Σε πολλές χώρες της Ευρώπης το παραδοσιακό ποτό των Χριστουγέννων είναι το ζεστό κρασί ή αλλιώς mulled wine που φτιάχνεται με τρία είδη κρασιού, κανέλα, γαρύφαλλο και πορτοκάλι. Στην Αμερική έχουν το δικό τους eggnog που φτιάχνεται με γάλα, κρέμα γάλακτος, ζάχαρη, χτυπημένα αυγά και περιέχει αποστάγματα όπως κονιάκ, ρούμι, ουίσκι ή bourbon.
Το mulled wine και το eggnog τα τελευταία χρόνια έχουν κερδίσει τις εντυπώσεις και τα βρίσκουμε σε πολλά τραπέζια σε φιλικά σπίτια αν και στη χώρα μας συνήθως προτιμάμε το κρασί ή τη σαμπάνια, όπως κάνουμε σε κάθε γιορτινή περίσταση.
Άλλες χώρες όμως έχουν τις δικές τους παραδόσεις και αν σχεδιάζετε φέτος να φτιάξετε κάτι διαφορετικό για ένα οικογενειακό ή φιλικό τραπέζι ή αν έχετε καλεσμένους από κάποια άλλη χώρα και θέλετε να τους εντυπωσιάσετε, μπορείτε να πάρετε μερικές ιδέες.
Οι Πορτορικανοί δεν νιώθουν ότι έχουν περάσει Χριστούγεννα αν δεν έχουν πιει coquito. Το κρύο ξαδερφάκι του eggnog, βρίσκεται μόνιμα στο ψυγείο καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς περιόδου των εορτών του νησιού, η οποία ουσιαστικά ξεκινά την επόμενη μέρα του Halloween και διαρκεί μέχρι τη μέρα που ο ομώνυμος δρόμος του San Sebastián Street Festival (το γνωστό Fiestas de la Calle) γεμίσει με τέχνες, μουσικές και χορούς στα μέσα Ιανουαρίου.
Οι περισσότερες οικογένειες έχουν μια συνταγή που έχει περάσει από γενιά σε γενιά, αλλά τα βασικά συστατικά περιλαμβάνουν κρέμα καρύδας, τρία είδη γάλακτος (εβαπορέ, ζαχαρούχο, καρύδας), ρούμι (κάποιοι προτιμούν το χρυσό ρούμι, αλλά μπορεί να γίνει και με λευκό ή οποιοδήποτε άλλο βρίσκεται εύκαιρο), κανέλα και μοσχοκάρυδο για έξτρα γεύση. Στις οικογενειακές ή φιλικές συγκεντρώσεις το ποτήρι με το μικρό ρόφημα καρύδας υψώνεται σε προπόσεις όπου όλοι μαζί φωνάζουν salúd και σερβίρεται κρύο. Με πάγο ή χωρίς. Βρείτε τη συνταγή ΕΔΩ.
Σκεφτείτε κομπόστα, αλλά πόσιμη. Στην πραγματικότητα, σκεφτείτε έναν πολύ πηχτό χυμό. Η παρασκευή του kompot γίνεται με βράσιμο φρέσκων ή αποξηραμένων φρούτων (ανάλογα με την εποχιακή διαθεσιμότητα) μαζί με νερό και ζάχαρη, μέχρι η γεύση των φρούτων να πλημμυρίσει το υγρό. Είναι ουσιαστικά ένας μη ανθρακούχος και μη αλκοολούχος χυμός. Η ακριβής γεύση αλλάζει ανάλογα με τα φρούτα που χρησιμοποιούνται αλλά και με το πόση ζάχαρη θα βάλει αυτός που θα το φτιάξει.
