίες του ευχές ως το ξημέρωμα. Το Ανθρωπίστρια Βρικόλακας Αναζητά Αυτοκτονικό Άτομο δεν επανεφευρίσκει τον genre τροχό, αλλά σαν ανορθόδοξη ιστορία ενηλικίωσης είναι αστείο, αληθινό και μελαγχολικό σε σωστές δόσεις.
Ένας απρόθυμος άντρας πρέπει να μεταφέρει το σώμα της κουνιάδας του, που πέθανε σε ένα φρικτό ατύχημα με μοτοσυκλέτα στη Σαϊγκόν, και του πεντάχρονου γιου της, που επέζησε από θαύμα από το ατύχημα, στην πόλη τους στην ύπαιθρο. Έτσι, ξεκινά μια αναζήτηση για τον μεγαλύτερο αδερφό του που εξαφανίστηκε πριν από χρόνια για να του παραδώσει το παιδί. Στο δρόμο, μια σειρά από υπέροχα όνειρα και συναρπαστικές συναντήσεις που αναζωπυρώνουν καταπιεσμένες μνήμες και απαγορευμένες επιθυμίες, σε μια μάχη με την υπαρξιακή κρίση. Βραβευμένο με την Χρυσή Κάμερα στο τελευταίο φεστιβάλ Καννών, το ντεμπούτο του βιετναμέζου Τιεν Αν Φαμ θα ανταμείψει τους υπομονετικούς θεατές ως μυστηριώδης πνευματική οδύσσεια.
Ο Αλεξάντερ Πέιν βρίσκεται σε μεγάλη φόρμα με την τελευταία του ταινία, εμπνευσμένη από τις καλύτερες στιγμές του Χαλ Άσμπι. Συνεργαζόμενος και πάλι με τον Πολ Τζιαμάτι μετά το θρίαμβο του Πλαγίως, ο σκηνοθέτης δουλεύει με ένα από τα πιο σπαρταριστά και αστεία σενάρια της χρονιάς (του Ντέιβιντ Χέμινγκσον) και ανακαλύπτει, ταυτόχρονα, τον εκπληκτικό νεαρό ηθοποιό Ντόμινικ Σέσα, στο ρόλο ενός μαθητή που αναγκάζεται να περάσει τις χριστουγεννιάτικες διακοπές στο οικοτροφείο, μαζί με τον στριμμένο καθηγητή του (ο Τζιαμάτι έχει στο τσεπάκι άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ). Αν ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών είχε για ήρωα τον Σκρουτζ, θα πλησίαζε αρκετά τα Παιδιά του Χειμώνα, που συγκινούν και διασκεδάζουν αβίαστα σαν αυτές τις comfort ταινίες που σπάνια γίνονται πια.
Ένα από τα πιο βραβευμένα animation της χρονιάς, με “χειροποίητη” τεχνική που έχει κατακτήσει πολλά διεθνή φεστιβάλ. Η Πολέτ αισθάνεται ένοχη αφού τιμώρησε άδικα την κόρη της, τη Λίντα, και θα έκανε τα πάντα για να επανορθώσει. Θα έφτιαχνε ακόμη και κοτόπουλο με πιπεριές, αν και δεν ξέρει να μαγειρεύει. Αλλά πώς θα βρει κοτόπουλο σε ημέρα γενικής απεργίας; Μια γλυκιά και αστεία ταινία που μιλάει για την παιδική ηλικία από την σκοπιά ενός παιδιού, με χιούμορ, σκανταλιές και ποίηση.
Ίσως η πιο αξέχαστη στιγμή του Ίντερνετ την τελευταία δεκαετία, και συγκεκριμένα του Twitter, μετά το Ζola, ήταν η δημοσίευση του ομώνυμου διηγήματος της Κρίστεν Ρουπενιάν στο περιοδικό New Yorker που προκάλεσε ατελείωτες συζητήσεις, αναλύσεις, διαφωνίες, φιλοσοφίες, ζήλιες, πλάκες και γενικά ήταν το μοναδικό θέμα που απασχολούσε τον πλανήτη για μέρες το 2017 ως ένα από το πιο διαβασμένο άρθρο της χρονιάς. Στην κινηματογραφική μεταφορά, ο Νίκολας Μπράουν (Cousin Greg του Succession) δεν είναι καθόλου αυτός που φαίνεται από τα μηνύματά του στο dating app, όπως συνειδητοποιεί με τρόπο η φοιτήτρια που υποδύεται η Εμίλια Τζόουνς (CODA). Στον αντίποδα του Fingernails, η ταινία αντιμετωπίζει τις σύγχρονες σχέσεις, τα ραντεβού και τις συναισθηματικές προσδοκίες σαν θρίλερ.
Η πρώτη ταινία του σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου αγαπήθηκε από το κοινό και βραβεύτηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1960 και απέκτησε πάλι ένα moment πέρσι όταν ο Γιώργος Λάνθιμος την ανέφερε σαν έμπνευσή του για τη μικρού μήκους που γύρισε για λογαριασμό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, την Βληχή με την Έμμα Στόουν. Το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ για τα γαμήλια έθιμα στη δυτική Μακεδονία γυρίστηκε μέσα σε 12 μέρες στο Βελβεντό της Κοζάνης και υμνεί με μοναδικό και λυρικό τρόπο την ελληνική λαϊκή παράδοση.