Όταν ο Ξένος σας ρωτήσει: «Ποιο ‘ναι το νόημα αυτής της πολιτείας;
Στριμώχνεστε όλοι μαζί γιατί αγαπάτε ο ένας τον άλλο;»
Τι θα του αποκριθείτε;
T.S. Eliot, Τα ποιήματα 1909-1962, Χορικά από το βράχο, μτφρ. Λέανδρος Κ. Βατάκας, Εξάντας, σελ. 277-279
Έχεις 70 τ.μ. διαθέσιμα. Εκεί μέσα κοιμάσαι, ξυπνάς, τρως, κάνεις έρωτα, βλέπεις το τελευταίο επεισόδιο του Mad Men, βαριέσαι, μαζεύεσαι με τους φίλους σου, εκεί ετοιμάζεσαι πριν πας στη δουλειά σου, πριν κατέβεις για ποτό στο κέντρο. Εκεί προσπαθείς να στριμώξεις τα βιβλία σου, τους δίσκους, τα ρούχα σου, τα συναισθήματά σου. Βάζεις ράφια, βγάζεις πόρτες, τακτοποιείς, ανακατεύεις και πάλι δεν χωράς. Τι στο καλό κάνεις λάθος; Έλα μου ντε. Πήγαινε και ρώτησε τους ειδικούς στην παράλληλη δράση Επανακατοικήσεις που διοργανώνεται στη Διπλάρειο Σχολή το διήμερο 20-21 Μαΐου, στο πλαίσιο της έκθεσης “Strange Cities: Athens”. Εκεί αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες τοπίου θα σου δώσουν ιδέες και συμβουλές, δωρεάν, για το πως θα κατοικήσεις το σπίτι σου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στο τέλος έχει και πάρτυ, από αυτά τα σπιτικά που σου αρέσουν.
Πριν από αυτό η αρχιτέκτονας Μυρτώ Κιούρτη, υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, μας απαντά σε ορισμένες απορίες που έχουμε:
Ποιος είναι ο σκοπός της δράσης Επανακατοικήσεις; Στόχος της δράσης μας είναι να βοηθήσουμε τον κόσμο να ξανασκεφτεί το πώς είναι διαμορφωμένος ο χώρος του σπιτιού ή του διαμερίσματός του και να ξαναδεί τον χώρο αυτό με μια νέα δημιουργική ματιά.
Τι ακριβώς μπορεί να δει και να κάνει όποιος επισκεφτεί τη Διπλάρειο Σχολή το διήμερο 20-21 Μαΐου; Μπορεί να συζητήσει με κάποιον από τους αρχιτέκτονες, τους καλλιτέχνες, τους αρχιτέκτονες τοπίου της ομάδας μας για ζητήματα που αφορούν το σπίτι του και το πώς αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με εύκολους τρόπους. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος να έχει ήδη στο μυαλό του ερωτήματα ή σκέψεις για κάτι θα ήθελε να αλλάξει στον χώρο του. Αυτές τις δύο ημέρες θα μπορεί να ζητήσει συμβουλές από εμάς για το πώς θα μπορούσε να υλοποιήσει εύκολα αυτό που έχει σκεφτεί. Ταυτόχρονα μπορεί κάποιος άλλος να έχει ανάγκες τις οποίες δεν καλύπτει το σπίτι του σήμερα. Εμείς θα μπορούσαμε να τον συμβουλεύσουμε για μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές μέσα στο σπίτι που θα τον βοηθούν να αντιμετωπίσει αυτές τις ανάγκες. Κάποιος τρίτος μπορεί απλώς να θέλει να συζητήσει με τους κατεξοχήν αρμόδιους, τους αρχιτέκτονες, για το πώς θα μπορούσε να αναδιαμορφωθεί γενικότερα ο χώρος της κατοικίας του.
Γιατί ο δημοσιογράφος Κώστας Μπουρούσης μετακόμισε το σπίτι του στη Διπλάρειο; Ένα βράδυ είχαμε πάει για φαγητό με τον Κώστα, με τον οποίο είμαστε πολύ καλοί φίλοι. Του περιέγραφα τη δράση Επανακατοικήσεις και αναρωτιόμουν πώς πρέπει να διαμορφώσουμε τον χώρο όπου θα υποδεχόμαστε το κοινό που θα ενδιαφερθεί για τη δράση μας. Αρχικά σκεφτόμουν να φέρω πολυθρόνες και καναπέδες στην Διπλάρειο, για να φτιάξω έναν χώρο που έχει κάτι από την οικειότητα του σπιτιού. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα: Σκεφτήκαμε ότι είναι νοηματικά πιο άρτιο και πιο “ειλικρινές” να μετακομίσουμε ένα αληθινό, κανονικό σπίτι μέσα στον χώρο της Διπλαρείου, και να συναντήσουμε εκεί τους ανθρώπους που θα ενδιαφερθούν για τη δράση μας.
