Πριν 22 χρόνια, ένα χρόνο μετά την διάσπαση της Ε.Σ.Σ.Δ., η Ρωσική Πρεσβεία της Ελλάδας ζήτησε από τον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο την δημιουργία του Ινστιτούτου Πούσκιν, με σκοπό τη διδασκαλία της ρωσικής γλώσσας σε ξενόγλωσσους. Ο Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν θεωρείται ως ο σημαντικότερος Ρώσος ποιητής και προς τιμήν του το Ινστιτούτο φέρει το όνομά του. Σύμφωνα και με τον Στάθη Γιαννίκο, διευθυντή του Ινστιτούτου, σκοπός δεν είναι μόνο η εκμάθηση της ρωσικής γλώσσας, αλλά και της κουλτούρας μίας χώρας που ανέκαθεν αποτελούσε και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Πότε και πώς ξεκίνησε η λειτουργία του Ινστιτούτου Πούσκιν; Το 1945, εκατόν είκοσι διαπρεπείς Έλληνες δημιουργούν τον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο, από όπου ξεκίνησε η οργανωμένη διδασκαλία των ρωσικών στην Ελλάδα. Ανάμεσα τους τότε, ο Πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών Νίκος Καζαντζάκης, ο εφοπλιστής Γεώργιος Λαιμός, ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός, ο ηθοποιός Αιμίλιος Βεάκης, ο γλύπτης Γεώργιος Ζογγολόπουλος, ο οικονομολόγος καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος. Ο Ελληνοσοβιετικός Σύνδεσμος λειτούργησε μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Τον επόμενο χρόνο ιδρύεται το Ινστιτούτο Πούσκιν με την παρότρυνση της Ρωσικής Πρεσβείας στην χώρα μας και κατόπιν αιτήματος της τελευταίας διοίκησης του Συνδέσμου, που εκπροσωπείτο από τους Βαγγέλη Γιαννόπουλο, υπουργό, Πάρη Κυριακόπουλο, επιχειρηματία και Νίκανδρο Κεπέση, πολιτικό.
Από το 1992 το Ινστιτούτο Πούσκιν είναι αποκλειστικός συνεργάτης του ανώτατου εκπαιδευτικού οργανισμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας για τη διδασκαλία της ρωσικής γλώσσας σε ξενόγλωσσους. Μέχρι το 2005, αποτελεί το μοναδικό στη χώρα μας φορέα εκμάθησης και έναν από τους πρώτους οργανισμούς πιστοποίησης της ρωσικής ως ξένης γλώσσας στη δυτική Ευρώπη.
Ήδη από την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του, το Ινστιτούτο προσφέροντας προγράμματα σπουδών με καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, διοργανώνοντας εξετάσεις πιστοποίησης, εισάγοντας από το εξωτερικό, αλλά και δημιουργώντας σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό, διαμορφώνει τις ιδανικές συνθήκες για τη διεύρυνση του ενδιαφέροντος για τα ρωσικά, ανεξάρτητα πολιτικών, ιδεολογικών ή των όποιων άλλων αγκυλώσεων, που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα μας.
Γιατί να μάθει κάποιος ρωσικά; Η Ρωσία, στη νεώτερη ιστορία, είτε αυτοκρατορική, είτε ως Ομοσπονδία της Σοβιετικής Ένωσης καθώς και η σημερινή Ρωσική Ομοσπονδία είναι καθοριστικός παράγων στις παγκόσμιες εξελίξεις. Είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του κόσμου με τεράστιο φυσικό πλούτο, οικονομική και πολιτική δύναμη. Στον πολιτιστικό τομέα, στα πεδία των μαχών, στις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, στα θρησκευτικά πιστεύω και πλέον στον ενεργειακό – οικονομικό τομέα, ο ρόλος της πρωταγωνιστικός. Και ουσιαστικά κυριαρχεί στα επιστημονικά και τεχνολογικά δρώμενα του διαστήματος. Συνυπολογίζοντας την πανθομολογούμενη πνευματική καλλιέργεια των πολιτών της, τα εκατοντάδες εκατομμύρια Ρώσων και τα πολλαπλάσια εκατομμύρια που μιλούν ρωσικά καθώς επίσης ότι η ρωσική γλώσσα είναι μία από τις έξι επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ, έχετε την απάντηση στο ερώτημά σας.
Πότε ξεκινούν οι εγγραφές στα μαθήματα ρωσικών και ποια τμήματα προσφέρονται; Οι εγγραφές γίνονται καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Προσφέρονται τμήματα που καλύπτουν όλες τις εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε επιπέδου. Λεπτομερέστερη πληροφόρηση οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έχουν από την ιστοσελίδα του Ινστιτούτου ή από τη γραμματεία.
