Categories: ΣΙΝΕΜΑ

Και αν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ομοφοβία με την τέχνη; Πέντε ταινίες που το κάνουν.

Ψιθυρίστε στο αυτί ενός τρίχρονου παιδιού τη λέξη ομοφοβία και να είστε σίγουροι πως θα την περάσει για κάποια μυστηριώδη ασθένεια, για κάποια βαριά μορφή πυρετού, κάποιο τύφο ή κάποια διαχρονική χολέρα.

Κι αν τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο με ένα πέπλο παιδικότητας και απορίας, μήπως αυτό το πέπλο είναι τελικά η λύση και όχι το πρόβλημα; Μήπως το πέπλο της κοινωνίας ενηλίκων είναι παρωπίδες; Και μήπως η ομοφοβία είναι πράγματι ασθένεια; Μια ασθένεια κοινωνική που δεν πλήττει ατομικά, αλλά εξαπλώνεται συλλογικά και σχεδόν αμετάκλητα. Κι αν εσείς, εμείς, εγώ είμαστε πειράματα μιας φύσης ,που μπορεί και να στραβώσουν, γιατί η μεγάλη μάχη να είναι ενάντια σε θραύσματα που απειλούν εσάς κι εμένα και όχι σε ζυμώσεις και ασθένειες κοινωνικές που απειλούν το συλλογικό αύριο;

Κι αν για το υποθετικό ανιψάκι ή παιδάκι σας, η αρρώστια είναι βήχας και μύτη που τρέχει, εξηγήστε του πως η ομοφοβία είναι ένας βήχας καλπάζων που δεν κοκκινίζει λαιμούς, αλλά διαστρεβλώνει την αγάπη. Και δεν θεραπεύεται με εμβόλια και αντιπυρετικά, αλλά με τέχνη κι επανάσταση.

Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα Βον Καντ (1972)

Ο απόλυτος άρχων των μελοδραματικών αριστουργημάτων, Rainer Werner Fassbinder, χτύπησε το 1972 με μια ταινία που -θες δε θες- αναζωπυρώνει την αγάπη για τον κινηματογράφο και για τον αισθησιασμό.

Μια 40άρα σχεδιάστρια μόδας, διαζευχθείσα με παιδί γίνεται έρμαιο στα βέλη του έρωτα για μια νεαρή φιλόδοξη και ολίγον οκνηρή γυναίκα που εμφανίζεται στην πόρτα της ως επίδοξο μοντέλο. Ένας έρωτας που ξεκίνησε ως λαγνεία και υποσχέσεις για να καταλήξει σε ετεροβαρή ανταλλαγή συνήθειας και μοναχικό ουρλιαχτό. Εν ολίγοις, η Karin (Hanna Schygulla) αφήνει στα κρύα του λουτρού τη σχεδιάστρια Petra Von Kant. Η Petra μαραίνεται σα μπαγιάτικο λουλούδι και τα βέλη του έρωτα δε λένε να ξεκαρφωθούν από μέσα της.

Ο Fassbinder εν μέσω κλαυθμών και οδυρμών παραδίδει έναν από τους πλέον σπαρακτικούς ύμνους στη σαρωτική δύναμη του έρωτα. Ο έρωτας εδώ είναι χαλάζι, σεισμός και αέρας 8 μποφόρ. Είναι μια δύναμη ζωώδης που δε μπορεί παρά να στέκει αδιάφορη μπροστά σε στερεότυπα, σε κοινωνικά πέπλα, σε ηλικίες και σε φύλλα.

Happy Together (1997)

Ο έρωτας είναι μελόδραμα ή κυνισμός; Ο πόνος είναι δάκρυα ή βία;

Ο Wong Kar Wai έρχεται το 1997 να ανανεώσει κινηματογραφικές φόρμες και να αποτυπώσει έναν έρωτα που δε χαμπαριάζει από δάκρυα. Έναν έρωτα εξάρτηση που δε θεραπεύει τα τραύματα του με ουρλιαχτά, αλλά με φυγή και προσποιητή αδιαφορία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Δύο άντρες ταξιδεύουν από την Κίνα στην Αργεντινή για να ανανεώσουν τη σχέση τους. Η ανανέωση θα σημάνει, όμως, το επίσημο τέλος της σχέσης. Εκείνη ,βέβαια, σε πείσμα οποιασδήποτε επισημότητας, θα συνεχίσει να δίνει επιθανάτιους ρόγχους σα λάμπα που τρεμοπαίζει μέχρι να καεί οριστικά. Οι δύο νύν και –ίσως- αεί ερωτευμένοι θα ταξιδέψουν και θα χωρίσουν στο έδαφος της Αργεντινής. Το έδαφος όμως αποδεικνύεται αφιλόξενο και ακατάλληλο για νέα ξεκινήματα. Και λίγο από ανάγκη, λίγο από αστείρευτη αγάπη, το φάντασμα του σκληρού αλλά αναγκαίου έρωτα δε θα σταματήσει να σουλατσάρει ανάμεσα τους για να αποδείξει ,τελικά, πως τα ραγισμένα γυαλιά δεν ξανακολλάνε.  

