Είναι Kυριακή πρωί και για κάποιους ήδη αργά. Ιδρωμένοι και αγχωμένοι πιτσιρικάδες, κορίτσια και αγόρια, πιο πολλά κορίτσια, τρέχουν να πιάσουν θέση στις ουρές που κάνουν γύρους έξω από το τηλεοπτικό στούντιο, όπως κάθε Κυριακή πρωί που γυρίζεται το διάσημο σόου με σταρ της ποπ για να παίξει το ίδιο βράδυ. Στην Σεουλ τα πεζοδρόμια είναι ευρύχωρα σαν μικρές αλάνες. Κάποιοι έχουν ήδη κατασκηνώσει από το βράδυ εκεί.
Κατεβαίνω από το ταξί, και νοιώθω τα διερευνητικά βλέματα. Ο σκοπός είναι να παρακολουθήσω κι εγώ τα γυρίσματα μαζί με τους φαν –έχω ήδη γευτεί γενναία δείγματα λατρείας προς τα είδωλα, βασικό στοιχείο στο βασίλειο της Κορεάτικης Ποπ. Κωδικός: Κ-pop, με διεθνές διαβατήριο. Αυτά που συμβαίνουν στη Σεούλ και μπροστά στα μάτια μου, μπορεί σε λίγο να συμβαίνουν παντού (ήδη κάπου συμβαίνουν) ή μπορεί να μην συμβούν ποτέ, πουθενά και για κανένα λόγο.
Ο Psy με τα μυθικά ρεκόρ και την Gangnam Style μανία (στη συνέχεια με το Gentleman και πρόσφατα με την συνεργασία του με τον Snoop Dogg στο Hangover), που έβαλε στο λεξιλόγιο του πλανήτη επίσημα την Κ-pop, είναι ο ίδιος μια παραφωνία στη λογική της. Η επιτυχία του, δηλαδή, μπορεί να «διαβαστεί» και σαν αδυναμία του περίφημου συστήματος «παραγωγής ειδώλων» που εξάγει η Κορέα εδραιώνοντας «πολιτιστική τεχνολογία» δίπλα στη χάι-τεκ βιομηχανία της. «Παράγει» περίπου εκατό γκρουπ και καλλιτέχνες κάθε χρόνο. Κορεσμός; Προς το παρόν όλα, μουσικές, μόδες, σινεμά, τεχνολογίες ταξιδεύουν πάνω στο περιβόητο Κορεάτικο κύμα , αυτό που ονομάζουν «hallyu» στο Νότιο, τουλάχιστον, κομμάτι της χερσονήσου.
Πίσω στο στούντιο, το κυριακάτικο ραντεβού τηρείται ευλαβικά: Το κάλεσμα έχει γίνει μέσα από τα social media όπου οι ενδιαφερόμενοι μαθαίνουν την επόμενη εμφάνιση του idol, μια και ο καλλιτέχνης θέλει να έχει τους θαυμαστές του κοντά και εκείνοι έχουν πάντα λόγο που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Είναι φανερό ότι δεν ανήκω σε κάποιο από τα φαν κλαμπ, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι τα μέλη τους δεν θέλουν να κερδίσουν έναν ακόμη φίλο. Από την σειρά της αναμονής ξεπετάγεται ένα κορίτσι, με πλησιάζει χαμογελαστά, δεν μιλάει καθόλου αγγλικά, αλλά μου δίνει να κρατήσω ένα από τα μικρά γαλάζια πανό τους με το όνομα του idol που λατρεύουν και περιμένουν να δουν. Τι να πω; Ευχαριστώ. Το σηκώνω για να το δουν και να χαρούν, ενώ δεν έχω ιδέα αν πρόκειται για γκρουπ ή καλλιτέχνη – η goοgle μου δίνει την απάντηση αργότερα, ήταν ο 26χρονος Heo Young– saeng που με είχε «κερδίσει». Τα κορίτσια ξεσπάνε σε χειροκροτήματα. «We love you» φωνάζουν. Η αγάπη είναι για μοιράζεται. Το ίδιο φώναζαν το προηγούμενο βράδυ και οι μουσικοί μιας μπάντας του δρόμου που έπαιζαν για πάρτη τους, όπως πολλοί καλλιτέχνες της indie όχθης στο Χοντγκνταέ. Πράγματι, θέλουν να κάνουν καινούργιους φίλους και στην Κορέα και θα το νιώσεις αυτό.
