Τα λευκά πλαίσια της Libération

Η χθεσινή ημέρα ήταν πρωτότυπη για τη Libération και τροπον τινά “επαναστατική” για τον Τύπο εν γένει. Το φύλλο κυκλοφόρησε χθες είχε μια σοβαρή “έλλειψη”. Δεν είχε ούτε μια φωτογραφία. Όχι δεν επιστρέψαμε στην προ-φωτογραφική περίοδο, ούτε υπήρξε τεχνικό πρόβλημα, απλά οι υπεύθυνοι της εφημερίδας αποφάσισαν να βάλουν λευκά πλαίσια (με τις λεζάντες κανονικότατα από κατω) στη θέση του φωτορεπορτάζ. Ο λόγος που έγινε κάτι τέτοιο για πρώτη φορά στα χρονικά της συγκεκριμένης εφημερίδας μπορούμε να πούμε πως είναι δισυπόστατος: Έγινε για την αντίδραση λόγω των πολλαπλών απολύσεων στο χώρο της φωτογραφίας και παράλληλα για να τονίζει τη σημασία του μέσου για ένα έντυπο. Τα δύο μέσα, ο λόγος και η εικόνα, είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους που η Μπριζίτ Ογιέ, υπεύθυνη στήλης στην εφημερίδα, χαρακτήρισε το φύλλο ως ένα χαρακτηριστικό δείγμα “βωβού” εντύπου. Ενός μέσου που στερείται μια πολύ δυνατή του αίσθηση, ενά πολύ ισχυρό όπλο, ένα τρόπο διάδοσης της πληροφορίας.

Το πρόβλημα έχει να κάνει με τη δύσκολη χρονιά που διήνυσε η φωτογραφία ως επαγγελματική προοπτική. Σε πολλά μέσα ανα τον κόσμο, ολόκληρες φωτογραφικές ομάδες απολύθυηκαν, με χαρακτηριστικότερη εκείνη του περασμένου Μαϊου και των Chicago Sun-Times, που αποφάσισαν να εκπαιδεύουν τους εργαζόμενούς τους να χρησιμοποιούν το iPhone. Το γενικότερο κλίμα που υπάρχει είναι μια τάση προς ανανέωση, που έχει εκφραστεί απο πολλούς δημοσιογράφους και εκδότες και έχει να κάνει συγκεκριμένα με τη φωτογραφία. Πολλοί προτιμούν την ευκολία αξεσουάρ όπως το iPhone έναντι του φωτογραφικού φακού πλέον. Πριν από λίγες ημέρες ο πρόεδρος και εκδότης της USA TODAY, Larry Kramer τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του iPhone, λέγοντας πως και ο ίδιος χρησιμοποιούσε κάποτε πανάκριβες φωτογραφικές μηχανές, αλλά τώρα μπορεί να κάνει το ίδιο με τη συσκευή της Apple.

Η ίδια η Libération, τόνισε πως οφείλει πάρα πολλά στους φωτορεπόρτερ της και θέλησε να υπενθυμίσει σε όλους τη σημασία της φωτογραφίας και την αγάπη που τρέφει για εκείνη, αλλά και εμείς όλοι. Μ’αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο, προκάλεσε κάποιου είδους σόκ, αφού τάραξε τα νερά της συνήθειας και της ρουτίνας, που παγιώνει και καταδικάζει ορισμένα πράγματα στην βαρετή μονιμότητα. Με το να απομακρύνεις τις φωτογραφίες, αποδυναμώνεις το κείμενο και αντίστροφα.  Πράγματι, στην τελευταία σελίδα, τοποθετήθηκε ένα δισέλιδο πλάνο του πως θα ήταν η εφημερίδα χωρίς το κείμενο και μονάχα τις φωτογραφίες. Όλο αυτό έγινε με ένα καλόγουστο τρόπο και πάντα με την σχεδόν αλάθητη αισθητική των Γάλλων. Η λέξη αβάν-γκαρντ είναι γαλλικής προελεύσεως άλλωστε…