Ο οικισμός Τριαντάρος της Τήνου αποτελούσε μέχρι και τη δεκαετία του ’60 ένα από τα κεφαλοχώρια της Τήνου με πάνω από 300 μόνιμους κατοίκους. Σήμερα, το χωριό διατηρεί τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα χαρακτηριστικά του τηνιακού σπιτιού που διακρίνεται για τη λειτουργικότητα, τη λιτότητα και τους κυκλαδίτικους χρωματισμούς του.
Εκεί, ένα αρχιτεκτονικό γραφείο αντιμετώπισε την κατασκευή δύο εξοχικών κατοικιών με σεβασμό στο παρελθόν, συνθέτοντας παραδοσιακά υλικά προκειμένου να δημιουργήσει την εξωτερική και την εσωτερική αισθητική. Οι Creative Architects έκαναν εκτεταμένη μελέτη για την αρχετυπική αρχιτεκτονική του νησιού. Η μελέτη αφορούσε στις αναλογίες και στην τυπολογία των ξύλινων ανοιγμάτων, τα μοτίβα των υπερθύρων και άλλων στοιχείων, ενώ έδωσαν έμφαση στη χρήση φυσικών διαπνεόμενων οικολογικών υλικών, που είναι βγαλμένα από την παράδοση.
Lithos
Πρόκειται για μια εξοχική κατοικία που σχεδιάστηκε για ένα νεαρό ζευγάρι από το Λονδίνο και δύο μικρά παιδιά. Οι ιδιοκτήτες της ήθελαν έναν βοηθητικό πέτρινο ξενώνα ο οποίος βρίσκεται απέναντι από την κύρια κατοικία, σε διαφορετικό οικόπεδο. Τα δυο ακίνητα χωρίζονται από ένα παραδοσιακό καλντερίμι με σκαλοπάτια.
Οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες χρησιμοποιούσαν το οικόπεδο ως κήπο με λεμονιές, πορτοκαλιές, ροδιές, συκιές). Γι’ αυτό, οι Creative Architects τοποθέτησαν το οίκημα στο βορειοδυτικό όριο του οικόπεδου, ώστε να διατηρήσουn τον αρχικό κήπο ενιαίο χωρίς μεγάλες επεμβάσεις, διαμορφώνοντας έναν ευχάριστο χώρο για τα παιδιά.
«Οι μεγάλες υπάρχουσες κλίσεις του εδάφους μεταξύ των ακρότατων σημείων του οικοπέδου δίνουν τον τόνο στη σύνθεση. Το κτίριο είναι βυθισμένο σε σχέση με τον δρόμο στη βορινή πλευρά του οικοπέδου ώστε να εναρμονίζεται με το φυσικό έδαφος», εξηγούν οι αρχιτέκτονες.
Στο παραδοσιακό οίκημα, δημιούργησαν μια αίσθηση χώρου “loft” αφού οι χώροι της κατοικίας είναι ανοιχτοί. Η κουζίνα, το καθιστικό και τα υπνοδωμάτια διαχωρίζονται με μικρές διάφορες επίπεδων.
«Τα υλικά έπρεπε να προβλεφθούν από τον σχεδιασμό, καθώς πρόκειται για δομικά υλικά και όχι για επενδύσεις». Το βασικότερο δομικό υλικό της κατοικίας είναι η πέτρινη φέρουσα τοιχοποιία. Η πέτρα είναι φυσικό υλικό του νησιού και έτσι έχουν κατασκευαστεί όλες οι παλιές κατοικίες του νησιού. «Χρησιμοποιήθηκε πέτρα από την περιοχή, ώστε να έχει την κατάλληλη τονική απόχρωση και να εναρμονίζεται με το περιβάλλον, διότι το χρώμα της πέτρας διαφοροποιείται ανάλογα με την περιοχή».
Για τη μόνωση χρησιμοποιήθηκε ένα ήχο-θερμομονωτικό υλικό από μαλλί προβάτου. «Είναι ένα από τα αρχαιότερα μονωτικά υλικά, ιδανικό για κατασκευές που εναρμονίζονται με τις αρχές της βιοκλιματικής δόμησης». Παράλληλα, η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος είναι πολύ περιορισμένη. «Η τελική πλάκα του κτιρίου φέρεται πάνω σε ξύλινες δοκούς (τράβες) από καστανιά ενώ η μόνωση στο πάνω μέρος της πλάκας είναι από επεξεργασμένη κάνναβη».
