Όταν πριν δύο χρόνια περίπου πληροφορήθηκα ότι μία συμφοιτήτριά μου είχε αναλάβει την προώθηση στα social media ενός Ιταλού ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού αναρωτήθηκα πόσο τυχερή ήταν. «Να κάτι που μπορώ να κάνω κι εγώ» σκέφτηκα ταυτόχρονα, μάλλον, με πολλούς άλλους. Και αυτό γιατί, όπως όλα δείχνουν, τα τελευταία χρόνια ο τόπος έχει πήξει με social media experts ή gurus ή όπως αλλιώς λέγονται. Με δεδομένο και το εκτεταμένο αποτύπωμα που άφησε η κρίση στο χώρο του μάρκετινγκ και της επικοινωνίας (κλείσιμο περιοδικών και λοιπών media, βούλιαγμα διαφημιστικών, ψαλίδι στα μπάτζετ κτλ.) ξαφνικά γέμισε ο κόσμος freelancers που προσφέρουν τις social media υπηρεσίες τους.
Τι σημαίνει όμως να είσαι social media expert; «Πολλά πράγματα», μας είπαν βετεράνοι του χώρου που έχουν προλάβει και την προηγούμενη εποχή. «Κυρίως όμως γνώση του πλάνου που προτείνει στον πελάτη τρόπους για να έχει το brand του παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να προτείνει ενέργειες σε αυτά και να εντάσσει αυτές τις ενέργειες σε μια συνολική επικοινωνιακή στρατηγική». Φανταστείτε, δηλαδή, να χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε κοινωνικό δίκτυο στο οποίο έχετε λογαριασμό, όχι για να περάσει ευχάριστα η ώρα σας, αλλά γιατί είναι το επάγγελμά σας. «Τέλειο», μπορεί να σχολιάσουν όσοι ασχολούνται όλη μέρα με το facebook, ενώ κάποιοι θα θεωρήσουν ότι το να είσαι συνεχώς μπροστά από μία οθόνη για να κάνεις status updates ή tweets είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Για τους τεμπέληδες ίσως. Για τους επαγγελματίες όχι.
Ποια είναι όμως τα εφόδια που πρέπει να έχει κάποιος για να ασχοληθεί με την προώθηση ενός προσώπου ή ενός προϊόντος στα κοινωνικά δίκτυα και είναι τελικά αρκετή η συνεχής ενασχόληση με αυτά ή χρειάζονται και σπουδές; Για τους επαγγελματίες του χώρου, τους μαρκετίστες, οι γνώσεις και οι σπουδές είναι απαραίτητα. Δε γίνεται να δημιουργήσεις μία εφαρμογή αν δεν έχεις γνώσεις προγραμματισμού ούτε να αναπτύξεις ένα περιεχόμενο αν δεν χειρίζεσαι σωστά το λόγο. Επιπλέον, δε μπορείς να επικοινωνήσεις σωστά το προϊόν σου ούτε να χτίσεις μία ολοκληρωμένη καμπάνια πάνω σε αυτό εάν δεν έχεις τις απαραίτητες γνώσεις μάρκετινγκ. Αυτό που έχει σημασία όμως για όσους ασχολούνται με τη διαφήμιση μέσω των social media είναι η δημιουργία ενός προφίλ το οποίο επισκέπτονται οι χρήστες όχι επειδή δελεάζονται με κάτι, αλλά γιατί προσφέρεται υλικό και περιεχόμενο που είναι χρήσιμο. «Content, αυτή η μαγική λέξη», μου είπε χαρακτηριστικά μου είπε πετυχημένη επαγγελματίας από τον χώρο της διαφήμισης και του μάρκετινγκ.
Πως μπορεί όμως να δηλώνει κάποιος social media expert τη στιγμή που ασχολείται με έναν κλάδο που συνεχώς ανανεώνεται; Ο όρος expert ή guru είναι σύνηθης στον χώρο, αν και κάποιοι δεν τον αποδέχονται. «Δεν μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι είσαι social media expert ή social media guru τη στιγμή που το τοπίο συνεχώς μεταλλάσσεται και η μία αλλαγή διαδέχεται την άλλη», επανέρχεται η πηγή μου προσθέτοντας «με τη λογική να λέει ότι θεωρείσαι ακόμα μαθητής όταν ελέγχεις και μελετάς ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο χώρο, η ταμπέλα του “ειδικού”, ακούγεται τουλάχιστον αστεία».
