Το Athens Digital Arts Festival μεγάλωσε πολύ κι ας ξεκίνησε στο μακρινό πλεόν 2005 ως μια απλή ιδέα με διαφορετικό όνομα. Μαζί με την εξέλιξη της τεχνολογίας φρόντισε να εξελιχθεί κι εκείνο, καμιά φορά και πιο γρήγορα, ενώ όχι μόνο επιβίωσε της οικονομικής κρίσης αλλά επέκτεινε τις δραστηριότητες του διεθνώς διατηρώντας το επίπεδο στο υψηλότερο επίπεδο. Το καινοτόμο φεστιβάλ που πρεσβεύει και προβάλλει την εξέλιξη του ψηφιακού πολιτισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό επιστρέφει στην Αθήνα το τριήμερο 19-22 Μαΐου και η Popaganda θα είναι εκεί. Λίγο καιρό πριν την έναρξη των διεργασιών του ADAF 2016 μιλήσαμε με τον Ηλία Χατζηχριστοδούλου, διευθυντή της διοργάνωσης, ο οποίος μας μίλησε για την πορεία και την εξέλιξη του φεστιβάλ, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αυτά τα δώδεκα χρόνια, αλλά και για τους στόχους της διοργάνωσης όσον αφορά το μέλλον.
Ηλίας Χατζηχριστοδούλου – photo by Jimi Drosos
Από το 2005 έως και σήμερα, ίσως και σε πείσμα των καιρών, το ADAF εξελίσσεται και μεγαλώνει. Πιστεύεις πως έχει επηρεάσει την καλλιτεχνική κοινότητα στην οποία απευθύνεται όντας πλέον ετήσιο σημείο αναφοράς; Τα τελευταία 12 χρόνια, το Athens Digital Arts Festival (ADAF) επικεντρώνεται στην προώθηση και την υποστήριξη της καλλιτεχνικής έκφρασης και καινοτομίας. Από το 2005, έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε στενούς δεσμούς με εγχώριους και διεθνείς καλλιτέχνες, το ευρύ κοινό και με εκπαιδευτικά και καλλιτεχνικά ιδρύματα. Η μακρόχρονη εμπειρία και η δυναμική παρουσία του Φεστιβάλ στο χώρο του ψηφιακών τεχνών έχει ως αποτέλεσμα τόσο τη συνεχή εξέλιξη και επέκταση των δράσεων μας όσο και την ενδυνάμωση της σχέσης μας με την παγκόσμια καλλιτεχνική κοινότητα. Έτσι, αποτελώντας το μοναδικό διεθνή θεσμό Ψηφιακών Τεχνών στην Ελλάδα, το ADAF καταφέρνει να αλληλεπιδρά με την καλλιτεχνική κοινότητα, να προσφέρει μια πλατφόρμα δημιουργικής έκφρασης και να ενσωματώνει τις εξελίξεις και τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται στο χώρο.
Κάθε χρόνο έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, λειτουργώντας ως σημείο αναφοράς και ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και φορέων. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους συμμετέχουμε σε μεγάλης κλίμακας Ευρωπαικά Προγράμματα και επιμελούμαστε διάφορες δράσεις σε κεντρικά σημεία του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, συνεισφέροντας στο συνεχή διάλογο γύρω από τον ψηφιακό πολιτισμό καθώς και την ανάπτυξη του κοινού στους τομείς του σύγχρονου πολιτισμού.
Αν σκεφτούμε πως κατά την διάρκεια του Μαΐου παρουσιάζουμε στο φεστιβάλ δεκάδες έργα καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο καθώς και κορυφαία διεθνή φεστιβάλ με αποκλειστικό υλικό και επίσημους προσκεκλημένους, σίγουρα το ADAF εκπέμπει δυνατά το σήμα του ως σημείο αναφοράς στο διεθνή χάρτη του σύγχρονου ψηφιακού πολιτισμού.