Άλλες συνταγές θέλουν τα φρούτα να στραγγίζονται αλλά πολλοί κρατούν μέσα και τα βρασμένα φρούτα. Στην Πολωνία, το kompot έχει μια θέση ανάμεσα στα 12 παραδοσιακά πιάτα που σερβίρονται για τη Wigilia, το Δείπνο της παραμονής Χριστουγέννων. Το φρουτένιο ρόφημα μπορείτε να το πιείτε κρύο ή ζεστό και να προσθέσετε γαρύφαλλο, κανέλα ή κάρδαμο, ανάλογα με τον καιρό και τη διάθεση. Βρείτε τη συνταγή ΕΔΩ.
Το sorrel έχει ως βάση τον ιβίσκο και πίνεται τα Χριστούγεννα στη Τζαμάικα, ωστόσο εκδοχές του θα βρείτε και σε άλλες περιοχές, με διαφορετική ονομασία αφού έχει τις ρίζες του στη Δυτική Αφρική. Για παράδειγμα, το βαθύ, κόκκινο ποτό λέγεται bissap στη Σενεγάλη και agua de Jamaica στις ισπανόφωνες χώρες μέσα ή κοντά στην Καραϊβική.
Στη Τζαμάικα λοιπόν, το sorrel punch έγινε χριστουγεννιάτικο ποτό επειδή η παραγωγή του ιβίσκου αυξάνεται κατά τους τελευταίους μήνες του έτους. Σερβίρεται κρύο, κάποιες φορές με νότες κανέλας, με λίγο ρούμι ή κρασί και άλλες φορές με τζίντζερ ή μέντα. Το σημαντικό στοιχείο του, ωστόσο, είναι ο χρόνος. Η γεύση γίνεται πιο έντονη, όσο περισσότερο κάθεται. Βρείτε τη συνταγή ΕΔΩ.
Ο αυτοκράτορας Qianlong, ο οποίος βασίλεψε στην Κίνα τον 18ο αιώνα, έπινε tusu σε χρυσό δισκοπότηρο. Το φαρμακευτικό αυτό κρασί από ρύζι είχε μια θέση στα κινέζικα έθιμα τουλάχιστον από τον τέταρτο και τον πέμπτο αιώνα μ.Χ.. Το όνομά του λέγεται ότι αναφέρεται στην ικανότητα του ποτού να προστατεύει τον πότη από τα φαντάσματα.
Εκτός από το να ζεστάνει το γιανγκ, υπάρχει η φήμη ότι μπορεί να διώξει τις επιδημικές ασθένειες. Η ιστορία λέει ότι τον τελευταίο σεληνιακό μήνα κάθε χρόνου, ένας γνωστός γιατρός της δυναστείας των Τανγκ, ο Sun Simiao, μοίραζε ένα πακέτο με φάρμακα στους συγχωριανούς του και τους έλεγε να μουσκέψουν το φάρμακο σε κρασί και να πιουν το tusu την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς για να προφυλαχθούν από ασθένειες.
Παραδοσιακά, την Πρωτοχρονιά στην Κίνα (Κινεζική Πρωτοχρονιά, όχι την 1η Ιανουαρίου), μια οικογένεια θα πιει tusu, ρουφώντας με σειρά ηλικίας, από το μικρότερο άτομο ως το μεγαλύτερο. Ένας τρόπος να ευχηθούν από κοινού για την υγεία των συγγενών τους μέσα το επόμενο έτος. Αυτό το τελετουργικό ξεφεύγει από τα τυπικά κινέζικα έθιμα, αφού συνήθως τα μεγαλύτερα μέλη μιας οικογένειας είναι εκείνα που πίνουν τις πρώτες γουλιές από ένα ποτό.
Η παρασκευή του κρασιού tusu είναι παρόμοια με εκείνη για να φτιάξει κάποιος ζεστό κρασί (mulled wine). Το συγκεκριμένο που είναι από ρύζι, σιγοβράζεται με μπαχαρικά. Το μείγμα βοτάνων για το tusu ποικίλλει ανά περιοχή, αλλά συχνά περιλαμβάνει πιπέρι, κανέλα, ατρακτυλίδα (συγγενής του ηλίανθου), κινέζικο bellflower, ραβέντι και αποξηραμένο τζίντζερ.
