Πότε ξεκίνησε η λειτουργία της σχολής; Πέρυσι ήταν η χρονιά, που γεννήθηκε το POCKEtFLAT, σαν πρόταση, στοίχημα, όνομα, κάλεσμα, σύμπραξη καλλιτεχνών. Έτσι προέκυψαν και δράσεις, δρώμενα καλλιτεχνικά, κάποια με τους σπουδαστές, κάποια με συνεργασία της ομάδας τους με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Θεάτρου, της οποίας είμαι υπεύθυνη, Minus [two]. Όλα σε σκηνοθεσία μου ή/και δραματουργική σύνθεσή μου, κάποια βασιζόμενα σε κείμενα, που είχαμε δουλέψει κατά τη διάρκεια της χρονιάς, ενώ όταν είχα την ευκαιρία, συμπεριέλαβα και κινητικούς αυτοσχεδιασμούς ή κείμενα των σπουδαστών των ίδιων. Μετά από αυτή τη χρονιά, που είδαμε ότι όντως λειτούργησαν όλα αυτά, προχωράμε στην «επισημοποίηση» του POCKEtFLAT, με πολλού νέους συνεργάτες και τμήματα σπουδών. Και το κάλεσμα ανοίγει, και ξέρουμε, ότι ήδη υπάρχουμε, άρα η πρόταση έχει ήδη περάσει στο επίπεδο της πράξης και δε μιλάμε πια για προθέσεις, γιατί, όπως λέμε και στην τέχνη, οι προθέσεις του καλλιτέχνη δεν είναι ποτέ αρκετές για να οδηγήσουν σε όποια δικαίωση του αποτελέσματος.
Ποια είναι η κύρια κατεύθυνση των σπουδών; Αν είχα μόνο μια λέξη να χρησιμοποιήσω, θα χρησιμοποιούσα τη λέξη «συνειδητότητα». Και αναφέρομαι, καταρχήν, στο ζωντανό λόγο που δημιουργεί αίσθηση πραγματικής ζωής και δεν τη μιμείται. Και αυτό βέβαια, δεν έχει σχέση με την παρεξηγημένη λέξη, που λέγεται συναίσθημα. Το συναίσθημα δεν μπορεί να εκβιαστεί. Μόνο να προκύψει και για να γίνει αυτό η συνειδητότητα αυτή δεν αφορά μόνο στο λόγο, αλλά και την όποια επιλογή ή /και εκτέλεση σωματικών δράσεων. Επιλέγω λοιπόν ως κύρια κατεύθυνση να μην ξεχωρίσω το δικό μου ή κάποιο άλλο μάθημα, αλλά να δώσω έναν προσανατολισμό, μια γλώσσα τέχνης, η οποία αφορά όλη την ομάδα μας πιστεύω, διαφορετικά δε θα είχαμε επιλέξει να συνεργαστούμε μέσα σε ένα τοπίο, που κάθε άλλο παρά ρόδινο είναι, από πλευράς συνθηκών. Μιλώντας τώρα ειδικότερα για το δικό μου μάθημα, το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί από πολλούς ως βασικό, καθώς έχει τον «απελπιστικά» ευρύ τίτλο Υποκριτική , θα μπορούσα να συμπληρώσω καταρχήν για την εμμονική ανάγκη τον προσανατολισμό τεχνικής προκειμένου τα παραπάνω να μη μείνουν απλά προθέσεις, ευγενείς, δε λέω, αλλά αυτό δε με αφορά, όταν μιλάμε για τέχνη, που το ποιητικό υπάρχει, μόνο όταν γίνει σώμα, όταν αποκτήσει υπόσταση, όταν γίνει πραγματικό. Η υποκριτική είναι ίσως η μόνη τέχνη, που άργησε να διεκδικήσει τα εργαλεία της, να απενεχοποιηθεί για το στοιχείο, που λέγεται «κατασκευή», στοιχείο από τα «ων ουκ άνευ» κάθε μορφής τέχνης. Προσωπικά, ας πω λοιπόν, πως δίνω μεγάλη σημασία σε θέματα εκμάθησης τεχνικής στα μαθήματά μου, με αφορμή συγκεκριμένα κείμενα. Και έτσι, και μόνο έτσι, δημιουργούμε χώρο για ποίηση, δηλαδή για αληθινή κατάθεση του ατόμου. Εκεί θέλω να καταλήγουμε πάντα. Όχι τεχνική για την τεχνική, αλλά για να επιτρέπεται η ασφαλής καταβύθιση στην αλήθεια μας. Αν έπρεπε να χρησιμοποιήσω έναν δόκιμο όρο, θα επέλεγα να πω πώς με αφορά ο «ποιητικός ρεαλισμός». Αν έπρεπε να παραπέμψω στο πώς αυτά ανεβαίνουν στη σκηνή μέσω της σκηνοθετικής μου γλώσσας (αφού φέρω και αυτήν την ιδιότητα, την οποία την φέρω αναπόφευκτα και στο τι ζητώ από τους σπουδαστές μου, αφού πρόκειται για την καλλιτεχνική μου γλώσσα), θα μοιραζόμουν μαζί σας, πως έχω καταλήξει πως με ενδιαφέρει ένα «θέατρο της κατασκευής» (φόρμα), που μπορεί με αυτοπεποίθηση να φλερτάρει με το «θέατρο της ψευδαίσθησης», που θέλει καλλιτέχνες και κοινό, να μπορούν με ασφάλεια να παίρνουν πολύ στα σοβαρά αυτό το παιχνίδι, που λέγεται θέατρο. Ναι, η ίδια είμαι πολύ συναισθηματική, έχω ανάγκη τη φόρμα και την τεχνική για να μπορέσω να φιλτράρω και να καταθέσω. Άρα με συνέπεια οδηγώ τους μαθητές μου σε ένα τέτοιο ταξίδι.