.Yannis_Kranidiotis_Light_Catcher_photo by Giannis Papanastasopoulos
Φέτος, το 2016 μπορούμε να πούμε πως το φεστιβάλ αλλάζει επίπεδο καθώς επεκτείνεται σημαντικά διεθνώς με τις δραστηριότητες του να φτάνουν έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη συνδιοργάνωση του DDAF. Πόσο εύκολο ήταν να επιτευχθεί αυτή η κίνηση; Η αλήθεια είναι πως πρώτη φορά μιλάμε δημόσια σε μέσο για την συνεργασία μας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι κάτι το οποίο πραγματοποιήθηκε σταδιακά, παίρνοντας μας ενάμιση χρόνο έρευνας, μελέτης και συναντήσεων.
Η δομή της διοργάνωσης του ADAF ήταν σίγουρα η μεγαλύτερη επιτυχία – η μαγιά – για το συγκεκριμένο εγχείρημα. Η εξωστρέφεια της διοργάνωσης, όπως ανέφερα, με πολλά συνεργαζόμενα Φεστιβάλ και με μια από τις μεγαλύτερες κοινότητες καλλιτεχνών αλλά και καλλιτεχνικών έργων (το αρχείο της διοργάνωσης διαθέτει περισσότερα από 14.500 έργα) ήταν το βασικό στοιχείο για την δημιουργία της δραστηριοποίησης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η επαφή μας με το ευρύ κοινό, η γλώσσα επικοινωνίας μας, η οποία δεν επευθύνεται μόνο στην ελίτ του κοινού, το περιεχόμενο της διοργάνωσης και των έργων το οποίο έχει ανάγκη να ξαφνιάσει το ευρύ κοινό, καθώς και το πολυδιάστατο πρόγραμμα το οποίο ξεκινά μόλις από ηλικιες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν τα υπόλοιπα στοιχεία που μας έδωσαν συγκριτικό πλεονέκτημα στην επικοινωνία και λειτουργία μας με τους κυβερνητικούς φορείς.
Βασικός μας στόχος είναι να εξελίσουμε τις δράσεις μας και να πειραματιζόμαστε με νέες ιδέες και προτάσεις, μένοντας πάντα πιστοί στις αξίες και τα ιδανικά που αυτό πρεσβεύει. Η σταθερή και δυναμική μας σχέση με διεθνείς φορείς και καλλιτέχνες δημιούργησε την ανάγκη επέκτασης των δραστηριοτήτων μας και εκτός συνόρων, με τη διοργάνωση του Dubai Digital Arts Festival, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αυτή η πρωτοβουλία αποτελεί ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εγχείρημα καθώς πρόκειται για μια περιοχή με τελείως διαφορετική κουλτούρα και με σύντομη ιστορία στο χώρο των ψηφιακών τεχνών. Παρόλο το δύσκολο χαρακτήρα αυτής της κίνησης, έχουμε ήδη καταφέρει να αναπτύξουμε παραγωγικές σχέσεις με τους τοπικούς θεσμούς, διατηρώντας το υψηλό επίπεδο και θέτοντας πάντα τον πήχη ένα βήμα πιο ψηλά.
Hauschka – Abandoned City @ AVAF 2014
Το ADAF έχει χτίσει ένα αρκετά σημαντικό δίκτυο συνεργασιών με ακαδημαϊκά ιδρύματα τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού. Πιστεύεις σιγά σιγά μπορεί να θεσπιστεί στη συνείδηση της ακαδημαϊκής κοινότητας ως μια πηγή γνώσης αλλά και έρευνας όσον αφορά τις επιστήμες σχετικές με το Φεστιβάλ; Πόσο σημαντικό πιστεύεις πως είναι να αναπτυχθεί περισσότερο το ακαδημαϊκό δίκτυο του ADAF; Η πολυετής συνεργασία μας με διεθνή και τοπικά ακαδημαϊκά ιδρύματα, ινστιτούτα και φορείς έχει συμβάλει δυναμικά στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον ψηφιακό πολιτισμό. Πρόκειται για μια σχέση αμφίδρομης προσφοράς. Κάθε χρόνο το Φεστιβάλ φιλοξενεί ακαδημαϊκές ομιλίες, workshops και παρουσιάσεις. Παρόλο που το ακαδημαϊκό δίκτυο του ADAF είναι ήδη αρκετά ευρύ, θεωρώ αρκετά σημαντική την περαιτέρω ανάπτυξη του, με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη συνεισφορά του Φεστιβάλ στο διάλογο αναφορικά με τις νέες τεχνολογίες και τον ψηφιακό πολιτισμό. Επίσης, κάθε χρόνο δεχόμαστε το όλο και αυξημένο ενδιαφέρον ακαδημαϊκών φορέων που ενσωματώνουν τη θεματική μας και παρουσιάζουν καλλιτεχνικά έργα και ομιλίες.