Σεπ Μπλάτερ: O Νονός Έπεσε

«Δικαιολογώ απόλυτα τον Σεπ Μπλάτερ που δεν είχε παραιτηθεί εδώ και τόσο καιρό από την ηγεσία της FIFA. Δεν μπορείς να παραιτηθείς όταν έχεις την εμπιστοσύνη των ομοσπονδιών, οι οποίες σε ψηφίζουν σταθερά για πρόεδρο της Διεθνούς Ομοσπονδίας». Ο Μανώλης Μαυρομάτης επιστρατεύει τον ρεαλισμό της εμπειρίας του από τα διοικητικά του παγκόμσιου ποδοσφαίρου, σχολιάζοντας στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής για την Popaganda  την παραίτηση του Σεπ Μπλάτερ από την προεδρία της FIFA, η οποία έλαβε χώρα την περασμένη Τετάρτη, μόλις λίγες μέρες μετά την πέμπτη επανεκλογή του στο ανώτατο αξίωμα της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. «Βέβαια, το γεγονός ότι κάποιες ομοσπονδίες δεν τον ψήφισαν στην πρόσφατη ψηφοφορία, αλλά και η προοπτική διεύρυνσης του σκανδάλου που έπληξε τη FIFA τις τελευταίες μέρες, τον οδήγησαν – ορθά – στην απόφαση της αποχώρησής του από την FIFA», προσθέτει.

Γιατί παραιτήθηκε τώρα ο Σεπ Μπλάτερ, ενώ φωνές για εμπλοκή σε σκάνδαλα υπάρχουν από τότε που ανέλαβε την ηγεσία της FIFA to 1998; Ο Ανδρέας Δημάτος, πρώην διευθυντής της εφημερίδας Goal και νυν διευθυντής επικοινωνίας της ΠΑΕ ΑΕΚ, επίσης πολύ έμπειρος στα ποδοσφαιρικά politics, συμπληρώνει: «Δύο ερμηνείες μπορεί να υπάρχουν. Η πρώτη είναι ότι θα ήθελε να παραιτηθεί αφού είχε πάρει την ψήφο εμπιστοσύνης από το σώμα των ομοσπονδιών. Η δεύτερη είναι ότι είχε αντιληφθεί, γιατί ήταν πολύ φρέσκο και πολύ κοντά στις εκλογές, ότι το σκάνδαλο που ξέσπασε στις επόμενες μέρες τον επηρέασε με τέτοιο τρόπο που δεν είχε άλλη επιλογή από το να κάνει στην άκρη».

«Ήταν μία δύσκολη απόφαση, μία γενναία απόφαση, ήταν η σωστή απόφαση», Μισέλ Πλατινί για παραίτηση Μπλάτερ από την FIFA

Βέβαια, η παραίτηση έχει να κάνει και με τη σοβαρότητα των διεξαγόμενων ερευνών. «Είναι άλλο πράγμα να κυκλοφορούν απλά φήμες και σαφώς διαφορετικό όταν διεξάγεται μία δικαστική έρευνα, η οποία έχει τα απαραίτητα εχέγγυα αξιοπιστίας και είναι σε θέση να αποδείξει με στοιχεία την εμπλοκή σε κάποιο σκάνδαλο. Σε μία τέτοια περίπτωση – όπως αυτή του Μπλάτερ σήμερα –  ξέρεις ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και πολύ πιο τεκμηριωμένα από μια απλή φημολογία», προσθέτει ο Ανδρέας Δημάτος, βάζοντας στη θέση διάσταση το μέγεθος της δύσκολης θέσης που βρίσκεται πια ο, μέχρι πρότινος, άφθαρτος Ελβετός.

Ποιος είναι όμως ο Σεπ Μπλάτερ; Τι κρύβεται πίσω από το πρόσωπο του 79χρονου  ισχυρού άνδρα του παγκόσμιου επαγγελματικού ποδοσφαίρου, που μέχρι πριν από λίγες μέρες ξεχείλιζε από την υπεροψία και την αλαζονεία της εξουσίας; Ο Μανώλης Μαυρομάτης γνωρίζει αρκετά καλά τον Μπλάτερ, ήδη από την εποχή που εκτελούσε χρέη Γενικού Γραμματέα στην FIFA. «Ο Μπλάτερ, Ελβετός καθώς είναι, είχε ανέκαθεν μία πολύ ισχυρή και σκληρή προσωπικότητα. Τον διέκριναν οι ικανότητες του διοικείν που διέθετε, οι οποίες μάλιστα τον βοηθούσαν στο να αποκτά πολύ ισχυρούς φίλους σε όλο τον κόσμο».