Η μετέπειτα παράδοση θέλει τον παρασκευαστή του tusu να βάζει τα βότανα σε ένα κόκκινο πουγκί για τύχη και να τα μουλιάζει σε ένα πηγάδι όλη τη νύχτα, μετά να τα μαγειρεύει μαζί με το κρασί και να το σερβίρει όταν ακόμα είναι τόσο ζεστό που βγάζει ατμούς. Είναι δύσκολο να βρεθεί κρασί tusu σε μια αγορά, ακόμη και στην Κίνα γιατί πρόκειται πραγματικά για μια ιστορική παράδοση που εξακολουθεί να διατηρείται μόνο σε μικρές τοπικές κοινότητες. Πλέον το όνομα “κρασί tusu” χρησιμοποιείται για κάθε παλιό κρασί που απολαμβάνουν την κινεζική Πρωτοχρονιά. Στην Ιαπωνία, το ίδιο ποτό ονομάζεται o-toso.
Το κρασί από φοίνικες, που εξάγεται από διάφορα είδη φοινίκων κόβοντας το δέντρο και αφήνοντας το χυμό του να στάξει και να συσσωρευτεί, θεωρείται από καιρό ένα εορταστικό ποτό στη Νιγηρία. Το σκαρφάλωμα στον κορμό και η χάραξή τους για να βγει ο χυμός, είναι μια δουλειά πλήρους απασχόλησης στη Δυτική Αφρική.
Το γαλακτώδες και πολύ γλυκό ρόφημα ζυμώνεται αρκετά γρήγορα χάρη στη φυσική μαγιά του. Μέσα σε λίγες ώρες φτάνει στο 4% της περιεκτικότητας σε αλκοόλ -σαν μια ελαφριά μπύρα. Μετά, γίνεται η ζύμωση σε σημείο να γίνει ξύδι. Το κρασί από φοίνικες έχει πολλά ονόματα, μεταξύ των οποίων emu, tombo και palmy, και συχνά έχει τον δικό του ρόλο σε γάμους Igbo και Yoruba.
Δεδομένου ότι τα Χριστούγεννα είναι μια φορετή γιορτή στη Νιγηρία, δεν έχουν συγκεκριμένα πιάτα και ποτά για εκείνη τη μέρα, παρά μόνο εκείνα που χρησιμοποιούν σε κάθε γιορτή τους. Το palm wine λοιπόν είναι ένα εορταστικό κρασί για όλο τον χρόνο. Είναι δύσκολο να το πετύχετε σε κάποιο κατάστημα αλλά αν το βρείτε, αξίζει μια δοκιμή.
Η κορεάτικη κανελάδα, είναι η sujeonggwa. Πρόκειται για ακόμη ένα ρόφημα που έχει ως βάση τα φρούτα (αποξηραμένους λωτούς και/ή χουρμάδες), με επιπλέον γεύση χάρη στη γερή δόση κανέλας και το φρέσκο τζίντζερ.
Το ποτό υπάρχει εδώ και περίπου μια χιλιετία, και τον τελευταίο αιώνα περίπου έχει συνδεθεί με την Πρωτοχρονιά, σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια των Κορεατικών Εποχιακών εθίμων. Οι Κορεάτες το σερβίρουν στο τέλος του γεύματος, πασπαλισμένο με κουκουνάρι και μερικές φορές άλλες πινελιές, όπως φλούδα εσπεριδοειδών ή πέταλα λωτού. Βρείτε τη συνταγή από τον Κορεάτη γκουρού μαγειρικής του YouTube, Maangchi, ΕΔΩ.