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχετε αντιμετωπίσει ως προς τη διοργάνωση του ADAF; Υπήρξε κάποια στιγμή που η διοργάνωση κινδύνεψε, ειδικά εν καιρώ κρίσης; Το να διοργανώνεις το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών στην Ελλάδα θέλει γερό στομάχι και μεγάλη επιμονή. Δεδομένου του μεγέθους της διοργάνωσης, βασική μας δυσκολία είναι η συνεχής επέκταση των δραστηριοτήτων μας, καθώς θέτουμε πάντα τον πήχη όλο και πιο ψηλά. Στην ουσία, δηλαδή, η δυσκολία πηγάζει από τον ίδιο τον εαυτό του Φεστιβάλ, γιατί στοχεύουμε πάντα στη τελειότητα. Δεν αρκούμαστε στο να διατηρούμε το υψηλό μας επίπεδο αλλά επιδιώκουμε να δημιουργούμε και να εδραιώνουμε συνέχεια νέες τάσεις, με το να είμαστε πάντα μέρος και κομμάτι των διεθνών εξελίξεων. Εκτός όμως από τους προσωπικούς στόχους, η μανία με την τελειότητα στην παραγωγή και η ενσωμάτωση των τελευταίων τάσεων της τεχνολογίας για την άρτια απόδοση των έργων και η ικανοποιήση των δημιουργών είναι κάτι που απαιτή σκληρή δουλειά και προετοιμασία.
Σε μια εποχή που οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες είναι ρευστές και συνεχώς μεταβαλλόμενες, το ADAF δε θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο. Παρόλα αυτά, μέχρι τώρα δεν έχουμε φτάσει σε ακραίο σημείο κινδύνου, ευτυχώς. Φροντίζουμε να προσαρμοζόμαστε στις συνθήκες χωρίς, όμως, να επηρεάζεται ο χαρακτήρας, οι αξίες και η ποιότητα του Φεστιβάλ.
Athens Video Art Festival 2009
Το ADAF είναι ένα φεστιβάλ που έχει στο επίκεντρο την προβολή του έργου Ελλήνων καλλιτεχνών. Ειδικά παλαιότερα θεωρούσαμε πως ό,τι ερχόταν απ’ έξω ήταν καλύτερο ή πιο άρτιο καλλιτεχνικά, με την πραγματικότητα όμως πλέον να αμφισβητεί αυτή την άποψη. Τι αποδοχή έχουν πλέον οι Έλληνες καλλιτέχνες σε διεθνές επίπεδο; Χάρη στις εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες, οι ψηφιακές τέχνες βρίσκονται σε μια πολύ δημιουργική περίοδο. Οι Έλληνες καλλιτέχνες, ομολογουμένως, έχουν να επιδείξουν αρκετά σημαντικό έργο χωρίς να υστερούν σε τίποτα από εκείνους του εξωτερικού. Γι’αυτό, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχούν διοργανώσεις, όπως το Athens Digital Arts Festival, που λειτουργούν ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ της τοπικής και της διεθνούς καλλιτεχνικής κοινότητας. Μέριμνά μας ειναι να τους προσφέρουμε μια πλατφόρμα καλλιτεχνικής έκφρασης καθώς και την ευκαιρία να προβάλουν τη δουλειά τους σε αντίστοιχα μεγάλες διοργανώσεις του εξωτερικού καθώς και στο ευρύ κοινό. Ένα παράδειγμα της δυναμικής αυτής είναι η συμμετοχή μας σε ευρωπαϊκά προγράματα, όπως το LPM 2015>2018 | AVNode, το οποίο αποτελεί ένα μεγάλο δίκτυο 14 συνεργαζόμενων Ευρωπαικών φεστιβάλ με στόχο την ανάτπυξη και την προώθηση του οπτικοακαουστικού πολιτισμού και μας προσφέρει τη δυνατότητα να προτείνουμε και να προωθούμε Έλληνες καλλιτέχνες σε ξένα φεστιβάλ.