Τα βενετσιάνικα παραθυρόφυλλα συμβάλλουν, κατά τους αρχιτέκτονες, στην ευχάριστη ατμόσφαιρα του σπιτιού. Εμφανίστηκαν στην τοπική αρχιτεκτονική από την εποχή των σταυροφοριών και καθιερώθηκαν στα χρόνια της Ενετοκρατίας. Τα ξύλινα παράθυρα είναι χειροποίητα, φτιαγμένα από μαραγκό του νησιού. Οι περσίδες τους ρυθμίζονται εσωτερικά, κάθε άνοιγμα έχει διαφορετική αίσθηση και εξυπηρετεί τον φωτισμό και τον αερισμό του σπιτιού.
Τα μαρμάρινα υπέρθυρα και ο μαρμάρινος νεροχύτης στο λουτρό κατασκευάστηκαν επίσης από ντόπιο μαρμαροτεχνίτη. Η κλειδαριά, οι σιδερένιοι μεντεσέδες, τα σιδερένια κρεμαστάρια και άλλα εξαρτήματα του μπάνιου σχεδιάστηκαν από το γραφείο και κατασκευάστηκαν στο καμίνι από τηνιακό σιδερά.
Μάλιστα, το επιτοίχιο φωτιστικό “twist”, το οποίο βραβεύτηκε στα German design awards 2018, ήταν προϊόν αυτής της συνεργασίας. «Πρόκειται για ένα λιτό χειροποίητο σφυρήλατο φωτιστικό που κατασκευαστικέ στο καμίνι. Μία στρογγυλή μονοκόμματη βέργα σιδήρου ξεπροβάλει από την τοιχοποιία και αναπτύσσεται δημιουργώντας δυο θηλιές. Η μία συγκρατεί το ντουί και η άλλη είναι η υποδοχή του λαμπτήρα. Ένα υφασμάτινο καλώδιο καταλήγει στον τοίχο σε μια δρύινη ροζέτα».
Στο πλαίσιο της βιωσιμότητας, οι μεταφορές υλικών από περιοχές εκτός του νησιού για τη δημιουργία της κατοικίας ήταν ελάχιστες. «Υλοποιήσαμε το έργο με τη βοήθεια τηνιακών τεχνητών που τα έκαναν όλα χειροποίητα. Έτσι, το έργο συνέβαλε στην τοπική οικονομία. Δημιουργήσαμε μια πρότυπη μικρή κατοικία στην οποία αναβιώσαμε παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία συνεισφέροντας στη διάσωση της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς».
Acanthus
Έχοντας ως σημείο αναφοράς την παραπάνω κατοικία που είχε μόλις ολοκληρωθεί, ένα ζευγάρι Γάλλων με δύο παιδιά ζήτησε από το αρχιτεκτονικό γραφείο να σχεδιάσει και να κατασκευάσει ένα έργο παρόμοιας φιλοσοφίας.
Το οικόπεδο είναι τοποθετημένο σχεδόν τρία μέτρα κάτω από το επίπεδο της κοινοτικής οδού, έτσι, στο επίπεδο της οδού βρίσκουμε την είσοδο, το καθιστικό και την κουζίνα. Στον κάτω όροφο βρίσκουμε τα δυο υπνοδωμάτια, ενώ το λουτρό βρίσκεται μεταξύ των δυο ορόφων.
«Το κτίριο από την κοινοτική οδό εμφανίζεται μονοώροφο με διαφορετικά επίπεδα, αφού το καθιστικό, η κουζίνα και το λουτρό έχουν διαφορετικό ύψος. Το επίπεδο των υπνοδωματίων από το δρόμο είναι βυθισμένο».
Και σε αυτή την περίπτωση, οι Creative Architects ασχολήθηκαν με τον σχεδιασμό, την κατασκευή του κτιρίου αλλά και με τον σχεδιασμό αντικειμένων ως ενιαίο σύνολο. «Σχεδιάσαμε τα φωτιστικά, τον μαρμάρινο νιπτήρα, καναπέδες κρεβάτια. Το design προέκυψε από τον χώρο για τον οποίο τα αντικείμενα ήταν προορισμένα».
Περισσότερες πληροφορίες για το αρχιτεκτονικό γραφείο θα βρείτε εδώ.
