Το Χρονικό Μιας Αθωότητας (Chronic) *****
Μεξικό, Γαλλία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Michel Franco
Πρωταγωνιστούν: Tim Roth, Sarah Sutherland, Tate Ellington
Διάρκεια: 93’
Ο David είναι ένας αποκλειστικός νοσοκόμος, ο οποίος βοηθά ασθενείς με βαριές παθήσεις. Ικανός στη δουλειά του και με ενδιαφέρον για τους ασθενείς του, δύσκολα μπορεί κανείς να πει ότι δεν είναι ο ιδανικός άνθρωπος γι’ αυτό το επάγγελμα. Όμως η σύνδεσή του με τους ασθενείς του βγαίνει εκτός ορίων, με τον David να υιοθετεί στοιχεία τους στην προσωπική του ζωή. Είναι, άραγε ανιδιοτελής ή κάτι μυστήριο συμβαίνει μέσα στο κεφάλι του; Αργόσυρτο, με έναν εξωπραγματικό Tim Roth στον κεντρικό ρόλο, μελετά σχολαστικά μια ιδιάζουσα περίπτωση ενός αμφιλεγόμενου χαρακτήρα, κρατώντας αποστάσεις από οποιαδήποτε κριτική, ενώ ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει το ζήτημα της φροντίδας των αδύναμων είναι ακριβέστατα ρεαλιστικός.
Πρέπει να είναι πραγματικά ψυχοφθόρο να φροντίζεις ανήμπορους ανθρώπους. Κι αυτό το λέω εξ εμπειρίας, όχι μόνο έχοντας ένα τέτοιο οικογενειακό παράδειγμα, αλλά έχοντας και έναν αδελφικό φίλο που η μητέρα του τυχαίνει να είναι αποκλειστική νοσοκόμα. Παρατηρώντας την σωματική και, αν μη τι άλλο, ψυχική της κούραση στο παρελθόν, αναρωτιέμαι ποιος πραγματικά έχει τέτοιες αντοχές. Έστω και αν τους σπρώχνει η χρηματική ανάγκη, πως αντέχει η ψυχή τους; Δε γίνονται κυνικοί με τον καιρό μπροστά στο εύθραυστο της ανθρώπινης ύπαρξης; Υπάρχουν βέβαια και ορισμένοι που κάθε άλλο παρά κυνικοί γίνονται αλλά βλέπουν με τρυφερότητα τους ασθενείς τους, σαν να πραγματοποιούν κάτι το απλό κι, ενίοτε, ευχάριστο. Τέτοιος φαίνεται να είναι και ο David, πρωταγωνιστής του Χρονικού Μιας Αθωότητας. Ένας αθώος σε έναν σκληρό κόσμο.
Μη γελιόμαστε, οι αθώοι είναι αυτοί που συχνότερα απ’ όλους θα κατηγορηθούν για τις καλές τους προθέσεις, όποια κι αν είναι τα κίνητρά τους. σπάνια το κάθαρμα θα βρεθεί προ των ευθυνών του ενώ ο αθώος θα υποφέρει, ψυχικά αν όχι νομικά, από τη μεταχείριση ενός κόσμου που αρνείται να τον κοιτάξει με ουδέτερα μάτια. Και ο David αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας μορφής, καθώς, όσο εγκάρδιος και ικανός κι ας είναι στη δουλειά του, όλοι οι υπόλοιποι (ημών συμπεριλαμβανομένων) τον κοιτούν με προκατάληψη. Ένας άνθρωπος που δένεται τόσο πολύ συναισθηματικά με τόσο εύθραυστες περιπτώσεις είναι άγιος ή παράφρων; Γιατί δεν είναι ένας νοσοκόμος στερεοτυπικά χαμογελαστός και λαλίστατος, αλλά λιγομίλητος, σιωπηλά θερμός και περίεργα συνδεδεμένος με τις ζωές των ασθενών του.
Αν θέλουμε να προχωρήσουμε σε ένα δεύτερο επίπεδο, μπορούμε να μιλήσουμε εύκολα περί της εύρεσης της ταυτότητας μέσω του Άλλου. Οι ασθενείς του David είναι ανήμποροι χωρίς τον ίδιο. Αλλά κι αυτός ταυτίζεται με τις ζωές των ασθενών του, του δίνουν νόημα ώστε να συνεχίσει να ζει. Μπορεί να φαίνεται παράλογος ένας άνθρωπος που ουσιαστικά έχει για «νεκρή σύζυγο» μια οροθετική και για «αδερφό» έναν αρχιτέκτονα ο οποίος βρίσκεται πέντε χρόνια καθηλωμένος από εγκεφαλικό, αλλά αυτή η ιδιότυπη «οικογένεια», με όλο το παράλογο στοιχείο που τη διέπει, είναι που του δίνει κουράγιο. Κι ας τον θεωρούμε ελαφρώς περίεργο, ο Camus θα τον θεωρούσε απόλυτα φυσιολογικό αφού καταφέρνει να βρει ένα νόημα σε μια, ούτως ή άλλως, παράλογη ζωή.
