Το 2013 η Βαλέρια Γκολίνο κέρδισε το ειδικό βραβείο της επιτροπής του Ένα Κάποιο Βλέμμα, του σημαντικότερου παράλληλου τμήματος του Φεστιβάλ Καννών, για το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, Μέλι. Φέτος, συμμετείχε και πάλι με τη δεύτερη ταινία της, Euforia, ως μια από τις ελάχιστες γυναίκες που συμπεριλήφθηκαν όχι μόνο στη συγκεκριμένη ενότητα, αλλά και σε ολόκληρο το Φεστιβάλ. Με ήρωες δύο, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, αδέρφια που αναγκάζονται να έρθουν πιο κοντά όταν ο ένας αρρωσταίνει βαριά, το Euforia προέκυψε από την ανάγκη της Γκολίνο να αφηγηθεί μια ιστορία με έμφυτη τραγικότητα, αλλά και με αναπάντεχες διακλαδώσεις, κάποιες φορές αστείες, κάποιες φορές ξαφνικές, όπως ακριβώς και στην πραγματική ζωή.
Συναντήσαμε την ελληνικής καταγωγής ηθοποιό, που έγινε παγκοσμίως γνωστή από τις εμφανίσεις της σε ταινίες όπως Ο Άνθρωπος της Βροχής, Στραβοί Πιλότοι σε F-16 και Αφήνοντας το Λας Βέγκας, ένα συννεφιασμένο απόγευμα στο rooftop bar του ξενοδοχείου JW Marriott, λίγο μετά την πρεμιέρα της ταινίας της στις Κάννες…
Σκηνή από το Euforia
Ποια ήταν τα αληθινά γεγονότα που ενέπνευσαν το σενάριό σας και πώς ήταν να τα ξαναζείτε στα γυρίσματα και στις προβολές της ταινίας; Η ταινία βασίζεται σε κάποια περιστατικά που συνέβησαν σε στενούς μου φίλους. Ο Ματέο βασίζεται σε ένα καλό φίλο του Ρικάρντο [σ.σ. Σκαμάρσιο, πρώην συντρόφου της Γκολίνο] και δικού μου που είχε έναν άρρωστο αδερφό. Όταν μας έλεγε ιστορίες από αυτή τη δοκιμασία, σκέφτηκα ότι θα μπορούσαν να γίνουν ταινία γιατί περιέχουν ταυτόχρονα κάτι προσωπικό, αλλά και κάτι οικουμενικό. Φυσικά η ταινία μεταλλάχθηκε στην πορεία, δεν είναι μια δραματοποίηση του συγκεκριμένου γεγονότος, αλλά σίγουρα εμπνεύστηκε από αυτό.
Πώς επιλέξατε τον Ρικάρντο και τον Βαλέριο [σ.σ. Μασταντρέα] για κεντρικούς πρωταγωνιστές; Διάλεξα τον Ρικάρντο γιατί έχει το χάρισμα της παιδικότητας. Για ένα χαρακτήρα σαν τον Ματέο, η παιδιάστικη πλευρά είναι πολύ σημαντική γιατί αν δεν έχει αυτή την ενέργεια, τότε οι πράξεις του και η συμπεριφορά του θα ήταν απλώς χυδαίες. Προσανατολιζόμουν σε άλλους ηθοποιούς αλλά ο Ρικάρντο είχε αυτή την ακαταμάχητη αύρα που σε κάνει να θέλεις να τον συγχωρήσεις. Ο Βαλέριο είναι πολύ σοφιστικέ ηθοποιός, απορροφά την ενέργεια, φιλτράρει την πραγματικότητα μέσα από τα μάτια του. Σκέφτηκα ότι ο συνδυασμός των δύο αυτών ανθρώπων, του ενός που συνεχώς παίρνει και του άλλου που συνεχώς λαμβάνει, θα ήταν ενδιαφέρον στοιχείο για την ταινία.
