Τον περασμένο Γενάρη, ανοίγοντας τους δέκτες μας στην ΕΡΤ1 και στην εκπομπή «Δυνατά» με τον Κωστή Μαραβέγια, είδαμε ένα φωτεινό κορίτσι με βελούδινη φωνή, να μιλάει με λαχτάρα για τη μουσική και να ερμηνεύει – μεταξύ άλλων – ορισμένα από τα κομμάτια του ντεμπούτου άλμπουμ της, «Κι Αν Ποτέ Μαραθεί», που σημειώνει χιλιάδες προβολές στο YouTube. Η 19χρονη Μαρίνα Σπανού, έχοντας για συντροφιά την κιθάρα της, μας ταξίδεψε νοερά στις ομορφότερες γειτονιές της Αθήνας, στις οποίες και είναι αφιερωμένος ο δίσκος της.
Άλλωστε, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η Διονυσίου Αρεοπαγίτου και άλλα στέκια της πόλης, γίνονταν οι μουσικές «σκηνές» της. Δίνοντας και το τελευταίο μάθημα στις πανελλήνιες το 2020, αποφάσισε να αποφορτιστεί από όλη την πίεση των εξετάσεων και να τρέξει στους δρόμους – εκεί όπου τελικά κατάφερε να στήσει τις μεγαλύτερες και πιο γιορτινές υπαίθριες συναυλίες.
Το ενθουσιώδες ενδιαφέρον των περαστικών, την οδήγησε γρήγορα σε πολυάριθμα αθηναϊκά stages, στα οποία μέχρι και σήμερα φέρνει μαζί της την ατμόσφαιρα και τις αναμνήσεις από τα live στην Αρεοπαγίτου. Με το πλατύ της χαμόγελο, η Μαρίνα μίλησε στην Popaganda για τα μοναδικά της καλοκαίρια στους δρόμους, για την πληθωρική αγάπη του κόσμου και τα μελλοντικά της σχέδια, αλλά και για τις ημέρες που προτιμά να μένει στο δωμάτιό της με κλειστά τα παντζούρια.
«Το άγχος μου και η ανάγκη για εκτόνωση και επικοινωνία με οδήγησαν στην Αρεοπαγίτου».
Πότε θυμάσαι να πιάνεις για πρώτη φορά την κιθάρα στα χέρια σου και να τραγουδάς; Πρώτη φορά κιθάρα κράτησα στα 14 μου. Βρήκα μια παλιά κλασική που είχε να βγει από τη θήκη της από τότε που ο μπαμπάς μου ήταν στο Λύκειο. Έψαξα ό,τι site μπορείς να φανταστείς με βοηθήματα και κλείστηκα στο δωμάτιό μου. Έπαιζα ήδη πιάνο 10 χρόνια οπότε ήμουν εξοικειωμένη με τη θεωρία και το τραγούδι. Το μόνιμο μου παράπονο όμως ήταν που δε μπορούσα να σηκώσω το πιάνο μου από το σπίτι και να τραγουδήσω με τους φίλους μου. Γι’ αυτόν τον λόγο μου φαινόταν τόσο γοητευτική η κιθάρα. Πιστεύω πως όταν οι άνθρωποι τραγουδάνε μαζί είναι από τις λίγες φορές που είναι συνδεδεμένοι. Συγχρονισμένοι στο παρόν. Βρίσκουν ένα σημείο συνάντησης οι παλμοί τους. Ήθελα λοιπόν να κυκλοφορώ με την κιθάρα μου στην πλάτη και να μπορώ ανά πάσα στιγμή να δημιουργήσω αυτό το κλίμα.
