Το ντέρμπι της Ρώμης

Εκεί που χύθηκε το αίμα του μίσους, φύτρωσε ο καρπός του Derby della Capitale, μίας ποδοσφαιρικής μονομαχίας που είναι, όπως λένε στη Ρώμη, «κάτι παραπάνω από ένα ντέρμπι». Roma εναντίον Lazio, «λύκοι» εναντίον «αετών». Την Κυριακή οι αιώνιοι αντίπαλοι της ιταλικής πρωτεύουσας δίνουν άλλη μία ολοκληρωτική μάχη, με φόντο την κατάκτηση του Scudetto. Ψάξαμε λοιπόν τις ρίζες του βουτηγμένου στο μίσος ντέρμπι, μίας κόντρας με πολυποίκιλες πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις.

Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο ομάδων ξεκινά το 1927, έτος κατά το οποίο ιδρύθηκε η Roma. Η πρωτοβουλία ίδρυσης της ανήκε στο δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος, καίτοι φανατικός οπαδός της Lazio, επιθυμούσε να δημιουργήσει μία μεγάλη ομάδα στην ιταλική πρωτεύουσα που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τις ομάδες του Βορρά, που μεσουρανούσαν στο ιταλικό ποδόσφαιρο.

Παρά την αρχική πρόβλεψη στη νέα ομάδα να προσχωρήσει και η Lazio, η τελευταία διατήρησε την αυτοτέλεια της, χάρη σε ένα φασίστα συνταγματάρχη οπαδό της. Έτσι, ο νέος σύλλογος, που πήρε το όνομα της αιώνιας πόλης, προήλθε από τη συγχώνευση τριών μικρότερων ομάδων, της Fortitudo-Pro Roma, της FBC Roma και της Alba Audace. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκύψουν στην πόλη δύο μεγάλες ομάδες, μεταξύ των οποίων η φλόγα της αντιπαλότητας άρχισε να καίει ήδη από το πρώτο ντέρμπι της Ρώμης. Η απόφαση της Lazio να παραμείνει ξεχωριστή ομάδα ήταν εκείνη που έκανε τους πολύ περισσότερους πλέον φίλους της Roma να την θεωρήσουν προδότρια της πόλης και εχθρική.

Ο Μουσολίνι παρακολουθεί το δεύτερο Derby della Capitale

Ο ποδοσφαιρικός «πόλεμος» μεταξύ των Roma και Lazio έλαβε ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω του διαφορετικού ιδεολογικού προφίλ των δύο συλλόγων. Οι Laziali φημίζονταν για τις ακροδεξιές-φασιστικές τους αντιλήψεις, με τους περισσότερους μάλιστα να μένουν στα πλούσια βόρεια προάστια της πόλης. Μάλιστα η ομάδα είχε διασυνδέσεις τόσο με το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας, όσο και τις ναζιστικές αρχές στη Γερμανία πριν και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίθετα, οι Giallorossi προέρχονταν παραδοσιακά από το βιομηχανικό προλεταριάτο της Ρώμης, που μεταπολεμικά κάλυπτε το νότιο τμήμα της, με χαρακτηριστικότερες τις φτωχογειτονιές της συνοικίας Testaccio. Αυτός είναι και ο λόγος που οι φανατικοί οπαδοί της Roma καταλαμβάνουν σε κάθε παιχνίδι το νότιο πέταλο του γηπέδου Olimpico, την περιβόητη Curva Sud, με τους φίλους της Lazio να έχουν για άντρο το βόρειο πέταλο (Curva Nord). Το γεγονός ότι οι περισσότεροι οπαδοί της Lazio μένουν έξω από τη Ρώμη, με την ομάδα μάλιστα να έχει το όνομα της περιφέρειας της πόλης, έχει κάνει τους Giallorossi να αποκαλούν τους αντιπάλους τους «χωριάτες», διεκδικώντας για τους ίδιους το χαρακτηρισμό των «γνήσιων Ρωμαίων». Η Roma άλλωστε έχει τα ιστορικά χρώματα της πόλης, με το κίτρινο να αποτελεί το παραδοσιακό χρώμα του Βατικανού και το κόκκινο να παραπέμπει στο ένδοξο παρελθόν της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Η ιδεολογική κόντρα των δύο ομάδων παίζει μπάλα και… εντός γηπέδων. Σε ντέρμπι της δεκαετίας του ’90, οι Laziali έστησαν πανό πέντε μέτρων στο οποίο διάβαζε κανείς: «Το Άουσβιτς είναι η πόλη σας, οι φούρνοι τα σπίτια σας». Σε άλλα πανό και σε τοίχους των συνοικιών Monte Mario και Parioli, που «ελέγχονται» από τους οπαδούς της Lazio, οι Giallorossi αναφέρονται ως «συνοθύλευμα αράπηδων που ακολουθoύνται από Εβραίους». Μάλιστα, στον τελικό Κυπέλλου του 2013 μεταξύ των δύο ομάδων, οπαδοί της Lazio ανέβασαν πανό που έγραφε: «Η ιστορία παραμένει η ίδια, θέλεις στο στήθος τον (σ.σ.: εβραϊκό) σταυρό». Eντονες αντιδράσεις προκάλεσε μία φωτογραφία των Laziali που παρουσίαζε την Άννα Φρανκ να φοράει τη φανέλα της Roma, δείχνοντας έτσι την «εβραϊκή προέλευση» της ομάδας.