Το cola de mono ή colemono είναι ένα ποτό με γεύση καφέ και κανέλας που πίνουν οι Χιλιανοί στις γιορτινές μέρες του τέλους κάθε έτους. Προερχόμενο από τα βόρεια τμήματα της Χιλής, ενσωματώνει τις γεύσεις της κανέλας, του γαρύφαλλου, της βανίλιας, του καφέ και μερικές φορές των εσπεριδοειδών στη γαλακτώδη βάση του. Η δόση αλκοόλ που χρειάζεται, έρχεται από το Χιλιανό απόσταγμα aguardiente το οποίο παρασκευάζεται από υπολείμματα σταφυλιού (μπορεί να αντικατασταθεί με pisco, κονιάκ ή ρούμι).
Το ποτό ετοιμάζεται παραδοσιακά μία ημέρα πριν σερβιριστεί, παγωμένο, για να διώξει τη ζέστη του Δεκεμβρίου στο νότιο ημισφαίριο. Η ιστορία πίσω από το όνομα του παραμένει κάπως θολή, αλλά η πιο κοινή εκδοχή περιλαμβάνει τον Pedro Montt που διετέλεσε πρόεδρος της Χιλής στις αρχές του 20ου αιώνα.
Σύμφωνα λοιπόν με δύο παραλλαγές της ιστορίας, το cola de mono που σημαίνει “ουρά του πιθήκου” στα ισπανικά, προέρχεται από το παρατσούκλι του Montt μεταξύ φίλων, “El Mono” Η μία εκδοχή λέει ότι ένας ιδιοκτήτης παγωτοπωλείου έφτιαξε αυτό το παρασκεύασμα για να παρηγορήσει τον Montt μετά από μια εκλογική ήττα ενώ η δεύτερη ότι σε ένα πάρτι που γινόταν εμφανίστηκε αργά το βράδυ ο Montt έχοντας φέρει μαζί του και ένα περίστροφο Colt. Βρείτε τη συνταγή με pisco και φλούδα λεμονιού και πορτοκαλιού, ΕΔΩ.
Στη Λιθουανία την παράσταση κλέβει η παραμονή των Χριστουγέννων. Οι οικογένειες γιορτάζουν με 12 πιάτα -που παραπέμπουν στον αριθμό των Αποστόλων του Ιησού και τον των μηνών ενός χρόνου- στα οποία αποφεύγουν τη χρήση κρέατος, γαλακτοκομικών ή αλκοόλ. Οι διατροφικοί περιορισμοί πηγάζουν από την παλιά παράδοση της προ-χριστουγεννιάτικης νηστείας, καθώς η Λιθουανία έχει στην πλειοψηφία Καθολικούς.
Μαζί με τη ρέγγα και τα μανιτάρια, το aguonų pienas ή αλλιώς γάλα παπαρουνόσπορου (στην πραγματικότητα δεν είναι γάλα), έχει τη δική του θέση στο βραδινό τραπέζι πριν από τα Χριστούγεννα, όπου υπάρχουν και άδεια πιάτα για όσους έφυγαν πρόσφατα από τη ζωή.
Για να το φτιάξει κάποιος, πρώτα ζεματίζει σε βραστό νερό τους σπόρους παπαρούνας και στη συνέχεια τους πολτοποιεί στο γουδί ή στο μπλέντερ μέχρι να βγάλουν ένα γαλακτερό υγρό. Μετά προσθέτει ζάχαρη ή μέλι. Αυτό το «γάλα» χωρίς λακτόζη συνοδεύει συχνά τα τραγανά χριστουγεννιάτικα μπισκότα παπαρουνόσπορου, γνωστά ως kūčiukai. Πολλοί μάλιστα το σερβίρουν σε πιάτο, με τα μικρά μπισκότα να επιπλέουν μέσα. Βρείτε κάποιες παραδοσιακές συνταγές για το γιορτινό τραπέζι των Λιθουανών αλλά και για το aguonų pienas, ΕΔΩ.