Και σαν ηθοποιός, πώς τους σκηνοθετήσατε τελικά; Δεν υπάρχει συγκεκριμένη μέθοδος. Κάθε ηθοποιός σκηνοθετείται διαφορετικά. Δίνω στους ηθοποιούς μου αυτό που θα ήθελα να μου δώσει και μένα ο σκηνοθέτης μου. Κάποιοι οι ηθοποιοί θέλουν να επιβεβαιώνονται, κάποιοι θέλουν να αγνοούνται, άλλοι επιζητούν την ένταση, άλλοι θέλουν σωματική επαφή, άλλοι δεν θέλουν να τους αγγίζεις. Κάθε φορά πρέπει να βρίσκεις ένα τρόπο να τους κάνεις να λάμπουν και να βγάλουν τον καλύτερό τους εαυτό. Άλλες φορές το πετυχαίνεις, άλλες όχι. Αλλά αγαπώ τους ηθοποιούς, τους καταλαβαίνω γιατί αναγνωρίζω το πόσο δύσκολη είναι η δουλειά τους. Και ξέρω πόσο σημαντικοί είναι για μια ταινία, είναι συν-δημιουργοί της. Αν έχεις έναν έξυπνο ηθοποιό, θα σου αλλάξει την ταινία από την αρχική της σύλληψη, γιατί θα σου δώσει μια ιδέα, μια κίνηση, μια συνεχή παρουσία. Αρκεί να μην στέκονται εμπόδιο στο όραμά σου. [γέλια]
H Βαλέρια Γκολίνο πίσω από την κάμερα
Πιστεύετε ότι οι γυναίκες μπορούν να πουν καλύτερα ιστορίες για άντρες απ’ ό,τι οι άντρες για τις γυναίκες; Όχι. Πιστεύω ότι οι γυναίκες μπορούν να πουν καλύτερα ιστορίες για άντρες ή και για γυναίκες και το αντίστροφο, και ότι υπάρχουν άτομα που δεν μπορούν να πουν καλές ιστορίες. Έχω εκατοντάδες παραδείγματα ανδρών σκηνοθετών που μας έχουν χαρίσει υπέροχους γυναικείους χαρακτήρες, από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Αλλά, κι εμείς σαν γυναίκες μπορούμε να κάνουμε κάτι σπουδαίο. Βλέπω μόνο ξεχωριστά άτομα με ή χωρίς ταλέντο, είτε είναι άντρες είτε γυναίκες. Σαν πολίτης μπορώ να τοποθετηθώ πάνω σε θέματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, η ισότητα, η σωστή συμπεριφορά, η δίκαιη αμοιβή κτλ., αλλά σε θέματα Τέχνης δεν μπορώ να ακούω τέτοιες ανοησίες.
Γιατί σας πήρε 5 χρόνια να επιστρέψετε πίσω από την κάμερα; Δούλευα σαν ηθοποιός και δεν έβρισκα μια ιστορία που καιγόμουν να πω μέχρι τη στιγμή που είχα την ιδέα γι’αυτήν εδώ την ταινία. Έχω δουλειά, δεν έχω την ανάγκη να είμαι σκηνοθέτης. Θέλω να το κάνω μόνο όταν κάτι με συνταράσσει. Αν είχα την επιλογή, όμως, θα έκανα μια ταινία μέσα στα επόμενα 2 χρόνια.
Πώς βλέπετε τη θέση των γυναικών στο ιταλικό σινεμά; Ενώ υπάρχουν καλές ηθοποιοί, είμαστε πολύ λίγες εμείς που σκηνοθετούμε. Υπάρχουν καλές ιστορίες για άντρες, αλλά λιγότερες για γυναίκες. Η αγορά ζητούσε περισσότερες ιστορίες για άντρες, αλλά τώρα στρέφεται όλο και περισσότερο στις γυναίκες. Θα συμβεί, χρειάζεται χρόνος.
Δηλαδή θεωρείτε ότι αυτή η αλλαγή στη βιομηχανία είναι πραγματική; Είναι σημαντική και πιστεύω ότι θα συμβεί. Κάποιοι θα προχωρήσουν και κάποιοι θα μείνουν πίσω, θα ακούσουμε ωραίες απόψεις, αλλά και χαζομάρες. Είναι φυσιολογικό και αναπόφευκτο σε μια τέτοια πολιτιστική αλλαγή, σε μια τέτοια μετάβαση.
Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από την περίοδο που περάσατε στο Χόλιγουντ; Έχω καλές και κακές αναμνήσεις. Έζησα εκεί 12 χρόνια, έκανα κάποιες καλές ταινίες και κάποιες μέτριες. Νοιάζομαι ακόμα, όμως, για το Λος Άντζελες που είναι μια παράξενη πόλη, έχω καλούς φίλους εκεί και μου αρέσει να επιστρέφω κατά καιρούς. Συνολικά θα έλεγα ότι ήταν μια σημαντική εμπειρία για μένα.