“Άουσβιτς η πόλη σας, φούρνοι τα σπίτια σας”, διαβάζουμε στο πανό των Laziali

Η Άννα Φρανκ στα χρώματα της Roma

Γνωστός για τις φασιστικές-ναζιστικές απόψεις του είναι ο για χρόνια ποδοσφαιριστής και οπαδός της Lazio Paolo Di Canio. Έχοντας δηλώσει πως «ο Μουσολίνι ήταν βασικά ένας πολύ πειθαρχημένος άνθρωπος», τον οποίο ο κόσμος «έχει παρεξηγήσει πολιτικά», ο Di Canio χαιρέτισε ναζιστικά προς τους οπαδούς της Lazio, κατά τη διάρκεια πανηγυρισμού του σε ντέρμπι με τη Roma, κίνηση που επανέλαβε σε αγώνα της Lazio με την κομμουνιστικών καταβολών ομάδα του Livorno.

O Di Canio χαιρετά ναζιστικά στο ντέρμπι της Ρώμης

Στον αντίποδα, οι οργανώσεις των οπαδών της Roma διατηρούν αριστερό προφίλ, με σημαντικότερη τη Fedayn. Δεν είναι ωστόσο λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πως οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων έχουν αμβλυνθεί σημαντικά, με φασιστικές ομάδες να έχουν παρεισφρήσει και στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών της Roma.

Οπαδοί Ultras της Roma στο πέταλο Curva Sud

Το ντέρμπι της πρωτεύουσας δε θα μπορούσε φυσικά να είναι αναίμακτο, με τα επεισόδια και τους τραυματισμούς να δίνουν και να παίρνουν. Συχνά οι Ιταλοί δημοσιογράφοι λένε, μεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι περισσότερη ώρα κρατάει ο έλεγχος της αστυνομίας από το παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων. Παρά τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας που λαμβάνουν οι αρχές, η κατάσταση συχνά τίθεται εκτός ελέγχου με τα επεισόδια να απλώνονται σε όλη την πόλη, καθιστώντας αδύνατη τη διεξαγωγή των ντέρμπι.

Το ’79 οπαδός της Lazio έχασε τη ζωή του, όταν φωτοβολία των οπαδών της Roma τον χτύπησε στο μάτι.

“Η ιστορία παραμένει η ίδια, θέλεις το αστέρι στο στήθος”, το αντισημιτικό πανό των Laziali

Χαρακτηριστικό είναι ακόμη το ντέρμπι του 2004, όταν οπαδοί Ultras της Roma εισέβαλαν στο γήπεδο, καθώς είχαν λανθασμένα πληροφορηθεί ότι ένα μικρό παιδί και οπαδός της ομάδας τους είχε πυροβοληθεί θανάσιμα από αστυνομικό. Ενημέρωσαν τον μέχρι σήμερα αρχηγό της Roma, Francesco Totti, ο οποίος ζήτησε την αναβολή του αγώνα, ενώ ανάλογη ήταν και η θέση του προέδρου της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, Andriano Galliani. Η ειρωνεία είναι ότι η φήμη προήλθε από κάποιους οπαδούς που κάθονταν στα πίσω καθίσματα και είδαν έξω από το γήπεδο ένα παιδί καλυμμένο με άσπρο σεντόνι. Παρά τη διάψευση του γεγονότος, οι συγκρούσεις γρήγορα εξαπλώθηκαν σε πολλούς δρόμους γύρω από το γήπεδο και κράτησαν όλη τη νύχτα, οδηγώντας στον τραυματισμό 170 αστυνομικών. Τα τελευταία επεισόδια στον τελικό Κυπέλλου του 2013 οδήγησαν τις αρμόδιες αρχές στην απόφαση να μην διεξάγεται πλέον ο αγώνας βραδινές ώρες.

Ντέρμπι από τα λίγα, το Roma-Lazio πρόκειται να μας προσφέρει και την Κυριακή άγριες στιγμές ποδοσφαιρικής τρέλας, με άφθονο ξύλο και πολλά, ελπίζουμε, γκολ. Για όποιον δεν αντέχει τις έντονες συγκινήσεις, μπορεί το Σαββατοκύριακο να κάτσει να δει το Swansea-West Ham…

Το Ντέρμπι της Ρώμης μέσα από τα βίντεο των Roma και Lazio