Πιο συγκεκριμένα αναφέρετέ μας κάποια μαθήματα που διδάσκετε στο POCKEtFLAT. Πριν αναφερθώ και σε άλλα μαθήματα να πω πως αισθανόμενη την ανάγκη να δώσω ένα τίτλο στο μάθημα μου πέρα από τον τίτλο «Υποκριτική», οδηγήθηκα στη φράση «Μετά τις αυθεντίες- όταν όλα έχουν ειπωθεί(;)», εκφράζοντας την αγωνία μου να μη μένουμε εγκεφαλικά σε ένα υπόβαθρο , που μας κληροδότησαν κάποιοι εμπνευσμένοι θεατράνθρωποι. Το θέατρο είναι τέχνη του ζώντος παρόντος. Δεν έχουμε δικαίωμα να την αντιμετωπίζουμε σαν μουσειακό είδος. Καλούμαστε να κρατάμε ζωντανή αυτή τη σχέση και την αγωνία της για ζωή. Και είτε οδηγηθούμε κατά το ταξίδι μας αυτό σε μια εκ νέου διατύπωση, είτε στην πολύ προσωπική μας γλώσσα και τις προτάσεις της, πρέπει να σχετιζόμαστε πολύ προσωπικά ώστε να μπορούμε να καταθέσουμε το υλικό μας. Προσωπικό το στοίχημα, προσωπική η αφετηρία και η κατάληξη. Ο μόνος τρόπος για να κρατηθεί η τέχνη αυτή ζωντανή και όσοι εμπλέκονται σε αυτή. Ίσως και γι αυτό το λόγο δίνω πολύ γρήγορα αφορμές στους μαθητές μου να σκεφτούν σε κάποιες παρουσιάσεις τους και ως εν δυνάμει σκηνοθέτες και ως συγγραφείς. Με ενδιαφέρει η προσπάθεια λειτουργίας του ηθοποιού να έχει μια εν δυνάμει αφυπνιστική λειτουργία του ατόμου σε περισσότερες οπτικές της θεατρικής πράξης. Να είναι καλλιτέχνης, δηλαδή να τολμά να προτείνει χωρίς να κρύβεται πίσω από έτοιμες διατυπώσεις καταξιωμένων. Ως ένα άλλο τμήμα των σπουδών, αναφέρω την «χώρα» της Αρχαίας Τραγωδίας και τονίζω ότι είμαι πολύ υπερήφανη που μπορούμε και προτείνουμε μια καταβύθιση σε αυτήν με εκλεκτούς, ειδικευμένους συνεργάτες και μάλιστα τόσο από την τεχνική πλευρά της προσέγγισης του Αρχαίου Τραγικού Λόγου και της Προσωδίας, όσο και από τη θεωρητική πλευρά των δομικών στοιχείων της Αρχαίας Τραγωδίας. Στόχος φιλόδοξος, γιατί όλοι οι στόχοι διακατέχονται από ιερή φιλοδοξία και τόλμη, η μαθησιακή και ερευνητική αυτή δουλειά να οδηγήσει σε παραστάσιμο υλικό, όπου θα προσεγγίσω σκηνοθετικά κάποια κείμενα σε συνεργασία με τους συνεργάτες, οι οποίοι θα έχουν δουλέψει για την σχετική εκπαίδευση των σπουδαστών. Ας αναφερθώ ως ένα άλλο ένα μάθημα, τη χοροκίνηση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο μάθημα του χοροθεάτρου, ένα μάθημα που συνδυάζει κίνηση και λόγο αλλά και την οργανική σχέση της σκηνικής γέννησης του ενός από το άλλο. Ο συνεργάτης, που το πρότεινε και θα το διεξάγει αυτό, θα οδηγείται κάθε χρόνο σε παράσταση, που θα προκύπτει από τους μαθητές του. Ακόμα, με χαρά ανακοινώνω πως φέτος υπάρχει ένα ακόμα νέο τμήμα- Θεατρικό Εργαστήρι για Παιδιά από 5-10 ετών. Να τονίσω, ότι ο εμψυχωτής δουλεύει σε συχνότητα εργαστηρίου ενώ το μάθημα μπορεί να εμπλουτιστεί με ώρες εικαστικής ενασχόλησης. Επίσης γίνονται μαθήματα ορθοφωνίας και τραγουδιού. Να σημειώσω, πως πέρα από αυτά τα μαθήματα, των οποίων ο προγραμματισμός αφορά μία τουλάχιστον ετήσια βάση, εφόσον το επιθυμεί ο σπουδαστής, έχουν ήδη προγραμματιστεί κάποια εργαστήρια τετραμηνιαίας διάρκειας. Το ένα σχετικά με τη θεατρική διασκευή κειμένου, το άλλο σχετικά με μια συγκριτική προσέγγιση κειμένων της Δύσης, από την πλευρά του ερμηνευτή, με δύο τρόπους.