Όσον αφορά στην επιλογή για διαδικτυακά μαθήματα, γιατί επιλέξατε αυτή τη μορφή διδασκαλίας και πώς μπορεί να είναι επιτυχημένη; Το γλωσσικό περιβάλλον σαφώς είναι καθοριστικό για την αφομοίωση μιας ξένης γλώσσας. Έτσι και το περιβάλλον μιας σπουδαστικής αίθουσας κρίνεται ιδανικό, όταν προσομοιάζει σε αυτό, φυσικά στον περιορισμένο χρόνο της διδασκαλίας Η τεχνολογική εξέλιξη από την άλλη πλευρά δημιουργεί νέα δεδομένα, τα οποία οφείλουμε να ακολουθούμε και να περιμένουμε και την τελειοποίηση τους. Τα μαθήματα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή προορίζονται για εκείνους, που δεν μπορούν να τα παρακολουθήσουν στο χώρο του Ινστιτούτου και εμείς αξιοποιούμε τις δυνατότητες που υπάρχουν, για να καλύψουμε κάθε εκπαιδευτική ανάγκη σχετική με την ρωσική γλώσσα.
Δίνονται υποτροφίες ή άλλες διευκολύνσεις στους νέους φοιτητές; Δίνονται υποτροφίες, κατόπιν υποβολής αιτημάτων και στη συνέχεια αξιολόγησής τους. Σχετικά με τις διευκολύνσεις, στις οποίες αναφέρεστε, αυτές αφορούν στον τρόπο πληρωμής των διδάκτρων, αλλά και εκπτώσεις σε αυτά με κοινωνικά κριτήρια. Όλα αυτά λεπτομερώς αναφέρονται στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου.
Πέρα από τα μαθήματα, τι άλλο προσφέρετε σε εκείνους που θέλουν να έλθουν σε επαφή με τη ρωσική κουλτούρα; Την απεικόνιση της ρωσικής νοοτροπίας, της ρωσικής ψυχής. Όλοι εμείς, που εργαζόμαστε στο Ινστιτούτο έχουμε ζήσει και εργαστεί για χρόνια στη Ρωσία. Οι περισσότεροι έχουν γεννηθεί και έχουν σπουδάσει σε ανώτατες σχολές της χώρας και κυρίως της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης.
Προσωπικά, μεγάλωσα σε μια οικογένεια, οπού τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από τη σοβιετική πραγματικότητα. Ο πατέρας μου από το 1958 ήταν ο μοναδικός εκδότης σοβιετικών βιβλίων και εγκυκλοπαιδειών στη χώρα μας και, από το 1991, εκδότης της ρωσικής ιστορικής εφημερίδας PRAVDA. Τελειώνοντας το Μετσόβιο, βρέθηκα στη Μόσχα, απασχολούμενος για χρόνια στα ρωσικά Μ.Μ.Ε. και σε κατασκευαστική εταιρία. Έζησα από κοντά τις μεγάλες αλλαγές της δεκαετίας του ’90. Όλοι στο Ινστιτούτο Πούσκιν είμαστε ζωντανή πηγή πληροφοριών για όσα διαδραματίστηκαν στην πρόσφατη ιστορική περίοδο και εξελίσσονται στη σημερινή Ρωσία και πρόθυμοι να μοιραστούμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας με όλους εκείνους, που θέλουν να έλθουν σε επαφή με αυτό τον πολιτισμό.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Ινστιτούτου καθημερινά αναρτώνται πληροφορίες για τρέχοντα πολιτιστικά δρώμενα και ιστορικά γεγονότα.
Πολιτιστικές εκδηλώσεις, που οργανώνουμε αυτόνομα ή σε συνεργασία με άλλους φορείς σε όλη τη διάρκεια του έτους.
Μια μεγάλη ρωσική βιβλιοθήκη με εξαιρετικό υλικό και συστατικές επιστολές για όσους θέλουν να γνωρίσουν σε βάθος τη ρωσική κουλτούρα.
Την περίοδο αυτή εργαζόμαστε πάνω στο πρόγραμμα εκδηλώσεων «έτος Ρωσία στην Ελλάδα» και «έτος Ελλάδας στη Ρωσία», η οποία ξεκινά τον επόμενο χρόνο και μέχρι το τέλος του 2016 και αφορά στις εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις, που θα υλοποιηθούν υπό την αιγίδα και την υποστήριξη των κυβερνήσεων των δύο χωρών.
