Πριν 4 χρόνια είχε τύχει να κάνω μια τηλεφωνική συνέντευξη εν μέσω Μουντιάλ, ασχέτου παντελώς θέματος, αλλά με άνθρωπο που ζούσε κατά βάση στην Αμερική. Ήταν ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδωνας Παπαμιχαήλ, και όταν τον είχα καλέσει έβλεπε, μου είπε, σε μαγνητοσκόπηση ένα Γερμανία-Σερβία από την προηγούμενη μέρα και με παρακάλεσε να μην του πω το τελικό αποτέλεσμα. Καθώς μιλάγαμε, ο Παπαμιχαήλ σταματάει κάποια στιγμή τον ειρμό του, διακόπτει τη φράση του στη μέση, και διακρίνω μια σχετική αναταραχή στην άλλη άκρη της γραμμής. Ψίθυροι, ερωτήσεις, σούσουρο. Μου ζητάει συγγνώμη, αλλά «μόλις πήρε κόκκινη ένας παίχτης και φεύγει από το γήπεδο». Ήταν ο Κλόζε που είχε πάρει δεύτερη κίτρινη στο 37’. Το σχολιάζουμε και πάω να συνεχίσω τη συνέντευξη, αλλά με ξαναδιακόπτει, «συγγνώμη» μου λέει, «συγγνώμη, αλλά τώρα η Γερμανία στο επόμενο παιχνίδι θα παίζει με παίχτη λιγότερο;», με ρωτάει.
Η σταδιακή σχέση δειλής αγάπης ανάμεσα στις ΗΠΑ και το “soccer” είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα για μένα τα τελευταία χρόνια, ως κάποιος που αφενός έχει γαλουχηθεί εντός μιας (αρρωστημένης μέν, από γεννησιμιού του δε) ποδοσφαιρικής κουλτούρας, αφετέρου απολαμβάνει να ζει και να αναπνέει ποπ (και μη) κουλτούρα μιας χώρας που δεν μπορεί καν να κατανοήσει την ιδέα του 0-0. Το ξέρω πως για πολλούς αυτό είναι μια ευκαιρία για συγκατάβαση και ειρωνικά γέλια, αλλά εγώ το βρίσκω αξιαγάπητο. Και δε το λέω καθόλου συγκαταβατικά.
Στη 2η αγωνιστική των ομίλων οι ΗΠΑ έφεραν ένα 2-2 με την Πορτογαλία που βάσει της διακύμανσης του σκορ κατέληξε να είναι ένα δικό τους παιχνίδι που το έχασαν από τα χέρια τους στην τελευταία φάση του αγώνα. Την επόμενη μέρα οι Αμερικάνοι που ακολουθώ στο twitter, οι αντιδράσεις στο ESPN, το Grantland και οπουδήποτε αλλού περνώ τη μέρα μου διαβάζοντας, σχημάτιζαν βασικά την εικόνα μιας ομάδας ανθρώπων που για πρώτη φορά ανέβηκαν σε τρενάκι του τρόμου σε λούνα παρκ. Ναι, το ξέρεις πως είναι κάτι που θα σε κάνει να ουρλιάξεις, να τρομάξεις και να αγχωθείς, το βλέπεις από μακριά, το κατανοείς σε ένα πολύ στοιχειώδες επίπεδο, αλλά την πρώτη φορά που μπαίνεις μέσα δε γίνεται να είσαι έτοιμος για αυτό που θα σου συμβεί την πρώτη φορά που το τρενάκι θα γυρίσει ανάποδα.
I don’t think my heart can take Germany holding possession in our half for 88 of 90 minutes.