Η χροιά της φωνής σου μοιάζει με απαλό χάδι. Τι σπουδές έχεις κάνει και ποιες είναι οι βασικές καλλιτεχνικές σου επιρροές; Ευχαριστώ πολύ για την όμορφη εικόνα. Δεν έχω σπουδάσει τραγούδι. Άρχισα να τραγουδάω μόνη μου και συνέχισα έτσι. Τα μαθήματα που έκανα αφορούσαν μόνο το πιάνο και τη θεωρία της μουσικής. Ξεκίνησα στα 4 τις σπουδές αυτές και παρακολουθούσα μαθήματα μέχρι το λύκειο. Ύστερα πήρα τον δρόμο μου. Έπαιρνα παρτιτούρες από αυτές που έχει η μαμά μου στο σπίτι και αυτοσχεδίαζα. Είχα πάντα πολλά ακούσματα διαφορετικά μεταξύ τους. Έτσι κι αλλιώς η μουσική είναι ενιαία, οπότε με βρίσκω σε διάφορα είδη ανάλογα την ανάγκη μου εκείνη τη χρονική στιγμή. Μεγαλώνοντας στο σπίτι, έπαιζε πολλή ελληνική έντεχνη μουσική, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, θεατρικά τραγούδια και μιούζικαλ. Σε κάποια φάση ανακάλυψα την ποπ αγγλική μουσική, την τζαζ, τις παλιές μπαλάντες και την indie. Στην πρώτη καραντίνα του ‘20 στο αποκλειστικά αγγλικό μου ρεπερτόριο εισέβαλε ξανά ελληνική μουσική, σύγχρονη, παραδοσιακή, ρετρό, ό,τι φανταστείς. Ένιωθα ότι έκανα τις μεγαλύτερες μουσικές εξερευνήσεις κι ίσως γι’ αυτό αναπολώντας τώρα αισθάνομαι πως ήταν από τις πιο ευτυχισμένες φάσεις μου. Μου αρέσει να πειραματίζομαι και ψάχνω συνεχώς. Μου είναι αναγκαίο και για τη δική μου γραφή.
Ο δρόμος και συγκεκριμένα η Αρεοπαγίτου, έγινε το καταφύγιό σου μετά την ψυχοπιεστική περίοδο των πανελληνίων. Πώς βίωσες ως παιδί εκείνο το διάστημα; Το σχολείο για μένα ήταν μια ζόρικη διαδρομή. Περισσότερο απελευθερώθηκα όταν λόγω καραντίνας δεν πήγαινα. Μπορούσα να οργανώσω το διάβασμά μου έτσι ώστε να μη λείπει και η καλλιτεχνική μου απασχόληση. Αφιέρωσα πολύ χρόνο στον εαυτό μου και στη σχέση μου με αυτόν. Ωστόσο, οι πανελλήνιες ήταν πανελλήνιες, παρ’ όλο που δεν πήγα ποτέ φροντιστήριο, παρόλο που ήξερα πως το θέατρο και η μουσική είναι ο προορισμός μου και η πίεση για επιτυχία ήταν προσωπική υπόθεση. Δε θα γυρνούσα σε αυτές τις εβδομάδες. Το άγχος μου και η ανάγκη για εκτόνωση και επικοινωνία με οδήγησαν στην Αρεοπαγίτου. Όλη η τελειομανία μου που χτύπησε κόκκινο μέχρι να δώσω το τελευταίο μάθημα υποχώρησε μόνο για αυτά τα λάιβ. Είχα άγνοια κινδύνου και καμία απολύτως δεύτερη σκέψη. Και μπορούσα να τροφοδοτηθώ από κάθε μικρή ανταπόκριση.
Ποιο είναι το πιο όμορφο σχόλιο που σου έχουν κάνει οι άνθρωποι που γιόρταζαν μαζί σου στο δρόμο; Σκάνε τώρα στο μυαλό μου καρέ από πολλές ευτυχισμένες στιγμές εκεί. Φωνές, χειροκροτήματα, αναπτήρες στον αέρα, αγκαλιασμένους ανθρώπους. Μακάρι να μπορούσα να χωρέσω σε αυτή την απάντηση έστω και λίγη από την αίσθηση μου για αυτές τις εικόνες. Έχω κρατήσει στο δεύτερο συρτάρι ό,τι μπορούσα, σημειώματα, καπάκια από μπύρα, ζωγραφισμένα χαρτιά. Τα καλοκαίρια στην Αρεοπαγίτου γνώρισα ποιητές. Μαζευόμασταν για μια ωδή στον ρομαντισμό. Και ακόμα μαζευόμαστε γι’ αυτό. Μια κοπέλα ερχόταν σε κάθε λάιβ που έκανα στον δρόμο. Και κάθε φορά στο τέλος του λάιβ με πλησίαζε και μου άφηνε ένα λουλούδι. Πέρασε το καλοκαίρι, ήρθε ο Σεπτέμβρης και ήρθε η πρώτη μου κανονική συναυλία. Ενώ τραγουδούσα, είδα στο κοινό ένα πρόσωπο γνώριμο. Στο τέλος του λάιβ ήρθε κοντά μου. Κρατούσε ξανά το ίδιο λουλούδι και μου είπε: «αφού στο είχα πει, θα φέρνω ένα λουλούδι για κάθε φορά που τραγουδάει το λουλούδι μας».