Ποιος είναι ο επόμενος μεγάλος στόχος για το ADAF όσον αφορά τις δραστηριότητες του είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό; Βασικός στόχος του ADAF είναι να διατηρεί τον επίκαιρο χαρακτήρα του και να διεγείρει τα καλλιτεχνικά αντανακλαστικά σχετικά με τις ψηφιακές τέχνες.
Έτσι, με επίκεντρο τις ψηφιακές τέχνες, το Athens Digital Arts Festival συνεχίζει με τη 12η διοργάνωση, που θα πραγματοποιηθεί στις 19-22 Μαΐου του 2016, υπό το τίτλο Digital Pop. Φέτος, στόχος του Φεστιβάλ είναι να ξεδιπλώσει τις διαφορετικές πτυχές του Ποπ στην ψηφιακή εποχή. Σήμερα, η έννοια του Ποπ ορίζεται και καθορίζεται από likes και shares. Η ευχαρίστηση του να μοιράζεσαι την κάθε στιγμή μέσα από ψηφιακά περιβάλλοντα δημιουργεί καινούριες συνήθειες, ενώ οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις επηρεάζουν κάθε έκφανση της πραγματικότητας. Το 12ο Athens Digital Arts Festival επιχειρεί να εξερευνήσει όλες αυτές τις νέες τάσεις που δημιουργούνται από τη συνεχή ενασχόληση με το διαδίκτυο.
Το φετινό 12ο Athens Digital Arts Festival δέχτηκε 2.284 καλλιτεχνικές πρότασεις (3.458 δημιουργοί) από 88 χώρες. Με τη συγκεκριμένη θεματική επιχειρεί να αναδείξει σύγχρονες εκφάνσεις της ψηφιακής ποπ κουλτούρας, παρουσιάζοντας ένα εντυπωσιακό πρόγραμμα αποτελούμενο από εκθέσεις ψηφιακής τέχνης, προβολές video art και animation, οπτικοακουστικές περφόρμανς, κορυφαία διεθνή φεστιβάλ με αποκλειστικό υλικό και επίσημους προσκεκλημένους, συμμετοχικά εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, περφόρμανς και μουσικές συναυλίες. Μάλιστα, φέτος, θα εισάγουμε και δύο νέες κατηγορίες, το ADAF Kids και το ADAF Award, ώστε να διευρύνουμε το κοινό αλλά και να συνεισφέρουμε ακόμα περισσότερο στην προβολή και ενίσχυση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αναφορικά πάντα με τις ψηφιακές τέχνες και πολιτισμό.
Η φετινή 12η διοργάνωση του Φεστιβάλ θα αποτελέσει επιπλέον μία καμπάνια προβολής για το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, με στόχο την αναδείξη του ιστορικού κέντρου μέσα από καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις στο δημόσιο χώρο και open air screenings σε κεντρικές πλατείες, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία στους κατοίκους αλλά και στους επισκέπτες της πόλης. Παράλληλά με τις δράσεις σε εξωτερικούς χώρους, η βασική διοργάνωση του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί σε ένα από τα πιο εμβληματικά κτηριακά συγκροτήματα του κέντρου, το οποίο θα ανακοινωθεί σύντομα.
Για το μέλλον, στόχος μας είναι να εξελίξουμε ακόμα περισσότερο τις δράσεις μας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι δημιουργικά στον διάλογο σχετικά με τον ψηφιακό πολιτισμό. Όπως προανέφερα, βασική επιδίωξη των ανθρώπων του Φεστιβάλ είναι η συνεχής αναβάθμιση του επιπέδου του μέσα από πρωτότυπες δράσεις και συνεργασίες. Τέλος, θέλουμε να βλέπουμε την ελληνική καλλιτεχνική κοινότητα να μεγαλώνει και το κοινό να ενεργοποιείται και να εμπνέεται από τον ψηφιακό πολιτισμό.