— Bill Barnwell (@billbarnwell) June 26, 2014
Με το ποδόσφαιρο να έχει πρώτη φορά σε μουντιαλική περίοδο αρκετή διείσδυση ώστε να νιώθεις πως όντως απασχολεί κόσμο που κατά τα άλλα δεν έχει ιδέα (αυτό είναι και το ένα και αδιαπραγμάτευτο παράσημο αληθινής μαζικής απήχησης), βίωσα χτες χάρη στα social media το πιο απολαυστικό μου μουντιαλικό απόγευμα ως τώρα. Το double bill ΗΠΑ-Γερμανία και Πορτογαλία-Γκάνα ήταν το πρώτο αληθινά ουσιαστικό της φετινής διοργάνωσης, με 4 ομάδες να διεκδικούν και να κινδυνεύουν να χάσουν τα πάντα. Άραξα στα γραφεία του ΟΝΕΜΑΝ χαζεύοντας και τα δύο ματς ταυτόχρονα στις τηλεοράσεις των αδερφών του Contra.gr, το κεφάλι μου σαν αυτά τα καρτουνίστικα των θεατών αγώνα τένις σε κινούμενα σχέδια. Η μία οθόνη, η άλλη οθόνη, ευκαιρίες, ζωντανή βαθμολογία.
COME ON GHANA!!!! #BlackStars
— Amin Elhassan (@AminESPN) June 26, 2014
Και μέσα σε όλα, οι Αμερικάνοι. Να μην κατανοούν ακριβώς. Να πανηγυρίζουν για το γκολ της Γκάνας πριν καταλάβουν πώς θα περνούσε στη θέση τους με ένα ακόμα (κάτι που, για να είμαστε δίκαιοι, ούτε η ίδια η Γκάνα έμοιαζε να το έχει καταλάβει, βάσει του πώς έπαιζε μετά την ισοφάριση).
Να έχουν προετοιμαστεί πλήρως για μια χαρισμένη ισοπαλία από την φιλική Γερμανία (πλήρες με άπειρα αστεία Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) και πάνω που έχουν χωνέψει το concept του «ισοπαλία σημαίνει νίκη» να βρίσκονται να χάνουν 1-0 και να διαπραγματεύονται μέσα τους την ιδέα του θριάμβου μέσα από την ήττα.
Halftime. If hologram Dwight Eisenhower isn’t giving a speech about Normandy in the US locker room right now, we don’t deserve the Internet.
— Brian Phillips (@runofplay) June 26, 2014
Να γράφουν για μέρες και μέρες thinkpieces πάνω στο πώς το ποδόσφαιρο μπορεί να γίνει «καλύτερο» (μετάφραση: «Τελικά πλάκα έχει αυτό το χαοτικό άθλημα που μας το έχετε κάνει κλύσμα τόσα χρόνια! Ίσως να διορθώναμε και καναδυο πράγμ…»), να ωριμάζουν με την επιβίωση ενός Ομίλου Του Θανάτου στην εποχή της παγκόσμιας, ενιαίας πληροφορίας. Με την Γερμανία-μηχανή, την Πορτογαλία του σταρ Ρονάλντο -και στην Αμερική ακόμα πιο πολύ από εδώ, οι ομάδες είναι οι σταρ τους-, την Γκάνα που τους είχε αποκλείσει πριν 4 χρόνια. «Το Πορτογαλία-Γκάνα είναι σχεδόν πιο σημαντικό ματς για εμάς!», διαπιστώνει έκπληκτος ένας αθλητικός συντάκτης κάπου γύρω στο 70’.
Πανέμορφο.
το αμερικάνικο timeline μου το πήρε ψύχραιμα το γκολ του ρονάλντο pic.twitter.com/6jg8JdjWiU
— tyler (@dark_tyler) June 26, 2014
Αργότερα το βράδυ καθόμαστε με έναν φίλο σε σουβλατζίδικο στα Εξάρχεια και βλέπουμε το Αλγερία-Ρωσία (Λόγος #671 που λατρεύω το Μουντιάλ: Ότι μπορώ να σχηματίζω με φυσικότητα προτάσεις σαν αυτή σε καθημερινή βάση. Πότε θα βλέπαμε υπό κανονικές συνθήκες ένα ματς τύπου Αλγερία-Ρωσία; Ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν έχεις ξαναδεί στη ζωή σου;). Πιο απλά εκεί τα πράγματα, αν και όχι σημειολογικά φθηνότερα. Αυτή η ενοχλητικά κακή Ρωσία του Φάμπιο Καπέλο (νέος ηγέτης της κατηγορίας «Όνομα Που Εξαργυρώνει Επιταγές Κορόιδων» των μουντιαλικών προπονητών, με διαφορά η αγαπημένη μου όλων) βρίσκεται 4 χρονια πριν την, υποθέτω, «υποχρεωτική» πρόκρισή της στα νοκ άουτ του Μουντιάλ που θα διοργανώσει (που σίγουρα θα είναι τόσο πιο βαρετό και ξενέρωτο από το τωρινό), όμως προς το παρόν δεν έχουν καμία θέση εκεί. Την παίρνει πανάξια η Αλγερία, που -μιας και μιλάμε για ιστορίες και σημειολογία- θα παίξει με τη Γερμανία, δεκαετίες μετά το σκάνδαλο της συνεννοημένης ισοπαλίας στο Γερμανία – Αυστρία που τους πέταξε έξω τo 1982. Συνεννοημένη ισοπαλία σαν αυτή που νόμιζαν πως θα έπαιρναν οι Αμερικάνοι στον δίπλα όμιλο, λίγες ώρες νωρίτερα, και που οι Γερμανοί προφανώς δεν ήταν διατεθειμένοι να επαναλάβουν.