Το τέλος της ταινίας (χωρίς να διακινδυνεύσω να σας χαλάσω την εμπειρία), έχει θεωρηθεί από αρκετούς συναδέλφους ως μια φάλτσα νότα στο γενικότερο σύνολο. Κατόπιν σκέψεως, κάθε άλλο παρά φάλτσα τη θεωρώ. Τουναντίον, αποτελεί τρανή απόδειξη του ότι ο Michel Franco έχει χτίσει εξαίσια το πλαίσιο του ήρωά του, τον οποίο ποτέ δεν αφήνει εκτός κάμερας. Τον παρακολουθεί με απόλυτο νατουραλισμό στην καθημερινή του ρουτίνα και μας αφήνει περιθώριο επιλογής σχετικά με το πόσο καλά «στέκει στα καλά του» ο David και ο κάθε David αυτού του κόσμου.
Μιλώντας περί σκηνοθεσίας, πρέπει να τονίσουμε τον arthouse χαρακτήρα της. Δεν αποτελεί μια ταινία για εκείνους που θέλουν μια κάμερα ζωντανή και διαρκώς κινούμενη, ούτε μια πλοκή η οποία κλιμακώνεται διαρκώς. Αντίθετα, μέσα από τα στατικά, απομακρυσμένα του πλάνα και τη βραδυφλεγή πορεία των γεγονότων, δίνονται περιθώρια για μια καθόλου συναισθηματική αλλά ξεκάθαρα υποκειμενική μελέτη μιας ιδιάζουσας περίπτωσης που κουβαλά τα δικά της μαρτύρια και φαίνεται να προτιμά τους ασθενείς από τους αρτιμελείς για συναναστροφή. Σημειωτέον: ο νατουραλισμός είναι σε τέτοιο επίπεδο που δεν υπάρχει ούτε η παραμικρή υποψία μουσικής επένδυσης. Αν συνδυάσετε αυτό με τα προηγούμενα, νομίζω πως θα κρίνετε το κατά πόσο σας ενδιαφέρει ή όχι ως φιλμική πρόταση. Αλλά ακόμα και αν δε σας μιλήσει το σύνολο, τότε ο Tim Roth από μόνος του θα σας κάνει να πείτε πως άξιζε τα λεφτά της. Γιατί κολυμπά σε επικίνδυνα νερά και, φορώντας ένα κενό πρόσωπο λέει όσα όλοι οι συναισθηματισμοί δεν μπορούν να εκφράσουν.
Σκληρή ταινία. Σκληρή είναι όμως και η ίδια η ζωή, με τις κακοτοπιές της. Δεν πρόκειται να σας παραινέσω περαιτέρω περί του αν πρέπει ή όχι να τη δείτε, αλλά θα σας πως το εξής: εξαρτάται από την κράση σας και την ευαισθησία σας ως προς τη συγκεκριμένη θεματολογία. Και όταν τη δείτε, αφήστε να περάσει λίγη ώρα και ξανασκεφτείτε την. Θα καταλάβετε ότι αυτό το τέλος της πήγαινε γάντι.
Γράμμα Από Το Παρελθόν (Remember) ***1/2**
Κανάδας, Γερμανία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Atom Egoyan
Πρωταγωνιστούν: Christopher Plummer ,Dean Norris, Martin Landau
Διάρκεια: 95’
Ο Zev, επιζών του Ολοκαυτώματος, πάσχει από άνοια και βρίσκεται κλεισμένος σε ένα γηροκομείο. Έχει δώσει, όμως, μια υπόσχεση στην εκλιπούσα γυναίκα του και στον φίλο του, Max, ότι θα βρει τους υπεύθυνους που σκότωσαν τις οικογένειές τους στο Άουσβιτς. Έτσι, αποδρά από το γηροκομείο με ένα γράμμα του Max να του υπενθυμίζει τα γεγονότα που συνέβησαν, την αποστολή του και τους υποψήφιους στόχους του. αν η συγκεκριμένη ταινία είχε γυριστεί τη δεκαετία του ’50, θα μιλάγαμε για ένα θρυλικό φιλμ νουάρ με αγωνία και ανατροπές. Σήμερα, παραμένει η καλύτερη ταινία που έχει κάνει ο Atom Egoyan τα τελευταία χρόνια, που σε κρατά καθηλωμένο από την αρχή μέχρι το τέλος και έχει και μια εξαιρετική κεντρική ερμηνεία από τον Christopher Plummer.
