Ήξερες ότι κάθε 17 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος μολύνεται με τον ιό του HIV σε όλο τον κόσμο; Μόλις το 2016, περίπου 1,8 εκατομμύριο άνθρωποι μολύνθηκαν από τον ιό HIV. Αυτό σημαίνει 5.000 νέες μολύνσεις κάθε ημέρα. Την ίδια ώρα στο Μοναστηράκι και στην Αλεξάνδρου Σβώλου στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν δύο κέντρα, τα λεγόμενα Checkpoints (εκτός από τα 6 Κέντρα Αναφοράς και Ελέγχου και τις κινητές μονάδες), όπου σε 1 λεπτό, δωρεάν και ανώνυμα, μπορείς να μάθεις αν έχεις μολυνθεί από τον ιό. Γιατί λοιπόν να μην πάρεις τηλέφωνο να κλείσεις ραντεβού;
Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως περίπου το 23% των ανθρώπων που ζουν με HIV και το 80% αυτών που ζουν με ηπατίτιδα C δε γνωρίζει ότι έχει εκτεθεί στους ιούς. Όμως μόνο όταν γνωρίζουμε την κατάσταση της υγείας μας μπορούμε να λάβουμε τις σωστές αποφάσεις. Είτε να επιβεβαιώσουμε ότι δεν έχουμε εκτεθεί σε κάποιον ιό, είτε σε διαφορετική περίπτωση να απευθυνθούμε στο σύστημα υγείας και να λάβουμε την κατάλληλη θεραπεία.
«Ένα δάχτυλο αρκεί, γιατί οι ωφελούμενοι των «Checkpoint» εξετάζονται για HIV και ηπατίτιδες Β και C γρήγορα, εμπιστευτικά και δωρεάν με μία μόνο σταγόνα αίμα από το δάχτυλό τους» εξηγεί ο Γιάννος Λιβανός, Διευθυντής της «Θετικής Φωνής».
«Οι ωφελούμενοι κάνουν την εξέταση σε ένα μόλις λεπτό και συζητούν με το εξειδικευμένο προσωπικό, σε ένα περιβάλλον που αγκαλιάζει κάθε άτομο, ανεξάρτητα από το σεξουαλικό του προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου και τις πρακτικές που ακολουθεί στο σεξ» συμπλήρωσε η Μαριάννα Φωτιάδου, Υπεύθυνη Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων στο AHF.
Ο HIV μεταδίδεται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, μέσω της απευθείας επαφής με μολυσμένο αίμα και από την μητέρα προς το έμβρυο. Τα σωματικά υγρά που περιέχουν HIV είναι:
1. Αίμα (συμπεριλαμβανομένου του αίματος περιόδου)
2. Σπέρμα και πιθανώς τα προσπερματικά υγρά
3. Κολπικά υγρά
4. Μητρικό γάλα
Ο HIV δεν μεταδίδεται με:
• Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα
• Αγκαλιά
• Φιλί
• Μασάζ
• Χειραψία
• Τσιμπήματα εντόμων
• Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό
• Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους
• Συνύπαρξη σε εργασιακούς χώρους, σε γυμναστήρια, πισίνες, εστιατόρια, συναυλιακούς χώρους κλπ
Προσοχή! Ο HIV δεν κολλά με κανενός είδους κοινωνική συναναστροφή, ούτε από τα έντομα. Είναι σημαντικό να το γνωρίζουμε αυτό και να αισθανόμαστε άνετα δίπλα στους ανθρώπους που ζουν με τον ιό.
Αν νομίζεις ότι έχεις κολλήσει HIV:
Αν έχεις λόγους να πιστεύεις ότι είχες μια επικίνδυνη σεξουαλική επαφή ή ότι από κάποιον άλλον τρόπο σου έχει μεταδοθεί ο HIV, πήγαινε αμέσως στο κοντινότερο νοσοκομείο ή στην κοντινότερη Μονάδα Λοιμώξεων (μάθε την κοντινότερη στην περιοχή σου τηλεφωνώντας στο 210 7222222) και ζήτησε να σου χορηγηθεί η PEP (προφύλαξη μετά την έκθεση). Αυτό πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό και σίγουρα εντός 72 ωρών από την ώρα που νομίζεις ότι κόλλησες.
Προσοχή! Η PEP ουσιαστικά είναι αντιρετροϊκή αγωγή και θα πρέπει να την ακολουθήσεις για συγκεκριμένο διάστημα (δεν πρόκειται για χάπι μιας μέρας). Καλό είναι να μην κάνεις άσκοπη χρήση.
