Είκοσι φοιτητές του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου αποφάσισαν να καταγράψουν τα όσα είδαν και βίωσαν κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης που κορυφώθηκε πέρυσι στη Λέσβο. Αξιοποιώντας πλήθος εικαστικών μέσων δημιούργησαν μια διαφορετική «ανάγνωση» του φαινομένου, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζουν στην «Τεχνόπολη» του δήμου Αθηναίων.
Οι φοιτητές αξιοποίησαν βίντεο, φωτογραφίες, ψηφιακές εφαρμογές, γραφιστικές συνθέσεις και κατασκευές και δημιούργησαν την έκθεση με τίτλο: «Ο άνθρωπος, παιδί μου, είναι σαν το νερό. Δεν τον σταματάει τίποτε…». Την ιδέα είχε η επίκουρη καθηγήτρια Μουσειολογίας του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, Νάσια Χουρμουζιάδη, η οποία ζήτησε από τους τελειόφοιτους σπουδαστές να προετοιμάσουν την έκθεση στο πλαίσιο του μαθήματος «Οργάνωση εκθέσεων».
«Βασική αρχή του συγκεκριμένου μαθήματος είναι να κάνεις μια έκθεση που να έχει νόημα για την κοινωνία στην οποία απευθύνεσαι. Οπότε το να κάνεις έκθεση το 2016 στη Μυτιλήνη με άλλο θέμα θα ήταν περίεργο. Το θέμα ήταν σχεδόν μονόδρομος», εξηγεί η κ. Χουρμουζιάδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όταν πρωτοσυζητήθηκε η ιδέα για την έκθεση, η πρώτη αντίδραση των φοιτητών ήταν αρνητική, «γιατί φοβούνταν τις μεταξύ τους ρήξεις και γιατί θεωρούσαν ότι είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, που θα ήταν επικίνδυνο να το πιάσει κανείς. Μέσα από τη διαδικασία είδαν τελικά ότι το προσφυγικό δεν είναι απλώς ένα θέμα ανθρωπιστικό, αλλά τους δίνει ευκαιρίες να σκεφτούν τις αιτίες, να κάνουν συσχετισμούς, να έρθουν αντιμέτωποι ακόμα και με τη δική τους άποψη», περιγράφει η ίδια.
Έπειτα από πολύμηνη δουλειά και ζύμωση οι φοιτητές κατάφεραν να φτιάξουν μια έκθεση, που όπως την ορίζει η καθηγήτριά τους, αποτελεί «μια τρισδιάστατη διατύπωση ενός προβληματισμού πάνω στην προσφυγική κρίση». Η καινοτομία της έκθεσης εστιάζεται σε δύο παράγοντες, την προσέγγιση και την ερμηνεία του θέματος.
«Πρόκειται για μια έκθεση για την προσφυγική κρίση, δεν είναι έκθεση για τους πρόσφυγες. Αφορά στους ντόπιους, τους διασώστες, την τοπική κοινωνία, τους πολιτικούς, τους ξενόφοβους. Θέλαμε ο φακός μας να καλύψει ένα ευρύτερο πλαίσιο», παρατηρεί η κ. Χουρμουζιάδη. «Καινοτομία αποτελεί και ο τρόπος διαχείρισης του σχολιασμού επάνω στο προσφυγικό. Δεν παρουσιάζουμε μια άποψη, δίνουμε αφορμές, ώστε ο καθένας να σχολιάσει, να σκεφτεί, να ανασύρει μνήμες», συμπληρώνει.
Η έκθεση ξεκινά με την εικαστική εγκατάσταση «Όνειρο», που παραπέμπει στο όνειρο των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή. Γύρω από μια βιντεοπροβολή είναι αναρτημένες σελίδες ημερολογίων, ολόκληρες ή καμμένες που περιγράφουν όνειρα και στόχους. Για να συνεχίσει στην έκθεση, ο επισκέπτης θα πρέπει να περάσει ένα συρματόπλεγμα. Αμέσως μετά θα δει φωτογραφίες που τράβηξαν τα ίδια τα παιδιά και εντάσσονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: Εκμετάλλευση, Χαμόγελο, Κράτηση, Αλληλεγγύη. Στην απέναντι πλευρά ο θεατής μπορεί να ακούσει τρία ηχητικά αποσπάσματα: το πρώτο καταγράφει αναπνοές και καρδιακούς παλμούς, που παραπέμπουν σε άνθρωπο που κολυμπάει. Το δεύτερο περικλείει ήχους της θάλασσας και της φύσης και το τρίτο μεταφέρει ήχους του πολέμου.
Στο τέλος της έκθεσης ο θεατής μπορεί να διαβάσει στοιχεία για τη σχέση της χώρας μας με την προσφυγιά: τους Έλληνες που ήρθαν στην Ελλάδα από τη Μικρά Ασία, εκείνους που μετανάστευσαν στη Γερμανία, την Αμερική ή την Αυστραλία αλλά και τα σύγχρονο «brain drain», όπου νέοι Έλληνες ψάχνουν να βρουν μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό.
Η έκθεση «Ο άνθρωπος, παιδί μου, είναι σαν το νερό. Δεν τον σταματάει τίποτε…», που είχε πρωτοπαρουσιαστεί τον περασμένο Ιούνιο στη Μυτιλήνη, φιλοξενείται από σήμερα και μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου στην αίθουσα «Νέοι Φούρνοι» στην Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων. Η διοργάνωση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, με την υποστήριξη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και με χορηγό επικοινωνίας το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ώρες λειτουργίας: 10 π.μ.- 4 μ.μ.
Επίσης, η έκθεση θα είναι ανοιχτή 8-11.30 μ.μ. τις ημέρες διεξαγωγής των συναυλιών στην Τεχνόπολη.