Η μυθολογία των Μουντιάλ είναι μεγάλο πράγμα. Μιλάμε για «εκδίκηση» και «ανάμνηση» και «ιστορία» για ένα γεγονός που μας ταξιδεύει 32 χρόνια πίσω, αλλά σε μουντιαλική αφήγηση είναι απλά 8 κεφάλαια πίσω. 8 διοργανώσεις. Πρόσφατο πράμα, φρέσκο. Μια ιστορία που ανοίγει στη μέση του βιβλίου για να επανέλθει μερικές σελίδες πιο μετά.
Στην Αλγερία δεν ξέρω πώς αντιλαμβάνονται το ποδόσφαιρο. Δεν ξέρω αν κάποιος ντόπιος Γουίλ Φέρελ έκανε αστειάκια σαν αυτά του κανονικού. Δεν γνωρίζω τους παίχτες τους, δεν παρακολουθώ το ποδόσφαιρό τους. Ήθελα απλώς να περάσουν επειδή ήταν τόσο εμφανώς η καλύτερη μη-Βέλγιο ομάδα του ομίλου. Και επειδή είναι η Αλγερία, και σε αυτό το Μουντιάλ έχουν συμβεί τόσες πολλές Αλγερίες που ενόψει της φάσης των 16 θέλω σχεδόν να δακρύσω από ποδοσφαιρική συγκίνηση.
Η κουρασμένη Ευρώπη είναι οι λευκοί, γέροι, άντρες καθηγητές που είχες στο σχολείο και το πανεπιστήμιο και δεν έβλεπες την ώρα να τελειώσει το μάθημά τους για να κάνεις κάτι πιο ενδιαφέρον.
Μα ακόμα κι από την Ευρώπη προκρίνονται τα Βέλγια και οι Ελλάδες και μια Γαλλία χωρίς τον Ριμπερί και μια αιώνια bridesmaid Ολλανδία. Αυτό το Μουντιάλ είναι μόνο φρεσκάδα. Στους 16 βρίσκονται για πρώτη φορά 2 ομάδες από την Αφρική και για πρώτη φορά 3 ομάδες από την Κεντρική Αμερική και η μαγεία του να χάνεσαι για έναν ολόκληρο μήνα σε ένα παράλληλο σύμπαν ποδοσφαίρου είναι πως αυτά τα κατορθώματα μπαίνουν μαζί στη ζυγαριά και σχηματίζουν ένα υπέροχο όλον.
Το θαύμα της Αλγερίας και το θαύμα της Team USΑ, αυτές οι δύο -όχι χώρες, αλλά- ομάδες, μαζί, κερδίζοντας την πρόκριση με λίγες ώρες διαφορά. Πανηγύρισα και για τις δύο λες και τις υποστήριζα εδώ και χρόνια.
O Θοδωρής Δημητρόπουλος παίζει, όσο λίγοι, στα δάχτυλα την αμερικάνικη ποπ κουλτούρα. Μπορείτε να το καταλάβετε από τα κείμενά του σε Oneman, Flix και περιοδικό Σινεμά. Συμμετέχει επίσης στην ομάδα προγράμματος του διεθνούς φεστιβάλ κινηματογράφου της Αθήνας και τις νύχτες ντύνεται dark tyler.