Ο Ανδρεάς Δημάτρος έχει ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα να θυμηθεί. «Ο Μπλάτερ είναι ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος. Ένας πραγματικός διπλωμάτης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ομιλία του Μπλάτερ, την παραμονή των εκλογών στις οποίες ο Μισέλ Πλατινί αναδείχθηκε πρόεδρος της UEFA, σε μία εκλογική μάχη με αντίπαλο τον Γιόχανσον, στο Ντίσελντορφ. Ο Μπλάτερ, αν και όφειλε να παραμείνει ουδέτερος απέναντι στα μέλη και τις εθνικές ομοσπονδίες της Ευρώπης που θα ψήφιζαν την επόμενη μέρα και να μην υποστηρίξει κάποιον από τους δύο υποψηφίους, κατάφερε με έξυπνο και διπλωματικό τρόπο να στηρίξει μέσα από την ομιλία του την υποψηφιότητα του Μισέλ Πλατινί».

Ο Μπλάτερ αποχωρεί από το βήμα χωρίς να δεχθεί ερωτήσεις. Έχει μόλις ανακοινώσει την αποχώρησή του από την ηγεσία της FIFA.

Πώς κατάφερε ο Μπλάτερ να αναρριχηθεί τόσο ψηλά στην κλίμακα της FIFA; «Το μεγάλο πλεονέκτημα του Μπλάτερ ήταν ότι “σπούδασε” δίπλα στον βραζιλιάνο Ζοάο Χαβελάνζ, τον οποίο διαδέχθηκε στη ηγεσία της FIFA. O Χαβελάνζ ήταν μία πολύ ισχυρή προσωπικότητα, όπως ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες», εκτιμά ο κύριος Μαυρομάτης, Ευρωβουλευτής σήμερα με το Ευρωπαίκό Λαϊκό Κόμμα.

Μετά την άνοδο, ωστόσο, έρχεται νομοτελειακά και η πτώση. Και η τελευταία ενδέχεται να είναι πολύ βίαιη για τον Σεπ Μπλάτερ, αν αποδειχθεί ότι έχει προσωπική εμπλοκή στα σκάνδαλα που έχουν έρθει στο φως τις τελευταίες ημέρες. Όμως δεν είναι η πρώτη φορά που το όνομά του συνδέεται με κατηγορίες για σκάνδαλα. Η παρακάτω λίστα αποδεικνύει πως οι φωνές μομφής ενάντια στον Σεπ Μπλάτερ κρατούν από τότε που ανέλαβε την ηγεσία της FIFA:

1998 Ο Σεπ Μπλάτερ, που για 17 χρόνια αποτελεί τον πιο πολλά υποσχόμενο δελφίνο του απερχόμενου προέδρου Ζοάο Χαβελάνζ, εκλέγεται πρόεδρος της FIFA, επικρατώντας οριακά του Σουηδού αντιπάλου του, Λέναρτ Γιόχανσον. Αμέσως αρχίζουν να κυκλοφορούν φήμες για δωροδοκίες, όμως τίποτα  δεν έρχεται στην επιφάνεια με αποδείξεις.

Ο Σεπ Μπλάτερ εκλέγεται πρόεδρος της FIFA, το 1998.

2001 Ο διαφημιστικός εταίρος της FIFA, η ελβετική εταιρεία International Sport and Leisure (I.S.L.), καταρρέει οικονομικά και οδηγείται σε πτώχευση, με τα χρέη της να ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Η FIFA εισέρχεται σε μία δίνη οικονομικών προβλημάτων που απειλούν να στερήσουν από τον Μπλάτερ, ο οποίος τότε ολοκλήρωνε την πρώτη θητεία του, την ηγεσία της ομοσπονδίας. Μετέπειτα έρευνες των ελβετικών αρχών εντοπίζουν ροή εκατομμυρίων δολαρίων που δόθηκαν ως μίζες σε στελέχη της FIFA, για να να δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε εμπορικές συμφωνίες της εταιρείας με την ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Ο Μπλάτερ δεν κατηγορείται. Η σχετική αναφορά της FIFA χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά του προέδρου της «αδέξια», αλλά ξεκαθαρίζει πως δεν προχώρησε σε πράξεις ποινικά κολάσιμες ή ηθικά μεμπτές.