Σταδιακά μας φάνηκε ότι η ιδέα είχε μια ιδιαίτερη δυναμική. Η μετακόμιση του σπιτιού του Κώστα στη Διπλάρειο δηλώνει μια πρόθεση συγκρότησης μια άλλης σχέσης ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο. Δηλώνει τη σημασία που μπορεί να έχει στην εποχή μας, η προσπάθεια του να “ανοιχτούμε” σαν άνθρωποι, να εκθέσουμε “τα του οίκου” μας στον δημόσιο διάλογο, να υπερβούμε τη φοβική συμπεριφορά που συχνά έχουμε απέναντι σε όλους εκείνους που δεν ανήκουν στον κλειστό πυρήνα των “δικών μας” ανθρώπων. Αυτό συνάδει και με μια βασική πεποίθηση της ομάδας μας, σύμφωνα με την οποία τα σπίτια γενικά στην Ελλάδα είναι πολύ κλειστά ως δομές, με αποτέλεσμα να αναπαράγουν νοοτροπίες και αντιλήψεις που χαρακτηρίζονται από “κλειστότητα” και δημιουργούν μια προβληματική συλλογικότητα.
Πόσο ο χώρος του σπιτιού μας επηρεάζει την τη σχέση μας με την πόλη που κατοικούμε; Πάρα πολύ. Η προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι το σπίτι και η πόλη αποτελούν ένα ενιαίο συνεχές. Η σχέση μας με τον χώρο, με την ύλη αλλά και με τους ανθρώπους διαμορφώνεται πρώτα μέσα στο σπίτι μας και μετά περνάει στο πώς ζούμε την πόλη μας. Για παράδειγμα, σπίτια περίκλειστα με μικρά ανοίγματα, περιορισμένους υπαίθριους χώρους αναπαράγουν μια ζωή που είναι εσωστρεφής και θεμελιώνουν μια σχέση αδιάφορη αν όχι εχθρική με την πόλη μας. Σπίτια ανοιχτά μπορεί να δηλώνουν “ανοιχτούς” τρόπους ζωής, πιο ενεργές συλλογικότητες και άρα μια πολύ πιο γόνιμη σχέση με την πόλη μας.
Ποια είναι η ομάδα που βρίσκεται πίσω από τις Επανακατοικήσεις; Η ομάδα μας απαρτίζεται πραγματικά από εξαιρετικούς επιστήμονες και καλλιτέχνες. Δεν το λέω για να “περιαυτολογήσουμε”, είναι αλήθεια, θα το δείτε και από τα βιογραφικά τους. Έχει όμως ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο συγκροτήθηκε η ομάδα των Επανακατοικήσεων. Η συνθήκη που τη γέννησε, είναι υπό μια περίεργη έννοια, “ανοιχτή” όπως και η δράση της μετακόμισης του σπιτιού του Κώστα!
Οι υπότροφοι του Ωνασείου έχουν συγκροτήσει μια συλλογικότητα, τον λεγόμενο Σύνδεσμο Υποτρόφων Ωνασείου. Τα τελευταία χρόνια ο Σύνδεσμος κάνει πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις και έτσι αποφάσισα κάποια στιγμή να συμμετέχω με τη δράση “Επανακατοικήσεις”. Σκέφτηκα ότι το πιο ενδιαφέρον θα ήταν η ομάδα της δράσης αυτής να συγκροτηθεί με “ανοιχτές” διαδικασίες και όχι φωνάζοντας φίλους και γνωστούς όπως κάνουμε συνήθως. Έτσι έγινε ένα ανοιχτό κάλεσμα για συμμετοχή στη δράση σε όλους τους αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες τοπίου και κοινωνικούς επιστήμονες, (περίπου 400 άτομα) μέλη του Συνδέσμου των Υποτρόφων. Αυτοί που ανταποκρίθηκαν στελέχωσαν και την ομάδα των Επανακατοικήσεων”. Είναι φοβερό πόσο ενδιαφέροντες και αξιόλογους ανθρώπους γνώρισα μέσα από αυτή τη διαδικασία, ανθρώπους που δεν θα τους είχα ποτέ γνωρίσει αλλιώς. Να λοιπόν και πάλι που το πείραμα με τις ανοιχτές δομές πέτυχε!
Επανακατοικήσεις: Δεν είμαστε ξένοι στην ίδια πόλη
Φανταστείτε το σπίτι σας, αλλιώς. Μια δράση του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση. Ο Καθηγητής ΕΜΠ στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Παναγιώτης Τουρνικιώτης, οι υπότροφοι Μυρτώ Κιούρτη, Ηώ Πάσχου, Παυλίνα Σπανδώνη και άλλοι υπότροφοι αρχιτέκτονες δίνουν συμβουλές για τον προσωπικό μας χώρο.
Τετάρτη 20 και Πέμπτη 21 Μαΐου 2015 | 10:00-20:00, την Πέμπτη μετά τις 20:00 πάρτυ | Δωρεάν συμμετοχή
Διπλάρειος Σχολή, Πλατεία Θεάτρου 3