Ο Άνθρωπος που Γνώριζε το Άπειρο (The Man Who Knew Infinity) *****
Ηνωμένο Βασίλειο, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Matt Brown
Πρωταγωνιστούν: Dev Patel, Jeremy Irons, Toby Jones
Διάρκεια: 108’
Ο Srinivasa Ramanujan είναι μια από τις μεγαλύτερες μαθηματικές ιδιοφυίες που γνώρισε ο 20ος αιώνας. Αλλά πως κατέληξε από το Μαντράς της Ινδίας στο Trinity College, προστατευόμενος του επιφανή G.H. Hardy και άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος γνώριζε τα μαθηματικά; Παρά τις αξιόλογες ερμηνείες και τη χημεία των Dev Patel και Jeremy Irons, η υπόλοιπη ταινία είναι επίπεδη και αδιάφορη, όπως όλες αυτές οι motivational ταινίες που προσπαθούν να μιλήσουν για αυτούς που παρά τις δυσκολίες τα κατάφεραν, οι οποίες βγαίνουν τα τελευταία χρόνια. Και δεν τιμά στο ελάχιστο την ιδιοφυία που αποτελεί το κεντρικό της πρόσωπο. Νισάφι.
Free to Run
Βέλγιο, Γαλλία, Ελβετία, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Pierre Morath
Διάρκεια: 99’
Από τη δεκαετία του ’60, όταν και ξεκίνησε το τζόκινγκ, μέχρι τα τελευταία χρόνια, το τρέξιμο έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Αυτό που κάποτε έβρισκε εμπόδιο τα συντηρητικά αθλητικά σωματεία, τα οποία αρνούνταν να παραχωρήσουν στον κόσμο το δικαίωμα να τρέχει, σήμερα αποτελεί μια δημοφιλή μορφή άσκησης σε όλες τις μεριές της Γης. Γιατί αυτό που σήμερα θεωρούμε επιλογή, κάποτε ήταν ηθικά κολάσιμο. Και σε αυτό το ντοκιμαντέρ μαθαίνουμε για την ιστορία του.
This Is Not A Coup (Just another day in the EU)
Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρος, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Άρης Χατζηστεφάνου
Ο Άρης Χατζηστεφάνου ξαναχτυπά με ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ. Θέμα του αυτή τη φορά, η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε διάφορες χώρες και η «πραξικοπηματική», όπως τη χαρακτηρίζει, μορφή της. Στο ντοκιμαντέρ του, άτομα τα οποία συνέβαλλαν σε αυτό μιλούν στην κάμερα, ενώ εξετάζεται η πιθανότητα μεταρρύθμισης του ισχύοντος συστήματος, το οποίο στοχεύει μόνο στην ασφάλεια των μεγάλων τραπεζών.
33,333 The Odyssey of Nikos Kazantzakis – TRAILER from Menios Carayannis on Vimeo.
33.333 – Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη
Ελλάδα, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Μένιος Καραγιάννης
Διάρκεια: 90’
Αναμφίβολα, ο Νίκος Καζαντζάκης αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, αν όχι τη σημαντικότερη τουλάχιστον για τον 20ο αιώνα. Κατά τον ίδιο, το magnum opus του ήταν η Οδύσσεια, ένα επικό ποίημα 33.333 στροφών που διηγείται τις περιπέτειες του Οδυσσέα πριν και μετά την επιστροφή του στην Ιθάκη, όταν και ξαναέφυγε για νέα ταξίδια. Με αφορμή το συγκεκριμένο δημιούργημα, ο Μένιος Καραγιάννης ταξιδεύει σε μια δική του Οδύσσεια ανά τον κόσμο, με σκοπό την εξέταση διαφόρων πτυχών του συγκεκριμένου (και γενικότερου) έργου του Καζαντζάκη, όπως και να αναδείξει πτυχές της προσωπικότητάς του.
Το μέσα φως
Ελλάδα, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Σταύρος Ψυλλάκης
Διάρκεια: 92’
Ο 86άχρονος οφθαλμίατρος Γιώργης Μαρκάκης μας καλωσορίζει στο μουσείο του, τον Λυχνοστάτη που εδρεύει στην Κρήτη. Μας μιλά για το παρελθόν του, τις στιγμές που όρισαν τα παιδικά του χρόνια και τα μαθήματα ζωής που κράτησε μέχρι και σήμερα. Μας εισάγει στην προσωπική του φιλοσοφία περί ζωής που θέλει το δάκρυ να είναι ένα άγιασμα της ψυχής και το τι σημαίνει ευτυχία. Και φυσικά μέσα στη συλλογή του μουσείου και στις συνειρμικές αναμνήσεις που κάθε αντικείμενο φέρνει.
Angry Birds: Η Ταινία (The Angry Birds Movie)
ΗΠΑ, Φινλανδία, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Clay Kaytis, Fergal Reilly
Με τις φωνές των: Γιώργου Πυρπασόπουλου, Γιάννη Ζουγανέλη, Μαίρης Συνατσάκη
Διάρκεια: 99’
Το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του Red τον οδηγεί σε μια κλινική διαχείρισης θυμού προκειμένου να καταφέρει να ισορροπήσει τα νεύρα του. εκεί γνωρίζεται με άλλα πουλιά τα οποία έχουν το καθένα το δικό του χαρακτήρα και γρήγορα αναπτύσσεται μια φιλία μεταξύ τους. Όταν τα γουρούνια εμφανιστούν στο νησί των πουλιών, η παρέα θα πρέπει να ανακαλύψει τι ακριβώς θέλουν και να πολεμήσει εναντίον τους, αν αυτό χρειαστεί.