Η αναφορά της FIFA χαρακτηρίζει «αδέξια» τη συμπεριφορά του προέδρου της. Όμως αυτό δεν είναι αρκετό για να αμφισβητηθεί η θέση του στη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.

2002. Παρά τις αντιδράσεις πολλών αξιωματούχων της FIFA – πολλοί από τους οποίους ανήκαν στους στενούς συνεργάτες του Μπλάτερ – για νέες κατηγορίες δωροδοκίας, ο Μπλάτερ επανεκλέγεται πρόεδρος της ομοσπονδίας, επικρατώντας αυτή τη φορά του αφρικανού Ίσα Χαγιάτου.

Ο Ίσα Χαγιατού διεκδίκησε την ηγεσία της FIFA από τον Μπλάτερ το 2002.

2004 Η FIFA θεσπίζει τον πρώτο Κώδικα Δεοντολογίας. Σύμφωνα με μία αναφορά της FIFA στην υπόθεση της I.S.L., πριν από αυτόν τον κώδικα η FIFA δεν είχε καθόλου καταγεγραμμένες ηθικές αρχές. Πολλοί πιστεύουν πως ούτε και τα επόμενα χρόνια απέκτησε.

2006. Ο αντιπρόεδρος της FIFA και πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας του Τρίνινταντ και Τομπάγκο, Τζακ Γουόρνερ, κατηγορείται για απάτη μεγάλης κλίμακας, που περιλαμβάνει παράνομη αγοραπωλησία εισιτηρίων αγώνων του Μουντιάλ που έγινε στη Γερμανία το 2006. Οι παράνομες πράξεις γίνονταν μέσα από ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο που ελεγχόταν από την οικογένειά του. Παρόλο που αποδείχθηκε ότι το στέλεχος της FIFA αποκόμισε από τις παράνομες δραστηριότητές του ένα εκατομμύριο δολάρια, η FIFA δεν τον αποπέμπει,  περιοριζόμενη στο να «καταδικάσει» φραστικά την επίμεμπτη συμπεριφορά του.

Ο πρώην αντιπρόεδρος της FIFA, Τζακ Γουόρνερ

2007 Ο Μπλάτερ εκλέγεται για τρίτη φορά πρόεδρος της FIFA, χωρίς αντίπαλο υποψήφιο αυτή τη φορά. Ο «μεγάλος και τρανός» Σεπ εξασφαλίζει πλέον τη θέση του στην ηγεσία της FIFA μέσα από τη δημιουργία ενός μπλοκ χωρών που τον υποστηρίζει. Παρόλο που η οικονομική δύναμη του ποδοσφαίρου βρίσκεται στην Ευρώπη, οι κανόνες της FIFA δίνουν σε κάθε χώρα την ίδια δύναμη στις εκλογές της διεθνούς ομοσπονδίας. Αυτό σημαίνει πως δεν χρειάζεται να έχει κανείς την ψήφο της Γερμανίας, αν έχει ήδη, ας πούμε, την υποστήριξη της Γουατεμάλας, της Γουινέας και της Γκάνας. Με αυτή την τακτική ο Μπλάτερ κατάφερε να διατηρηθεί στην εξουσία. Στα επόμενα χρόνια, ο ίδιος θα έκανε «ποδοσφαιρικές σταυροφορίες» σε όλο τον κόσμο, «καλοπιάνοντας» στελέχη εθνικών ομοσπονδιών μέσω της χρηματοδότησης τοπικών σχεδίων ανάπτυξης από το ταμείο της FIFA.

2010 Οι κατηγορίες δωροδοκίας και οικονομικής κακοδιαχείρισης αρχίζουν να αποτελούν κοινοτοπία κατά την τρίτη θητεία του Μπλάτερ, με πολλούς να εγείρουν ερωτηματικά για τον τρόπο με τον οποίο δόθηκε η διοργάνωση του παγκοσμίου κυπέλλου σε Ρωσία και Κατάρ. Η κριτική επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η διοργάνωση των δύο μουντιάλ απονεμήθηκε με μία κοινή διαδικασία, τακτική που μάλλον υπέκρυπτε «παζάρια» μεταξύ ομοσπονδιών και «εμπόριο» ψήφων. Πράγμα το οποίο τελικά έγινε. Πλειοδότριες εταιρείες συμφώνησαν να υποστηρίξουν η μία την άλλη κατά παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού. Δύο μέλη της εκτελεστικής επιτροπής, οι Άμος Αντάμου και Ρέιναλντ Τεμαρίι, αποπέμπονται, καθώς έρευνα των Sunday Times αποκαλύπτει ότι ζήτησαν χρήματα με αντάλλαγμα την υποστήριξή τους στην ψηφοφορία για την απονομή των δικαιωμάτων διεξαγωγής των μουντιάλ. Όταν τελικά η FIFA αποφασίζει να προχωρήσει σε σχετική έρευνα, αποφαίνεται ότι παρότι έχει παραβιαστεί ο κώδικας δεοντολογίας, αυτό δεν έχει επηρεάσει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Ένας από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, ο δικηγόρος Μάικλ Γκαρσία, παραιτείται αμέσως μετά τη δημοσίευση του πορίσματος, σε ένδειξη διαμαρτυρίας. 