Ζητήσαμε την άποψη μερικών ανθρώπων που έχουν να πουν κάτι παραπάνω για την ψηφιακή επικοινωνία. Κι εκείνοι ανταποκρίθηκαν στο, η αλήθεια είναι προβοκατόρικο αλλά τέτοιοι είμαστε στην Popaganda, ερωτήμα μας σχετικά με το επαγγελματικό φαινόμενο των ημερών…
Γιώργος Αναγνωστόπουλος (ιδρυτής της Socialab ενός digital marketing agency με διεθνές πελατολόγιο, και εκδότης του suit.gr, του μεγαλύτερου ελληνικού website για ψηφιακό marketing)
Κάθε επιχείρηση έχει αρκετά ενδιαφερόμενα μέρη: τους εργαζόμενούς της, τους ιδιοκτήτες, τους πελάτες, το γενικό κοινό, ίσως και άλλους. Αυτό που είναι η ανείπωτη υπόσχεση του ψηφιακού marketing εδώ και χρόνια είναι πως μπορεί να φέρει σε μια επιχείρηση αρκετό από το γενικό κοινό και να το μεταμορφώσει σε πελάτες, είτε πρόκειται για ένα online κατάστημα είτε για οποιαδήποτε άλλη μορφή εμπορίου προϊόντων ή υπηρεσιών.
Από το 2010 και μετά έχουμε δει αύξηση στη χρήση των social media στην Ελλάδα και μαζί με αυτήν έχουμε δει τη χρήση τους από επιχειρήσεις για να καλύψουν τις ανάγκες προβολής τους και να έρθουν σε επαφή με το κοινό τους. Είτε πρόκειται για το καφέ της γειτονιάς, είτε για επιχείρησεις με πανελλαδικό δίκτυο καταστήματων, η χρήση των social media για marketing έχει έρθει για να μείνει, καθώς όλοι αναζητούν ολοένα και πιο αποδοτικούς τρόπους προβολής. Για να αυξήσουν το πελατολόγιό τους και για να κρατήσουν πιστό το ήδη υπάρχον κοινό τους.
Η υπόσχεση των social media μάλιστα είναι τέτοια που για αρκετές επιχειρήσεις, η σελίδα στο Facebook έχει αντικαταστήσει το διαφημιστικό SMS και η ανάρτηση στο εταιρικό blog έχει αντικαταστήσει τη διαφήμιση στην εφημερίδα. Όμως, αυτή η υπόσχεση είναι αρκετά παρεξηγημένη. Τα social media δεν είναι τίποτα άλλο από μέσα επικοινωνίας στα οποία άνθρωποι συνομιλούν μεταξύ τους. Και ο πιο σοβαρός λόγος για οποιονδήποτε να ακούσει, είναι να υπάρχει κάτι ενδιαφέρον. Κι εδώ είναι το σημαντικό εμπόδιο για τις περισσότερες επιχειρήσεις: Κάθε επιχείρηση προσφέρει κάτι που έχει αξία για μια μερίδα του κοινού, αλλά οι περισσότερες δεν διαφοροποιούνται αρκετά για να έχουν το κάτι αρκετά ενδιαφέρον ώστε να δώσει την προσοχή του σε αυτό ο χρήστης των social media.
Φανταστείτε πόσα προϊόντα χρησιμοποιείτε στην καθημερινότητά σας και πόσες εταιρείες συντελούν στα πρώτα δέκα λεπτά από τη στιγμή που θα ξυπνήσετε. Το ξυπνητήρι, το κρεβάτι, το πάπλωμα, τα πλακάκια στο μπάνιο, η οδοντόβουρτσα, η καφετιέρα, τα ψωμάκια, ο καφές, το κινητό και άλλα πολλά. Και τώρα βάλτε με το μυαλό σας αν κάθε εταιρεία από όλες αυτές ήθελε να βρίσκεται μπροστά σας όλη την ώρα στα social media. Δε θα βλέπατε καθόλου αυτό για το οποίο αφιερώνετε το χρόνο σας εκεί: τους φίλους σας και το περιεχόμενο που έχετε επιλέξει να λαμβάνετε. Και φυσικά δε θα ξαναχρησιμοποιούσατε τα social media ξανά, αν αυτά ήταν μια συνεχόμενη διαφήμιση από προϊόντα που σας περιβάλλουν ή άλλα προϊόντα που θέλουν να τα ανακαλύψετε. Αυτή είναι και η δουλειά του marketer. Να ξέρει να συμβουλέψει τον πελάτη του πού να βρεθεί, με ποιο μήνυμα, με ποιο τρόπο και τι να περιμένει σαν επιστροφή στην προβολή του αυτή.