Γενικότερα, πού παρατηρείται η ύπαρξη του ρωσικού στοιχείου στην Ελλάδα; Η ρωσική εκκλησία στην οδό Φιλελλήνων, ο ρωσικός ναύσταθμος στον Πόρο και το ρωσικό κοιμητήριο στον Πειραιά είναι δείγματα του ιστορικού βάθους της ρωσικής παρουσίας στη χώρα μας. Το ρωσικό αέριο αλλά και ο Ωνάσειος Σκορπιός αποτελούν σήμερα σημεία αναφοράς. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου στη Σοβιετική Ένωση, που δημιούργησαν μεικτές οικογένειες και επαναπατρίστηκαν τη δεκαετία του ‘60 και του ‘70, οι παλιννοστούντες και οι οικονομικοί μετανάστες της δεκαετίας του ‘90, είναι ο κορμός του ρωσόφωνου πληθυσμού στη Ελλάδα, ο οποίος αριθμεί εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Οι Ρώσοι τουρίστες και οι επιδιωκόμενες ρωσικές επενδύσεις, μαζί με όλα τα παραπάνω, πιστοποιούν την ύπαρξη ρωσικού στοιχείου στη χώρα μας.
Τι παρατηρείτε από τις εγγραφές; Αυξάνονται εκείνοι που ενδιαφέρονται να μάθουν ρωσικά; Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχετε, το επιλέγουν για μία εργασιακή διέξοδο; Έχουμε αύξηση του ενδιαφέροντος και σύμφωνα με τα δικά μας στοιχεία, τη μεγαλύτερη από κάθε άλλη ξένη γλώσσα. Δεδομένων των συνθηκών η αύξηση αυτή είναι πράγματι εντυπωσιακή. Ναι, την επιλέγουν για εργασιακή προοπτική, για επαγγελματικούς λόγους, για σπουδές, αλλά και γιατί «μια ξένη γλώσσα είναι μια δεύτερη ζωή».
Αν κάποιος θέλει να αναζητήσει εργασία στη Ρωσία, πόσο διάστημα θα χρειαστεί μέχρι να μάθει τη γλώσσα σε ικανοποιητικό επίπεδο; Εξαρτάται από την αντίληψη και την επιμέλεια του καθενός, αλλά σε γενικές γραμμές από 6 μήνες έως 2 έτη και πάντα ανάλογα και με το αντικείμενο του ενδιαφέροντός του.
Εσείς προσωπικά, ποιά επιχειρήματα θα χρησιμοποιούσατε για να πείσετε έναν νέο άνθρωπο να έλθει στο Ινστιτούτο Πούσκιν; Καθημερινά προσπαθούμε, μέσα από την παράθεση γεγονότων και πληροφοριών, την ενημέρωση και τη λιτή διαφημιστική μας καμπάνια, να παρουσιάζουμε στον κόσμο την πραγματική διάσταση και τη σημασία της γνώσης της ρωσικής γλώσσας . Επιθυμούμε οι υποψήφιοι ενδιαφερόμενοι να αναθέτουν σε μας τη γλωσσική τους ενασχόληση και κατάρτιση, όχι λόγω των πιεστικών επιχειρημάτων μας, αλλά λόγω της δικής τους ορθής αξιολόγησης και τελικά επιλογής. Ξέρετε μέσα στα είκοσι δυο χρόνια λειτουργίας μας δεν έχουμε παραπλανημένους σπουδαστές, ούτε ως προς τη δουλειά που κάνουμε, ούτε και για τη φύση της ρωσικής γλώσσας. Δεν έχουμε χρησιμοποιήσει ποτέ παραπλανητικά μέσα για να προσελκύσουμε κόσμο. Το διαφημιστικό μας μήνυμα για περίπου είκοσι χρόνια έλεγε «Ρωσικά- Ινστιτούτο Πούσκιν», έτσι απλά ως γνωστοποίηση. Φέτος προβάλουμε το μήνυμα «μια ξένη γλώσσα είναι μια δεύτερη ζωή», που μιλά για την ανάγκη για καλλιέργεια και παιδεία, γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι είναι οι μοναδικές διέξοδοι από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της κρίσης, στην οποία έχουμε περιέλθει. Άλλωστε αυτό που προέχει για όποιον εργάζεται στο Ινστιτούτο Πούσκιν είναι η αγάπη του για τη ρωσική γλώσσα και τον πολιτισμό και αυτή θέλουμε να μεταδώσουμε σε αποφασισμένους και συνειδητοποιημένους σπουδαστές. Σε συνδυασμό μάλιστα με το καλύτερο πρόγραμμα εκμάθησης της ρωσικής γλώσσας – πρότυπο και οδηγό για τους άλλους – που προσφέρει το Ινστιτούτο Πούσκιν στη χώρα μας.
Ινστιτούτο Πούσκιν, Φειδίου 18, 10678, Αθήνα, τηλ 210 330 2051, pushkin.gr