Στα «Checkpoint» μπορείς να κάνεις δωρεάν και ανώνυμα, γρήγορο τεστ για HIV και ηπατίτιδες Β και C, αρκεί να κλείσεις ραντεβού μέσω τηλεφώνου ή επίσκεψης στις δομές.
Η διάρκεια της κάθε συνεδρίας είναι 30 λεπτά και περιλαμβάνει την εξέταση αλλά και ενημέρωση για θέματα σεξουαλικής αγωγής και υγείας, μία υπηρεσία η οποία ελλείψει του σχετικού υποχρεωτικού μαθήματος στα σχολεία της χώρας, αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική.
Η εξέταση γίνεται με τη μέθοδο «rapid test» η οποία δίνει αποτέλεσμα μέσα σε ένα μόλις λεπτό, με μία σταγόνα αίμα από το δάχτυλο. Το ποσοστό εγκυρότητας κυμαίνεται από 99,6 έως 100%.
Σε περίπτωση που το τεστ δείξει ότι υπάρχουν αντισώματα σε έναν από τους ιούς, θα πρέπει να ακολουθήσει διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας, για να κάνεις επιβεβαιωτικές εξετάσεις και να παρακολουθήσει την υγεία σου το κατάλληλο ιατρικό προσωπικό. Μπορούμε να μεσολαβήσουμε και για αυτό το ραντεβού και να σε συνοδεύσουμε στο νοσοκομείο.
Τα «Checkpoint» Αθήνας και Θεσσαλονίκης και η κινητή μονάδα έχουν διενεργήσει από τα τέλη του 2012 πάνω από 70.000 δωρεάν εξετάσεις, έχουν διανείμει περισσότερα από 3.500.000 δωρεάν προφυλακτικά και υλοποιούν δράσεις ενημέρωσης για θέματα ασφαλέστερου σεξ και χρήσης, εστιάζοντας σε ομάδες υψηλού ρίσκου. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία του ΚΕΕΛΝΠΟ, τις δύο προηγούμενες χρονιές (2015-2016), καθώς και το τρέχον έτος, στις δομές των «Checkpoint» καταγράφηκε πάνω από το 30% των νέων διαγνώσεων HIV στη χώρα.
Το σεξ δεν κόβεται, αλλά μπορούμε να «κόψουμε» τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, τα οποία μεταδίδονται είτε με στοματικό είτε με κολπικό είτε με πρωκτικό σεξ. Όσο πιο συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων έχεις, τόσο πιο συχνά θα πρέπει να παρακολουθείς πιθανά συμπτώματα ή άλλες ενδείξεις στο σώμα σου.
Τα συμπτώματα κάθε ΣΜΝ ποικίλλουν και είναι πολλές φορές διαφορετικά από άτομο σε άτομο. Συχνά δεν έχουν κανένα σύμπτωμα ή αργούν να εμφανιστούν. O παρακάτω πίνακας δεν είναι για να κάνεις μόνος σου διάγνωση, αλλά για να αντιληφθείς έγκαιρα κάποια ΣΜΝ και να απευθυνθείς στο γιατρό σου.
Στην Ελλάδα, μετά τη μεγάλη επιδημία του HIV στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών την περίοδο 2011-2013, κατά τα τέσσερα τελευταία έτη παρατηρείται μείωση των νέων περιστατικών, τόσο στη συγκεκριμένη ομάδα όσο και στο σύνολο. Οι περισσότερες μεταδόσεις του ιού αποδίδονται και πάλι στην απροφύλακτη σεξουαλική επαφή, κυρίως σε αυτή μεταξύ ανδρών.
Οι θάνατοι που συνδέονται με το AIDS έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 50% από το απόγειό τους το 2005 (1,9 εκατομμύριο θάνατοι), σε ένα εκατομμύριο το 2016. Η ερμηνεία της μείωσης των νέων διαγνώσεων τα τελευταία χρόνια δεν είναι απαραίτητα ενθαρρυντική, καθώς το στοιχείο αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει τις δυσκολίες πρόσβασης σε δωρεάν και ανώνυμη εξέταση σε ένα φιλικό περιβάλλον, που αποτελεί προϋπόθεση για τη μείωση του αριθμού των αδιάγνωστων οροθετικών ατόμων και των καθυστερημένων διαγνώσεων.
Η Ελλάδα διαθέτει δωρεάν τις πιο σύγχρονες θεραπείες στα οροθετικά άτομα, διαθέτει άρτια καταρτισμένο στον HIV ιατρικό και επιστημονικό προσωπικό και έχει διαχειριστεί με επιτυχία κρίσιμες καμπές της επιδημίας, όπως με το πρόγραμμα «Αριστοτέλης», τη διετία 2011-2012. Ωστόσο απαιτείται εγρήγορση και συντονισμός της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας και των ίδιων των ανθρώπων που ζουν με HIV σε μία σειρά από ζητήματα.