Έχεις δεχτεί ποτέ άσχημη αντιμετώπιση είτε από περαστικούς, είτε από την αστυνομία; Δεν βίωσα άσχημη ή σκληρή αντιμετώπιση από κανέναν. Αντιθέτως υπήρξαν φορές που αστυνομικοί κάθισαν να δουν το λάιβ. Μόνο μια φορά θυμάμαι, από τις πρώτες μου, που τραγουδούσα σε ένα σποτ πιο κάτω από το συνηθισμένο μου, εκεί απέναντι από τον σταθμό της Ακρόπολης, κατέβηκε μια κυρία με φλοράλ φόρεμα να βγάλει βόλτα το κανίς της και μου φώναζε πως η μικροφωνική μου ενοχλεί τα παιδιά της που προσπαθούσαν να κοιμηθούν. Η ώρα ήταν λογική ωστόσο και εγώ δεν παίζω ποτέ δυνατά. Δεν πρόλαβα να της απαντήσω κι άρχισαν οι άνθρωποι που ήταν μαζεμένοι να τη γιουχάρουν. Ήταν σταματημένο κι ένα μηχανάκι με ένα πολύ γλυκό ηλικιωμένο ζευγάρι που ταράχτηκε με αυτή τη διακοπή και μόνο που δεν την απομάκρυνε. Πέραν αυτού του περιστατικού όμως -και μερικών διαφωνιών με άλλους καλλιτέχνες του δρόμου τριγύρω- δεν είχε συμβεί τίποτα άλλο.
«Μου αρέσει να πειραματίζομαι και ψάχνω συνεχώς. Μου είναι αναγκαίο και για τη δική μου γραφή».
Πέραν της μουσικής, ασχολείσαι με το θέατρο και τον χορό, ενώ σπουδάζεις και στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Εάν δεν ήσουν καλλιτέχνις, τι άλλο φαντάζεσαι να κάνεις στη ζωή σου; Είναι ο τρόπος μου να υπάρχω. Το μόνο μέρος που μπορώ να αισθανθώ ότι όλα τα κομμάτια μου είναι εντάξει έτσι ακριβώς όπως είναι και εγώ είμαι δυνατή κι ελεύθερη έτσι ακριβώς όπως είμαι. Δεν θα μπορούσα να το αποχωριστώ αυτό. Ούτε νομίζω πως θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Πάλι θα με έβρισκα σε μορφές έκφρασης, φωτογραφία, σκηνοθεσία, ζωγραφική, οτιδήποτε. Για να πάω κόντρα ωστόσο στην υπερβολή και την απολυτότητα μου, θα πω πως αν με φανταζόμουν σε κάτι, τότε αυτό σίγουρα θα είχε να κάνει με συναναστροφή και επικοινωνία.
Ως άνθρωπος που ασχολείται με το θέατρο και την τέχνη εν γένει, έχεις επηρεαστεί από τις εξελίξεις του κινήματος MeToo στην Ελλάδα; Εννοείται πως ήμουν πολύ ταραγμένη την περίοδο που ξυπνούσες κάθε πρωί και διάβαζες μια -στην καλύτερη περίπτωση μια- καινούργια ανατριχιαστική κατάθεση. Ακόμα ταράζομαι όταν μαθαίνω τέτοιες ιστορίες, καταρρέει ο κόσμος μου για πρόσωπα και θωρακίζομαι με άμυνες που δεν πίστευα πως θα χρειαστώ ποτέ. Ένα μεγάλο μέρος μου όμως αισιοδοξεί. Αισθάνομαι πως γίνεται ένα ξεσκαρτάρισμα που περισσότερο ως νέα καλλιτέχνιδα με κάνει να νιώθω πως μπορώ να είμαι ασφαλής. Μπορώ να απευθυνθώ, να μιλήσω. Εγώ και όλες μας. Όλοι μας. Όλα μας.
