Ένα μουσικό πρότζεκτ, σε ανάθεση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, μια ακουστική συλλογή που δημιούργησε η πρωτοποριακή δημιουργός AGF, σε συνεργασία με Ελληνίδες sound artists, ερμηνεύτριες, ερευνήτριες και ποιήτριες, μια ταινία animation από τον Ανδρέα Καραουλάνη που συνοδεύει τη μουσική, ένας ύμνος στις Ελληνίδες ποιήτριες από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ήχος και ενθύμηση στο Arachnesound από τις 17 Φεβρουαρίου. Πιαστείτε στον «ιστό» αυτού του μοναδικού πρότζεκτ που θα διατίθεται στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση.
Το Arachnesound είναι μια φεμινιστική ηχητική τεχνολογία. Στηρίζει τις αρχές ενός μέλλοντος που υφαίνουν οι γυναίκες, την οικοδόμηση δικτύων, τις απόπειρες του ηχητικού κυβερνοφεμινισμού να επαναρθρώσει ιστορικές αφηγήσεις. Το Arachnesound είναι μια ακουστική συλλογή με 36 συνθέσεις γύρω από την ελληνική γλώσσα, τον ήχο και τους φεμινισμούς. Επικεντρώνεται γύρω από γυναίκες συγγραφείς, ποιήτριες και μυθολογίες, για να ερμηνεύσει τις γυναικείες ζωές και πραγματικότητες με ριζοσπαστική μουσική σύνθεση. Ηχογραφήσεις πεδίου, ηλεκτροακουστικά, ηλεκτρονικά, ψηφιακή επεξεργασία και φωνές είναι τα συστατικά αυτών των κομματιών. O διεθνής καλλιτέχνης Ανδρέας Καραουλάνης δίνει πνοή στο σπουδαίο αυτό έργο, με μία σειρά animations ειδικά φτιαγμένα για κάθε μουσική σύνθεση.
36 μουσικά κομμάτια για διάσημες και αφανείς ηρωίδες: από την Αράχνη έως την Κασσάνδρα, από τη Σαπφώ έως την Κατερίνα Γώγου, από την πρώτη φεμινίστρια Ιππαρχία έως την Κασσιανή, από την Καλλιρρόη Παρρέν έως τη Ράικα, από τη Μαρία Πολυδούρη και τη Μέλπω Αξιώτη έως την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ και την Λένα Πλάτωνος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η AGF: «Με εντυπωσιάζει το πώς οι άντρες κατάφεραν να ξεφορτωθούμε όλες τις γυναικείες θεότητες από το μυαλό μας. Είμαι άθεη, αλλά το βασικό μου ερώτημα είναι πώς τόσο πολλοί άνθρωποι υποτάσσονται σε πατριαρχικές, μονοθεϊστικού τύπου αντιλήψεις.»
Η έκδοση περιλαμβάνει ένα δοκίμιο της Άντζελας Δημητρακάκη, μετά από ανάθεση, στο οποίο αναφέρει: «Το Arachnesound είναι ένα δημιουργικό αντι-αρχείο αναστημένων ονομάτων, αλλά και έργων από σύγχρονες Ελληνίδες ποιήτριες ή από γυναίκες που ο λόγος τους ερμηνεύεται ποιητικά».
Η AGF συνεργάζεται με Ελληνίδες συνθέτριες, παραγωγούς και συγγραφείς, όπως τη Σαβίνα Γιαννάτου, την Άντζελα Δημητρακάκη, την Άννα Στερεοπούλου, τη δρα Μαρία Παπαδομανωλάκη, τη Μαρία Αράπογλου, τη Linda Reine Nyongo, τη Δήμητρα Ιωάννου, την Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, την Ισμήνη Σαμανίδου, τη Νικολέτα Χατζοπούλου, τη Μαριάννα Καρακουλάκη και τη Χριστίνα Πιτούλη, για τη δημιουργία της συλλογής. Πρόκειται για την 5η ακουστική συλλογή του είδους από την AGF, μετά τις αντίστοιχες γερμανική (2010), φινλανδική (2013), ιαπωνική (2015) και ρωσική (2019). Μνήμη και ήχος.
Η AGF απαντά στις ερωτήσεις της Popaganda:
Το πρότζεκτ Arachnesound με τις ελληνίδες ποιήτριες αποτελεί τη συνέχεια των τεσσάρων αντίστοιχων προηγούμενων; Ναι. Το 2010 ξεκίνησα να αναπτύσσω την σκέψη του να εμβαθύνω σε μια γλώσσα ώστε να κατανοώ πιο σωστά τις ιστορίες των γυναικών. Όπως όλοι ξέρουμε οι γυναίκες συχνά απουσιάζουν από τις ιστορικές αφηγήσεις και αυτή η συνεχιζόμενη κατάσταση άρχισε να μου είναι ανυπόφορη. Αυτή η κατάσταση αφορά την έλλειψη ορατότητας, την άγνοια και τη διαγραφή από τους καταλόγους τέχνης, τις εκδηλώσεις αλλά και όλες τις πτυχές της ζωής μέχρι και σήμερα. Στην πραγματικότητα όλοι ξέρουμε ότι αυτό συμβαίνει. Οπότε αποφάσισα ότι θέλω να το αλλάξω. Η γλώσσα και η γραφή είναι απίστευτα σημαντικές μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης και καθορίζουν, σε μεγάλο βαθμό, το πώς έχει εξελιχθεί ο άνθρωπος.
Μέχρι τώρα έχω φτιάξει τα ακόλουθα έργα: German edition: Gedichterbe 2010, Finnish edtion: Kuuntele 2011, Japanese edition: A Deep Mysterious Tone 2015, Russian edition: DISSIDENTOVA 2019. Αφού έφτιαξα μερικά έργα άρχισα να βλέπω όλο και περισσότερα μοτίβα, χρονικούς κύκλους, ομοιότητες και επίσης διαφορές στους πολιτισμούς και τις ιστορίες.