Μέσα στο στούντιο όλα είναι έτοιμα να ξεκινήσει το Music Bank, το σόου του KBS, του καναλιού που έφερε την k-pop υπόθεση σε κάθε σπίτι, όχι μόνο στην Κορέα και στην Ασία, αλλά και σε Ευρώπη και Αμερική. Μέσα εννοείται ότι απαγορεύονται αυστηρά φωτογραφίες και βίντεο (ο ανταγωνισμός βλέπετε) και αρχίζει η παράσταση. Τι παίζει ακριβώς; Idols σε δράση. Συγκροτήματα και σόλο καλλιτέχνες, ο καθένας με το δικό του μουσικοχορευτικό θέαμα, για να ψηφίσει στο τέλος το κοινό τον νικητή της εβδομάδας. Κοστούμια από τη γκαρνταρόμπα της μαζορέτας ως τις κρυφές ντουλάπες του Τwilight και χορογραφίες με φαντασία που μετά θα κοπιαριστούν από τα φαν-κλαμπ όλου του κόσμου.
Βγάζω χαρτί και σημειώνω: τα κορίτσια με τα πορτοκαλί, τα αγόρια με τα καρό, οι ασπρόμαυροι… D-Unit, 9 Muses, Rainbow, 2AM, Verbal JNT που υπαινίσσονται λίγο hip hop, ενώ ο Huh-Gak ενθουσιάζει τα πλήθη ως ο απροσδόκητος νικητής talent show, που ήταν κι αυτός όπως ο Psy, εκτός k-pop «κατασκευαστικής» λογικής. Η G.na που ακολουθεί έχει τρελό fan base – τα idols χορεύουν, χαμογελούν και τραγουδάνε ό,τι γράφουν οι παραγωγοί γι’ αυτούς, δηλαδή ρυθμούς για ευρεία κατανάλωση, στα κορεάτικα με μια-δυο λέξεις, ή κάποιο ρεφρέν, στα αγγλικά. Μην το ψάχνεις… Όμως το μυστικό της επιτυχίας τους δεν βρίσκεται στο τραγούδι, αλλά σε όλο το πακέτο. Στη χορογραφία, στα κουστούμια, στην επικοινωνία, στις μικρές, σκανδαλιστικά αθώες, πόζες.
Από τη στιγμή που οι Girls Generation πρωτοεμφανίστηκαν στο Λος Άντζελες, και ενθουσίασαν όχι μόνο το πολύ νεαρό κοινό, οι Αμερικάνοι που τους ενδιαφέρουν τέτοια πράγματα, άρχισαν να ψάχνουν και να αναλύουν το θέμα. «Δεν είναι το σεξ-απιλ στην σκηνή, αλλά κάτι περισσότερο», όπως έγραφε το New Yorker. «Είναι το ότι σε κάνουν να νομίζεις πως χαμογελάνε σε σένα προσωπικά». Όλα αυτά τα διδάσκονται. Στις εταιρίες- Σχολές της ποπ. Κάπω έτσι, η Κορέα των 50 εκατομμύριων ανθρώπων έχει βρει τρόπο να φτιάχνει και να εξάγει ποπ επιτυχίες με ένα σύστημα που αποδεδειγμένα δουλεύει.
Τρεις μεγάλες εταιρίες κυριαρχούν (έξω πάντα από τα γραφεία τους περνάνε ώρες περιμένοντας να πετύχουν τα είδωλά τους και πάλι οι φαν). Είναι η S.M Entertainment, η JYP , η Y.G που «σηκώνουν» την μεγάλη παραωγή.
