Ομάδα επιστημόνων επιδιώκει να επαναφέρει στη ζωή το εμβληματικό πτηνό ντόντο (dodo), που έχει εξαφανιστεί από τον 17ο αιώνα
Το σπάνιο πτηνό ζούσε κάποτε στο νησί του Μαυρικίου, στον Ινδικό ωκεανό, ώσπου εξαφανίστηκε ολοσχερώς περί τα τέλη του 17ου αιώνα. Επαναφέροντάς το στη ζωή, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα ανοίξουν τον «δρόμο» σε νέες τεχνικές για τη διατήρηση πολλών ακόμη ειδών πτηνών.
Το ντόντο εξαφανίστηκε κυρίως εξαιτίας της έλευσης των πρώτων ανθρώπων στο νησί του, ναυτικών που έφεραν μαζί τους «χωροκατακτητικά» ξένα είδη όπως οι αρουραίοι και πρακτικές όπως το κυνήγι. Το ντόντο δεν έδειχνε φόβο για τον άνθρωπο, γεγονός που καταδίκασε το είδος σε εξαφάνιση, λίγες δεκαετίες μετά.
Το πτηνό δεν πετούσε. Ως μοναδική άμυνα απέναντι στους εχθρούς του, είχε το σκληρό ράμφος του.
«Βρισκόμαστε ξεκάθαρα εν μέσω μιας κρίσης εξαφάνισης ειδών. Και είναι δική μας ευθύνη να μεταφέρουμε ιστορίες και να προκαλέσουμε ενθουσιασμό στους ανθρώπους, με τρόπο που θα τους παρακινήσει να σκεφτούν για την κρίση αυτή», δήλωσε η Μπεθ Σαπίρο, καθηγήτρια οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σάντα Κρουζ, σύμφωνα με το CNN.
Η Σαπίρο είναι η κορυφαία επιστήμονας στην Colossal Biosciences, μια εταιρεία βιοτεχνολογίας και γενετικής μηχανικής που ιδρύθηκε από τον επιχειρηματία τεχνολογίας Μπεν Λαμ και τον γενετιστή της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, Τζορτζ Τσερτς. Η Σαπίρο εργάεται παράλληλα σε ένα εξίσου φιλόδοξο έργο για να επαναφέρει το μάλλινο μαμούθ και τη θυλακίνη, ή Τίγρη της Τασμανίας.
Η επιστήμονας είπε ότι είχε ήδη ολοκληρώσει ένα βασικό πρώτο βήμα του έργου – την πλήρη αλληλούχιση του γονιδιώματος του ντόντο από αρχαίο DNA – με βάση το γενετικό υλικό που εξήχθη από λείψανα του πτηνού στη Δανία.
EPA/SUMMERS PLACE AUCTIONS
Το επόμενο βήμα ήταν να συγκριθούν οι γενετικές πληροφορίες με τους πλησιέστερους συγγενείς του ντόντο στην οικογένεια των περιστεριών – το ζωντανό περιστέρι Nicobar και το εξαφανισμένο Rodrigues, ένα γιγάντιο περιστέρι που δεν πετούσε και ζούσε κάποτε σε ένα νησί κοντά στον Μαυρίκιο. Είναι μια διαδικασία που θα τους επέτρεπε να περιορίσουν ποιες μεταλλάξεις στο γονιδίωμα «κάνουν το ντόντο να είναι ντόντο», είπε η Σαπίρο.
Ωστόσο, η επακόλουθη εργασία που χρειάζεται για να «αναστηθεί» το ζώο – ο προγραμματισμός κυττάρων από ζωντανό συγγενή του ντόντο με το DNA του χαμένου πουλιού – θα είναι πολύ πιο απαιτητική. Η Σαπίρο είπε ότι ελπίζει να προσαρμόσει μια υπάρχουσα τεχνική, η οποία περιλαμβάνει αρχέγονα γεννητικά κύτταρα, τους εμβρυϊκούς πρόδρομους σπέρματος και ωαρίων, η οποία έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός κοτόπουλου από πάπια.
Η προσέγγιση περιλαμβάνει την αφαίρεση αρχέγονων πολύτιμων κυττάρων από ένα ωάριο, την καλλιέργειά τους στο εργαστήριο και την επεξεργασία των κυττάρων με τα επιθυμητά γενετικά χαρακτηριστικά, πριν τα εγχύσουν μέσω ένεσης ξανά σε ένα ωάριο, στο ίδιο αναπτυξιακό στάδιο, εξήγησε.
Ακόμα κι αν η ομάδα είναι επιτυχής σε αυτή την προσπάθεια, δεν θα δημιουργήσει ένα πιστό αντίγραφο του ντόντο που ζούσε πριν από τέσσερις αιώνες, αλλά μια αλλαγμένη, υβριδική μορφή.
Ωστόσο, η Σαπίρο είπε ότι η τελειοποίηση αυτών των εργαλείων συνθετικής βιολογίας θα έχει ευρύτερες συνέπειες για τη διατήρηση των πτηνών. Οι τεχνικές θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους επιστήμονες να μετακινήσουν συγκεκριμένα γενετικά χαρακτηριστικά μεταξύ των ειδών πτηνών για να βοηθήσουν στην προστασία τους ,καθώς οι βιότοποι συρρικνώνονται και το κλίμα θερμαίνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ντόντο είναι πολύ δημοφιλές στις ΗΠΑ. Μία εταιρεία έχει μάλιστα λανσάρει θήκη ipad, τη λεγόμενη «dodo case», η οποία είναι φτιαγμένη με τις τεχνικές της βιβλιοδεσίας. Ακόμη και ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, έχει απαθανατιστεί να χρησιμοποιεί την εν λόγω θήκη για το ipad του, το οποίο είχε παραλάβει απευθείας από τον Στιβ Τζομπς, αμέσως μετά την κυκλοφορία του.