Γνωρίζεις ότι οι άνθρωποι που ζουν με HIV, λαμβάνουν σωστά τα φάρμακά τους και έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, έχουν προσδόκιμο και ποιότητα ζωής όπως κάθε άνθρωπος και ότι δε μπορούν να μεταδώσουν τον ιό HIV;
Τα Κέντρα Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» έχουν διενεργήσει από το 2013 πάνω από 75.000 δωρεάν εξετάσεις για HIV, ηπατίτιδες Β και C και σύφιλη, υπό την επιστημονική εποπτεία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Το 45% των ατόμων αυτών δεν είχε κάνει αντίστοιχη εξέταση ποτέ στο παρελθόν. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη περαιτέρω ευαισθητοποίησης του πληθυσμού, αλλά και την αναγκαιότητα ύπαρξης και αναβάθμισης αντίστοιχων πρωτοβουλιών. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία του ΚΕΕΛΝΠΟ, τις δύο προηγούμενες χρονιές (2015-2016), καθώς και το 2017, στα «Checkpoint» καταγράφηκε πάνω από το 30% των νέων διαγνώσεων HIV στη χώρα. Το ποσοστό επιτυχούς διασύνδεσης των ατόμων με αντιδρών αποτέλεσμα με το εθνικό σύστημα υγείας ξεπερνά το 95%.
Το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου, η Βουλή των Ελλήνων και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα και ο Λευκός Πύργος στη Θεσσαλονίκη θα φωταγωγηθούν με την κόκκινη κορδέλα που συμβολίζει τον αγώνα για την αντιμετώπιση του AIDS.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας στις 17:30, μέλη και φίλοι της «Θετικής Φωνής» θα σχηματίσουν με κεριά στην πλατεία Μοναστηρακίου το red ribbon, στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στη μάχη με το AIDS και θα διανέμουν στο κοινό ενημερωτικά φυλλάδια και δωρεάν προφυλακτικά.
Αντίστοιχη δράση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας θα γίνει το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου σε μία σειρά από συνεργαζόμενες καφετέριες, bar και club στην Αθήνα.
Στη Θεσσαλονίκη, οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και φέτος στην πλατεία Αριστοτέλους σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και άλλες οργανώσεις από την κοινωνία των πολιτών.
Τέλος, η «Θετική Φωνή» και το «AHF Europe» θα δώσουν το «παρών» σε 16 συνολικά πόλεις της περιφέρειας, με δράσεις ενημέρωσης και διανομής δωρεάν προφυλακτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην Ξάνθη, στην Κομοτηνή, στη Λάρισα, στα Ιωάννινα, στην Κέρκυρα, στην Καστοριά, στην Αλεξανδρούπολη, στο Κιλκίς, στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο, στην Πάτρα, στο Ρόδος, στη Σάμο, στα Χανιά, στη Τήνος και στην Τρίπολη.
Με απώτερο σκοπό, η Ελλάδα να επιτύχει τον στόχο 90-90-90 του UNAIDS μέχρι το 2020. Ο στόχος αυτός συνίσταται στη διάγνωση του 90% των ατόμων που ζουν με HIV, το 90% αυτών να υποβάλλεται σε θεραπεία και το 90% αυτών να εμφανίζει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο.
Από την άλλη πλευρά, είναι η αναγκαιότητα κοινωνικής συμπερίληψης και πρόνοιας και ο σεβασμός των δικαιωμάτων ευάλωτων ομάδων όπως οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες, τα τρανς άτομα, οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες στο σεξ, οι κρατούμενοι και οι αποφυλακισμένοι, οι Ρομά κ.λπ. Για παράδειγμα, η νομοθέτηση του συμφώνου συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια και η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου κινούνται πράγματι στη σωστή κατεύθυνση.
Επιπλέον, απαιτούνται μέτρα κοινωνικής πρόνοιας για τη σίτιση, τη στέγαση και την αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας και ευαλωτότητας.
Ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας θα συνεχίσει να στηρίζει και να συμμετέχει ενεργά σε όλες τις προσπάθειες αναχαίτισης και περιορισμού του HIV/AIDS στην Ελλάδα. Ο στόχος για τη χώρα μας, θα πρέπει να τεθεί πάνω από τον παγκόσμιο στόχο του UNAIDS, στο 95-95-95 για την επόμενη πενταετία και προς την κατεύθυνση αυτή απαιτείται συνεργασία και συντονισμός όλων των φορέων σε μία εθνική προσπάθεια.