Ιλλινόι, Μια ιστορία απάτης

Η ομάδα Νοσταλγία στη φετινή παραγωγή Iλλινόι μετέτρεψετο θέατρο Rabbithole, στην καρδιά του Μεταξουργείου, σε ένα Μurder Castle. Μετά την περσινή θεατρική σειρά Αντεροβγάλτης, επιλέγουν να αφηγηθούν την τελευταία νύχτα του Χάουαρντ Χολμς, του πρώτου serial killer των ΗΠΑ. Στις 2 διαφορετικές εκδοχές του έργου, το κοινό οδηγείται σε όλα τα δωμάτια του ξενοδοχείου του Χ. Χολμς, και ανακαλύπτει κομμάτι-κομμάτι την παράξενη ιστορία του ιδιοκτήτη του κάστρου, τι σημαίνει να είσαι «γηγενής» ή «ξένος» και θραύσματα της ιστορίας ολόκληρων των ΗΠΑ στις δύσκολες αρχές του 20ου αιώνα. Αμφισβητώντας την γραμμική ιστορία, το Ιλλινόι παρουσιάζει πολλές διαφορετικές οπτικές πάνω στην ίδια ιστορία μέσα από τις λεπτομέρειες και την αλληλουχία γεγονότων που θα δει και θα ακούσει κάθε θεατής. Αυτός που είδες εσύ είναι το ίδιο με αυτό που είδα εγώ;
O Γιώργος Σίμωνας και η Τώνια Ράλλη μας μιλούν νέους κανόνες θέασης που φέρνει το «Ιλλινόι» και για το πώς μας εξαπατούν – πάλι.

Τι είναι η ιστορία του Ιλλινόι με δυο λόγια; Γ.Σ. : Η ιστορία του Ιλλινόι είναι μια ιστορία απάτης – εξαπάτησης μιας μερίδας ανθρώπων από έναν άνθρωπο, τον Χάουαρντ Χολμς. Μέγιστος επιχειρηματίας στους κλάδους υλοτομίας, ακινήτων, ασφαλειών ζωής, ευρεσιτεχνιών αλλά και γιατρός με ειδίκευση στην ανατομία και μέσα σε όλα, δολοφόνος και πωλητής πτωμάτων σε πανεπιστήμια και φαρμακεία. Η ιστορία διαδραματίζεται σε δύο ταυτόχρονες εκδοχές, μία των Γηγενών και μία των Ξένων. Η πρώτη περιγράφει τον τεράστιο αγώνα που κάνουν και την εσωτερική αγωνία που βιώνουν οι «υπάλληλοι» του ξενοδοχείου λόγω της επίσκεψης ενός ντετέκτιβ για να συλλάβει τον Δάσκαλό τους [τον Χολμς] και η δεύτερη, περιγράφει τα γεγονότα που εξελίσσονται παράλληλα από τους επισκέπτες του Κάστρου εκείνη την βραδιά, εξ’ αφορμής ενός γάμου. Το Ιλλινόι είναι η τελευταία νύχτα του Χάουαρντ Χολμς στο Σικάγο και στο Murder Castle.

Από την περσινή θεατρική σειρά «Αντεροβγάλτης» στο φετινό περιπατητικό θέατρο δυο εκδοχών «Ιλλινόι»; Τι σημαίνουν αυτά τα εγχειρήματα για το πώς προσκαλείτε το κοινό να δει θέατρο; Γ.Σ. :Το κοινό το προσκαλούμε να δει θέατρο όπως δεν έχει ξαναδεί. Με καινούργιους κανόνες θέασης, ανταποκρινόμενοι σε μια τέχνη που θεωρούμε ότι χρειάζεται αναθεώρηση όχι με κούφιους πειραματισμούς και με «πατέντες» αλλά με προσοχή πάνω στο πώς βλέπει ένας άνθρωπος την σημερινή εποχή… οτιδήποτε: μια τηλεοπτική σειρά, μια ταινία, μια παράσταση. Και πώς όλα αυτά με κάποιο τρόπο γειτνιάζουν πια, σε μια εποχή εικονικής πραγματικότητας.
Τ. Ρ.: Η σκηνική προσέγγιση και απόδοση του κάθε έργου με το οποίο καταπιανόμαστε είναι εμπνευσμένη κυρίως από το θέμα του. Είναι αλήθεια ότι έχουμε πλέον στο ενεργητικό μας πολλές «ζωντανές εγκαταστάσεις», περιπατητικά έργα όπως το «Ιλλινόι» και έργα με κινηματογραφικά στοιχεία όπως ο «Αντεροβγάλτης». Αλλά όσο κι αν μας αρέσουν αυτές οι φόρμες, δεν είναι για κάθε πρότζεκτ. Στις παραγωγές μας προσπαθούμε να θέσουμε τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα, το περιβάλλον που θα εισάγει τον θεατή καλύτερα στην ιστορία και τις ιδέες του συγγραφέα. Προσωπικά, πιστεύω πως αυτό για το οποίο αξίζει να αγωνιζόμαστε στη δουλειά μας είναι για την επαφή με ένα κοινό διαθέσιμο μεν να παρατηρήσει αυτό που προτείνεις, ελεύθερο δε να υπάρξει μέσα σε αυτό.

