Η Popaganda στις Κάννες: Στο τουρκικό Winter Sleep ο Χρυσός Φοίνικας

Παρά τη γενικευμένη απογοήτευση των κριτικών, που είδαν στο Winter Sleep του μια ταινία κατώτερη του αριστουργηματικού Once Upon a Time in Anatolia / Κάποτε στην Ανατολία , η καινούρια δουλειά του Nuri Bilge Ceylan (κατά διάρκεια των γυρισμάτων της οποίας, φημολογούνταν ότι πάλευε με την κατάθλιψη), παρέμενε στο πίσω μέρος του μυαλού πολλών, ως ένα εξαιρετικό ξεκίνημα για μια διοργάνωση που όσο περνούσαν οι μέρες διαγραφόταν ως μια απ’ τις πιο αδύναμες των τελευταίων ετών.

Το 196 λεπτών τσεχωφικό έπος του για πολλούς σημαντικότερου εν ζωή Τούρκου σκηνοθέτη, εκτός από μεγαλύτερη σε διάρκεια ταινία ολόκληρου του φεστιβάλ, ήταν κι ό,τι πιο μεστό και φιλόδοξο είχε προβληθεί όλη τη βδομάδα που ακολούθησε. Κι όσο περνούσαν η μέρες, η βαριά ακαδημαϊκή του εγκεφαλικότητά φαινόταν να αλαφραίνει χάρη στην σκηνοθετική βιρτουοζιτέ που συνόδευε αυτήν την πέμπτη συμμετοχή του Ceylan στο κυνήγι του Χρυσού Φοίνικα. Αν μη τι άλλο, δεν εμφανιζόταν και τίποτε αρκετά μεγαλεπίβολο να στηθεί απέναντί του ως αντίπαλο δέος.

Οι βετεράνοι λένε ότι ο Χρυσός Φοίνικας συνήθως εμφανίζεται τριγύρω απ’ το τελευταίο τριήμερο του φεστιβάλ. Κι όταν η διοργάνωση αποκάλυψε το έταιρο δυνατό χαρτί της με το Leviathan την Παρασκευή, ο Andrey Zvyagintsev επιβεβαίωσε τις προγνώσεις που τον ήθελαν ως το μεγάλο φόβιστρο απέναντι στον Τούρκο, κερδίζοντας μάλιστα σημαντικό προβάδισμα τόσο χάρη στην  καθολική κριτική αποδοχή ταινίας, όσο και στο timing της προβολής της προς το τελείωμα της διοργάνωσης.

Στη χθεσινοβραδινή τελετή απονομής ωστόσο, η Jane Campion κι η επιτροπή της φάνηκαν να έχουν στιβαρές αντιστάσεις στον ενθουσιασμό, όσο και μια μάλλον συμβατική οπτική στο μοίρασμα των βραβείων τους. «Είχαμε μια μακρά συζήτηση για να καταλήξουμε στο σκεπτικό με το οποίο θα ψηφίσουμε», είπε αργότερα στη συνέντευξη Τύπου η μόνη στην ιστορία του θεσμού χρυσοφοινικομένη γυναίκα δημιουργός, «όμως δεν ξέρουμε ποιος ψήφισε τι, γιατί η ψηφοφορία έγινε με κρυφά ψηφοδέλτια». Τα οποία ψηφοδέλτια, όπως αποδείχθηκε, είχαν εξαιρετική αίσθηση της καλής, συμβολικής κι ισόνομης μοιρασιάς.

Ο Nuri Bilge Ceylan αναδείχθηκε μεγάλος νικητής, σηκώνοντας το βραβείο που διεκδικεί ανελλιπώς απ’ την εποχή του Uzak / Μακριά κι εδώθε. Η βράβευση ήρθε σαν αποκατάσταση της προ τριετίας αδικίας, όταν ο Τούρκος πρακτικά άγγιξε τον Χρυσό Φοίνικα, αλλά περιορίστηκε στο βραβείο σκηνοθεσίας για το Once Upon a Time in Anatolia / Κάποτε στην Ανατολία, για να χρυσοφοινικοθεί απ’ την επιτροπή του Robert De Niro η φαντεζί απάτη που ήταν το The Tree of Life / Το Δέντρο της Ζωής του Terrence Mallick.