Σημείο εκκίνησης η «οντισιόν». Αφού το υποψήφιο είδωλο επιλεγεί, εκπαιδεύεται για τρία ως πέντε χρόνια από επαγγελματίες. Το πρόγραμμα (συνήθως μετά το σχολείο) περιλαμβάνει τραγούδι, χορό, διδασκαλία καλών τρόπων. Τα idols πρέπει να είναι άψογα. Και στον βωμό της ποπ «τελειότητας» είναι έτοιμα να θυσιάσουν τις ελευθερίες τους. Το παραμικρό στραβοπάτημα οδηγεί στην έξοδο. Ουσίες κι οινοπνεύματα είναι εισιτήριο για αποχώρηση. Επιτυχία εξασφαλισμένη; Δεν θα το έλεγα. Ο Psy που έγινε το σούπερ-είδωλο ανέτρεψε τους κανόνες. Καμία σχέση με το πρότυπο του καλογυμνασμένου, χαριτωμένου idol, αλλά μια ατσούμπαλη εκδοχή του που επί πλέον κάνει πλάκα με όλο το σκηνικό του στημένου lifestyle.
Στην πόλη, η K-pop σε κυκλώνει από παντού. Όπου και αν έστρεφα το βλέμα, κάποιο ποπ πρόσωπο έβλεπα. «Είδωλα» στις τεράστιες ψηφιακές διαφημίσεις, στις εισόδους των πολυκαταστημάτων, στις εταιρίες καλλυντικών (άλλη μεγάλη βιομηχανία, αυτή της ομορφιάς, στην Κορέα), ποπ είδωλα-πρωταγωνιστές στα k-dramas (τις τηλεοπτικές σειρές που σαρώνουν και όχι πιά μόνο στην Ασία), idols στην τεχνολογία, idols στην έξοδο Νο8 του Μετρό στον σταθμό Gangnam, σε εγκατάσταση –αφιερωμένη στον καλλιτέχνη και στον τουρίστα που θα ανηζητήσει την αναφορά. Με άλλα λόγια, idols για όλες τις δουλειές. Μπορούν να τραντάξουν το youtube συθέμελα, να πουλήσουν απίθανα νούμερα από ειδικές συσκευασίες CD/DVD/μενταγιόν/πετσέτες θάλασσας/μαξιλαράκια με την υπογραφή τους!
Το καφέ της δισκογραφικής εταιρίας Cube βρίσκεται κάτω ακριβώς από τα γραφεία της Cube Entertainment σε ένα κτίριο που μοιάζει με φωτεινό (όταν ανάβουν τα φώτα του) μπλε κύβο. Γύρω στα ράφια κυκλοφορεί ό,τι βάλει ο νους του ανθρώπου σε merchandise καλλιτεχνών της εταιρίας στην οποία όλοι αναγνωρίζουν την δύναμη του ταχύτατα ανερχόμενου και πετυχημένου label. Το κλίμα είναι πιο οικογενειακό και σε αυτό «επενδύει» η Cube. Ο χώρος, όλες σχεδόν τις ώρες είναι γεμάτος από κορίτσια και αγόρια που απολαμβάνουν τον καφέ τους ή τη μπλε λεμονάδα τους (χρωματική εμμονή) και που μόλις οι κεραίες τους συλλάβουν idol να εμφανίζεται πετάγονται σαν να χτυπήθηκαν από ηλεκτρικό ρεύμα και ηρεμούν μόλις λάβουν από το είδωλο νεύμα και συμπάθεια. Οι καλλιτέχνες της Cube συνήθως ανταποκρίνονται. Τα αγόρια των Beast, η G.na, τα δυο κορίτσια 2Yoon που προέρχονται από τις 4Minute, και είχαν επιτυχία τελευταία με το 24/7 ένα συνδυασμό από K-pop και country.
