Είκοσι χρόνια μετά την αυτοκτονία του Kurt Cobain έξι Έλληνες μουσικοί μίλησαν στην Popaganda για την επίδραση που είχε η grunge μπάντα-ορόσημο των 90s σε εκείνη τη δεκαετία αλλά και τον αντίκτυπο στους ίδιους.
Alex K. – Last Drive: Θυμάμαι ένα βράδυ τον Αύγουστο του ‘91 στην Κολωνία, σε ένα κλαμπ λίγο παρακάτω απ΄ αυτό που εμφανιζόμαστε με τους Dead Moon έπαιζαν οι Sonic Youth μαζί με τους Dinosaur Jr και τους Nirvana. Το άλλο πρωί στο βαν μιλούσαμε για τους Nirvana, λέγαμε πώς είχαν κάτι που τους έκανε να διαφέρουν από τις υπόλοιπες μπάντες της Sub Pop: ένα στοιχειακό κιθαριστικό και ρυθμικό μπαράζ στο background και μπροστά μια φωνή που οι μελωδίες της σε ταξίδευαν στα ‘60ς και η χροιά της θύμιζε χαρτί που σχίζεται, γυαλί που σπάζει για να μην ξανακολλήσει ποτέ. Ένα μήνα μετά κυκλοφόρησε το Nevermind που έμοιαζε να απευθύνεται σε όλη την υφήλιο και οι Nirvana αποχαιρέτησαν δια παντός τις περιοδείες στα μικρά κλαμπ της Ευρώπης. Ήταν κάπως τρομακτικός ο μετεωρικός τρόπος που στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η μουσική βιομηχανία έκανε τους πυροβολημένους πιτσιρικάδες από το Σιάτλ μεσσίες μιας μπερδεμένης γενιάς. Μαζί με την δημοτικότητα γιγαντώνονταν η απόγνωση και οι αντιφάσεις, και κάποιοι από τους πιο ευαίσθητους δεν άντεξαν∙ έγιναν μέρος της μαύρης παράδοσης της αυτοκαταστροφής που στέρησε από το ροκ εν ρολ τους καλύτερους. Ο Kurt έκλεισε μέσα σε ένα «κουτί σε σχήμα καρδιάς» το ταλέντο, την αγωνία και το θυμό του και έπειτα το παρέδωσε με μία εκπυρσοκρότηση στη ρευστή αιωνιότητα. RIP.
Argy – Nightstalker: Όταν ξεκίνησαν να παίζουν ήταν κάτι τελείως διαφορετικό. Δεν μπορούσες να τους κατατάξεις πουθενά. Είχαν καταφέρει να εντάξουν στη μουσική τους πολλά και διαφορετικά στοιχεία: από pop μέχρι punk ήχους. Μετά το «Smells Like Teen Spirit» που έγινε η μεγάλη επιτυχία, όλο αυτό πήγε κάπου αλλού. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις όλη αυτή τη δημοσιότητα ειδικά άμα δεν την επιδιώκεις. Γιατί ο Cobain δε νομίζω να είχε κάποια ιδιαίτερη επιθυμία να γίνει διάσημος. Μπορεί εμάς, ως Nightstalker να μη μας επηρέασε στο παίξιμο όμως αυτό που σίγουρα αναγνωρίζω σε όλα τα τραγούδια των Nirvana είναι η ειλικρίνεια και η αμεσότητα των στίχων τους.
Δημήτρης Ιωάννου – Bokomolech: Θυμάμαι το Nevermind να σκάει σα βόμβα. Ίσως να έπαιξαν περισσότερο καταλυτικό ρόλο ως φαινόμενα και όχι τόσο σαν νέος ήχος. Κάνοντας το μπαμ, βοήθησαν –άθελα ή και ηθελημένα- στην ανάδειξη μιας σκηνής που προϋπήρχε. Μπάντες όπως οι Mudhoney ή οι Screaming Trees με συγκινούσαν περισσότερο από τους Nirvana. Βέβαια, δυστυχώς, η ανάδειξη τους οδήγησε και στην προώθηση συγκροτημάτων που εκμεταλλεύτηκαν τους ήχους τους χωρίς να έχουν να πουν κάτι το ιδιαίτερο. Η χαρακτηριστικότερη εικόνα που έχω για τον Cobain και τους Nirvana μου έχει δοθεί μετά τη συνεργασία μας με τον Steve Albini, παραγωγό του In Utero. Δουλέψαμε μαζί τρία χρόνια μετά το θάνατο του Κurt και –αν και δύσκολα λέει ο ίδιος καλά λόγια- το μόνο που είχε να πει για τους Nirvana είναι πόσο καλά παιδιά ήταν και με πόση ειλικρίνεια έκαναν αυτό που πραγματικά τους άρεσε. Αν και τότε ήταν ήδη στο απόγειο της δόξας τους, ο Cobain έδινε την εικόνα ενός ευαίσθητου παιδιού που δεν άντεξε ότι βρέθηκε στο επίκεντρο. Ήθελε απλά να κάνει τη μουσική του.