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σας ενδιαφέρει να καλλιεργήσετε στους σπουδαστές; Την αίσθηση, ότι το να υπηρετείς με σεμνότητα, πίστη, πειθαρχία, υπομονή και αγάπη την τέχνη του θεάτρου, σε οδηγεί σε ένα δρόμο προσωπικής εξέλιξης και αφύπνισης. Όπως έχω ήδη πει, το θέατρο για εμένα είναι «μια ομαδική υπόθεση ατομικών πορειών». Και η σχέση με το Δάσκαλό σου πρέπει να επιτρέπει σε αυτόν να λειτουργεί σαν αγωγός και στον σπουδαστή να εμπνέει για εξερεύνηση του ίδιου του του εαυτού.
Διευκολύνετε τους σπουδαστές σας, ώστε να απορροφηθούν άμεσα από την αγορά εργασίας; Σίγουρα δεν τάζω, ούτε καν υποννοώ πως οι σπουδές τους μαζί μου εγγυώνται την άμεση ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Και αλίμονο αν δεν είσαι διαθέσιμος να ενεργοποιηθείς ο ίδιος στη περαιτέρω πορεία σου. Η Τέχνη δεν είναι δημόσιο, δυστυχώς ή ευτυχώς. Καλείσαι να πιστέψεις στην αγάπη σου και τη δουλειά σου και να παλέψεις γι’αυτά. Αυτό, όσον αφορά μια γενική μου θέση. Ειδικότερα, όμως, οφείλω να πω, για να μη με αδικήσω, πως στην πραγματικότητα προσφέρω πολλά περισσότερα, καθώς η έμπρακτη τάση μου είναι να εντάσσω σπουδαστές μου σε δουλειές της Minus[two], όπου σκηνοθετώ και παίζω η ίδια με άλλους συναδέλφους. Προωθώ και εμπιστεύομαι μαθητές μου και μάλιστα αυτούς περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, καθώς μιλάμε πια την ίδια γλώσσα, μπορούμε να μιλήσουμε, να ονειρευτούμε, να δουλέψουμε μαζί. Και αυτό το κάνω πολύ γρήγορα, με προκαλεί και με εμπνέει καλλιτεχνικά. Για παράδειγμα, πριν δύο περίπου χρόνια στο Βρυσάκι, δέχτηκα μια πρόταση εθελοντικής διδασκαλίας στα πλαίσια του προγράμματος «Αλληλεγγύη» και μετά από 3 μήνες εξεπλάγην κι εγώ με τον εαυτό μου, που σε μια έτοιμη επαγγελματική δουλειά («Post Hamlet ή μετά-Άμλετ»), αποφάσισα να τους εντάξω, δημιουργώντας στο έργο μια νέα ενότητα γι’αυτό. Και ήξερα ότι ο χώρος ήταν το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ότι ήταν η πρώτη φορά που θα έπαιζα εκεί με την Ομάδα μου, ότι δηλαδή υπήρχαν όλα τα στοιχεία για να το θεωρήσει κανείς αυτό επικίνδυνο. Και το έκανα και άλλαξε η δομή του έργου τελευταία στιγμή και γνώρισε επιτυχία. Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, θα πω πως με ένα χαρτί «βεβαίωσης σπουδών» μετά από ένα εργαστήρι ή με ένα πτυχίο από μια «Σχολή Αναγνωρισμένη από το Κράτος», δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι θα δράσεις στο χώρο. Αλλά η δική μου καλλιτεχνική και ανθρώπινη ανάγκη είναι να ωθώ τους μαθητές μου σε δράση, να δημιουργώ τις συνθήκες για αυτό, να τους λαμβάνω υπόψιν ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να αλλάζω ολόκληρο το έργο. Φιλοδοξία μου μεγάλη οι μαθητές μου να είναι και οι συνεργάτες μου. Θυμήθηκα ότι πέρυσι, από τα πρώτα πράγματα που είπα στους μαθητές μου ήταν ότι δε θα χρησιμοποιήσω την υπόσχεση παράστασης σαν καρότο για την όποια δέσμευση τους. Και αφού ησύχασα ότι ήταν εδώ για να μάθουν, άρχισα να τους εντάσσω στη μία δουλειά μετά την άλλη. Μια μαθήτρια μου, που είχε αποφοιτήσει ήδη από Σχολή και ήρθε γιατί δουλεύει πράγματα που δεν τα είχε δουλέψει πριν, μου έλεγε με έκπληξη πως δεν είχε ενταχθεί σε καμιά, επαγγελματικών προδιαγραφών δουλειά, μετά την αποφοίτησή της από τη Σχολή. Να μη με αδικώ λοιπόν. Ναι, μετά την αποφοίτησή σου, δεν πρέπει να περιμένεις κανέναν να σε πάρει από το χεράκι, αν δεν το επιθυμήσεις καταρχήν ο ίδιος, αλλά οφείλω να πω πως η ίδια δίνω την ευκαιρία έκθεσης των σπουδαστών ήδη από την περίοδο των σπουδών τους. Γιατί, καταρχήν, έτσι είμαι σαν άνθρωπος, του πολύ, του φιλόδοξου, του δύσκολου, του στοιχήματος, του ολιστικού, με ο,τι ρίσκο αυτό εμπεριέχει. Και αλίμονο αν ξεχάσουμε την «επικινδυνότητα» της εμπλοκής μας στη θεατρική πράξη.
Εσείς προσωπικά, ποια επιχειρήματα θα χρησιμοποιούσατε για να πείσετε έναν νέο άνθρωπο να έρθει στη σχολή σας και να ασχοληθεί με την υποκριτική; Aισθάνομαι, ότι ήδη έχω δώσει έμμεσα ή άμεσα επιχειρήματα με τις παραπάνω απαντήσεις μου, που δείχνουν γιατί πιστεύω στο POCKEtFLAT, άρα γιατί θεωρώ, πως κάποιος άνθρωπος θα είχε σοβαρούς λόγους να έρθει. (Το «νέος άνθρωπος» της ερώτησης σας θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω, πως δεν το δέχομαι σαν αναφορά στη συμβατική αναφορά της ηλικίας του άλλου μέσω της αναφοράς του νούμερού της.) Και αυτές οι θέσεις και αναφορές σε απόψεις περί θεάτρου, ανάγκης τεχνικής, φροντίδας προσωπικής αφύπνισης, σεβασμού και ανάδειξης προσωπικού στίγματος, σοβαρότητας, αλλά όχι σοβαροφάνειας, αποδοχής «ρίσκου» έκθεσης, παροχής πολλών δυνατοτήτων σκηνικής έκφρασης και λόγω της έμπρακτης εμπλοκής μου στη σκηνοθεσία, ακόμα, οι αναφορές στα προσιτά δίδακτρα, προέκυψαν νομίζω μέσα από τις απαντήσεις μου στα ειδικότερα θέματα που θίξατε. Απαντώντας όμως τώρα σε ένα τέτοιο άμεσο ερώτημα, θα αισθανόμουν ότι «προσηλυτίζω» και είμαι πολύ περήφανη για να κάνω κάτι τέτοιο. Δίνεις κάποιες πληροφορίες και μετά ο άλλος καλείται να εμπιστευτεί τη διαίσθησή του, απαραίτητη κατά την εμπλοκή σου στην τέχνη. Και η δουλειά σου θα μιλήσει από μόνη της και αυτοί που πρέπει να συναντηθούν, θα συναντηθούν. Δεν είναι μοιρολατρικό. Είναι πίστη στην Αρμονία. Αλλά χρειάζεται δουλειά, για να τη στηρίξεις και να τη διατηρήσεις.
Θεατρικό Εργαστήρι PocketFlat – Stella Mari
διεύθυνση: Πατησίων 299 , Αθήνα
website: stellamari2014.blogspot.gr
Οι σκέψεις της πάνω στο θέατρο.
Έναρξη μαθημάτων στις 3 Νοεμβρίου.
facebook: PocketFlat
τηλέφωνο: 2130324265