«Η FIFA χρειάζεται μία πραγματική ανασύνταξη […] Εκτιμώ και αγαπώ τη FIFA όσο τίποτα άλλο […] Και το μόνο που θέλω να κάνω είναι το καλύτερο για τη FIFA», από την ανακοίνωση της παραίτησης του Σεπ Μπλάτερ

2011 Την επόμενη χρονιά προκύπτει νέα κρίση στους κόλπους της FIFA. Εβδομάδες ολόκληρες πριν τις νέες εκλογές για την προεδρίας της Διεθνούς Ομοσπονδίας, ο αντιπρόεδρος της FIFA, Τζακ Γουόρνερ, κανονίζει μία συνάντηση, όπου παρευρίσκονται εκπρόσωποι από όλες τις ομοσπονδίες των χωρών της Καραϊβικής. Εκεί παρευρίσκεται και ο Μοχάμεντ Μπιν Χαμάν, ο οποίος – ένθερμος υποστηρικτής του Μπλάτερ στην πρώτη του εκλογή – έχει τώρα αποφασίσει να διεκδικήσει την ηγεσία της FIFA. Ξέρει πως αυτή η συνάντηση είναι για εκείνον μία καλή ευκαιρία για να βρει νέες ψήφους για την εκλογή του. Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται, όταν ο εκπρόσωπος της ομοσπονδίας από τις Μπαχάμες λαμβάνει έναν φάκελο με 40.οοο δολάρια. Ο ίδιος φωτογραφίζει τα χρήματα, τα γυρίζει πίσω και καταγγέλλει το γεγονός. Το αποτέλεσμα είναι να παραιτηθούν ή να αποπεμφθούν δεκάδες αξιωματούχοι της FIFA που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τη δωροδοκία. Ο Μπιν Χαμάν αποσύρει την υποψηφιότητά του και ο Μπλάτερ επανεκλέγεται πρόεδρος της FIFA, χωρίς να έχει για άλλη μία φορά αντίπαλο.

2011 Ο Μπλάτερ είναι σίγουρα ένας γκουρού στα θέματα στρατηγικής και συμμαχιών. Ωστόσο έχει και αυτός την αχίλλειο πτέρνα του και αυτή δεν είναι άλλη από τα λεκτικά ατοπήματα στα οποία ουκ ολίγες φορές έχει πέσει. Για παράδειγμα, έχει υποστηρίξει ότι δεν υπάρχει ρατσισμός στο ποδόσφαιρο και ότι, αν ποτέ υπάρξει κάποιο τέτοιο φαινόμενο, οι ποδοσφαιριστές δεν θα πρέπει να δίνουν σημασία. Αρκεί να «δίνουν τα χέρια», έχει υποστηρίξει. Ακόμη, έχει πει ότι όσοι ομοφυλόφιλοι θέλουν να παρακολουθήσουν το Μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ, όπου η ομοφυλοφιλία είναι ποινικό αδίκημα, καλό θα είναι να «απέχουν από κάθε σεξουαλική δραστηριότητα». Μετά από κάθε ατυχή δήλωσή του, ο Μπλάτερ αναγκαζόταν συνήθως να ζητήσει δημόσια συγγνώμη.

2015 Την περασμένη Τετάρτη, οι αρχές σε Ελβετία – και όχι μόνο – ξεκινούν την επιχείρηση σύλληψης 14 ποδοσφαιρικών παραγόντων, για σκάνδαλα και κατηγορίες διαφθοράς που έχουν, σύμφωνα με τις αστυνομικές αρχές, μακρά ιστορία. Στους συλληφθέντες περιλαμβάνονται πρώην και νυν μέλη της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA. Οι αρχές κατάσχουν ηλεκτρονικά δεδομένα και αρχεία από τα γραφεία της FIFA στη Ζυρίχη.