Στράτος – Monovine: Οι Nirvana ήταν από τις πρώτες αγγλόφωνες μπάντες που άκουσα στις αρχές της εφηβείας μου. Το πρώτο κομμάτι ήταν το «Even in his youth» και θυμάμαι ακόμη το σοκ που έπαθα ακούγοντας το. Ένας γνωστός είχε κασέτες και άρχισα να αντιγράφω και να ζωγραφίζω τα εξώφυλλα. Ήταν η μπάντα που με έκανε να πιστέψω στον εαυτό μου, να μάθω μόνος μου κιθάρα και να αρχίσω να γράφω τα δικά μου κομμάτια. Θα μπορούσαμε να πούμε πάρα πολλά για τον ρόλο τους στα 90s αλλά για εμένα το σημαντικότερο είναι η αμεσότητα και η απλότητα που υπήρχε στη μουσική και τους στίχους τους. Σε έκαναν να νιώθεις ότι μιλάνε για εσένα. Πάντρεψαν με πολύ ωραίο τρόπο την επιθετικότητα με τον ρομαντισμό, στοιχεία καθοριστικά της εφηβείας και όχι μόνο. Αυτό τους καθιστά διαχρονικούς και –χωρίς υπερβολές- τα 90s ανήκουν στους Nirvana.
Στάμος Μπάμπαρης – Noise Figures: Το να αναλύσω ότι ήταν η σημαντικότερη μπάντα των 90s και αυτοί που «έσωσαν» το rock ‘n’ roll δίνοντας του μια νέα πνοή ίσως είναι λίγο άσκοπο μιας και υπάρχουν μουσικοκριτικοί και πολύ πιο διαβασμένοι από εμένα άνθρωποι εκεί έξω για να το κάνουν καλύτερα. Γι’ αυτό λοιπόν θα σας πω μία ωραία ιστορία σχετικά με το πως γνώρισα την μουσική τους. Είμαστε λοιπόν στο 1994 καπου στα τέλη Απρίλη αν θυμάμαι καλά και στα 10 μου χρόνια βρίσκομαι στην Αγγλία για μια εκπαιδευτική εκδρομή με το φροντιστήριο. Ένα βράδυ λοιπόν και μετα απο αρκετή πίεση οι συνοδοί αποφασίζουν να μας βγάλουν έξω και καταλήγουμε σε κάποιο bar/club χωρισμένο σε 2-3 χώρους με διαφορετική μουσική. Εγώ καταλήγω σε αυτόν που έπαιζε rock μαζί με κάτι «μεγάλους» 16άχρονους. Απλά ακολουθώντας δηλαδή, όχι ότι το κατέχω το άθλημα ιδιαίτερα στα 10 μου. Εκεί που πίνω λοιπόν την Coca-cola μου και τα πράγματα κυλάνε ήσυχα ακούγονται απο τα ηχεία τα πιο χαρακτηριστικά ίσως 4 ακόρντα των 90s και από το πουθενά αρχίζει ένας πανικός. Αγόρια κορίτσια να χοροπηδάνε, μπύρες να πέφτουν κάτω, όλοι σε μία έκσταση και εγώ σοκαρισμένος να αναρωτιέμαι τι γίνεται. Στην αφελή ερώτηση «Τι ήταν αυτό που ακούσαμε;» εισπράττω την απάντηση «Καλά που ζεις, Nirvana ρε!» και έτσι η επόμενη μέρα με βρήκε να παίρνω το Nevermind (το οποίο έκανε κανά χρόνo να βγει από το discman) και να μαθαίνω όλη την ιστορία απογοητευμένος που τους ανακάλυψα κάποιες μέρες μετά τον θάνατο του Cobain.
Παντελής Δημητριάδης – Kόρε. Ύδρο.: Το 1994 ήμουν στη Β’ Λυκείου και θυμάμαι έκανα ιδιαίτερα μαθήματα Γαλλικών κάθε Σάββατο και εκείνη τη μέρα μπαίνοντας στο σπίτι της καθηγήτριας, μου είπε ότι πέθανε το ίνδαλμά μου. Νόμιζα ότι κάτι είχε γίνει με τον Michael Stipe· πέθαινα για τους REM, ήμουν φανατικός. Με το που μου λέει το όνομα του Cobain, έπαθα σοκ, δεν το πίστευα. Μετά στο σπίτι είδα στα MTV news τον Steve Blame να κάνει την εκπομπή και να έχει απευθείας σύνδεση με το σπίτι στο Σιάτλ που αυτοκτόνησε, παιδιά να είναι απ’ έξω και να κλαίνε. Πρώτη φορά ακούγαμε τη λέξη «overdose» και δεν είχαμε Google να δούμε τι είναι. Οι Nirvana ήταν η πρώτη μου επαφή με τον σκληρό, ακατάστατο, μη δομημένο ήχο. Ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Οι κιθάρες που ξέφευγαν στο In Utero· ειδικά στο «Serve the Servants», δεν είχα ξανακούσει κάτι τέτοιο. Όταν βγήκε το Nevermind, σταμάτησα τα μαθήματα πιάνου και το πούλησα μάλιστα γιατί με έπιασε παροξυσμός με τις κιθάρες. Ήταν μύθος για εμάς εκείνη την εποχή αυτή η μπάντα. Βλέπαμε τα video clip και μέναμε με το στόμα ανοιχτό.