Εμμονικά καθεστωτικός στο δημόσιο λόγο του, ο Τούρκος αφιέρωσε το βραβείο του στους νεκρούς της τραγωδίας του ορυχείου στη Soma, αποφασίζοντας για πρώτη φορά στην καριέρα του να επιδείξει ψείγμα πολιτικής τοποθέτησης, ενώ η απονομή του Φοίνικα απ’ τον Quentin Tarantino, που είχε παραλάβει έναν ίδιο πριν από 20 χρόνια για το Pulp Fiction, λειτούργησε σαν υποδειγματική υπογράμμιση του αδυσώπητου εύρους των μορφών που μπορεί να έχει ένα σύγχρονο αριστούργημα. Κάπου εδώ, πάντως, οφείλει κανείς ν’ αναγνωρίσει και το όραμα των αδερφών Στεργιάκη, της Ama Films και του (εν εξελίξει) Ταινιοράματος, που έχουν συστήσει και διαχρονικά υποστηρίξει το αντισυμβατικό και τόσο μα τόσο γοητευτικό σινεμά του Ceylan στη χώρα μας.

Ο Sergey Zvyagintsev, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο μεγάλο διαγωνιστικό, έχοντας κερδίσει το Un Certain Regard / Ένα Κάποιο Βλέμμα με το Elena το ’11, αρκέστηκε στο διόλου αμελητέο βραβείο σεναρίου για τον Leviathan, ενώ το βραβείο σκηνοθεσίας στάλθηκε προς ΗΠΑ μεριά, στην σαφώς εμπορικότερη απ’ τις δυο αμερικανικές συμμετοχές. Ο Bennett Miller και το Foxcatcher του, μια απ’ τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις της χρονιάς, θα αποτελέσει το πεσκέσι των Καννών προς την οσκαρική κούρσα του ερχόμενου χειμώνα, ενώ ο Tommy Lee Jones με το The Homesman του θα γυρίσουν πίσω στο ράντσο τους με τον φοίνικα της συμμετοχής στις αφίσες και μπόλικες καλές ανταποκρίσεις στο οπλοστάσιο για την άνιση μάχη της ανεξάρτητης διανομής.

Η Ιταλίδα Alice Rohrwacher, που φερόταν ως επικρατέστερη επιλογή της Campion σε περίπτωση που η πρώτη χρυσοφοινικωμένη γυναίκα ήθελε να χρυσοφοινικώσει τη δεύτερη, αρκέστηκε εν τέλει στο μέγα βραβείο της επιτροπής για το Le Meraviglie, μια γλυκερή κι ανιαρή προσπάθεια αντιγραφής του σινεμά των Dardenne. Στις ερμηνείες, μέσα από τη βράβευση του Timothy Spall για τον Mr Turner του Ken Loach, αναγνωρίστηκε κι η μακρά πορεία του βετεράνου ηθοποιού, ενώ στις γυναίκες, το δίπολο των φαβορί Juliette BinocheMarion Cotillard έσπασε η ασυναγώνιστης ενδοσυστημικής δημοφιλίας Julianne Moore, που βραβεύθηκε για την ερμηνεία της στο Maps to the Stars του Καναδού David Cronenberg.

Ο κινηματογράφος του Καναδά γνώρισε άλλη μια διάκριση μέσω του Xavier Dolan, το τρομερό παιδί – ανακάλυψη των Καννών, που είχε αποχωρήσει για Βενετία μεριά με την προηγούμενη ταινία του, αλλά πείστηκε να επανέλθει στην Κρουαζέτ όταν του υποσχέθηκαν θέση στη μεγάλη κούρσα. Εκτός από ενθουσιώδεις κριτικές για το Mommy του, αυτός ο Tarantino του ευρωπαϊκού σινεμά κέρδισε και την τιμή του να αποτελεί τον νεότερο διεκδικητή της χρονιάς, με γηραιότερο έναν κάποιο κύριο Jean Luc Goddard. Σε ένδειξη του πώς η τέχνη χρόνια δεν κοιτά, Dolan και Goddard μοιράστηκαν βραβείο επιτροπής, το οποίο καταχάρηκε ο 25χρονος πιτσιρικάς, ενώ δεν εμφανίστηκε καν να παραλάβει ο 83χρονος ανθυποψήφιός του.

H Popaganda πέρασε μια βδομάδα ζάχαρη δοκιμάζοντας τιάρες στο Μονακό, κάνοντας moonwalking στην Κρουαζέτ, μπαρκάροντας με την Zhang Ziyi στον Τιτανικό της Κίνας, πλατσουρίζοντας στα κόκκινα χαλιά, αράζοντας στο Ξενία για να κουβεντιάσει με τον concierge του, Πάνο Χ Κούτρα, ανταλλάσσοντας διαστροφές με εισιτήρια με τους πικετοφόρους των Καννών, κλέβοντας τη λάμψη του Ryan Gosling, τρώγοντας Magic με την Kylie, βανδαλίζοντας εκκλησίες κι εξιχνιάζοντας εγκλήματα, πάντα χάρη στην ευγενική υποστήριξη της Aegean Airlines.

Ιωσήφ Πρωϊμάκης

Share
Published by
Ιωσήφ Πρωϊμάκης