Πώς μεταμορφώθηκε το Rabbithole σε ένα Murder Castle;  Τ.Ρ.:Το σκηνικό στο συγκεκριμένο έργο είναι απερίσπαστο κομμάτι της ροής της παράστασης. Εκτός από το αρχικό ζητούμενο να δημιουργηθούν περισσότερα μεμονωμένα «δωμάτια», έπρεπε να λάβουμε υπ’ όψιν μας τις πορείες του καθενός από τα 8 γκρουπ αν το σκεφτείς μιας και οι παραστάσεις είναι δύο! Πού συναντιούνται τα γκρουπ; Τι ακούνε από τα γειτονικά μέρη του «Κάστρου»; Η σκηνογραφία δεν ήταν μόνο πατώματα, ταπετσαρίες, πολυέλαιοι και ντεκόρ. Ήταν οι φωτισμοί (Γιώργος Σίμωνας – Γιώργος Κορδέλλας) και το ηχητικό τοπίο επίσης (Αχιλλέας Λυτροκάρπης). Τέλος, το εγχείρημα (να γίνει αυτή η κατασκευή μέσα σε ένα μόνο μήνα) φάνταζε αδύνατο – αλλά η περσινή εμπειρία με τα τέσσερα σκηνικά του «Αντεροβγάλτη» μας παραμύθιασε ότι προλαβαίνουμε, μάλλον. Και όντως τα καταφέραμε. Με την πολύτιμη βοήθεια του Πάνου Λογοθέτη, της Νατάσας Στεφανάτου και του Ηλία Μενάγιερ (οι τελευταίοι δύο είναι και συνοδοί του κοινού στο έργο – ξέρουν τα κατατόπια οπότε είστε σε καλά χέρια!).

Γιατί θρίλερ στο θέατρο και γιατί επιστροφή στην Αμερική των αρχών του 20ου αιώνα; Γ.Σ.: Γιατί ο φόβος είναι αναπόφευκτο συναίσθημα που σε ορίζει και σε παροτρύνει να σκεφτείς. Μια λύση, κάτι τέλος πάντων. Ιστορικά οι αρχές του 20ου αιώνα ήταν μια σημαντική περίοδος έναρξης του φόβου μιας και η Αμερική ξεκινήσει με φανερό τρόπο μια μορφή επεκτατικής [οικονομικής] πολιτικής προς τις άλλες χώρες της υφηλίου. Πέρσι, σε ένα νέο-νουάρ project το κοινό ανταποκρίθηκε θερμά. Ελπίζουμε και φέτος.
Τι να περιμένει κάποιος που θα έρθει στο Ιλλινόι και σε τι θα διαψευσθεί;  Γ.Σ.:
Μάλλον θα είναι μια έκπληξη γενικότερα. Δεν ξέρω, ούτε εγώ ακόμη, πώς να προσδιορίσω το Ιλλινόι σαν έργο – θέαμα. Ο περίπατος που λέμε και ξαναλέμε δεν είναι ακριβής ορισμός, αλλά ούτε και η σκηνική σύνθεση. Καλύτερα κάποιος να προσδιορίσει το Ιλλινόι σαν μια οπτική εμπειρία: έχει στοιχεία θρίλερ, έχει πολιτικές προεκτάσεις, κοινωνικές κτλ. Θα διαψευσθεί όμως αν το κατηγοριοποιήσει πριν το δει. Νομίζω θα συνεχίσει να σκέφτεται τι ήταν και μετά την παράσταση και από το ένα συμπέρασμα να καταλήγει στο άλλο. Είμαι σχεδόν σίγουρος γι’ αυτό.

Ποιος ήταν τελικά ο Χάουαρντ Χολμς; Γ.Σ.: Μόνο αυτός ήξερε. Και μπορεί ούτε και αυτός. Εμείς οι υπόλοιποι είμαστε απλώς κοινοί θνητοί προσπαθώντας να κατανοήσουμε τα έργα του. Γνωρίζω πως το τελευταίο ακούστηκε… επικίνδυνα.