Η αγάπη σου για τις γειτονιές της Αθήνας είναι εμφανής στο ντεμπούτο άλμπουμ σου. Έχεις νιώσει ποτέ φόβο ως γυναίκα καθώς περπατάς στην πόλη; Την περίοδο που τραγουδούσα στο δρόμο περπατούσα πολύ στο κέντρο και νόμιζα πως ήμουν αρκετά εξοικειωμένη με την πόλη. Ακόμα το αισθάνομαι ως ένα βαθμό αλλά πλέον, έχοντας πάρει απόσταση, λόγω υποχρεώσεων, σχολής, λόγω του ότι έχω σταματήσει τα λάιβ στην Αρεοπαγίτου, ίσως λόγω του ότι μεγαλώνω κι υποψιάζομαι, έχω δεύτερες σκέψεις να βγω μόνη. Ειδικά το βράδυ. Έχω νιώσει πως με ακολουθούν, έχω φοβηθεί ακούγοντας σεξιστικά σχόλια καμουφλαρισμένα ως κομπλιμέντα, όπως πιστεύω καθεμία μας. Δε λέω πως κυκλοφορώ τρομοκρατημένη αλλά έχω μια παραπάνω προσοχή.
«Μια κοπέλα ερχόταν σε κάθε λάιβ που έκανα στον δρόμο. Και κάθε φορά στο τέλος του λάιβ με πλησίαζε και μου άφηνε ένα λουλούδι».
Τι γράφεις αυτή την περίοδο; Υπάρχουν καλλιτέχνες και άλμπουμ που να έχεις ξεχωρίσει; Γράφω για μια γάτα, ένα ζευγάρι μάτια πάνω σε ένα άλλο ζευγάρι μάτια και μια μουσική που τελικά ξεθώριασε στο σαλόνι. Σε αυτή τη φάση έχω κολλήσει με 2-3 πλέιλιστ που έχω φτιάξει στο Spotify, μια για τις μέρες με πολύ ήλιο, μια για τη διαδρομή μου στο μετρό και μια που μου θυμίζει πως έχω κι άλλα να πω και κάποια στιγμή θα τα γράψω. Οι πλέιλιστ αυτές είναι τιμητική σε πολλούς καλλιτέχνες, άλλους που ανακάλυψα πρόσφατα, άλλους που αισθάνομαι πως άκουγα από πάντα. Άλμπουμ ολόκληρα δυστυχώς δεν έχω τον χρόνο και την προσοχή να ακούσω αυτές τις μέρες. Οι τελευταίες εβδομάδες είναι κλειστά παντζούρια στο δωμάτιο και “I Want To Break Free” στα ηχεία μου.
Ο Κωστής Μαραβέγιας είναι ένας από τους καλλιτέχνες που σε πίστεψαν από την πρώτη στιγμή. Με ποιους άλλους μουσικούς θέλεις να συνεργαστείς μελλοντικά; Με τον Κωστή ένιωσα ασφάλεια και αγάπη και από τον ίδιο εντός και εκτός σκηνής αλλά και από το κοινό του. Πιστεύω πως ένα μεγάλο μέρος της ταυτότητας του καλλιτέχνη καθρεπτίζεται στο κοινό του. Θαυμάζω πολλούς μουσικούς. Ωστόσο, για οποιαδήποτε συνεργασία νομίζω πως είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε ανάγκες και ενέργειες. Μου αρέσει να προκύπτει η σύμπραξη μετά από προσωπική επαφή.
Τι να περιμένουμε στη συνέχεια από ‘σένα; Θα συναντηθούμε μέσα στο καλοκαίρι αρκετά. Προγραμματίζω τώρα τις συναυλίες μου. Έχω απλώσει και τα τραγούδια μου στο γραφείο και τα κοιτάζω από απόσταση να δω ποιο θα βγει από το δωμάτιο μου. Τελευταία έχω αποφασίσει. Ίσως να το έχω βάλει μπρος σιγά σιγά. Δε θέλω να πω πολλά γιατί όσο ανοίγει ο καιρός η ώρα που θα φωτιστεί μια ιστορία πλησιάζει. Αυτή τη φορά ερωτευόμαστε σε δωμάτια και διαδρόμους.