Πανηγυρισμοί μετά την ανακοίνωση ότι το Κατάρ θα φιλοξενήσει το Μουντιάλ του 2022.

Κατά την ανακοίνωση της παραίτησής του ο Μπλάτερ δήλωσε: «Η FIFA χρειάζεται μία πραγματική ανασύνταξη […] Εκτιμώ και αγαπώ τη FIFA όσο τίποτα άλλο […] Και το μόνο που θέλω να κάνω είναι το καλύτερο για τη FIFA». 

Τι κρύβει η επόμενη μέρα για τη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία; Σίγουρα όχι τον Πλατινί ως πρόεδρο της, μας λέει ο Μανώλης Μαυρoμάτης. «Δεν νομίζω ότι ο Πλατινί θα βάλει υποψηφιότητα για την προεδρία της FIFA. Και αν το κάνει, αμφιβάλλω αν θα εκλεγεί», ενώ ο Ανδρέας Δημάτος που γνωρίζει πολύ καλά τον γάλλο πάλιό αρτίστα και νυν μεγαλοπαράγοντα προσθέτει: «Από την στιγμή που ο Πλατινί αποφάσισε ότι θα παραμείνει και θα συνεχίσει για τρίτη θητεία στην UEFA, είναι ξεκάθαρο πως δεν θα διεκδικούσε, για την ώρα τουλάχιστον, την προεδρία της FIFA. Απαραίτητη προϋπόθεση για να αναλάβει την προεδρία της FIFA είναι να παραιτηθεί από την UEFA, κάτι που δεν νομίζω ότι θα κάνει. Αν και θα αποτελούσε σωστό άνθρωπο στη σωστή θέση 100%. Είναι ένα πρόσωπο που έχει δείξει ότι στέκεται στο ύψος των περιστάσεων. Τόσο σε επίπεδο ηθικής, όσο και σε επίπεδο ικανοτήτων».

Μισέλ Πλατινί και Σεπ Μπλάτερ.

Όσον αφορά το μέλλον της FIFA μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου στους κόλπους της, ο Ανδρέας Δημάτος υπογραμμίζει: «Η FIFA δεν πρόκειται να επρεαστεί. Η δικαστική διερεύνηση ενός σκανδάλου ποτέ δεν πλήττει. Αντίθετα, τις περισσότερες φορές φέρνει εξυγίανση και διαφάνεια, η οποία είναι απαραίτητη σε τέτοιους θεσμούς όπως η FIFA. Ποτέ η κάθαρση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κάτι το αρνητικό. Η FIFA είναι τόσο ισχυρή που και άνθρωποι να τη διοικήσουν θα υπάρξουν, αλλά και το βηματισμό της θα ξαναβρεί μετά το τέλος της περιπέτειας του σκανδάλου».

Τι δήλωσε ο Μισέλ Πλατινί σχετικά με την παραίτηση Μπλάτερ; «Ήταν μία δύσκολη απόφαση, μία γενναία απόφαση, ήταν η σωστή απόφαση». Ήταν η σχέση μεταξύ Μπλάτερ και Πλατινί μία συμβίωση ανταγωνιστική; «Φαινομενικά τουλάχιστον, στο παρελθόν είχαν μία πολύ καλή σχέση. Πριν από οκτώ χρόνια μάλιστα ο Μπλάτερ είχε πει στον Πλατινί πως εκείνος θα ήταν ο διάδοχός του στην ηγεσία της FIFA. Από κει και πέρα φαίνεται πως κάτι χάλασε στις μεταξύ τους σχέσεις», εκτιμά ο κύριος Μαυρομάτης, απαντώντας και στην τελευταίθα ερώτηση. Μήπως ο Γιόζεφ Μπλάτερ δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη;  Θα μπορούσε άραγε να επιστρέψει στο προσκήνιο του παγκοσμίου ποδοσφαίρου; «Δεν νομίζω πως είναι πιθανό ένα τέτοιο σενάριο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι 79 ετών. Αυτό που μάλλον θα κάνει τώρα είναι να ασχοληθεί με την οικογένειά του και τα εγγόνια του».

Ίσως ό,τι καλύτερο έχει να κάνει κάποιος σε αυτή την ηλικία.