Oι κυκλοφορίες τους είναι ντιζάιν υπερπαραγωγές και ευφάνταστες εκδόσεις, τύπου συλλεκτικές, όπως το Melting της Hyuna, το The Next Big Thing του Roh Ji Hoon, το Midnight Sun των Beast που συνοδεύεται από μια μεταλλική μικρή μάσκα με κρεμαστές αλυσίδες, όλα αυτά μίνι-άλμπουμ ώστε ο καλλιτέχνης να είναι συνεχώς στην επικαιρότητα. Οι άνθρωποι της Cube μού λενε πως ενδιαφέρονται πολύ να εμφανιστούν οι καλλιτέχνες τους στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα της κρίσης; Και βέβαια. Στην DSP εξάλλου έχουν μια αδυναμία στα ελληνικά ονόματα, το «KARA» (όνομα γκρουπ) λένε, προέρχεται από την ελληνική λέξη «χαρά» και ένα τραγούδι τους έχει τίτλο «Pandora», ενώ πίσης ελληνικής έμπνευσης είναι οι A-jax που έχουν βάλει μπροστά για μεγάλη καριέρα. Στις 31 Οκτώβριου, λοιπόν, όπως ανακοινώθηκε στον ελληνικό K–pop διαγωνισμό που έγινε τον Ιούνιο στην Αθήνα, θα έχουμε λάιβ k–pop group. Έρχονται οι Led Apple. Καλώς να έρθουν.
Το έχουμε πει, άλλωστε αυτό, η K-pop έχει και Έλληνες φανατικούς οπαδούς και αυτό είναι σίγουρο, τους γνώρισα. Εκεί, στην Cube μάλιστα συνάντησα την Αγγελική που μένει στη Σεούλ, μαθαίνει κορεάτικα και είναι πολύ διαβασμένη στην κορεάτικη pop culture από την Αθήνα ακόμη, όταν οργάνωνε τα πρώτα k-pop πάρτι. Μπορεί μια μέρα –ποιος ξέρει;- να ενταχθεί στο δυναμικό της εταιρίας. Και δεν είναι η μόνη «ελληνική συμμετοχή».
Σε αυτό το σημείο σας παρουσιάζω τον JUN Areia – ή αλλιώς Γιώργο Τρύφωνα– ακούραστη μουσική δύναμη στο αχανές τοπίο της Kορεάτικης μουσικής σκηνής, από τους μουσικούς παραγωγούς που έχουν, με τη δουλειά τους, ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια. Ο Γιώργος ζει μόνιμα στη Σεούλ, συνθέτει δικά του κομμάτια και κάνει remix σε τραγούδια καλλιτεχνών της k-pop, είναι αγαπητός και επιτυχημένος και ψάχνει συνέχεια να βρει τι είναι αυτό που θα έκανε την k-pop καλύτερη (less cuteness ίσως;). Νέο πρόσωπο στην Areia Creations, το δικό του label, η Hany Lee, Κορεάτισα από την Αυστραλία, ένα ακόμη πρότζεκτ στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. «Αυτό που μετράει εδώ», μου λέει ο Γιώργος /Jun Areia «δεν είναι τόσο το βιογραφικό σου, όσο οι επαφές που έχεις, χρειάζεται να επικοινωνείς με κόσμο, να είσαι ανοιχτός σε συνεργασίες».
Η «σκηνή» μοιάζει ασφυκτικά γεμάτη. Και όμως, όσο οι «πάνω» κλείνονται στα σύνορά τους, τόσο οι ΝότιοΚορεάτες καλούν κι άλλο κόσμο. Κ-pop διαγωνισμοί σαν αυτόν που έγινε στην Αθήνα (για δεύτερη χρονιά φέτος) γίνονται σε διάφορες χώρες, με τους νικητές να ταξιδεύουν στη Σεούλ για το τελικό έπαθλο. Οι μεγάλοι χορηγοί, βέβαια, σε όλα αυτά είναι κοντά, με το μεγάλο στοίχημα αν υπάρχει κάπου εκεί έξω ένας νέος Psy. Το Billboard εδώ και καιρό έχει το δικό του Κορεάτικο section όπου δίνονται «μάχες» και «πέφτουν idol-κορμιά» για την μεγάλη φήμη. Τελευταία, κύμα σηκώνει ο Taeyang με το άλμπουμ του Rise, το πρώτο που το billboard παρουσίασε track by track και ως πού είναι έτοιμος να φτάσει ο νέος, θα δείξει. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι δεν πρόλαβα να σας πω πολλά για το μέλλον, αλλά από εδώ που είμαστε μάλλον αργεί-οπότε θα έχουμε χρόνο να πούμε.