Η ελληνική έκδοση είναι μια καταπληκτική έκδοση λόγω των τόσο πρώιμων καταγραφών των γυναικών που γράφουν αλλά και των γραπτών τους που είναι διατηρημένα και προσβάσιμα σε εμάς. Αυτή την περίοδο σχεδιάζω τη βιετναμέζικη έκδοση.
Γιατί ελληνίδες και γιατί οι συγκεκριμένες 36; Το 2018 συμμετείχα ως καλεσμένη καλλιτέχνιδα στο φεστιβάλ Tuned City που διοργάνωσε η Στέγη στη Μεσσήνη. Προσκλήθηκα από τον επιμελητή Carsten Stabenow και ήταν τιμή μου που συνεργάστηκα με τη Σαβίνα Γιαννάτου. Αναπτύξαμε την παράσταση και ήταν υπέροχο ότι γνώρισα τόσους καλλιτέχνες, τους συμμετέχοντες στο φεστιβάλ και όλες τις γυναίκες επαγγελματίες.
Το φεστιβάλ αφορούσε τις πολιτικές της ακρόασης και όταν συνάντησα την ομάδα της Στέγης συζήτησα με τα μέλη της και τους ρώτησα αν θα ενδιαφέρονταν να υποστηρίξουν το φεμινιστικό μου πρότζεκτ. Η απάντηση που έλαβα ήταν θετική.
Από εκεί και πέρα μίλησα με όλες τις Ελληνίδες που γνώριζα, τη Σαβίνα και άλλες φίλες καλλιτέχνιδες από το δίκτυο female:pressure. Η Άννα Στεροπούλου και η Μαρία Παπαδομανωλάκη με βοήθησαν πάρα πολύ στο να βρω τις ποιήτριες καθώς και η φίλη μου Άντζελα Δημητρακάκη, με την οποία είχα συνεργαστεί στο παρελθόν.
Είχα επίσης πολύτιμη βοήθεια από την ομάδα της Στέγης, ειδικά από την παραγωγό Χριστίνα Πιτούλη, η οποία όχι μόνο διευκόλυνε τις συνεργασίες αλλά και μου έδωσε πολύτιμες εσωτερικές αναφορές για την ελληνική κοινωνία.
Έτσι με τα βιβλία, την έρευνα στο διαδίκτυο και τους φίλους από τους οποίους ζήτησα καθοδήγηση κατέληξα στη συγκεκριμένη επιλογή ποιητριών. Δεν θα ισχυριστώ ότι είναι μια πλήρης λίστα αλλά όσον εξωτερική παρατηρήτρια καταλαβαίνω ότι είναι μια ισχυρή λίστα. Επίσης, επισκέφθηκα την Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2019 και συνάντησα πολλούς καλλιτέχνες και συνεργάτες ενώ ηχογράφησα αρκετές συνεδρίες στο στούντιο της Στέγης. Συμμετείχα επίσης στην πορεία της 6ης Δεκέμβρη για τον Αλέξη και κατάφερα να ηχογραφήσω και να νιώσω τους αγώνες της πόλης· ήταν μια πολύ δυνατή εμπειρία.
Πώς θα χαρακτήριζες το Arachnesound ως πρότζεκτ; Νομίζω ότι είναι μια φεμινιστική ηχητική τεχνολογία! #feministsonictechnologies. Είναι μεθοδολογία, τίποτα το ακαδημαϊκό, τίποτα το δημοσιογραφικό, παρά μόνο καθαρή καλλιτεχνική δημιουργία.
Μόλις συνάντησα τον όρο έρευνα για την ποίηση και άρχισα να σκέφτομαι ότι αυτό είναι κάτι πιο κοντά σε αυτό που κάνω εδώ, τη διερευνητική μουσική. Το καλό με την τέχνη είναι πως δεν είναι επιστήμη, μπορεί να εκφραστεί σε πιο ευρύ και ελεύθερο πεδίο και αυτό εξηγεί γιατί υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι για να την ακροαστείς.
Το arachnesound είναι ταυτοχρόνως ήχος, γλώσσα και φεμινισμός και αφορά τις πολύ διαφορετικές ζωές των ανθρώπων και τις ιστορίες που αφηγούνται. Χρησιμοποιώ φωνή, κείμενο, ηχογραφήσεις πεδίου, ηλεκτρονική επεξεργασία μουσικής και σύνθεση για να φτιάξω αυτά τα κομμάτια σε συνεργασία με τους άλλους Έλληνες συνθέτες. Είναι πολύ όμορφο που συνεργάστηκα μαζί τους, νιώθω ευγνωμονούσα.
Τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκεται σε εξέλιξη το ελληνικό #metoo. Έχεις παρακολουθήσει τις εξελίξεις και εάν πώς αντιλαμβάνεσαι τις αλλαγές που μπορεί να φέρει αυτό στο ελληνικό τοπίο όσον αφορά την ισότητα, την συμπερίληψη και τον αγώνα ενάντια στην πατριαρχία;
Ναι, ενθουσιασμένοι φίλοι μου με ενημέρωσαν και μιλήσαμε επίσης μέσα στο δίκτυο female:pressure. Νομίζω ότι το κίνημα #metoo είναι μια πύλη, όλες οι κοινωνίες πρέπει να την περάσουν για να ξεκινήσει ο τερματισμός των παραβιάσεων που διαπράχθηκαν εις βάρος όλων των γυναικών.
Εύχομαι στις ελληνικές αδελφές μου δύναμη και επιμονή, η πατριαρχία είναι ένα άθλιο παιχνίδι.