Αν βαρεθήκατε να βλέπετε το αυτονόητο του έρωτα μεταξύ ανθρώπων να γίνεται αντικείμενο πολυσχιδών και μακροσκελών αναλύσεων του τύπου «τι κρύβεται πίσω από τον έρωτα του Μάκη για το Σάκη» θα υποδεχτείτε το Happy Together ως λύτρωση και όαση. Η πέτρα του έρωτα εδώ δεν κρύβει ένοχα μυστικά και ψέματα, κρύβει πόθο, ανάγκη και αυτονόητη αγάπη.

My own Private Idaho (1991)

Σε μια κοινωνία που λατρεύει να κατηγορεί και αρνείται να επιβραβεύει, κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. Το My Own Private Idaho, όμως, ξυπνάει ρανίδες κινηματογραφικής ευγνωμοσύνης στον Gus Van Sant και του συγχωρεί αβλεπί κάθε πρόσφατο σκηνοθετικό ατόπημα.

Το 1991, λοιπόν -χρονιά ορόσημο για τον Van Sant- παραδόθηκε στην 7η τέχνη μια ιστορία γι’ αυτούς που αρνείσαι να αντικρίσεις κατάματα. Αυτούς που κοιμούνται στα πεζοδρόμια και ουρλιάζουν αθόρυβα. Δύο νέοι (River Phoenix και Keanu Reeves), ο Mike απόκληρος από τη μοίρα και ορφανός, ο Scott απόκληρος από πεποίθηση και γιος δημάρχου σουλατσάρουνε σε δρόμους και πεζοδρόμια κερδίζοντας τη ζωή και λίγο χρήμα ως ζιγκολό για άντρες. Όταν ο Mike θα αποφασίσει να βρει τη μάνα που στερήθηκε, ο Scott θα αποδειχθεί ο πιστότερος των συμμάχων και φίλων. Ο έρωτας για τον Scott θα χτυπήσει την πόρτα του Mike και η φιλία θα κληθεί να απολογηθεί και να αποδείξει αν μπορεί να αντέξει κάτω από το βάρος του έρωτα.

Μια ταινία για την ανάγκη μας να ζούμε δίπλα σε ανθρώπους. Και για την απουσία κάποιου που θα μας μάθει πώς να το κάνουμε.

Carol (2015)

Αν αναρωτιέστε αν ο έρωτας είναι κεραυνός εν αιθρία ή λογική εν κρανίω, ο Todd Haynes έρχεται να σας πείσει μια καλή πως ο θεός έρωτας σκορπάει βέλη και όχι επιχειρήματα.

Τα βέλη του, εδώ, τα σκόρπισε στη Νέα Υόρκη του 1950 και έφερε τούμπα τις ζωές δύο γυναικών, της Carol και της Therese. Η Carol (Cate Blanchett) εύπορη, σαγηνευτική, σαραντάρα με παιδί, η Therese (Rooney Mara) μικροσκοπική, αναποφάσιστη και στην αυγή της ενήλικης ζωής και των επαγγελματικών ονείρων. Η πόρτα του έρωτα θα ανοίξει άμα τη εμφανίσει, για δύο ματιές θελκτικές σαΐτες και μια έλξη καταιγίδα. O Todd Haynes υπόσχεται πως θα γευτείτε -θέλετε δε θέλετε- τον έρωτα με όλες σας τις αισθήσεις, σε μια ιστορία με φόντο το κόκκινο, με άγγιγμα τις λεπτές υφάνσεις του αισθησιασμού και με την ακαταμάχητη οσμή του κορμιού που αγαπάς.  

Ο φτερωτός θεός, εδώ, δεν είναι ανάγκη ούτε δύναμη καταστροφής, είναι παλίρροια και άμπωτη. Είναι ένα πελώριο κουτί με ποπ κορν που αξίζει να γευτείς κάθε του μπουκιά. Ναι,   ακόμα και την πιο ανάλατη.

Tom at the Farm (2013)

Η αντιμετώπιση της ομοφοβίας μοιάζει ευγενής σκοπός για διαλέξεις, για πορείες και για τέχνες. Μακριά όμως από τα πυρά και έξω από το χορό πολλά λέγονται. Ο Dolan εδώ προσφέρει μια ξενάγηση στο σκληρό κόσμο της ομοφοβίας.

Ένας νεαρός άντρας ονόματι Tom χάνει το σύντροφο του, Guillaume, και εν μέσω δακρύων και θρήνων επισκέπτεται το πατρικό του σπίτι για το τελευταίο αντίο. Εκεί θα συναντήσει μια μάνα εν αγνοία των σεξουαλικών προτιμήσεων και σχέσεων του γιου και έναν αδερφό αποφασισμένο να οπλίσει το χέρι του για να εξαφανίσει κάθε ρανίδα ομοφυλοφιλίας από την ανάμνηση του αδερφού του. Ο Tom θα βρεθεί μέσα σε μία δίνη οικογενειακών σχέσεων, επαρχιακών μυστικών και υποβόσκουσας βίας. Η διαφυγή από τη φάρμα και από ένα σύμπαν ομοφοβίας μοιάζει με ουτοπία και ταυτόχρονα μονόδρομο για μια πράξη ύστατης αγάπης που μετατράπηκε σε εφιάλτη.

Μπορείτε να ξεχάσετε παρδαλές ερωτικές σκηνές και χαμογελαστά πρόσωπα. Η ομοφοβία για τον Dolan είναι αμείλικτη πραγματικότητα και βίαιη καταστολή της ίδιας της αγάπη

Σοφία Γουργουλιάνη

Share
Published by
Σοφία Γουργουλιάνη